به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران به نقل از عصر ایران - ایرانی ها کشور خود را یکی از زیباترین سرزمین های جهان می دانند. اما چه شده است که این جواهر چهارفصل در لیست میراث طبیعی یونسکو هیچ جایی ندارد؟ چطور 82 کشور جهان، آثار ثبت شده در لیست میراث طبیعی یونسکو دارند و ایران از این حیث بی نصیب است؟ آیا تصور ما از طبیعت زیبای کشورمان اشتباه است یا مشکل از جای دیگری است؟
تعداد گردشگرانی که برای دیدن مناظر و چشم اندازهای طبیعی ایران راهی کشور می شوند، هم بسیار معدود هستند. این موضوع نشان دهنده آن است که کشور ما با وجود تمامی این زیبایی ها در جهان شناخته شده نیست. آیا یکی از مهم ترین دلایل آن نداشتن چشم اندازها و مکان های طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی یونسکو نیست؟
به جرات می توان گفت که احساس شهروندان ایران از زیبایی های کشور خود اغراق آمیز نیست. جنگل های شمال کشور، جنگل های حرا در جنوب، جنگل های بلوط در غرب و ایلام و جنگل های ارسباران در شمال غربی کشور از سرسبزی های آن هستند. از دیگر زیبایی های کشور می توان به دماوند سربلند، دریاها، کویر و آسمان پرستاره آن، آبشارها و تالاب های متعدد و خلیج فارس و دریای عمان اشاره کرد. از نظر زمین شناسی هم ایران بسیار غنی است و پدیده های بسیاری در کویر لوت یا کوه پردیس عسلویه شواهدی بر این ادعا هستند.
با نگاهی به تعریف و شرایط ثبت مکان ها در فهرست طبیعی یونسکو متوجه می شویم که قطعا مکان هایی از سرزمین ایران هستند که ظرفیت ثبت در این فهرست را داشته باشند. میراث طبیعی یونسکو شامل آن دسته از چشم اندازها و پدیده های طبیعی می شود که منحصربه فرد باشند و نشان دهنده یک دوره زمین شناسی یا تکامل جانداران. در لیست میراث جهانی یونسکو بسیاری از پارک های ملی معمولی در جهان ثبت شده اند اما ایران از این نظر هم در جایگاه بسیار نامناسبی قرار دارد.
براساس گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد، ایران با داشتن تنها 7 درصد منطقه حفاظت شده، از بین 141 کشور بررسی شده، صد و دومین کشور است. استراتژی بسیاری از کشورها آن است که با تحت حفاظت درآوردن بسیاری از مناطق کشورشان و ثبت آن ها در لیست میراث فرهنگی یونسکو اقدام به جذب گردشگران می کنند و درآمدهای هنگفتی را از این راه به دست می آورند. این موضوع سبب می شود که همزمان امکان نظارت های محیطی افزایش پیدا کند و مبارزه با متخلفان تسهیل شود.
همچنین برای ثبت مکان های طبیعی در لیست های یونسکو، به زیستگاه گیاهان و جانوران و به خصوص جانوران در خطر انقراض توجه خاصی می شود. از این دست گیاهان و جانوران در ایران کم نیستند. طی سال های گذشته، بیشترین کاری که برای حفظ آن ها و استفاده تجاری و حفاظتی از آن ها شده است، به معروفترین آن ها، یوزپلنگ ایرانی، مربوط می شود: حک کردن تصویرشان بر پیراهن تیم ملی فوتبال!
به رغم این بی توجهی ها، دماوند، کویر لوت و جزیره قشم از پیشنهادهای ایران برای ثبت در فهرست یونسکو بوده اند ولی در هفته گذشته خبر رسید که دماوند نتوانسته است در لیست میراث طبیعی یونسکو ثبت شود و دلیل آن هم بهره برداری معادن از منطقه و از بین بردن چشم اندازهای زیبای منطقه است. گفته می شود در حال حاضر 7 واحد معدنی و تولیدی در دامنه های «دیو سپید» ایران فعالیت می کنند و برخی از آنان در ارتفاع بیش از 2200 متری مشغول بهره برداری هستند. مسئولان وعده پیگیری این موضوع را داده اند اما بین حرف تا عمل فاصله بسیاری است و برای قضاوت کردن بسیار زود.
وضعیت ایران در لیست میراث فرهنگی یونسکو هم همواره بحث آفرین بوده است. ایران به رغم آنکه با داشتن 17 اثر ثبت شده در لیست فرهنگی یونسکو، نهمین کشور فرهنگی جهان محسوب می شود، اما از دو نظر به عملکرد ایران از این نظر جای انتقاد وجود دارد. اول اینکه ایران با تمدن چندین هزارساله اش و معماری های شگفت انگیز ایرانی و اسلامی بدون شک باید سهمی فراتر از تنها 17 اثر ثبت شده داشته باشد. هند و چین که از تمدن های قدیمی هم قدمت ایران بوده اند، به ترتیب 25 و 33 اثر فرهنگی ثبت شده دارند. دومین مورد، رفتار و نحوه برخورد با این آثار بوده است. همواره مشکلات بسیاری پیرامون مکان های فرهنگی و تاریخی ایرانی وجود داشته است که یکی از بارزترین آن ها را می توان کشمکش های مستمر پیرامون میدان امام اصفهان دانست.
انتهای پیام /