به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران، نشست جایگاه هنر در تمدن ایرانی – اسلامی امروز صبح در سرای اهل قلم واقع در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

در این نشست که به همت انتشارات علمی و فرهنگی برپا شده بود دکتر "بلخاری" استاد دانشگاه تهران، دکتر "جبار رحمانی" مردم شناس ، عضو شورای مرکزی انسان شناسی و فرهنگ و دکتر "محمد مقیسه" رئیس پژوهشگاه فرهنگ و هنر حضور داشتند.

در ابتدای بحث "بلخاری" با تأکید بر لزوم تعریف هنر شیعی گفت: امروز در خود موجودیت هنر اسلامی بحث وجود دارد. منتقدان این حوزه دو نگاه به موجودیت این هنر دارند. عده‌ای به طور کلی منکر وجود هنر اسلامی هستند چرا که نگاه دین اسلام را به هنر نگاهی سلبی می‌دانند و از سوی دیگر عده‌ای معتقدند هنر اسلامی وجود دارد و کاملاً متمایز از هنر سایر ادیان است اما اینکه هنر اسلامی را منسوب به شیعه دانست و یا سایر فرقه‌های اسلامی در این زمینه تردید و تشکیک وجود دارد ؛ لذا  این بحث مناقشه در ماهیت و هویت هنر اسلامی است.

استاد دانشگاه تهران افزود: ما با یک موضوع پیچیده روبرو هستیم که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد. از نظر من هنر شیعی اصالت دارد اما متأسفانه مبانی نظری لازم در این باره تعریف نشده است. مگر می‌شود هدف از ساختن گنبد سلطانیه در زنجان،‌ دفن امامان شیعه باشد اما در ساخت این اثر هنری به فرم توجه نشود.

"بلخاری در این باره افزود: هنر مطلقاً فرم صرف نیست بلکه فرمی معنادار است، هنر ایده دارد پس امریست معقول و فرم دارد پس امری است محسوس.

در ادامه‌ی این بحث "مقیسه" با تأکید بر نیاز به تعریف دقیق از هنر شیعه، بیان کرد: عده‌ای می‌گویند هنری را می‌توان هنر شیعه دانست که در سرزمین و تحت حمایت حکام شیعه شکل گرفته باشد در حالی که این نگاه نگاهی اشتباه است. ما در تاریخ سرزمین خودمان حاکمان از اهل تسنن داشته‌ایم که برای بازسازی عتبات عالیات هزینه کرده‌اند البته در این موارد نمی‌توان منکر اغراض سیاسی شد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و هنر افزود: اگر هم تنها آثاری را آثار هنری شیعه بدانیم که به لحاظ موضوعی ذیل مذهب شیعه باشند (مثل حرم ائمه اطهار، تمثال معصومین و ...) ، باز هم این نگاه، نگاهی اجمالی یا نگاهی کوچک به این آثار است.

وی تأکید کرد: آنچه اهمیت دارد این است که هنر شیعی مقوله‌ای جدید است که در آثار پژوهشی مورد بحث قرار گرفته است و نیاز به پژوهشها و تعاریف دقیقتری دارد.

همچنین در این نشست "جبار رحمانی" با نگاهی جامعه شناسانه به مقوله‌ی هنر در تمدن ایرانی- اسلامی، گفت: هنر اسلامی را نمی‌توان به صورت تک بعدی و با نگاهی نخبه‌گرایانه مورد بررسی قرار داد.

آنچه مسلم است محتوا امر ثابتی نیست و یک اثر هنری می‌تواند از نظر عامه‌ی مردم اثری غیر قابل فهم و درک هنری باشد اما نخبگان جامعه آن اثر هنری را زیبا و در نهایت کمال توصیف کنند ؛ آنچه مشخص است ما باید یک درک اجتماعی و صورت بندی از هنر مواجه هستیم.

در پایان این نشست "حسن بلخاری" استاد دانشگاه تهران با تأکید بر تأثیر حکومت‌ها در تولید آثار هنری، گفت: در تمدن شرقی و غربی به هیچ عنوان قادر به جداسازی سیاست از هنر نیستیم. آنچه مسلم است این است که سیاست تأثیر بسیار جدی بر هنر دارد. حمایت قدرتها و حکومتها می‌تواند به تولید آثار هنری کمک کند همچنان که عدم حمایت حکومتها می‌تواند به مهاجرت هنرمندان بیانجامد.

وی افزود: آنچه که یک هنرمند می‌خواهد این است که قدرتها به دنبال تعالی هنر باشند و با استفاده از رویکرد فرهنگی و ارزشی به بقای هنر در جامعه کمک کنند.

استاد دانشگاه تهران تأکید کرد: اگر حکومت بخواهد که آثار هنری سفارشی تولید شوند به گونه‌ای که هنرمند مطیع اوامر حکام باشد، هنر اصیل باقی نخواهد ماند. هنر امری هزینه‌بردار است و لازم است که حکومتها عظمت هنر را درک کنند و بر تأثیر هنر در هدایت انسانها و دادن روحیه‌ی زیبایی بخشی به انسانها توجه داشته باشند.

لازم به ذکر است که این نشست توسط انتشارات علمی و فرهنگی برپا شده بود.

انتهای پیام/