امروزه فرآیند" دفع فاضلاب" یکی از دغدغههای کشورهای صنعتی و نیز کشورهای در حال توسعه به شمار آمده و از نظر اقتصادی و زیست محیطی اهمیت به سزایی دارد فاضلابها در اصل همان آب مصرفی جامعه هستند که به دلیل کاربردهای مختلف آلوده شدهاند و از آن جایی که دفع غیر اصولی آنها عواقب بهداشتی خطرناکی را به دنبال دارد لذا شناسایی و طراحی سیستمهای متنوع تصفیه فاضلاب نیازی ضروری است.
فیلتراسیون غشایی جایگزین تصفیه بیولوژیکی
پسابهای صنایع رنگرزی از جمله فاضلابهایی هستند که تصفیه آنها کار آسانی نیست این پسابها حاوی مقادیر قابل توجهی از ترکیبات آلی رنگزا میباشند وجود مواد رنگزا آلی در پسابهای صنعتی به علت جلوگیری از نفوذ نور به داخل آب اختلال در عمل فتوسنتز، کاهش انتقال اکسیژن به داخل آب و حلالیت گازها و اثرات سمی آنها صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد مینماید از این رو تصفیه پسابهای رنگی فاضلاب نساجی قبل از تخلیه آنها به محیط زیست ضروری میباشد فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی عموما برای حذف اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی و جامدات معلق موثر بوده اما برای حذف رنگ از این پسابها کارایی بالایی ندارند، زیرا ترکیبات رنگی دارای ساختارهای مقاوم و پیچیدهای بوده که باعث میشود سرعت تجزیه بیولوژیکی رنگها به آهستگی صورت میگیرد.
در نتیجه محققان به فکر استفاده از روشهای دیگری نظیر روش فیلتراسیون غشایی افتادند.
فیلتراسیون غشایی یک فرآیند جداسازی فیزیکی است که در آن نیروی محرکه، اختلاف فشار در دوطرف غشا میباشد جداسازی در این نوع فرآیند براساس اندازه ذرات و خصوصیات مولکولی آن انجام میشود که در واقع غشا به عنوان یک مانع فیزیکی عمل کرده و جریان را به دو قسمت تقسیم میکند این غشاها معمولا از پلیمرها یا مواد معدنی سنتز شده ساخته میشوند و برای جداسازی پروتئینها، حذف مواد کلوئیدی، صنایع غذایی، لبنی، داروسازی، پسماندهای صنعتی و جداسازی ذرات ارزشمند کاربرد دارد.
تصفیه پسابهای رنگی توسط نانو غشاها با آبدوستی بالا
محققان دانشگاه رازی کرمانشاه، نانو غشایی را طراحی نمودهاند که قادر است پسابهای رنگی و صنعتی را در یک مرحله با بازده بسیار بالایی تصفیه نماید.
سیروس زین الدینی عضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار حوزه فن آوری نوین گروه علمی باشگاه خبرنگاران، گفت: در این طرح از غشای نانو فیلتراسیونی که قابلیت فوق العاده بالایی در حذف ترکیبات رنگزا و سمی از پسابهای صنعت نساجی را دارد استفاده شده است اما این غشاهای نانو فیلتراسیون مشکل بزرگی دارند این مشکل شامل گرفتگی منافذ و سطوح غشا با رسوب مواد آلی میباشد که موجب افت بازده این فرآیند میشود.
محققان در همین راستا با استفاده از فن آوری نانو این مشکل را برطرف کردند به گفته وی با استفاده از نانو ذرات کد شده باکیتوسان، سطح غشا آبدوست شده و این باعث میشود که مولکولهای آلی یا هر آلودگی که در پساب وجود دارد روی سطح غشا رسوب نکند.
استفاده از این نانو غشاها، هزینههای عملیاتی را کاهش میدهد
زین الدینی در خصوص مزیتهای این نانو غشا اظهار داشت: غشاهای تولید شده در این طرح، گرفتگی پایینتری نسبت به غشاهای تجاری دارد همچنین راندمان حذف آلایندههای آن نیز بالاتر است به کارگیری غشاهای حاصل در دراز مدت در صنعت تصفیه، به علت عدم نیاز به تعویض سریع نسبت به نمونه تجاری خارجی، هزینههای عملیاتی را به طور چشمگیری کاهش میدهد.
افزایش شار خروجی از نانو غشا که ناشی از گرفتگی پایین آن است یکی دیگر از مزیتهای آن به شمار میرود.
اما مهمترین این مزایا تصفیه آبهای آلوده در حد آب قابل شرب و بهداشتی با استفاده از این روش است.
این مطالعه در دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شده و مطالعات آزمایشگاهی و طرح نیمه پایلوت آن هم به اتمام رسیده است اما هنوز برای تجاری سازی، از آن حمایتی نشده است نتایج این مقاله پژوهشی در مجله علمی desalination به چاپ رسیده است.
گزارش از یاسمن قاسمی
انتهای پیام/