13 سال فراز و فرود علمی/ آموزش عالی افغانستان به روایت آمار
وضعیت دانشگاهها، دانشجویان، کیفیت آموزشی و مواد درسی در افغانستان همواره تحت تأثیر اوضاع سیاسی این کشور قرار داشته و مطابق آن فراز و فرودهایی را پیموده است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ، وضعیت دانشگاهها، دانشجویان، کیفیت آموزشی و مواد درسی در افغانستان همواره تحت تأثیر اوضاع سیاسی این کشور قرار داشته و مطابق آن فراز و فرودهایی را پیموده است.
بدون شک، وضعیت سیاسی، سیاستهای فرمانروایان و زمامداران و همچنین وضعیت دموکراسی آموزشی زمینهساز فراز و فرود آموزشهای عالی در افغانستان بوده طوری که در زمان تسلط طالبان در این کشور، حداقل دانشجویان افغان با حداقل امکانات آموزشی مشغول آموزش در دانشگاه‌های افغانستان بودهاند.
با آنکه آمار دقیقی از دانشجویان افغانستان در زمان طالبان در دست نیست، اما مقامهای وزارت تحصیلی تأکید کردهاند که در آن زمان حدود 4 هزار دانشجو در دانشگاهها مشغول فراگیری آموزش بودند.
پس از سقوط طالبان در سال 1380 میلادی وضعیت آموزشهای عالی در این کشور روبه بهبود گذاشت و دستکم 15 هزار داوطلب امتحان کنکور برای حضور در دانشگاهها در سال 1381 هجری خورشیدی ثبت نام کردند.
در این سال 650 استاد در دانشگاه‌های دولتی تدریس میکردند که این آمار در سال 2011 میلادی به 3100 استاد افزایش یافته و هماکنون مجموع کارمندان دانشگاهها شامل اساتید به بیش از 11 هزار نفر میرسد.
با افزایش تعداد آموزگاران، تعداد دانشجویان نیز بالا رفت و بر اساس اعلام وزارت آموزشهای عالی افغانستان هر سال بیش از 140 هزار داوطلب آموزش در دانشگاه‌های دولتی در امتحان کنکور شرکت میکنند.
با این وجود، اما کمی و کاستیهایی نیز فراروی آموزشهای عالی افغانستان وجود دارد که سبب میشود تا تمام یا اکثر داوطلبان آموزش عالی در دانشگاه‌های دولتی جذب نشوند.
"عبدالعظیم نوربخش" سخنگوی وزارت آموزش عالی افغانستان با تأکید به وجود مشکلات و چالشها فرا روی آموزش عالی در افغانستان گفت: عدم وجود بودجه مطابق با نیازمندیهای حقیقی، طولانی بودن روند تدارکات، عدم اجرای به موقع تخصیصات، کمبودن تشکیلات، کمبود ساختمانها برای فعالیتهای درسی و خوابگاهها، کمبود کادرهای فنی، کمبود کُتب درسی، عدم وجود وسایط نقلیه کافی، مداخله افراد غیر مسئول در تعدادی از حوزههای امتحانات کنکور و برخی ولایتها از جمله چالشهای عمده فرا روی آموزش عالی در افغانستان است.
با وجود این مشکلات از 140 هزار داوطلب آموزش در دانشگاه‌های دولتی افغانستان سالانه حدود 40 هزار نفر در دانشگاهها و حدود 60 هزار نفر دیگر در موسسات آموزشی نیمه عالی یا همان 2 ساله جذب میشوند.
ضمن اینکه بخشی از داوطلبان کنکور هماکنون در افغانستان به نتیجه دلخواه خود نمیرسند و برای دانشگاه‌های برتر رقابت سختی میان داوطلبین وجود دارد و آنهایی که در این آزمون موفق به قبولی در رشته تحصیلی دلخواه خود میشوند نیز از کمبود مواد درسی و اساتید مجرب همواره شکایت کردهاند.
پس از آنکه جنگهای گروهی و حزبی در افغانستان افزایش یافت، این جنگها دانشگاهها را نیز متأثر کرده و به همین دلیل اکثر مواد درسی و ساختمانهای مدرن خود را این دانشگاهها از دست دادند.
در سال 2001 میلادی، زمانی که «حامد کرزی» رئیس جمهور افغانستان زمام امور را به دست گرفت، وضع مواد درسی دانشگاهها به مراتب بدتر از امروز بود.
اساتید دانشگاه‌های کابل در این خصوص بارها اذعان داشتند که مواد درسی هماکنون در این دانشگاه با وجودی که کافی نیست، اما با توجه به اینکه این دانشگاهها حدود 13 سال پیش هیچ مواد درسی نداشتند، اکنون رضایت بخش است.
"عظیم نوربخش"، سخنگوی وزارت آموزش عالی افغانستان در این خصوص گفت: پس از سال 2001 میلادی کشورهای دوست افغانستان در بخش مواد درسی و ساختمان دانشگاهها در این کشور همکاری کردهاند.
نوربخش افزود: هماکنون اکثر دانشگاه‌های دولتی افغانستان مجهز به لابراتوار، کتابخانه، اینترنت و سایر مواد لازمی درسی است که اکثراً توسط کشورهای خارجی همکاری شده و در برخی موارد با بودجه دولت خریداری و آماده شده است.
با این وجود، آمار دانشگاه‌های دولتی افغانستان هماکنون 30 دانشگاه در تمام ولایتهای افغانستان است، اما این آمار به هیچ صورت قادر به جذب تمام داوطلبان کنکور را ندارد.
پس از سال 2004 میلادی موسسات تحصیلات عالی و دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان آغاز بکار کرد و تا حدی توانست خلا آموزش را در این کشور پر کند.
موسسات تحصیلات عالی و دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان با گذشت هر روز تعداد آن افزایش یافته و هماکنون در اکثر ولایتهای افغانستان موسسات تحصیلات عالی آغاز به کار کرده و هزاران دانشجو دارد.
بر اساس اطلاعات وزارت آموزش عالی افغانستان، هماکنون 117 موسسه تحصیلات عالی و دانشگاه خصوصی در این کشور فعالیت میکند و بیشتر از 75 هزار دانشجو در آن مشغول فراگیری علم هستند.
با این حال، "مسعود ترشتوال" رئیس ریاست موسسات تحصیلات عالی وزارت آموزش عالی افغانستان در خصوص این موسسات گفت: ما در افغانستان چیزی را ساختیم و به وجود آوردیم که قبلاً نسبت به آن باوری وجود نداشت و آن عبارت از موسسات تحصیلات عالی خصوصی است.
وی افزود: پیش از این نگاهها و نگرشهای غیرمنصفانه نسبت به موسسات تحصیلات عالی خصوصی وجود داشت که خوشبختانه این نگاه و نگرشها از طرف مردم و تحصیلات عالی دولتی افغانستان امروز به یک نگاه منصفانه تبدیل شده و موسسات تحصیلات عالی خصوصی امروز در نزد مردم افغانستان و وزارت تحصیلات عالی اهمیت یافته، و جایگاه خود را در جامعه و در بین مردم تثبیت کرده است.
ترشتوال تأکید کرد: امروز از نقش موسسات تحصیلات عالی خصوصی در رشد سطوح علمی و تحصیلات عالی افغانستان نمیتوان چشم پوشی کرد.
وی همچنین گفت: موضوعات مهم در کشورهای پس از جنگ بازسازی و نوسازی است، تحصیلات عالی دولتی در چند سال اخیر به بازسازی پرداختند، اما مأموریت ریاست موسسات تحصیلات عالی خصوصی نوسازی بود.
گفتنی است از جمله دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی، نمایندگی دانشگاه‌های کشورهای خارجی نیز در افغانستان فعالیت میکنند که در این بخش میتوان از دانشگاه "پیام نور"، "جامعه المصطفی"، "خوارزمی"، "دانشگاه آزاد"، "افغان سویس"، "الازهر"، "دانشگاه آمریکاییها" نام برد.
/انتهای پیام
بدون شک، وضعیت سیاسی، سیاستهای فرمانروایان و زمامداران و همچنین وضعیت دموکراسی آموزشی زمینهساز فراز و فرود آموزشهای عالی در افغانستان بوده طوری که در زمان تسلط طالبان در این کشور، حداقل دانشجویان افغان با حداقل امکانات آموزشی مشغول آموزش در دانشگاه‌های افغانستان بودهاند.
با آنکه آمار دقیقی از دانشجویان افغانستان در زمان طالبان در دست نیست، اما مقامهای وزارت تحصیلی تأکید کردهاند که در آن زمان حدود 4 هزار دانشجو در دانشگاهها مشغول فراگیری آموزش بودند.
پس از سقوط طالبان در سال 1380 میلادی وضعیت آموزشهای عالی در این کشور روبه بهبود گذاشت و دستکم 15 هزار داوطلب امتحان کنکور برای حضور در دانشگاهها در سال 1381 هجری خورشیدی ثبت نام کردند.
در این سال 650 استاد در دانشگاه‌های دولتی تدریس میکردند که این آمار در سال 2011 میلادی به 3100 استاد افزایش یافته و هماکنون مجموع کارمندان دانشگاهها شامل اساتید به بیش از 11 هزار نفر میرسد.
با افزایش تعداد آموزگاران، تعداد دانشجویان نیز بالا رفت و بر اساس اعلام وزارت آموزشهای عالی افغانستان هر سال بیش از 140 هزار داوطلب آموزش در دانشگاه‌های دولتی در امتحان کنکور شرکت میکنند.
با این وجود، اما کمی و کاستیهایی نیز فراروی آموزشهای عالی افغانستان وجود دارد که سبب میشود تا تمام یا اکثر داوطلبان آموزش عالی در دانشگاه‌های دولتی جذب نشوند.
"عبدالعظیم نوربخش" سخنگوی وزارت آموزش عالی افغانستان با تأکید به وجود مشکلات و چالشها فرا روی آموزش عالی در افغانستان گفت: عدم وجود بودجه مطابق با نیازمندیهای حقیقی، طولانی بودن روند تدارکات، عدم اجرای به موقع تخصیصات، کمبودن تشکیلات، کمبود ساختمانها برای فعالیتهای درسی و خوابگاهها، کمبود کادرهای فنی، کمبود کُتب درسی، عدم وجود وسایط نقلیه کافی، مداخله افراد غیر مسئول در تعدادی از حوزههای امتحانات کنکور و برخی ولایتها از جمله چالشهای عمده فرا روی آموزش عالی در افغانستان است.
با وجود این مشکلات از 140 هزار داوطلب آموزش در دانشگاه‌های دولتی افغانستان سالانه حدود 40 هزار نفر در دانشگاهها و حدود 60 هزار نفر دیگر در موسسات آموزشی نیمه عالی یا همان 2 ساله جذب میشوند.
ضمن اینکه بخشی از داوطلبان کنکور هماکنون در افغانستان به نتیجه دلخواه خود نمیرسند و برای دانشگاه‌های برتر رقابت سختی میان داوطلبین وجود دارد و آنهایی که در این آزمون موفق به قبولی در رشته تحصیلی دلخواه خود میشوند نیز از کمبود مواد درسی و اساتید مجرب همواره شکایت کردهاند.
پس از آنکه جنگهای گروهی و حزبی در افغانستان افزایش یافت، این جنگها دانشگاهها را نیز متأثر کرده و به همین دلیل اکثر مواد درسی و ساختمانهای مدرن خود را این دانشگاهها از دست دادند.
در سال 2001 میلادی، زمانی که «حامد کرزی» رئیس جمهور افغانستان زمام امور را به دست گرفت، وضع مواد درسی دانشگاهها به مراتب بدتر از امروز بود.
اساتید دانشگاه‌های کابل در این خصوص بارها اذعان داشتند که مواد درسی هماکنون در این دانشگاه با وجودی که کافی نیست، اما با توجه به اینکه این دانشگاهها حدود 13 سال پیش هیچ مواد درسی نداشتند، اکنون رضایت بخش است.
"عظیم نوربخش"، سخنگوی وزارت آموزش عالی افغانستان در این خصوص گفت: پس از سال 2001 میلادی کشورهای دوست افغانستان در بخش مواد درسی و ساختمان دانشگاهها در این کشور همکاری کردهاند.
نوربخش افزود: هماکنون اکثر دانشگاه‌های دولتی افغانستان مجهز به لابراتوار، کتابخانه، اینترنت و سایر مواد لازمی درسی است که اکثراً توسط کشورهای خارجی همکاری شده و در برخی موارد با بودجه دولت خریداری و آماده شده است.
با این وجود، آمار دانشگاه‌های دولتی افغانستان هماکنون 30 دانشگاه در تمام ولایتهای افغانستان است، اما این آمار به هیچ صورت قادر به جذب تمام داوطلبان کنکور را ندارد.
پس از سال 2004 میلادی موسسات تحصیلات عالی و دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان آغاز بکار کرد و تا حدی توانست خلا آموزش را در این کشور پر کند.
موسسات تحصیلات عالی و دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان با گذشت هر روز تعداد آن افزایش یافته و هماکنون در اکثر ولایتهای افغانستان موسسات تحصیلات عالی آغاز به کار کرده و هزاران دانشجو دارد.
بر اساس اطلاعات وزارت آموزش عالی افغانستان، هماکنون 117 موسسه تحصیلات عالی و دانشگاه خصوصی در این کشور فعالیت میکند و بیشتر از 75 هزار دانشجو در آن مشغول فراگیری علم هستند.
با این حال، "مسعود ترشتوال" رئیس ریاست موسسات تحصیلات عالی وزارت آموزش عالی افغانستان در خصوص این موسسات گفت: ما در افغانستان چیزی را ساختیم و به وجود آوردیم که قبلاً نسبت به آن باوری وجود نداشت و آن عبارت از موسسات تحصیلات عالی خصوصی است.
وی افزود: پیش از این نگاهها و نگرشهای غیرمنصفانه نسبت به موسسات تحصیلات عالی خصوصی وجود داشت که خوشبختانه این نگاه و نگرشها از طرف مردم و تحصیلات عالی دولتی افغانستان امروز به یک نگاه منصفانه تبدیل شده و موسسات تحصیلات عالی خصوصی امروز در نزد مردم افغانستان و وزارت تحصیلات عالی اهمیت یافته، و جایگاه خود را در جامعه و در بین مردم تثبیت کرده است.
ترشتوال تأکید کرد: امروز از نقش موسسات تحصیلات عالی خصوصی در رشد سطوح علمی و تحصیلات عالی افغانستان نمیتوان چشم پوشی کرد.
وی همچنین گفت: موضوعات مهم در کشورهای پس از جنگ بازسازی و نوسازی است، تحصیلات عالی دولتی در چند سال اخیر به بازسازی پرداختند، اما مأموریت ریاست موسسات تحصیلات عالی خصوصی نوسازی بود.
گفتنی است از جمله دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی، نمایندگی دانشگاه‌های کشورهای خارجی نیز در افغانستان فعالیت میکنند که در این بخش میتوان از دانشگاه "پیام نور"، "جامعه المصطفی"، "خوارزمی"، "دانشگاه آزاد"، "افغان سویس"، "الازهر"، "دانشگاه آمریکاییها" نام برد.
/انتهای پیام
منبع: خبرگزاری فارس
