یکی از کاربری‌های بسیار مهم در برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی کاربری فضای سبز است که نمی‌توان تأثیر این فضاها را در گذران اوقات فراغت و اثرات اجتماعی آن برای شهروندان نادیده گرفت.


به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران: در هر دوره زمانی از تاریخ، با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، نیازها و خواسته‌های بشر که شامل شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... است تغییر و در خدمت رفع نیازهای بشر قرار می‌گیرند، امروزه و با تأکید بر اینکه شهرها به عنوان کانون تمرکز فعالیت انسان‌ها به شمار می‌آیند برای پایدار ماندن شهرها باید کمبود فضاهای سبز شهری که جزء ضروری پیکره شهرها محسوب می‌شوند رفع شود.

*پارک‌‌ها و فضاهای سبز شهری

کلمه فضای سبز را می‌توان برای مفهوم پوشش گیاهی شهرها استفاده کرد که دارای 2 عملکرد مهم برای شهرها است( تعدیل دما و تلطیف هوا) در ادامه تعریف کلی و جامع از محیط زیست را می‌توان اینگونه به فضای نسبتاً بزرگی که متشکل از گیاهان و برخوردار از بازدهی زیست محیطی و اکولوژیک معین و درخور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر است مطرح ک رد.

 *تأثیر فضای سبز در کیفیت زندگی شهری

در  این دوره زمانی فضای سبز نقش بسزایی در کیفیت زندیگ انسان دارد تا آنجا که در اکثر کشورها، فضای سبز جزء ضروری در برنامه ریزی زمین به حساب می‌آید و هرساله مساحت زیادی را از زمین‌های شهری را به این مهم اختصاص می‌دهند دررست نقطه مقابل عملکرد مسئولان کشور عزیزمان که هر ساله از تعداد بوستانها و فضاهای سبز مجوز صدور ساخمان‌های غول پیکر و عظیم الجثه را جانشین بوستان‌ها قرار می‌دهند.

میزان سرانه‌ی فضای سبز و تأثیر آن در رفاه زندگی شهروندان در واقع سرانه‌ی عبارت است از مقدار زمینی که به طور متوسط از هر کدام کاربری‌ها به هر نفر از جمعیت شهر اختصاص پیدا می‌کند.

در اکثر کشورها میزان سرانه هر یک از خدمات شهری‌ نشان دهنده‌ی میزان رفاه و کیفیت زندگی در شهرها است.

در این میان سرانه‌ی فضای سبز به عنوان یکی از فاکتور‌های مهم افزایش سطح زندگی مطرح است و با توجه به اهمیت فضاهای سبز باید استانداردی برای ایجاد فضاهای سبز در جهان وجود داشته باشد که بر این اساس متوسط سرانه فضای سبز برا هر نفر 30 متر مربع محاسبه شده است.

اما شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل به 5 تا 20 متر برای هر فرد تغییر کرده است و درادامه و بر اساس مطالعات و بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی سرانه متعارف در ایران حدوداً 7 تا 12 متر برای هر ایرانی تعیین شده است.

با توجه به گزارش مطالعات گروه برنامه ریزی شهری وزارت کشور مبنی بر این مطلب که زندگی سالم در جایی امکان پذیر است که سهم سرانه هر فرد از فضای سبز در منطقه مسکونی از 30 تا 50 متمرکز نباشد و شهروندان برای رسیدن به یک پارک یا بوستان بیش از ربع ساعت وقت نگذارند.

حالا با همه‌ی این تفاسیر و وجود این استاندارد‌ها و آلودگی هر روزه و روز افزون کلان شهرها آیا شهروندان ایرانی برای رسیدن به یک بوستان بیش از یک ربع زمان صرف نمی‌کنند و یا سرانه فضای سبز در ایران کافی و بر مبنای استاندارد جهانی است.

*انسان- طبیعت- معماری

برای حفظ فضای سبز بسیاری از معماران در سراسر جهان سعی در ایجاد تعادل و تعامل بین محیط مصنوع و محیط طبیعی دارند که یکی از این تعاملات ما بین محیط زیست اطراف و بناهای ساخته شده است که این امر را می‌توان در بناهای خارج از کشور مشاهده کرد اما آیا می‌توان نمونه‌ای ایرانی از بنایی که همگام و سازگار با طبیعت باشد در ایران یافت می‌شود در صورت امکان و مشاهده ما را بی خبر نگذارید. 

*بوستان ها‌به عنوان ریه‌های تنفسی شهرها 

کارکردهای گوناگون پارک‌ها و فضاهای سبز 

توجه به فضای سبز به عنوان ریه‌های تنفسی شهرها تعریفی نوین از کارکرد آن است که هم ازنظر تامین فضاهای فراغتی و تعاملات اجتماعی و هم بستری برای تامین نیازهای زیست محیطی آن‌ها از جایگاه بالایی برخوردار است که دراین مجال به مهم‌ترین این کارکردها اشاره می‌کنیم. 

کارکرد تفریحی: پارک‌ها بهترین محل برای آرامش و رفع خستگی هستند.
کارکرد ارتباطی: پارک‌ها زمینه سازی روابط نانوشته‌ای هستند که با توجه به نیازهای اقشار مختلف شکل می‌گیرد. 
کارکرد آموزشی: بازی و سرگرمی درآموزش و پرورش جسم و ذهن کودکان سهم بسزایی دارد.
کارکرد بهداشتی‌:نقش گسترده فضای سبز درتمرکز اعصاب افراد بر کسی پنهان نیست. 
کارکرد اقتصادی: می‌توان به کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، سایه‌اندازی صحیح درختان بر ساختمان ها و دیگر موارد اشاره کرد. 

*خواص چند جانبه حضور پارک ها در شهرها 

فضای سبز تنها آن چه در ذهن‌ من و شما تداعی می شود نیست نیست که شامل چند درخت و آبنما و تعدادی نیمکت باشد بلکه پارک‌ها و بوستن‌ها نمادی از تفکرات فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است و عاملی مهم در یک فضای شهری به حساب می‌آید و نقش پر رنگی را از نقطه نظرهای گوناگون اجتماعی و فرهنگی در برنامه‌ریزی شهری ایفا می‌کند حالا قضاوت با شما که با تمام این تفاسیر و متاسفانه کمبود فضای سبز که در شهرهای ایران شاهد هستیم تفکرات فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران زیر سوال می رود و دچار مشکل است؟ لطفا و در صورت امکان مسئولان محترم توجه بیشتری را در این مورد به کار گیرند زیرا ایران دارای فرهنگی غنی و چندین هزار ساله است و نباید با این موضوعات زیر سایه شک و دودلی جهانیان برود. 

احداث اولین فضای سبز در ایران تاریخ معماری و شهرسازی نشان دهنده این امر مهم است که دیرباز بشر ضرورت احداث باغ و فضای سبز درشهرها را اساس کرده تا از طبیعت و اصل خویش جدا نماند در همین راستا و برای بیان اولین نمونه از این طرز تفکر بکر و عالی می توان به حدائق معلقه باغ‌های معلق بابل اشاره کرد که پانصد سال بیش از میلاد مسیح در محوطه‌ای به ابعاد چهارده هکتار  واقع در کاخ عظیمی مرکز شهر بابل احداث گردیده درادامه ایرانیان نیز در عصر هخامنشیان دراطراف و انگشت شمار نیز یادر حال تخریب و یاتبدیل به مکانی رفع نیازهای معتادان کشور شده است در این رابطه بسیاری از خانواده‌ها ناراحت از حضور این میهمانان ناخوانده و اجباری پارک ها هستند و عطای حضور در طبیعت را به لغایش می‌بخشند حال این سوال پیش می آید که چرا عزیزان هموطن ایرانی فرصت یک الی دو ساعته برای حضور در بوستان ها را برای گذران اوقات فراغت خود در مکانی دور از هیاهوی شهری و استشمام هوای پاک با حضور معتادان و بزه‌کاران را باید از دست دهند؟ 

و یا چرا مردم علاوه بر قبول ترس و وحشت حضور این مزاحمان باید دود حاصل از قلیان‌های آنان را که بوستان‌ها را تبدیل به قهوه‌خانه های سرسبز و رو باز کرده تحمل کنند؟
 
آیا ترغیب مردم برای رفت و آمد با وسائل نقلیه عمومی راهکاری برای داشتن هوای پاک نیست پس لطفا و درصورت احساس نیاز راهکاری نیز برای ریشه کن شدن حضور معتادان در پارک‌ها و بوستان‌ها ارائه دهید. 

شهرهای خویش باغ‌های میوه احداث کردند البته پارک‌های تفریحی از زمان شاه‌عباس صفوی نیز در تاریخ ایران به یادگار مانده است تا سالها پیش شهروندان مقیم تهران در سال‌ 1345 شاهد افتتاح اولین بوستان (پارک) در زمینی بایر به نام که در سال 1345 خورشیدی به ابتکار فرح پهلوی بودند که در سال 57 و پیش از انقلاب اسلامی به نام پارک شهر نام پیدا کرد تغییر کرد که امروزه با گذشت چندین سال از احداث این پارک شهروندان شاهد تغییرات شگرف واضافه شدن چندین کاربری جدید به این بوستان هستند. 

*تغییر کاربری مهم ترین محیط عمومی شهری
 
با توجه به تاثیر فراوان پارک‌ها و فضای سبز درآرامش و روح انسان و اینکه یکی از مهم‌ترین محیط‌های  شهری به شمار می آیند و مکانی مناسب و مطمئن برای آسایش، تفریح و هم‌اندیشی های گوناگون خانوادگی و اجتماعی در اوقات فراغت هستند و البته مهم‌ترین مساله مورد توجه این روزهای کلان‌شهرها یعنی آلودگی روز افزون آسمان آبی که گریبانی اکثر شهرهای بزرگ و در میان آن‌ها تهران را فراگرفته است چرا ما باید شاهد کاهش هر روز، بوستان‌ها باشیم تا جایی که همین تعداد کم به امید آشتی مردم ایران زمین با بوستان‌های مملو از هوای پاک و عاری از حضور معتادان و بزه‌کاران اجتماعی.

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار