تبریز؛
معرفی یخچال میرزا مهدی درتبریز
میرزا مهدی آقا قاضی طباطبایی از بزرگان خانواده ی قاضی طباطبایی از اجداد مرحوم شهید قاضی است. حاج میرزا مهدی آقا قاضی طباطبایی مردی مستجاب الدعوه بود که نادر میرزا در کتاب خود نیز از وی تعریف کرده است که آثار خیری از وی باقی مانده است که تمامی آنها به نام میرزا مهدی معروف هستند مانند یخچال –مسجد مدرسه سرای- دالان و حمام میرزا مهدی.
پژوهشگر تاریخ آذربایجان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز گفت:میرزا مهدی آقا قاضی طباطبایی از بزرگان خانواده ی قاضی طباطبایی از اجداد مرحوم شهید قاضی است. حاج میرزا مهدی آقا قاضی طباطبایی مردی مستجاب الدعوه بود که نادر میرزا در کتاب خود نیز از وی تعریف کرده است که آثار خیری از وی باقی مانده است که تمامی آنها به نام میرزا مهدی معروف هستند مانند یخچال – مسجد مدرسه سرای- دالان و حمام میرزا مهدی.
خاماچی افزود:حاج میرزا مهدی که در سال 1241 هجری قمری وفات یافت در گوشه ای از مسجد شاه دفن شد و به اعتبار این شخصیت والا مقام مسجد و بازار جلو را مسجد و بازار مقبره نامیدند و هم اکنون آرامگاه آیت الله شهید قاضی طباطبایی اولین شهید محراب در این مسجد قرار دارد.
وی با اشاره به یخچال قدیمی میرزا مهدی گفت: یخچالهای دیگری نیز در تبریز دایر بوده است که یخچال صادقیه در انتهای بازار صادقیه که پس از تخریب تبدیل به تیمچه فرش فروشان شده و هم اکنون جزو برنامه های احیایی شهرداری منطقه هشت تبریز قرار گرفته است و
یخچال لله بیک در نزدیکی محله ی نوبر ،یخچال درب سرخاب و بازارچه سرخاب ،یخچال بازار چه ی مسجد کبود یا کهنه خیاوان که در این یخچال اقلام و مواد غذایی فاسد شدنی چون گوشت و پنیر نیز نگهداری می شد.
بهروز خاماچی تصریح کرد:جملی کار ری، سیاح ایتالیایی در سال 1077 هجری قمری از یخچال صادقیه در بازار نام می برد و به دلیل اینکه از قدیم در تبریز سرد زمستانی رسم بود بنابراین برای رفع احتیاجات مردم از بابت یخ در تابستان در مسیر رودخانه میدان چایی (گولچه)استخر و آب بندی درست می کردند و آب رودخانه که همان آب رودخانه لیقوان بود در این استخرهای رودخانه یخ می بست و سپس آنها را با کلنگ می شکستند و بار اسب و قاطر کرده به یخچال ها می آوردند و از روزنه ای که راهی به بیرون داشته از آن روزنه قطعات یخ را به داخل یخچالها می انداختند. و شاید عمق این یخچالها بیش از صدو پنجاه متر می شد.و دارای چندین پله بوده که از آن پله ها به پایین رفته و یخها را در تابستان بیرون آورده و به مردم می فروختند. و مسیر رودخانه میدان چایی بهترین مکان برای یخ چندین یخچال معروف شهر از جمله یخچال میرزا مهدی آقا قاضی طباطبایی بود که اکنون تنها نامی از آنها باقی مانده است.و زمین های یخچالهای لله بیک و کهنه خیاوان در تعریض و ساختمان سازی از بین رفته‌اند.
به گمان و شنیده ی این پژوهشگر تاریخ آذربایجان در زلزله ی سال 1193 هجری قمری تبریز میرزا مهدی آقا در میان آوار در حالی که زنده بوده است ،میماند اما در حال خطر مرگ بود که نذر می کند اگر زنده از زیر آوار بیرون بیاید تمامی ثروت و دارایی خود را وقف امور خیریه از جمله بنای مسجد- مدرسه – حمام- بازار- یخچال کند که نذر وی برآورده می شود و این کار را انجام می دهد که یادگار های این بزرگ مرد کماکان در تبریز پا بر جاست.
انتهای پبام/ز
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش میدهد؛
دخیل بستن به نتانیاهو برای تعبیر یک رویای محال/ رهبر خودخواندهای که کسی او را گردن نمیگیرد
