خلیلی در گفتگوی تفصیلی با باشگاه خبرنگاران:
یمن لقمه آسانی برای بلعیدن سعودی‌ها نیست/ راه حل یمن گفتگوهای ملی و مشارکت احزاب رسمی است
این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه و خلیج فارس گفت: دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ظرفیت‌ها و توانائی‌های عظیم خود ایران را به مرکز رایزنی‌های در خصوص مسائل منطقه‌ای تبدیل کرده است. کما اینکه در سفر ظریف به پاکستان و سفر سرمدی قائم مقام وزیر خارجه به چند کشور منطقه شاهد بودیم که نتایج آن مشخص شده. البته دشمنان ما تلاش می‌کنند با تبلیغات مغرضانه ایران را از صحنه تحولات به عقب برانند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، در چند هفته‌ی اخیر، شاهد تشدید حملات هوایی عربستان سعودی به کشور یمن و به‌ویژه مواضع جنبش انصارالله بودیم و در این شرایط غرب نیز هم راستا با دشمنان منطقه‌ای یمن اقدام به تجهیز و حمایت از ائتلاف ضد‌یمن کرده است.
کشور یمن به لحاظ ژئوپولیتیکی دارای شرایط ویژه‌ای در منطقه می‌باشد و از آن جهت که دارای ترکیب جمعیتی حدود 40% شیعیان حوثی است، برای ائتلاف عربستان (متشکل از کشورهای سنی مذهب)، حائز اهمیت می‌باشد.
باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که عربستان دارای مرز مشترک با یمن است. اسنان‌های هم‌مرز دارای جمعیتی شیعه هستند که حساسیت ریاض را در قبال این تحولات خواهد افزود.
در همین راستا گفتگویی تفصیلی با "سید حسن خلیلی" کارشناس خاورمیانه و خلیج‌فارس داشتیم تا آخرین تحولات یمن را بررسی کنیم.
باشگاه خبرنگاران: دلیل تجاوز و اهداف پنهان عربستان در حمله به یمن چیست؟
این یک بازی دوطرفه‌ای است که با حضور عربستان انجام می‌شود و می‌توان گفت که علیه خود این کشور هم است. از این رو آمریکا در ادامه طرح‌های خود درخاورمیانه به دنبال تغییراتی در عربستان است و با این کار زمینه آن را فراهم می‌نماید.
موضوع بعدی نیز این است که عربستان در جریان دور قبلی مذاکرات هسته‌ای و در روز آخر به اتفاق اسرائیل مانع توافق ایران و 5+1 شدند، اما در این دور در لوزان موفق به انجام این‌کار نشدند، لذا به محض بروز نشانه‌های توافق این حمله را برنامه‌ریزی کردند، که هم توافق را تحت الشعاع قرار داده و هم به زعم خود مانع قدرت گرفتن ایران در یمن شوند.
آنها می‌خواستند، پیش از هرکاری گروه پیروز در یمن را شکست دهند. زیرا از نظر دولت عربستان انصارلله وابسته به ایران است، درحالی که موضوع یمن و انقلاب مردم در آن کشور کاملا داخلی بوده و مردم که از سیاستهای اقتصادی و سیاسی دولت منصور هادی و وابستگی او به کشورهای منطقه و غربی به ستوه امده بودند، انقلاب کردند.
باشگاه خبرنگاران: چرا عربستان در یمن مداخله مستقیم نظامی کرد، ولی در سوریه اهداف خود را از طریق گروههای تروریستی جلو برد؟
علاوه بر هم مرزی با یمن، تصورات اشتباه یکی از اهم دلایل است. عربستان با وعده و وعیدهایی که غربی‌ها داده بودند و اعلام زمان‌های مختلف برای سقوط بشار اسد، تصور می کرد کار در سوریه تمام است و از نظر او نیازی نبود، حالا که گروههای دیگر می‌توانند منافع آنها را تامین کنند، بطور مستقیم دخالت نماید، بنابراین از طریق لجستیک و کمک‌های مالی از مخالفین و تروریست‌های داعشی حمایت کرد. یعنی اصولا پیش بیینی همه چیز را می‌کردند، جز اینکه هنوز بشار اسد در راس قدرت باشد.
اما در یمن با اینکه تجربه قبلی شکست از انصارالله را هم داشتند به نظر می‌رسد برخی افراد جدی و بی‌تجربه‌ای که در دولت سعودی راس کار قرار گرفته‌اند، نتوانسته‌اند راهبرد استراتژیک و نظامی قوی و عاقلانه‌ای را پیاده کنند. آنها حتی از تجربیات نسل قبلی خود که در صعده و در جنگ با گروه الحوثی شکست خوردند نیز درس نگرفته‌اند. شاید هم تصور می کنند که یمن لقمه آسانی برای بلعیدن است.
موضوع دیگر این است، که سعودی از قدیم به مناطق جنوبی یمن بخصوص عدن چشم داشته، زیرا برای این کشور نزدیک‌ترین راه دسترسی به اقیانوس هند جنوب یمن و بنادر مهم آن است.
باشگاه خبرنگاران: چرا تحولات یمن تهدیدی برای کل منطقه و حتی خود عربستان است؟
به هرحال اولین کسی که از این امر منتفع می شود کیست؟ طبعا جواب واضح است، رژیم غاصب اسرائیل که بدون هزینه‌ای دو کشور اسلامی و مسلمان را به جان هم انداخته و هر دو را تضعیف می‌کند. اسرائیل از این حمله حمایت کرده و برخی خبرها حاکی است که حتی مشارکت نیز کرده است.
به‌هرحال در پس هر جنگ یا لشکرکشی اهداف استراتژیکی تعیین شده است. در زمانی هدف از جنگ صرفا دفع تجاوز و در زمانی دیگر نیز کسب منافع استراتژیک راهبردی و یا منافع اساسی است. در غیر اینصورت اگر کشوری احساس کند از جنگ نفعی نمی‌برد، هرگز وارد جنگی نمی‌شود.
حال که اسرائیل هم علیه مردم مظلوم یمن وارد این جنگ شده پس حتما برای خود منافعی مشخص کرده‌اند. آیا اسرائیل خواستار تقویت عربستان است و منافع او در ورود به این جنگ با منافع عربستان یکی است؟ جواب کاملا واضح است . اسرائیل خواستار نابودی هر دو کشور اسلامی درگیر و ایجاد تفرقه میان مسلمانان و فرقه‌های مختلف آن است و با این هدف فعلا متحد برخی کشورهای متجاوز علیه یمن شده است اما در آینده برای سعودی ثابت خواهد شد که اسرائیل ازاین ورود چه منافعی را دنبال می کرده است.
باشگاه خبرنگاران : چرا عربستان از ورود به جنگ زمینی واهمه دارد؟
قطعا در جنگ زمینی متجاوزین شکست خواهند خورد و فعلا فقط بر روی توانائی‌های هوائی چند متحد و ناوگان هوائی چند کشور علیه مردمی بی‌دفاع در بازارها و منازل و شهرها متمرکز شده‌اند اما با روحیه ایمان و سلحشوری مردم یمن، آنها توانائی جنگ تن به تن و زمینی را ندارند، ضمن اینکه گرو ه انصارالله از هفت جنگ با دولت اسبق یمن تجارب خوبی کسب کرده و در جنگهای زمینی بدلیل تسلط آنها بر کوه‌های سوق الجیشی تفوق دارند.
باشگاه خبرنگاران: راهکارهای حل بحران یمن چیست؟
همانگونه که مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند، بحران یمن صرفا با گفتگوهای ملی و مشارکت همه احزاب رسمی و دوستداران آن کشور حل و فصل می‌شود. تجربه دخالتهای خارجی در همه کشورها نشان می‌دهد که اگر چه شاید برخی منافع کوتاه مدت نیروی مداخله‌گر تامین شده باشد اما در نهایت و در طولانی مدت محاسبات کاملا تغییر بافته و به ضرر مداخله گر بوده است.
نمونه‌های زیادی وجود دارد . از جنگ صدام علیه ایران که در ابتدا توانست بخشی از خاک ایران را اشغال کند اما اکنون صدام کجاست. از حمله اسرائیل به غزه که در ابتدا ضرباتی به حماس هم وارد کرد اما در آخر نتوانست یک گروه را از بین ببرد و همین شکست یک رژیم به اعتقاد خود آنها بسیار مسلح و آماده از یک گروه فاقد امکانات نظامی چندان نهایتا باعث بی‌اعتباری ارتش آن رژیم شد.
از حمله اسرائیل به جنوب لبنان که حاصل آن فقط چند جسد سربازان اسرائیل بود که باعث اعتراض مردمی در آن رژیم شد و کمی دورتر هم جنگ ویتنام که هنوز کهنه سربازان آمریکائی از بی حاصل بودن این جنگ می گویند.
باشگاه خبرنگاران: بخش دیپلماسی منطقه‌ای ایران در عقب کشیدن پاکستان از ائتلاف علیه یمن را چگونه ارزیابی می کنید؟
سفر ظریف و دیپلماسی ما در پاکستان بسیار موثر واقع شد. این سفر در زمان بسیار خوبی انجام گرفت و توانست که خود پاکستان را از گردابی که ممکن بود در آن غرق شود نجات دهد.
واضح است که نیروهای پیاده نظام سعودی قادر نیست وارد جنگ زمینی شود و بدنبال افراد و نیروهای کشورهای دیگرست که به حالت مزدور به نیابت از سعودی با یمنی‌ها بجنگند و تمامی هزینه‌های تلفات و کشته‌ها را هم آن کشورها بدهند و نیروهای سعودی متحمل تلفات انسانی نشوند. با رایزنی‌های هوشمندانه ظریف و با تصمیم مجلس، ارتش پاکستان وارد این بازی خطرناک سعودی نگردید که کاملا عاقلانه بود.
باشگاه خبرنگاران: ظرفیت‌های ایران در حل بحران‌های منطقه‌ای از جمله یمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ظرفیت‌ها و توانائی‌های عظیم خود ایران را به مرکز رایزنی‌های در خصوص مسائل منطقه‌ای تبدیل کرده است. کما اینکه در سفر ظریف به پاکستان و سفر سرمدی قائم مقام وزیر خارجه به چند کشور منطقه شاهد بودیم که نتایج آن مشخص شده. البته دشمنان ما تلاش می کنند با تبلیغات مغرضانه ایران را از صحنه تحولات به عقب برانند.
مثلا سالهاست که تبلیغ می کنند که ایران در یمن دخالت می کند که شرایط را برای ما سخت کنند اما خودشان هم می‌دانند که ایران در همه این سالها از وحدت یمن حمایت کرده و بارها گفته که مشکل آن کشور در داخل حل می‌شود و هیچ‌گاه طرف گروهی را نگرفته و گروههای دیگر را کنار بگذارد.
در زمانی که دولت‌های مختلف در یمن سرکار بودند، هیچکدام از الحوثی حضور نداشتند وایران از دولت مستقر حمایت می‌کرد، زیرا استراتژی اصلی ایران در یمن حفظ وحدت و یکپارچکی آن کشور و رشد توسعه آن بوده است اکنون نیز همین سیاست بدون تغییر در دستور کار ایران است و بارها آنرا اعلام نیز نموده است .
باشگاه خبرنگاران: آینده یمن را چگونه پیش بینی می‌کنید؟
ساختار مردم یمن، ساختاری است که متشکل از دو گروه زیدی و برادران اهل سنت از شاخه شافعی است که سال‌های سال در کنار هم به خوبی و آرامی زندگی کرده‌اند و حتی در مساجد یکدیگر نیز نماز می‌خوانند. جامعه بسیار جالبی است. در یک مسجد عدهای با شیوه خاص اهل سنت و عدهای دیگر به شیوه زیدی‌ها در کنار یکدیگر و پشت‌سر یک امام جماعت نماز می‌خوانند و این نشان‌دهنده اتحاد و همدلی و برادری در میان مسلمان این کشور است.
قطعا این اتحاد و یکدلی باعث می گردد که در همه عرصه‌ها حفظ گردد و هیچ گاه این کشور را به سمت جنگهای مذهبی نمی‌برد. چون اصولا اختلاف مذهبی در این کشور وجود ندارد.
این امر نوید می دهد که با حفظ این وحدت و مقابله با اشغالگران و متجاوزین آینده خوبی در انتظار این کشور است. به هر حال این حملات نمی تواند ادامه یابد و دولت مهاجم روزی ناچار است دست از حملات خود بکشد .
باشگاه خبرنگاران: القاعده از درگیریهای یمن چه سودی می‌برد؟
شرایط نشان داده، القاعده در جاهائی رشد کرده که دولت قوی و مستقری نداشته است. دولت یمن تلاش‌هائی برای کنترل القاعده داشته و گروه انصارالله نیز در مدت کمی توانست این گروه را کنترل و آنها را عقب بنشاند. یکی از شعارهای اصلی آمریکا و متحدین آنها مبارزه استراتژیک با القاعده است.
طبعا در شرایطی که دولتی نوپا ناچار است در جببهه ای دیگر بجنگد، تمرکز بر القاعده کمتر می‌شود و این بهترین فرصت برای آنهاست که اهداف خود را به پیش ببرند. به نظر می‌رسد، بزرگترین خدمت کشورهای منطقه و آمریکا در یمن اکنون به القاعده است و این همان سیاست یک بام ودو هوا است که در پیش گرفته‌اند.
شاید برخی بگویند که القاعده در این جریان هنوز وارد نشده است اما واقعیت این است که جهان تغییر یافته، القاعده نیز خط مشی های خود را عوض کرده است و اکنون به اصطلاح از حملات شبکه‌ای استفاده می‌کنند و نیازی هم نیست که القاعده خود وارد شود بلکه گروههای کوچکتر که هم در این سازمان آموزش دیده‌اند و حتی ممکن است در کلیت اختلافاتی نیز با القاعده داشته باشند اکنون در حال ساماندهی بوده ترورها و بمب گذاریهائی علیه مردم مظلوم یمن انجام می‌دهند.
گفتگو از مهری حسنی لیواری
انتهای پیام/
