به گزارش
خبرنگار دفاعی امنیتی باشگاه خبرنگاران؛ "محمدباقر خرمشاد" استاد دانشگاه علامه طباطبایی و دبیر علمی همایش "نظام جهانی در حال تغییر؛ فرصتها و تهدیدها" که در تالار "شیخ مرتضی انصاری" دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در حال برگزاری است، اظهار داشت: نظام جهانی پس از جنگ جهانی دوم دوقطبی بود اما حدود 25 سال پیش با فروپاشی "اتحاد جماهیر شوروی" شرایطی به وجود آمد که قطب شرق از بین رفته و گزینههای نظام تکقطبی و یا چندقطبی مطرح شد.
وی افزود: ایالات متحده آمریکا به عنوان مدعی نظام قطبی و برخی رقبای دیگر به عنوان مدعیان نظام چندقطبی مطرح بودهاند اما در طول این 25 سال نظام جهانی در حال گذار بوده و در حال حاضر نه میتوان گفت تک قطبی و نه میتوان گفت چند قطبی بوده و شرایط در حال تغییر است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: اکنون باید ببینیم که در این نظام جهانی در حال تغییر چه اتفاقاتی خواهد افتاد و چه فرصتها و تهدیدهایی برای ایران مطرح است.
خرمشاد گفت: سوال اول این است که آیا اصل نظام جهانی در حال تغییر با توجه به این که جهان 25 سال است که به نظم جدید نرسیده برای جمهوری اسلامی ایران یک فرصت است یا تهدید؟
وی افزود: سوال دوم این است که با توجه به این که استراتژی جمهوری اسلامی ایران در دوران نظام جهانی قبلی، نه شرقی نه غربی بوده و اکنون با توجه به این که قطب شرقی از بین رفته لذا باید ببینیم که این یک فرصت است یا تهدید. این که یک قطب رفته و یک قطب دیگر مانده و یا این که در دوران دوقطبی بوده، برای ما مفید است یا مضر؟
دغدغه جمهوری اسلامی ایران برای شکل دادن به غیرمتعهدها
دبیر علمی همایش "نظام جهانی در حال تغییر؛ فرصتها و تهدیدها" اظهار داشت: سوال سوم این است که با توجه به دغدغه جمهوری اسلامی ایران برای شکل دادن به غیرمتعهدها به عنوان نظام قدرت و یا قطب قدرت جهان اسلام به عنوان قطب سوم قدرت آیا این فرصت و یا تهدید برای ایران است.
وی افزود: چهارمین سوال این است که آیا ایران با همه گذشته تاریخی خود میتواند طرفدار نظام "تکقطبی" باشد یا نه، در حالی که ایران با وضعیت ژئوپولتیک و استراتژیک خود اصلاً نمیتواند دولت ضعیف باشد، زیرا اگر ضعیف باشد، خورده میشود. بنابراین باید ببینیم آیا جهان "تک قطبی" در همه اقسام آن گزینه بهترین برای تأمین منافع ملی نخواهد بود و آیا منطقهگرایی موجود با توجه به توان منطقهای امروز ایران فرصت محسوب نمیشود؟
ایران یکی از مهمترین لیدرهای اسلام سیاسی در دنیاست و میتواند از آن بهره بگیرد
خرمشاد گفت: سوال پنجم ما این است که جمهوری اسلامی ایران چگونه میتواند از این فرصت تاریخی استفاده کند و در نظام "چندقطبی -چندتمدنی" به مثابه دارای قدرت بودن در نظام جهانی جایگاه جمهوری اسلامی ایران چگونه است؛ باید باشد و خواهد بود؟ و ایران در قطب تمدن اسلامی و در حوزه جغرافیایی امت اسلامی کجاست و چه میتواند باشد و چگونه میتواند از سرمایه اسلام سیاسی خود استفاده کند، زیرا ایران یکی از مهمترین لیدرهای اسلام سیاسی در دنیاست و میتواند از آن بهره بگیرد.
وی افزود: اکنون باید ببینیم در نظام جهانی در حال تغییر تهدیدهایی که متوجه جمهوری اسلامی ایران است و فرصتها کدام هستند و کدام یک از روندهای جهانی و منطقهای موجود برای ما فرصت و کدام یک تهدید محسوب میشوند؟
استاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: باید ببینیم که بیثباتیها و درگیریهای موجود در منطقه اعم از "عراق"، "سوریه"، "یمن"، "افغانستان"، "پاکستان" و... برای ما فرصت است یا تهدید. بنابراین باید به این سوالات پاسخ علمی بدهیم و این که جمهوری اسلامی ایران چگونه میتواند تهدیدهای موجود را به فرصت تبدیل کند.
دبیر علمی همایش "نظام جهانی در حال تغییر؛ فرصتها و تهدیدها" گفت: گستردگی حضور دانشجویان و اساتید عزیز در این همایش نشان میدهد که جامعه علمی آمادگی و توانایی پاسخگویی به این سوالات را دارد.
وی افزود: پاسخهای ما این است که در گزاره اول و در روندهای موجود جهانی و منطقهای در مسیر شکل دادن به نظام بینالملل آینده حرکت به سوی نظام چند قطبی رای و امتیاز بیشتری میآورد.
باید ما هم به عنوان یکی از این قطبها نحوه تعاملمان مشخص باشد
استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: دوم این که تأمین نظم یک نظام "چندقطبی" کار سادهای نخواهد بود و نیاز به طراحی و تفاهم جدی دارد و این که چگونه بین این چند قطب توزیع قدرت صورت میگیرد، باید ما هم به عنوان یکی از این قطبها نحوه تعاملمان مشخص باشد.
خرمشاد تصریح کرد: در جنگ جهانی دوم تکلیف مشخص بود آلمان شکست خورده بود نظام دوقطبی شرق و غرب 45 سال در دنیا حکومت کرد اما امروز اگر جهان چندقطبی شود، نظم امنیتساز، ثباتساز و پایدارساز نیاز به تفاهم دارد؛ حال چه در وین و چه در ژنو و چه در تهران باشد، بنابراین طراحی آن پیچیدهتر از آن خواهد بود.
وی افزود: اگر گزینه راهبردی جمهوری اسلامی ایران نظام "چندقطبی" و خصوصاً "چندتمدنی" باشد، باید با همسویان این گزینه ائتلافهای پویا تشکیل دهد و باید متناسب با آن فعال شود و با طرفداران ایده "نظم تمدنپایه- چندقطبی و چندتمدنی" همراه شود، کما این که آمریکا در جهان تکقطبی با دیگران ائتلاف میکند و برای رقیب پاپوش درست میکند تا آن را تضعیف کند ما هم باید با همسویان خود ائتلاف تشکیل دهیم.
خرمشاد تصریح کرد: بدیهی است که این انتخابها و ائتلافها به معنای نفی تعامل با دیگران نیست و همان طور که برای گزینه مطلوب خود برنامه دارد ما هم باید در این زمینه برنامه داشته باشیم.
باید یا از فرصت پدید آمده استفاده کنیم
دبیر علمی همایش "نظام جهانی در حال تغییر؛ فرصتها و تهدیدها" اظهار داشت: برای رسیدن به استراتژی باید برنامه داشت و همان طور که مقام معظم رهبری عزیزمان فرمودهاند در پیچ تاریخی قرار داریم، بنابراین کسی منتظر کسی نمیماند و باید یا از فرصت پدید آمده استفاده کنیم و یا خلاص!
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: گزینه چهارم این است که جمهوری اسلامی ایران از فرصتهای خوبی برای ایفای نقش برجسته در قطب تمدنی جهان اسلام برخوردار است و با توجه به ضعیف شدن برخی رقبای گذشته در عرصه تمدنی اسلامی، این موضوع اهمیت دارد.
بحرانها پایدار نیستند/وضعیت ممتاز ایران
وی افزود: گزینه پنجم این است که جمهوری اسلامی ایران در کنار تهدیدهای فعال شده از سوی رقبای منطقهای و بینالمللی، از فرصتهای خوبی برای احراز جایگاه مناسب در مناطق "خلیج فارس" "آسیای میانه" و "آسیای غربی و جنوب غربی" و از اهرمهای خوبی برای تثبیت خود در روندهای جهانی و منطقهای برخوردار است، زیرا در نهایت بحرانها پایدار نیستند.
خرمشاد تصریح کرد: گزینه ششم این است که جایگاه و سهم و نقش خوب دادنی نیست، بلکه گرفتنی است و باید برنامه و کیاست و قدرت داشت و هزینه پرداخت کرده و هوشیار و هوشمند عمل کرد زیرا رقبای بینالمللی ناگهان تبدیل به قدرت نشدند. بنابراین برای ایفای نقش قدرت منطقهای در گذار از نظام فعلی و سهم خوب در نظام آینده جهانی باید با قدرت عمل کرد که البته این به معنای دشمنی نیست و تعامل هم میشود کرد اما نحوه تعامل مهم است.
دبیر علمی همایش "نظام جهانی در حال تغییر؛ فرصتها و تهدیدها" گفت: باید به شدت از فرصت سوزی پرهیز کرد، فرصتها مانند ابرهای بارانزای بهاری رفتنی هستند و باید به موقع عمل کرد.
مهمترین سرمایه جمهوری اسلامی ایران توان انقلابی آن و مهمترین ضعف کشورمان اقتصادی است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مهمترین سرمایه جمهوری اسلامی ایران توان انقلابی آن و مهمترین ضعف کشورمان اقتصادی است و البته برخلاف این که برخی میگفتند انقلاب به پایان رسیده این طور نیست و انقلاب همچنان ادامه دارد.
خرمشاد اظهار داشت: مهمترین فرصت ما این است که قدرت منطقهای بالفعل هستیم ؛ یعنی ایران بعد از جنگ 8 ساله دست روی دست نگذاشت که ضعیف باشد و بلعیده شود بلکه قدرت منطقهای خود را نشان داده است.
در آمریکای لاتین "برزیل" قدرت منطقهای است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: جیغ و بیداد برخی از رقبا در مذاکرات هستهای که اگر ایران بتواند اقتصاد خود را سروسامان دهد، قدرت آن بیش از پیش افزون خواهد شد، حرف پر بیراهی نیست لذا این فرصتی است که باید در داخل به رسمیت شناخته شود؛ مانند هر قدرتی در هر منطقهای از دنیا مثلاً اگر در آمریکای لاتین "برزیل" قدرت منطقهای است؛ به این معنا نیست که "آرژانتین" و "ونزوئلا " در مقابل آن سنگرسازی کنند و یا آفریقای جنوی در آفریقا و یا هندوستان در آسیای جنوب شرقی که به صورت قدرت منطقهای هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ایران قدرت منطقهای است وگرنه بسیاری از بلاهایی که بر سر دیگران آوردهاند را بر سر ما میآوردند و بدشان هم نمیآید که این کار را کنند و برخی از بحثهای شیعه و سنی را نیز به همین خاطر به راه میاندازند.
انتهای پیام/