آداب ورسوم شونیشت مازندرانیها دریلدا شو یا شب چله بزرگ

به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ساری ؛شب یلدا یا یلداشو یا شب چله اولین شب زمستان را چله بزرگ می گویند.

طولانی ترین شب سال است کوچکترها به خانه بزرگترها رفته ومعمولا ریش سفید ها برای جوانان حکایت ، داستانهای حماسی از اهالی روستا وجوانی خود را برای جوانان ونسل جدید می گویند

کارشناس میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری مازندران در گفتگوبا خبرنگارباشگاه خبرنگاران ساری با اشاره به اینکه یکی از جشن های باستانی جشن یلدا است و یلدا ریشه سریانی دارد و به معنای تولد است ومراد ازتولد خورشید وآغاز فصل زمستان است گفت : گذشتگان در مازندران معتقد بودند پس از پایان شب یلدا، تاریکی مقابل روشنایی شکست می خورد وروزها بلندتر می شود بخاطر همین این شب را جشن گرفتند.

معصومه رشید ثانی افزود : در باورهای محلی مازندران شب چله بزرگ یا یلدا شو اهالی ومردم روستا ها ساعتی پس از غروب آفتاب به دیدار آشنایان وفامیل می روند ودراین نشست های خانگی در قدیم به صورت سنتی در کنار کرسی وبخارهای هیزمی شب چره برپا می کنند بزرگترها خاطراتی از دوران زندگی وشب چله برای جوانترها بازگو می کنند وفال حافظ می گیرند وشعرهای امیری وکتولی امیر پازواری می خوانند

بلن نفار نیشتمه ایوونه زنگ چمر وسر ونگ ساروونه

هر کس مشتلق بیاره مه جوونه کناره نقره گیرمه شاه مردونه

(درایوان نشسته ام صدای زنگ وسربانگ ساربان بگوش می رسد هر کس خبرآمدن یارجوان مرا بیاورد درگاه شاه مردان را نقره می گیرم )

کارشناس میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری مازندران گفت: دراین شب دختران دم بخت با پوشاندن صورت خود ازهفت خانه هدیه می گیرند که به چیزی که نیت کردند خواهند رسید این سنت دروستاهای غرب مازندران رواج دارد

معصومه رشید ثانی افزود : درروستاهای مکارود ، تجن کلا وکله نو شهرچالوس خانواده هایی که پسرشان نامزد دارد برای عروس خود درسینی های مسی کادو وشب چلگی می بردند .شیرینی تزیین می کنند برای عروس النگو وطلا یا پلاک مزین به نام الله رابرای عروس می برند مادر عروس هم در قبال آن جوراب یا دستمال گلدوزی شده به تعداد نفرات می دهد همچنین دربعضی ازروستاها اطراف نیز مادر داماد زنان فامیل خود خرجی می دهد

غول پل گیر / شب یلدا در روستای بیشه بنه نکاء

به گفته کارشناس میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری مازندران درروستاهای شرق مازندران همچون روستای بیشه بنه شهر نکاء تعدادی ازپسران جوان روستا چادری مشکی برسر می کنند قاشق یا کاسه ای گرفته که به زبان مازنی کترا تک تک (قاشق زنی) می گویند وبه خانه ها رفته وصاحب خانه به عنوان برآوردن نیت آن فرد تخم مرغ، شیرینی در کاسه اش می ریزد در بیشه بنه به این افراد غول پل گیر می نامند

شب چره ( خوردن تنقلات ) مازندرانی ها در شب یلدا

رایج ترین شیرینی خانگی این شب مازندرانیها کدبانوهای خانه انواع شیرینی پشت زیگ ( باکنجد روغن مغز گردو وشکر پخته می شود) آغوز حلوا (حلوای سیاه یا حلوای گردو )قطاب ، کیک محلی، حلوای برنج ، بها دانه (برنجک) می پزند .

مازندرانی ها هندوانه محصول تابستان را در انبار، داخل کاه نگه می دارند تا درشب یلدا بخورند تا سرمای دراز زمستان را ازخود دور کنند

ریش سفیدان روستا معتقدند هرکس دراین شب هندوانه بخورد در طول سال به خفقان وگرفتگی قلب دچار نخواهد شد وهندوانه می خورند تا سرمای دراز زمستان را خود دور کنند ومعتقدند با خوردن هندوانه هرگز در زمستان سردشان نخواهد شد

همچنین خوردن انواع میوه محلی وجنگلی مثل کندس یا ازگیل ،ولیک یا زالزالک ،پرتقال انار سیب میزمعمول بوده وهنوز هم هست

کارشناس میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری مازندران تصریح کرد : شب اول زمستان به گفته بومیان گته چله یا چله بزرگ می گویند برخی برآنند که در درازترین شب سال آفتاب دربرج جدی تحویل می شود وازقدیم شوم ونامبارک می داشتند وپس با بیدار ماندن وشادی کردن شومی یلدا را فراموش می کردند .