سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تاکنون 20 هزار اقامتگاه مسافری غیرمجاز را در کشور شناسایی کرده که بیشترین واحدها به مشهد و گیلان تعلق دارد اما پیش‌بینی‌ها می‌گوید که تعداد این خانه‌ها به دلیل نوع فعالیت دور از چشم، بیشتر از رقمی است که سازمان گردشگری اعلام کرده است.

این سازمان پس از چند بار آزمون و خطا کردن، سرانجام امسال برای ساماندهی و کنترل وضعیت این خانه‌ها که قارچ‌گونه در حال رشد هستند و حتی به پایتخت نیز نفوذ کرده‌اند، سایت خانه‌ مسافر را با معرفی واحدهای اقامتی به منظور نظام‌مند کردن و توزیع سفر در این خانه‌ها راه‌اندازی کرد.

این سایت امکان این را می‌دهد که مسافران پیش از سفر، خانه‌هایی را براساس اطلاعاتی که از قیمت، ‌تجهیزات و موقعیت جغرافیایی آنها درج شده،‌ انتخاب و رزرو کنند. امتیاز دیگر این سایت، تصاویری است که بر آن اساس به راحتی می‌توان متوجه شد مسافر قرار است در چه خانه‌ای اقامت کند.

اما مسئله اصلی در سایت خانه مسافر، آن است که تصویر برخی از خانه‌ها چندان دلچسب نیست که این به خاطر تعریف‌نشدن شاخص‌های کیفی و استاندارد برای مالکان خانه‌ها و همچنین نبود نظارت جدی و مداوم بر آنهاست.

در این سایت در کنار تصاویر وسوسه‌انگیز برخی خانه‌ها، تصویر تعجب‌آور و سوال‌برانگیز برخی دیگر از خانه‌ها دیده می‌شود که انگار در انتخاب این تصاویر چندان به سلیقه‌ مسافر و عامل جذب گردشگر توجهی نشان داده نشده است. ضمن آنکه اشتباهاتی در اطلاعات برخی خانه‌ها و قیمت‌های آنها دیده می‌شود.

علاوه‌ بر این، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با آنکه برای شش هزار واحد اقامتی از میان 20 هزار واحد شناسایی‌شده در 19 استان کشور مجوز صادر کرده اما هنوز همه اطلاعات آنها را در سایت خانه مسافر ثبت نکرده و از زمان فعال شدن رسمی این سایت تا کنون هیچ تغییری در محتوا و حجم اطلاعات حاصل نشده است. ضمن آنکه به نظر می‌رسد در آستانه‌ نوروز هیچ تمایلی برای اصلاح معایب و بهبود این سایت وجود ندارد.

در سایت خانه مسافر که بر اساس گفته‌های کارشناسان بخش سامان‌دهی منازل استیجاری در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، اصلی‌ترین مزیت اقامت در آنها صرف نظر از داشتن هزینه‌ای ارزان‌، بیمه و تامین امنیت مسافر است، اطلاعاتی از 17 واحد اقامتی در مازندران، 10 واحد در اردبیل، 25 واحد اقامتی در گلستان، 196 واحد استیجاری در گیلان، 6 واحد اقامتی در کردستان، 3 واحد خانه مسافر در همدان، 9 واحد استیجاری در قم، 34 واحد در ایلام، 45 واحد اقامتی در اصفهان، 272 واحد در خراسان رضوی و 14 واحد استیجاری در چهارمحال و بختیاری ثبت شده است.

البته خانه‌های اصفهان به شهر کاشان، کردستان به روستای پالنگان و شهرستان کامیاران و ایلام به شهر مرزی مهران که محل گذر زائران عتبات عالیات عراق است، صرفا محدود شده است.

قیمت این خانه‌ها در مازندران متغیر از 150 هزار تا 700 هزار تومان، در اردبیل از 45 هزار تا حدود 100 هزار تومان، در گلستان از 23 هزار تا 100 هزار تومان، در گیلان تا 270 هزار تومان، در کردستان از 40 تا 100 هزار تومان، در همدان از 95 تا 180 هزار تومان، در قم از 24 تا 50 هزار تومان، در اصفهان از 40 تا 150 هزار تومان، در خراسان رضوی از 20 هزار تا 160 هزار تومان و در چهارمحال و بختیاری از 60 تا 65 هزار تومان است.

مبلغ خانه‌های استان ایلام که البته منظور شهر مهران است، همگی به قیمت 50 هزار ریال اعلام شده که به نظر می‌رسد واقعی نباشد! البته شماره تلفن مالک در فایل اطلاعات مربوط به هر خانه موجود است که برای اطمینان از رزرو و قیمت می‌توان با آن تماس گرفت.

با آنکه مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همواره یکی از دغدغه‌هایشان را اقامت مسافران اعلام کرده‌اند و با تکمیل و بهبود وضعیت خانه‌های استیجاری می‌توانند گامی در جهت رفع این دغدغه بردارند اما ظواهر نشان می‌دهد که در آستانه‌ فرارسیدن نوروز و مهیا شدن مردم برای سفرهای خانوادگی، این دغدغه در مقابل برگزاری نمایشگاه‌های گردشگری چندان هم جدی جلوه نمی‌کند.

تقریبا دو هفته مانده به آغاز تعطیلات نوروز نه اطلاع‌رسانی درباره‌ چگونگی اسکان در خانه‌های امن و مجاز که قیمت‌های مشخصی دارند، صورت می‌گیرد و نه تبلیغی در این‌باره از سوی سازمان می‌شود. هرچند این خانه‌ها اوضاع کیفی در خور توجهی ندارند اما اگر مشکلی پیش آید مسافر یقین می‌داند که مساله‌اش به طور قانونی قابل پیگرد خواهد بود.

به هر حال افراد زیادی نیستند که از وجود سایت خانه مسافر یا خانه‌های مجوزدار اطلاع دارند و بیشتر مردم هنوز هنگام ورود به شهری که قوم و خویشی ندارند، با اعتماد به تابلو به‌دست‌ها، مشکل اسکانشان را حل می‌کنند.