به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران ،سال 2007 میلادی بود که خبر امضای یک قرارداد نظامی میان ایران و روسیه تبدیل به خبر اول بیشتر رسانه‌های جهان شد: "ایران از روسیه سامانه موشکی اس300 خرید".

جمهوری اسلامی ایران و شرکت "روس آبارون اکسپورت" شرکت دولتی صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات نظامی روسیه در سال 2007 قراردادی را امضا کردند که به‌ موجب آن، این شرکت موظف شد 5 آتشبار اس 300 را به ارزش حدود 800 میلیون دلار به ایران تحویل دهد.

اما دیمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه سه سال بعد و در سال 2010 میلادی با صدور فرمانی، تحویل سامانه موشکی اس300 به ایران را ممنوع کرد.

"اس300" یک سامانه موشکی سطح‌ به‌ هوای دوربرد با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌هاست. از این سامانه به‌ عنوان نوع تکمیلی سامانه پدافندی اس200 یاد می‌کنند که ایران با به‌کار گیری توان داخلی، موفق به بهینه‌سازی آن نیز شده و قرار است به زودی موشک‌های صیاد نیز مکمل موشک‌های این سامانه پرقدرت شود.

اس300 در حال حاضر یک خانواده است و انواع مختلفی از این سامانه با کاربردهای متفاوت در وزارت دفاع روسیه تولید شده است.هم‌اکنون اس300 پی‌ام‌یو (S-300PMU) به‌عنوان یکی از مرگبارترین و پیشرفته‌ترین سامانه‌های موشکی خانواده اس300 است که توانایی ردیابی و انهدام حدود 100 هدف را دارد. آن‌ طور که روس‌ها اعلام کرده‌اند، زمان آماده‌سازی این نوع از سامانه‌ها، حدود 5 دقیقه‌ است که این خود یکی از ویژگی‌های مهم سامانه موشکی اس300 پی‌ام‌یو به شمار می‌رود.

همزمان با لغو این قرارداد از سوی دولت روسیه، جمهوری اسلامی ایران نیز به دادگاه بین‌المللی در این‌ باره شکایت کرد و نهایتا دادگاه، رای خود را صادر و روسیه را محکوم کرد و مقرر شد که مسکو طبق قرارداد، خسارت لغو این قرارداد که چیزی در حدود 4میلیارد دلار اعلام شده بود را به تهران بپردازد.

چندی بعد و در سال 2013، روزنامه «کامرسانت» چاپ روسیه با انتشار خبری، اعلام کرد که "ولادیمیر پوتین" رئیس‌جمهوری روسیه در تاریخ 12 آگوست (21 مرداد ماه) به ایران سفر خواهد کرد تا با حسن روحانی رئیس جمهور جدید ایران مذاکره کند.

بنابر آنچه کامرسانت آن زمان منتشر کرده بود، "پوتین در مذاکرات خود در تهران قصد دارد دو مسئله مهم برای روسیه را مورد بررسی قرار دهد که یکی از آنها فروش سامانه‌های موشکی «آنتی-2500» به ایران به‌ ازای سامانه موشکی «اس-300» را مطرح کند."

سامانه دفاع موشکی آنتی-2500 نیز همانند اس300، یک سامانه پدافندی قدرتمند است که می‌تواند به‌ طور همزمان 24 هواپیما را در فاصله 200 کیلومتری مورد هدف قرار داده و یا با حمله 16 موشک بالستیک به‌صورت همزمان مقابله کند.

این سامانه موشکی دو ویژگی مهم "برد بلند" و "ارتفاع بالا" را داراست، از این‌ رو توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز و همچنین امکان رهگیری و انهدام اهداف با سطح مقطع راداری بسیار پایین را دارد؛ ویژگی دیگر این سامانه، مقاومت بالا در برابر جنگ الکترونیک و حملات سایبری است.

پیش از این روسیه دو سامانه از «آنتی ـ 2500» را به ونزوئلا فروخته و هم‌اکنون در تلاش است که سامانه‌های دیگری را هم به کشورهای "هند و ترکیه" بفروشد.

بعد از پیشنهاد سال 2013 روس ها برای جایگزینی آنتی 2500 (S-300VM) به جای اس 300، حالا دوباره خبرگزاری رویترز، به نقل از سرگئی چمزوف رئیس شرکت روس تک گزارش داده که روسیه به ایران پیشنهاد داده که سامانه آنتی 2500 را به جای سامانه موشکی اس300 دریافت کند و طبق این گزارش، ایران هم‌اکنون در حال بررسی این پیشنهاد است

در این راستا حسن عابدینی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی 5 سال گذشته روابط بسیار خوبی در حوزه‌های منطقه‌ای داشته‌اند. این موضوع نشان دهنده اراده رهبران دو کشور بر همکاری در مورد موضوعات اساسی به ویژه در حوزه منطقه غرب آسیا و مقابله با هژمونی نظام سلطه است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: نماد این همکاری را ما در موضوع سوریه شاهد هستیم که چگونه جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد تا با تروریست‌هایی که بر ضد محور مقاومت فعال شده بودند، مبارزه کند. از دیگر سو روسیه هم به دلیل برخورداری از امتیاز وتو اجازه نداد آمریکایی‌ها، انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها طرح‌های خودشان را بر ضد دولت مرکزی سوریه به پیش برند.

وی ادامه داد: موضوع سامانه موشکی اس 300 قراردادی بین ایران و روسیه بود. مسکو به عنوان یک کشور دوست حتما باید به قراردادهایی که امضا می‌کند، پایبند باشد. کشورها باید مسئولیت‌پذیر باشند و به تعهدات بین‌المللی که می‌دهند، عمل کنند. چرا که اگر امروز یک قراردادی را امضا کردند و فردا به هر دلیلی آن را زیرپا گذاشتند باعث از بین رفتن حفظ اعتماد سایر جامعه جهانی نسبت به آن کشور می‌شود. بنابراین روسیه هم باید در چارچوب روابط دوجانبه و هم بخاطر روابط بین‌الملل به قرارداد اس300 پایبند باشد.
 
عابدینی تصریح کرد: روسیه بنا به دلایلی که مدعی است فشار آمریکایی‌ها و غربی‌ها بوده این سامانه را به ایران تحویل نداد اما جمهوری اسلامی ایران در چارچوب دکترین دفاعی خودش در سال‌های گذشته توانسته سامانه‌های دفاعی به مراتب بهتری را طراحی و عملیاتی کند. بنابراین به نظر نمی‌رسد که خلاء جدی سامانه‌های دفاعی ایران به سبب عدم دستیابی به اس 300 بوجود آمده باشد.

وی با اشاره به پیشنهاد تازه‌ روسیه به ایران مبنی بر جایگزینی سامانه‌های موشکی اس 300 با آنتی 2500 اظهار داشت: براساس آن چه که کارشناسان نظامی می‌گویند سامانه جدید بسیار پیشرفته و دارای سرعت و قدرت دفاعی بالاتری است. این سامانه بیشتر برای مقابله با موشک‌های بالستیک است ولی اس 300 برای رصد و درگیر شدن با پرتاب‌های کمتر از 20 متر طراحی شده است.

 عابدینی تصریح کرد: به نظر نمی‌رسد جمهوری اسلامی ایران به راحتی آماده لغو قرارداد اولیه و جابجایی دو سامانه اس 300 با آنتی 2500 باشد.

وی تاکید کرد: بحث جابجایی این دو سامانه بیشتر باید در حوزه نظامی بررسی شود ولی آنچه که در حوزه سیاسی مطرح است مربوط به پایبندی روسیه به قراردادهای امضا شده خواهد بود زیرا این کشور در چارچوب حسن همجواری، دوستی دو کشور و روابط دوجانبه باید به پیمان‌های بین‌المللی خود پایبند باشد بنابراین، این موضوع می‌تواند به استحکام روابط بیشتر دو کشور در آینده کمک کند.
 
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان خاطرنشان کرد: اگر جمهوری اسلامی ایران این جابجایی قرارداد ( سامانه آنتی 2500 بجای اس300) را نپذیرد، در نتیجه روسیه باید زمینه برای پایبندی به همان قرارداد اول را در دستور کار خود قرار دهد و این به گسترش روابط دوجانبه و افزایش حس اعتماد جهانی به تعهداتی که روسیه می‌دهد کمک خواهد کرد. 

انتهای پیام/