امروز در تاریخ؛
از مرگ آخرین پادشاه سلسله قاجاریه تا صدور حکم تشکیل بنیاد مستضعفان
مرگ آخرین پادشاه سلسله قاجاریه ، تولد ملاصدرا ، صدور حکم "امام خمینی"(ره) مبنی بر تشکیل بنیاد مستضعفان ، مَکی عاملی" معروف به "شهید اول"و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 9 اسفند 1393 خورشیدی برابر با 9 جمادی الاول 1436 هجری و 28 فوریه 2015 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
صدور حکم "امام خمینی"(ره) مبنی بر تشکیل بنیاد مستضعفان (1357 ش)
بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، یک مجموعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که در نهم اسفند 1357 ش با دستور حضرت امام خمینی (ره) خطاب به شورای انقلاب، تاسیس شد. امام خمینی (ره) در قسمتی از فرمان خویش فرمود: "شورای انقلاب اسلامی به موجب این مکتوب مأموریت دارد که تمام اموال منقول و غیرمنقول سلسله پهلوی و شاخه‌ها و عُمّال و مربوطین به این سلسله را که در طول مدت سلسله غیرقانونی از بیت‌المال مسلمین اختلاس نموده‌اند به نفع مستضعفان و کارگران و کارمندانِ ضعیف، مصادره و منقولات آن در بانک‌ها در شماره‌ای به اسم انقلاب به اینجانب سپرده شود و غیرمنقول از قبیل مستغلات و اراضی، ثبت و ضبط شود تا به نفع مستمندان صرف گردد." به دنبال صدور این فرمان از سوی امام خمینی (ره) تشکیلاتی به نام بنیاد مستضعفان جهت حفظ و حراست از اموال عمومی مصادره شده، توسط شورای انقلاب تشکیل گردید و اولین اساسنامه بنیاد، مشتمل بر 25 ماده در هفتم تیر 1358، تصویب و به تایید شورای انقلاب رسید. حساسیت و ضرورت نظارت دقیق‌تر بر این مجموعه عظیم و هماهنگی بیشتر با برنامه‌های دولت، موجب شد که حضرت امام در 26 شهریور 1359 ش، شهید محمدعلی رجایی، نخست وزیر وقت را برای اداره بنیاد منصوب نمایند.
برگزاری دومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (1381 ش)
دومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در روز نهم اسفند ماه 1381 برگزار شد. در این دوره از انتخابات شوراها، در حدود 220 هزار نفر از ایرانیان سراسر کشور برای حضور در عرصه دومین دوره شوراها اعلام آمادگی کرده بودند. با برگزاری این دوره از انتخابات شوراها، 905 شورا در شهرها، 34 هزار و 205 شورای روستایی و 17 شورا در شهرک‌های جمهوری اسلامی ایران استقرار یافت. این در حالی است که در دروه اول، فقط 742 شهر دارای شورای شهر بودند. آمارهای موجود از دو دوره اول و دوم انتخابات شوراهای اسلامی کشور حاکی از رشد 20 درصدی تعداد داوطلبان زن در این انتخابات به نسبت دور اول در سال 1377 است. این در حالی است که بیش از 41 درصد از کل داوطلبان انتخابات شوراها را جوانان سنین 25 تا 35 ساله تشکیل می‌دهند. جمع کل شرکت کنندگان در این دوره بیش از بیست میلیون نفر و در حدود 51 درصد کل واجدین شرایط اخذ رای بود که به انتخاب 180 هزار نفر برای عضویت در 35 هزار شورای شهر و روستا انجامید.
شعبه سوم دیوان کیفر کارکنان دولت به پرونده سوء استفاده در کارخانه قند اصفهان رسیدگی به عمل آورد (1354 ش)
و در نتیجه هاشمی مدیرعامل محکوم به چهار سال زندان شد. حسین همدانیان صاحب کارخانه به مدتی که در زندان گذرانیده بود محکوم و آزاد شد
عصر امروز محمدرضا پهلوی در قسمتی از مصاحبه اش با رادیو فرانسه در مورد وقایع 29 بهمن تبریز اعلام کرد: (1356 ش)
«من تصور نمی کنم که در فرانسه و یا در دیگر کشورهای جهان به کسانی که شیشه های مغازه را می شکنند و بانک ها را به آتش می کشند، گل تقدیم کنند.» و در پاسخ به این سؤال که آیا همان تضمین های قضایی که برای مقصرین در فرانسه وجود دارد در ایران نیز هست؟ گفت: «مسلما عفو بین المللی هر چه می خواهد بگوید ولی می دانم که مقصرین محاکمه خواهند شد و همه نوع امکان نیز برای دفاع از خود به وسیله وکلای غیر نظامی خواهند داشت.»
عده ای از دانشجویان ایرانی در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران، نظم جلسه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد را در ژنو بر هم زدند (1356 ش)
و پس از ملاقات با وان بوون، رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، با تقدیم نامه ای از این کمیته خواستند تا دولت ایران را نکوهش کند و گروهی را برای بررسی اوضاع به ایران بفرستد.
شهادت "شمس‌الدین محمد بن حامد مَکی عاملی" معروف به "شهید اول"(786 ق)
ابوعبداللَّه شمس الدین محمد بن حامد بن احمد مَکی عاملی، معروف به "شهید اول"، در سال 734 ق در یکی از روستاهای جبل عامل در لبنان به دنیا آمد. اجداد شمس‌الدین تا چندین پشت از علما و فقها بوده و فرزندان این خاندان از دانشمندان و اهل کمال و معرفت می‌باشند. شمس‌الدین در محضر عالمان بزرگواری همچون فخرالمحققین، سیدعمید الدین و سید ضیاءالدین به مدارج بالای علمی دست یافت و از آن پس به تدریس و تألیف مشغول شد. شهید اول از افراد زیادی اجازهٔ روایت گرفته و خود نیز شاگردان متعددی را پرورش داده است. اختصارُ الجَعفر، الباقیاتُ الصّالحات، اللُّمْعَةُ الدَّمشقیه و المَزار و... از جمله تالیفات وی می‌باشند. سرانجام این عالم ربانی و نویسندهٔ نامدار شیعه در 9 جمادی الاول 786 ق بر اثر پرونده سازی حسودان و پس از تحمل یک سال حبس به دار آویخته شد و به بدن مبارکش اهانت نموده و آن را سنگسار کردند.
وفات "ابن غازی" ادیب و مورخ (919 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن احمد بن محمد بن محمد بن علی بن غازی عثمانی، معروف به ابن غازی، فقیهِ مالکی، مورخ، ادیب و ریاضی‌دان مسلمان قرن دهم هجری در سال 858 ق در شهر فاس واقع در مراکش امروزی به دنیا آمد. او در حدیث، علم رجال، شرح حال نگاری و گزارش جنگ‌ها نیز تسلط داشت و در علم قرائت، تفسیر، ادب، عروض و حساب، استاد بود. بسیاری از جویندگان دانش، از مناطق دور در مجلس درسش حاضر می‌شدند و از وی دانش می‌آموختند. ابن غازی دارای منطقی قوی، بیانی شیرین و روان، خُلقی نیکو و محضری پربار بود. وی نزد خواص و عوام، عزت و احترام داشت و سخنورترین فرد زمان خود به شمار می‌رفت. الفِهرَسَةُ المبارکه، کلیات فقهیه و... از تالیفات ابن غازی است.
تولد "صدرالدین شیرازی" متفکر بزرگ اسلامی معروف به ملاصدرا (980 ق)
صدرالدین شیرازی مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین در نهم جمادی الاول سال 980 ق در شیراز به دنیا آمد. سنگ بنای علمی و اخلاقی ملاصدرا در محضر درس شیخ بهایی بنا نهاده شد و سپس در جرگهٔ درس حکیمِ الهی، میرداماد، کسب فیض کرد. وی پس از رسیدن به مقام والای علمی، بر مسندتدریس تکیه زد و به تدوین حکمت متعالیه پرداخت. ملاصدرا با ترکیب فلسفهٔ مشّاء و اشراق، حکمت متعالیه را بنیان نهاد و تاثیری شگرف بر فلسفهٔ اسلامی گذاشت به طوری که این تاثیر، بسیار وسیع و غیرقابل انکار است. صدرالمتألهین به عنوان بزرگ‌ترین فیلسوف اسلامی در حالی که در یک دست، قلمِ تفسیر سورهٔ بقره و در دست دیگرش برگه‌های شرح کتاب الحُجّهٔ اصول کافی بود، در سال 1050 ق در 70 سالگی در بصره دار فانی را وداع گفت و در همان شهر مدفون گشت.
رحلت "سیدابوتراب خوانساری" فقیه اصولی (1346 ق)
سیدابوتراب خوانساری در سال 1271 ق در خوانسار به دنیا آمد. تحصیلاتش را در اصفهان آغاز کرد و در نزد آیت اللَّه سیدحسین کوه کمره‌ای و میرزا محمدهاشم خوانساری و... کسب علم نمود. پس از فوت آیت اللَّه کوه‌کمره‌ای، سیدابوتراب به تدریس پرداخت و مرجع احکام و فتاوی شد. در محضر این عالم بزرگ شخصیت‌های بزرگواری همچون آیات عظام: سید محسن حکیم، سید محمد حجت کوه کمره‌ای، آقابزرگ تهرانی، میرزا ابوالحسن شعرانی و سید علی قاضی طباطبایی پرورش یافتند. از این عالم ربانی نزدیک به پنجاه کتاب و رساله بر جای مانده که سَبیلُ الرَّشاد فی شرح نِجاةُالعباد، البَیان فی تفسیر القرآن، اَصالةُالعَدَم و احکامُ الوَضعیه از آن جمله‌اند. این فقیه بزرگوار، سرانجام در 75 سالگی در نجف اشرف وفات یافت و پس از تشییعی باشکوه، بر حَسَب وصیتش در وادی السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
آغاز مبارزات زیدیه
در آوریل سال 737 میلادی (و به نوشته برخی از مورخان؛ 12 آوریل آن سال) زید ابن علی ابن حسین در کوفه پرچم مبارزه با خلافت امویان را برافراشت. مبارزات زید که پیروان او به شیعه زیدیه معروفند 2 سال طول کشید و در سال 739 میلادی به دست یوسف‌ابن‌عمرثقفی از امرای امویان به شهادت رسید. در پی این رویداد، جمعی از پیروان غیرایرانی زید به یمن نقل مکان کردند و این سرزمین از آن پس پایگاه شیعه زیدیه شده است.
انعقاد پیمان اتحاد سیاسی نظامی بین روسیه و پروس (1813 م)
در 28 فوریه 1813 م پیمان اتحاد سیاسی، نظامی میان دو کشور مقتدر اروپا در قرن نوزدهم یعنی امپراتوری روسیه و پادشاهی پروس به امضا رسید. هدف اصلی فرمان‌روایان این دو کشور از این اتحاد، مقابله با قدرت‌طلبی‌های ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه بود که سپاهیان روس و پروس را شکست داده بود. با الحاق کشورهای انگلیس، اتریش و سوئد به این پیمان، اتحادیه هفتم دول اروپایی علیه ناپلئون بُناپارت ایجاد شد که سرانجام وی را شکست داد.
آغاز قیام مردم سوئد علیه استعمار دانمارک (1522 م)
در 28 فوریه 1552 م قیام مردم سوئد علیه سلطه و نفوذ پادشاه دانمارک که سوئد و نروژ را تحت سلطه خویش قرار داده بود، به وقوع پیوست. رهبری این قیام را یکی از شاهزادگان سوئد به نام گوستاو وازا به عهده داشت. او به کمک دهقانان و مردم پروتستانْ مذهب سوئد برای استقلال این کشور به پا خاست. در نتیجه این قیام مردمی، پادشاه دانمارک خلع شد و گوستاو وازا به سلطنت رسید و سلسله وازا را در سوئد پایه‌گذاری کرد. این سلسله پس از نزدیک به سه قرن حاکمیت بر سوئد در سال 1818 م توسط مارشال برنادوت یکی از فرماندهان ارتش فرانسه که عملاً از 6 سال قبل از آن، قدرت را در دست داشت، منقرض شد.
ترور "اولاف پالْمِه" نخست وزیر پیشین سوئد (1986 م)
اولاف یوکاچیم پالْمَه نخست وزیر پیشین سوئد در سال 1927 م متولد شد. پالمه گرچه در یک خانواده سرمایه‌دار به دنیا آمده بود ولی پیرو سوسیالیسم و مخالف نظام سرمایه‌داری بود. وی از سال 1953 م مشاور نخست وزیر سوئد بود و ده سال در این سمت فعالیت کرد. پالمه از سال 1969 تا 1976 م و بار دیگر از 1982 م نخست‌وزیر سوئد شد. پالمه یکی از چهره‌های برجسته میانه‌رو و مخالف سیاست‌های خارجی امریکا در سراسر خاک اروپا به شمار می‌رفت. وی از دهه 1960 م به عنوان یکی از سیاست‌مداران عمده مخالف امریکا، به ویژه در رابطه با جنگ ویتنام، شهرت بسزایی داشت. اولاف پالمه در سال 1968 م زمانی که وزیر آموزش و پرورش سوئد بود در کنار دیپلمات‌های ویتنام شمالی در راهپیمایی علیه سیاست‌های امریکا شرکت کرد. وی هم‌چنین به عنوان میانجی سازمان ملل در حل مشکلات بین‌المللی مانند بحران خاورمیانه و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران فعالیت چشم‌گیری داشت. پالمه سرانجام در بیست و هشتم فوریه 1986 م در 59 سالگی، به هنگام خروج از سینما، دریکی از خیابان‌های استکهلم مورد سوء قصد قرار گرفت و به قتل رسید. پلیس سوئد درپایان جستجو برای یافتن قاتل یا قاتلین پالمه اعلام کرد که وی توسط عوامل سازمان جاسوسی بزرگ یک کشور نیرومند غربی که دارای موقعیتی ممتاز در پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو است، ترور شده و افشای نام آن کشور به مصلحت سیاست خارجی سوئد نیست. با این همه، جراید رسمی و نیمه رسمی سوئد، علناً سازمان جاسوسی امریکا، سیا را، مسئول قتل پالمه دانستند.
پایان جنگ امریکا و متحدان غربی علیه عراق (1991 م)
بحران خلیج فارس، پس از حمله ناگهانی ارتش عراق به کویت و اشغال این کشور در دوم اوت 1990 م آغاز شده بود. به دنبال پافشاری بغداد بر ادامه اشغال کویت و اصرار واشینگتن بر حل نظامی بحران، هواپیماهای امریکایی، انگلیسی و فرانسوی، از 17 ژانویه سال 1991 م حمله به عراق را آغاز کردند و در 24 فوریه، حمله زمینی متحدین علیه ارتش عراق در خاک کویت شروع شد. سرانجام پس از 4 روز از این حمله و عقب‌نشینی نیروهای عراق، آتش بس، توسط جورج بوش، رئیس جمهور وقت‌اعلام شد. این جنگ که بزرگ‌ترین عملیات نظامی پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رفت، پس از بیرون رانده شدن نیروهای عراق از کویت و تسلیم عراق در برابر شرایط امریکا و متحدین، در روز 28 فوریه 1991 م پایان یافت و صدام حسین، دیکتاتور سفاک عراق، در روز اول مارس آن سال، به تمامی شرایط متحدین تن درداد. پس از آن، مذاکراتی میان کشورهای متحد و عراق انجام شد و عراق قطعنامه شورای امنیت را پذیرفت. نیروهای متحد نیز پس از آتش بس، به تدریج خاک عراق را ترک کردند، اما تعداد قابل توجهی از آنان که عمدتاً امریکایی بودند، در پایگاه‌هایی واقع در عربستان سعودی، کویت، بحرین و در آب‌های خلیج فارس مستقر شدند. از این پس، تحریم‌های گسترده‌ای توسط شورای امنیت و تحت نفوذ امریکا بر عراق اعمال شد که باعث خسارات بسیاری بر مردم ستم‌دیده عراق گشت.
درگذشت "ایوان پاوْلوف" پزشک و زیست شناس بزرگ روسی (1936 م)
ایوان پتروویچ پاولوف، در 14 سپتامبر 1849 م در روسیه متولد شد. ایوان ابتدا به تحصیل علوم مذهبی پرداخت و از همان زمان به علوم طبیعی تمایل پیداکرد. وی تحصیلات خود را در طب ادامه داد تا اینکه در این رشته فارغ التحصیل گردید. پاولوف از همان ابتدا، اوقات خود را صرف مطالعات روانی و رشته فیزیولوژی می‌کرد و در آزمایشگاه کوچک خود به آزمایش می‌پرداخت. وی در سال‌های بعد به تدریس در آکادمی طب و انیستیتوی سن پترزبورگ مشغول شد و آزمایش معروف خود را به انجام رساند. این آزمایش بدین ترتیب است که او هر روز در ساعت معینی به سگی غذا می‌داد و در همان هنگام، زنگی را به صدا در می‌آورد. پس از مدتی، سگ به صدای زنگ عادت کرده بود و با شنیدن آن، در می‌یافت که موقع غذا است. پاولوف روزی بدون آن که غذایی به سگ بدهد، زنگ را به صدا درآورد و مشاهده کرد که بُزاق دهان سگ ترشح کرده است. این آزمایش که به انعکاس‌های شرطی شهرت یافت و هم‌چنین تحقیقات وی در روش تحلیلی اعمال بدن، پاولوف را به عنوان یک دانشمند بین‌المللی معرفی کرد و در سال 1904 م جایزه پزشکی نوبل را از آن او کرد. پاولوف نخستین پژوهنده‌ای بود که رابطه بین دستگاه گوارش و دستگاه اعصاب را کشف کرد. ایوان پاولوف سرانجام در بیست و هشتم فوریه 1936 م در 87 سالگی درگذشت.
مرگ "احمدشاه قاجار" آخرین پادشاه سلسله قاجاریه در پاریس (1308 ش)
احمدشاه قاجار پسر محمدعلی شاه قاجار در سال 1274 ش (1314 ق) در تبریز به دنیا آمد. وی در خردسالی به ولایتعهدی پدر دست یافت و در دوازده سالگی پس از فتح تهران توسط مشروطه‌طلبان و خلع محمد علی شاه، به مقام سلطنت رسید. اما فاتحان تهران به علت صغر سن او، عضدالملک را به سمت نیابت سلطنت احمدشاه انتخاب کردند و سپس ابوالقاسم خان ناصرالملک، عهده دار این سمت شد. وقتی احمد میرزا به سن قانونی رسید، طی مراسم پرهزینه‌ای، تاج‌گذاری کرد و رسماً قدرت را در دست گرفت. در دوران سلطنت وی، حوادث مهمی در عرصه بین‌المللی و داخلی اتفاق افتاد که شهادت شیخ فضل‌اللَّه نوری، اولتیماتوم روسیه تزاری به ایران و اشغال برخی نقاط کشور توسط قوای روس، آغاز جنگ جهانی اول و تجاوز متفقین به ایران، انعقاد قرارداد ننگین ایران و انگلیس معروف به قرارداد 1919 وثوق‌الدوله و وقوع نهضت جنگل و قیام شیخ محمد خیابانی و نیز کودتای اسفند 1299 ش از آن جمله‌اند. پس از کودتای سوم اسفند 1299، احمدشاه به گمان اینکه رضاخان سردار سپه، سلطنت او را حفظ خواهد کرد، از او حمایت نمود و او را تایید کرد. رضاخان هم در ظاهر، مطیع اوامر احمدشاه بود ولی پس از کودتا، به طور مخفیانه و سپس علنی، موجبات برکناری شاه قاجار از فرماندهی کل قوا و سلطنت او را فراهم آورد. سلطان احمدشاه مدتی پس از آن که از سفر دوم خود به اروپا که ده ماه به طول انجامیده بود بازگشت، فرمان ریاست وزرایی سردار سپه را صادر نمود و چند روز بعد، عازم اروپا گردید، سفری که دیگر بازگشت نداشت. غیبت طولانی احمدشاه، زمینه را برای هرگونه فعالیت رضاخان به دست او داد و رضاخان پس از شکست طرح جمهوری، خواستار براندازی و انقراض قاجار گردید که در نهایت به آن کار موفق شد. پس از آن، تلاش احمد شاه برای باز پس‌گیری قدرت به جایی نرسید و سرانجام در نهم اسفند 1308 ش در 34 سالگی درگذشت و در عتبات عالیات به خاک سپرده شد.
برگزاری دومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (1381 ش)
دومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در روز نهم اسفند ماه 1381 برگزار شد. در این دوره از انتخابات شوراها، در حدود 220 هزار نفر از ایرانیان سراسر کشور برای حضور در عرصه دومین دوره شوراها اعلام آمادگی کرده بودند. با برگزاری این دوره از انتخابات شوراها، 905 شورا در شهرها، 34 هزار و 205 شورای روستایی و 17 شورا در شهرک‌های جمهوری اسلامی ایران استقرار یافت. این در حالی است که در دروه اول، فقط 742 شهر دارای شورای شهر بودند. آمارهای موجود از دو دوره اول و دوم انتخابات شوراهای اسلامی کشور حاکی از رشد 20 درصدی تعداد داوطلبان زن در این انتخابات به نسبت دور اول در سال 1377 است. این در حالی است که بیش از 41 درصد از کل داوطلبان انتخابات شوراها را جوانان سنین 25 تا 35 ساله تشکیل می‌دهند. جمع کل شرکت کنندگان در این دوره بیش از بیست میلیون نفر و در حدود 51 درصد کل واجدین شرایط اخذ رای بود که به انتخاب 180 هزار نفر برای عضویت در 35 هزار شورای شهر و روستا انجامید.
شعبه سوم دیوان کیفر کارکنان دولت به پرونده سوء استفاده در کارخانه قند اصفهان رسیدگی به عمل آورد (1354 ش)
و در نتیجه هاشمی مدیرعامل محکوم به چهار سال زندان شد. حسین همدانیان صاحب کارخانه به مدتی که در زندان گذرانیده بود محکوم و آزاد شد
عصر امروز محمدرضا پهلوی در قسمتی از مصاحبه اش با رادیو فرانسه در مورد وقایع 29 بهمن تبریز اعلام کرد: (1356 ش)
«من تصور نمی کنم که در فرانسه و یا در دیگر کشورهای جهان به کسانی که شیشه های مغازه را می شکنند و بانک ها را به آتش می کشند، گل تقدیم کنند.» و در پاسخ به این سؤال که آیا همان تضمین های قضایی که برای مقصرین در فرانسه وجود دارد در ایران نیز هست؟ گفت: «مسلما عفو بین المللی هر چه می خواهد بگوید ولی می دانم که مقصرین محاکمه خواهند شد و همه نوع امکان نیز برای دفاع از خود به وسیله وکلای غیر نظامی خواهند داشت.»
عده ای از دانشجویان ایرانی در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران، نظم جلسه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد را در ژنو بر هم زدند (1356 ش)
و پس از ملاقات با وان بوون، رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، با تقدیم نامه ای از این کمیته خواستند تا دولت ایران را نکوهش کند و گروهی را برای بررسی اوضاع به ایران بفرستد.
شهادت "شمس‌الدین محمد بن حامد مَکی عاملی" معروف به "شهید اول"(786 ق)
ابوعبداللَّه شمس الدین محمد بن حامد بن احمد مَکی عاملی، معروف به "شهید اول"، در سال 734 ق در یکی از روستاهای جبل عامل در لبنان به دنیا آمد. اجداد شمس‌الدین تا چندین پشت از علما و فقها بوده و فرزندان این خاندان از دانشمندان و اهل کمال و معرفت می‌باشند. شمس‌الدین در محضر عالمان بزرگواری همچون فخرالمحققین، سیدعمید الدین و سید ضیاءالدین به مدارج بالای علمی دست یافت و از آن پس به تدریس و تألیف مشغول شد. شهید اول از افراد زیادی اجازهٔ روایت گرفته و خود نیز شاگردان متعددی را پرورش داده است. اختصارُ الجَعفر، الباقیاتُ الصّالحات، اللُّمْعَةُ الدَّمشقیه و المَزار و... از جمله تالیفات وی می‌باشند. سرانجام این عالم ربانی و نویسندهٔ نامدار شیعه در 9 جمادی الاول 786 ق بر اثر پرونده سازی حسودان و پس از تحمل یک سال حبس به دار آویخته شد و به بدن مبارکش اهانت نموده و آن را سنگسار کردند.
وفات "ابن غازی" ادیب و مورخ (919 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن احمد بن محمد بن محمد بن علی بن غازی عثمانی، معروف به ابن غازی، فقیهِ مالکی، مورخ، ادیب و ریاضی‌دان مسلمان قرن دهم هجری در سال 858 ق در شهر فاس واقع در مراکش امروزی به دنیا آمد. او در حدیث، علم رجال، شرح حال نگاری و گزارش جنگ‌ها نیز تسلط داشت و در علم قرائت، تفسیر، ادب، عروض و حساب، استاد بود. بسیاری از جویندگان دانش، از مناطق دور در مجلس درسش حاضر می‌شدند و از وی دانش می‌آموختند. ابن غازی دارای منطقی قوی، بیانی شیرین و روان، خُلقی نیکو و محضری پربار بود. وی نزد خواص و عوام، عزت و احترام داشت و سخنورترین فرد زمان خود به شمار می‌رفت. الفِهرَسَةُ المبارکه، کلیات فقهیه و... از تالیفات ابن غازی است.
تولد "صدرالدین شیرازی" متفکر بزرگ اسلامی معروف به ملاصدرا (980 ق)
صدرالدین شیرازی مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین در نهم جمادی الاول سال 980 ق در شیراز به دنیا آمد. سنگ بنای علمی و اخلاقی ملاصدرا در محضر درس شیخ بهایی بنا نهاده شد و سپس در جرگهٔ درس حکیمِ الهی، میرداماد، کسب فیض کرد. وی پس از رسیدن به مقام والای علمی، بر مسندتدریس تکیه زد و به تدوین حکمت متعالیه پرداخت. ملاصدرا با ترکیب فلسفهٔ مشّاء و اشراق، حکمت متعالیه را بنیان نهاد و تاثیری شگرف بر فلسفهٔ اسلامی گذاشت به طوری که این تاثیر، بسیار وسیع و غیرقابل انکار است. صدرالمتألهین به عنوان بزرگ‌ترین فیلسوف اسلامی در حالی که در یک دست، قلمِ تفسیر سورهٔ بقره و در دست دیگرش برگه‌های شرح کتاب الحُجّهٔ اصول کافی بود، در سال 1050 ق در 70 سالگی در بصره دار فانی را وداع گفت و در همان شهر مدفون گشت.
رحلت "سیدابوتراب خوانساری" فقیه اصولی (1346 ق)
سیدابوتراب خوانساری در سال 1271 ق در خوانسار به دنیا آمد. تحصیلاتش را در اصفهان آغاز کرد و در نزد آیت اللَّه سیدحسین کوه کمره‌ای و میرزا محمدهاشم خوانساری و... کسب علم نمود. پس از فوت آیت اللَّه کوه‌کمره‌ای، سیدابوتراب به تدریس پرداخت و مرجع احکام و فتاوی شد. در محضر این عالم بزرگ شخصیت‌های بزرگواری همچون آیات عظام: سید محسن حکیم، سید محمد حجت کوه کمره‌ای، آقابزرگ تهرانی، میرزا ابوالحسن شعرانی و سید علی قاضی طباطبایی پرورش یافتند. از این عالم ربانی نزدیک به پنجاه کتاب و رساله بر جای مانده که سَبیلُ الرَّشاد فی شرح نِجاةُالعباد، البَیان فی تفسیر القرآن، اَصالةُالعَدَم و احکامُ الوَضعیه از آن جمله‌اند. این فقیه بزرگوار، سرانجام در 75 سالگی در نجف اشرف وفات یافت و پس از تشییعی باشکوه، بر حَسَب وصیتش در وادی السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
آغاز مبارزات زیدیه
در آوریل سال 737 میلادی (و به نوشته برخی از مورخان؛ 12 آوریل آن سال) زید ابن علی ابن حسین در کوفه پرچم مبارزه با خلافت امویان را برافراشت. مبارزات زید که پیروان او به شیعه زیدیه معروفند 2 سال طول کشید و در سال 739 میلادی به دست یوسف‌ابن‌عمرثقفی از امرای امویان به شهادت رسید. در پی این رویداد، جمعی از پیروان غیرایرانی زید به یمن نقل مکان کردند و این سرزمین از آن پس پایگاه شیعه زیدیه شده است.
انعقاد پیمان اتحاد سیاسی نظامی بین روسیه و پروس (1813 م)
در 28 فوریه 1813 م پیمان اتحاد سیاسی، نظامی میان دو کشور مقتدر اروپا در قرن نوزدهم یعنی امپراتوری روسیه و پادشاهی پروس به امضا رسید. هدف اصلی فرمان‌روایان این دو کشور از این اتحاد، مقابله با قدرت‌طلبی‌های ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه بود که سپاهیان روس و پروس را شکست داده بود. با الحاق کشورهای انگلیس، اتریش و سوئد به این پیمان، اتحادیه هفتم دول اروپایی علیه ناپلئون بُناپارت ایجاد شد که سرانجام وی را شکست داد.
آغاز قیام مردم سوئد علیه استعمار دانمارک (1522 م)
در 28 فوریه 1552 م قیام مردم سوئد علیه سلطه و نفوذ پادشاه دانمارک که سوئد و نروژ را تحت سلطه خویش قرار داده بود، به وقوع پیوست. رهبری این قیام را یکی از شاهزادگان سوئد به نام گوستاو وازا به عهده داشت. او به کمک دهقانان و مردم پروتستانْ مذهب سوئد برای استقلال این کشور به پا خاست. در نتیجه این قیام مردمی، پادشاه دانمارک خلع شد و گوستاو وازا به سلطنت رسید و سلسله وازا را در سوئد پایه‌گذاری کرد. این سلسله پس از نزدیک به سه قرن حاکمیت بر سوئد در سال 1818 م توسط مارشال برنادوت یکی از فرماندهان ارتش فرانسه که عملاً از 6 سال قبل از آن، قدرت را در دست داشت، منقرض شد.
ترور "اولاف پالْمِه" نخست وزیر پیشین سوئد (1986 م)
اولاف یوکاچیم پالْمَه نخست وزیر پیشین سوئد در سال 1927 م متولد شد. پالمه گرچه در یک خانواده سرمایه‌دار به دنیا آمده بود ولی پیرو سوسیالیسم و مخالف نظام سرمایه‌داری بود. وی از سال 1953 م مشاور نخست وزیر سوئد بود و ده سال در این سمت فعالیت کرد. پالمه از سال 1969 تا 1976 م و بار دیگر از 1982 م نخست‌وزیر سوئد شد. پالمه یکی از چهره‌های برجسته میانه‌رو و مخالف سیاست‌های خارجی امریکا در سراسر خاک اروپا به شمار می‌رفت. وی از دهه 1960 م به عنوان یکی از سیاست‌مداران عمده مخالف امریکا، به ویژه در رابطه با جنگ ویتنام، شهرت بسزایی داشت. اولاف پالمه در سال 1968 م زمانی که وزیر آموزش و پرورش سوئد بود در کنار دیپلمات‌های ویتنام شمالی در راهپیمایی علیه سیاست‌های امریکا شرکت کرد. وی هم‌چنین به عنوان میانجی سازمان ملل در حل مشکلات بین‌المللی مانند بحران خاورمیانه و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران فعالیت چشم‌گیری داشت. پالمه سرانجام در بیست و هشتم فوریه 1986 م در 59 سالگی، به هنگام خروج از سینما، دریکی از خیابان‌های استکهلم مورد سوء قصد قرار گرفت و به قتل رسید. پلیس سوئد درپایان جستجو برای یافتن قاتل یا قاتلین پالمه اعلام کرد که وی توسط عوامل سازمان جاسوسی بزرگ یک کشور نیرومند غربی که دارای موقعیتی ممتاز در پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو است، ترور شده و افشای نام آن کشور به مصلحت سیاست خارجی سوئد نیست. با این همه، جراید رسمی و نیمه رسمی سوئد، علناً سازمان جاسوسی امریکا، سیا را، مسئول قتل پالمه دانستند.
پایان جنگ امریکا و متحدان غربی علیه عراق (1991 م)
بحران خلیج فارس، پس از حمله ناگهانی ارتش عراق به کویت و اشغال این کشور در دوم اوت 1990 م آغاز شده بود. به دنبال پافشاری بغداد بر ادامه اشغال کویت و اصرار واشینگتن بر حل نظامی بحران، هواپیماهای امریکایی، انگلیسی و فرانسوی، از 17 ژانویه سال 1991 م حمله به عراق را آغاز کردند و در 24 فوریه، حمله زمینی متحدین علیه ارتش عراق در خاک کویت شروع شد. سرانجام پس از 4 روز از این حمله و عقب‌نشینی نیروهای عراق، آتش بس، توسط جورج بوش، رئیس جمهور وقت‌اعلام شد. این جنگ که بزرگ‌ترین عملیات نظامی پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رفت، پس از بیرون رانده شدن نیروهای عراق از کویت و تسلیم عراق در برابر شرایط امریکا و متحدین، در روز 28 فوریه 1991 م پایان یافت و صدام حسین، دیکتاتور سفاک عراق، در روز اول مارس آن سال، به تمامی شرایط متحدین تن درداد. پس از آن، مذاکراتی میان کشورهای متحد و عراق انجام شد و عراق قطعنامه شورای امنیت را پذیرفت. نیروهای متحد نیز پس از آتش بس، به تدریج خاک عراق را ترک کردند، اما تعداد قابل توجهی از آنان که عمدتاً امریکایی بودند، در پایگاه‌هایی واقع در عربستان سعودی، کویت، بحرین و در آب‌های خلیج فارس مستقر شدند. از این پس، تحریم‌های گسترده‌ای توسط شورای امنیت و تحت نفوذ امریکا بر عراق اعمال شد که باعث خسارات بسیاری بر مردم ستم‌دیده عراق گشت.
درگذشت "ایوان پاوْلوف" پزشک و زیست شناس بزرگ روسی (1936 م)
ایوان پتروویچ پاولوف، در 14 سپتامبر 1849 م در روسیه متولد شد. ایوان ابتدا به تحصیل علوم مذهبی پرداخت و از همان زمان به علوم طبیعی تمایل پیداکرد. وی تحصیلات خود را در طب ادامه داد تا اینکه در این رشته فارغ التحصیل گردید. پاولوف از همان ابتدا، اوقات خود را صرف مطالعات روانی و رشته فیزیولوژی می‌کرد و در آزمایشگاه کوچک خود به آزمایش می‌پرداخت. وی در سال‌های بعد به تدریس در آکادمی طب و انیستیتوی سن پترزبورگ مشغول شد و آزمایش معروف خود را به انجام رساند. این آزمایش بدین ترتیب است که او هر روز در ساعت معینی به سگی غذا می‌داد و در همان هنگام، زنگی را به صدا در می‌آورد. پس از مدتی، سگ به صدای زنگ عادت کرده بود و با شنیدن آن، در می‌یافت که موقع غذا است. پاولوف روزی بدون آن که غذایی به سگ بدهد، زنگ را به صدا درآورد و مشاهده کرد که بُزاق دهان سگ ترشح کرده است. این آزمایش که به انعکاس‌های شرطی شهرت یافت و هم‌چنین تحقیقات وی در روش تحلیلی اعمال بدن، پاولوف را به عنوان یک دانشمند بین‌المللی معرفی کرد و در سال 1904 م جایزه پزشکی نوبل را از آن او کرد. پاولوف نخستین پژوهنده‌ای بود که رابطه بین دستگاه گوارش و دستگاه اعصاب را کشف کرد. ایوان پاولوف سرانجام در بیست و هشتم فوریه 1936 م در 87 سالگی درگذشت.
مرگ "احمدشاه قاجار" آخرین پادشاه سلسله قاجاریه در پاریس (1308 ش)
احمدشاه قاجار پسر محمدعلی شاه قاجار در سال 1274 ش (1314 ق) در تبریز به دنیا آمد. وی در خردسالی به ولایتعهدی پدر دست یافت و در دوازده سالگی پس از فتح تهران توسط مشروطه‌طلبان و خلع محمد علی شاه، به مقام سلطنت رسید. اما فاتحان تهران به علت صغر سن او، عضدالملک را به سمت نیابت سلطنت احمدشاه انتخاب کردند و سپس ابوالقاسم خان ناصرالملک، عهده دار این سمت شد. وقتی احمد میرزا به سن قانونی رسید، طی مراسم پرهزینه‌ای، تاج‌گذاری کرد و رسماً قدرت را در دست گرفت. در دوران سلطنت وی، حوادث مهمی در عرصه بین‌المللی و داخلی اتفاق افتاد که شهادت شیخ فضل‌اللَّه نوری، اولتیماتوم روسیه تزاری به ایران و اشغال برخی نقاط کشور توسط قوای روس، آغاز جنگ جهانی اول و تجاوز متفقین به ایران، انعقاد قرارداد ننگین ایران و انگلیس معروف به قرارداد 1919 وثوق‌الدوله و وقوع نهضت جنگل و قیام شیخ محمد خیابانی و نیز کودتای اسفند 1299 ش از آن جمله‌اند. پس از کودتای سوم اسفند 1299، احمدشاه به گمان اینکه رضاخان سردار سپه، سلطنت او را حفظ خواهد کرد، از او حمایت نمود و او را تایید کرد. رضاخان هم در ظاهر، مطیع اوامر احمدشاه بود ولی پس از کودتا، به طور مخفیانه و سپس علنی، موجبات برکناری شاه قاجار از فرماندهی کل قوا و سلطنت او را فراهم آورد. سلطان احمدشاه مدتی پس از آن که از سفر دوم خود به اروپا که ده ماه به طول انجامیده بود بازگشت، فرمان ریاست وزرایی سردار سپه را صادر نمود و چند روز بعد، عازم اروپا گردید، سفری که دیگر بازگشت نداشت. غیبت طولانی احمدشاه، زمینه را برای هرگونه فعالیت رضاخان به دست او داد و رضاخان پس از شکست طرح جمهوری، خواستار براندازی و انقراض قاجار گردید که در نهایت به آن کار موفق شد. پس از آن، تلاش احمد شاه برای باز پس‌گیری قدرت به جایی نرسید و سرانجام در نهم اسفند 1308 ش در 34 سالگی درگذشت و در عتبات عالیات به خاک سپرده شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
