آنچه باید راجع به کلینیک‌های درد بدانیم
براساس تعریف متخصصان و پزشکان، درد یک حس ناراحت کننده و آزاردهنده ناشی از تحریک سیستم اعصاب محیطی و مرکزی به شمار می‌رود که در اثر آسیب بافتی پدیدار شده و به دو صورت درد حاد و درد مزمن بروز می‌کند.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، تا به‌حال به واژه درد و تعریف آن فکر کرده‌اید؟ به احتمال زیاد همه افراد، از کوچک گرفته تا بزرگ تعریف خاصی از درد در ذهن دارند و همین که این واژه به گوششان می‌خورد، نوعی احساس ناخوشایند و مجموعه‌ای از هیجانات و تجربیات شخصی را به‌روشنی به یاد می‌آورند، اما گنجاندن این احساسات در قالب کلمات آنقدر‌ها هم ساده نیست.
درد، تجربه‌ای به قدمت تاریخ است که همواره محرک اصلی انسان برای مراجعه به پزشکان بوده و جزو پنجمین علایم حیاتی بدن طبقه‌بندی می‌شود. این تجربه آنقدر مهم و اساسی است و چنان کیفیت زندگی فرد را زیر سوال می‌برد که این روز‌ها در گوشه و کنار ایران مراکز چند تخصصی‌ای به نام «کلینیک درد» راه افتاده‌اند تا مکانی برای آرامش‌بخشی به شهروندان باشند.
چرا کلینیک درد؟
براساس تعریف متخصصان و پزشکان، درد یک حس ناراحت کننده و آزاردهنده ناشی از تحریک سیستم اعصاب محیطی و مرکزی به شمار می‌رود که در اثر آسیب بافتی پدیدار شده و به دو صورت درد حاد و درد مزمن بروز می‌کند.
شاید هنوز درمان قطعی برای درد وجود نداشته باشد، اما برای کاهش و تسکین آن می‌توان به روش‌هایی غیر از جراحی نیز متوسل شد. موضوعی که موجب شد تا بشر همواره به دنبال راهکاری برای رفع آن باشد، به عبارتی می‌توان گفت این مهم‌ترین عامل ایجاد کلینیک‌های درد بود تا مردم بتوانند تا جایی که ممکن است، بدون این روش‌ها و پرداخت هزینه‌های سنگین آن، درد خود را درمان کنند و آرامششان را بازیابند.
از تشخیص تا درمان
هرچند نخستین کلینیک‌های درد در جهان، در دهه ۴۰ میلادی شروع به کار کردند با وجود این، سابقه فعالیت‌شان در ایران به کمتر از یک دهه می رسد. با این حال فرقی نمی‌کند، سردرد دارید یا کمردرد، زانویتان درد می‌کند یا ناراحتی‌هایتان ناشی از نوعی از بدخیمی است، شما می‌توانید آرامش خود را در کلینیک‌های چندتخصصی درد جست‌و‌جو کنید. هدف کلینیک درد، تشخیص و درمان درد است، بنابراین، در همه موارد مربوط به دردهای حاد و مزمن، می‌توان به کلینیک‌های درد مراجعه کرد.
اگر درد شما جزو ناراحتی‌های حاد است که یکباره به وجود آمده با مراجعه به این مراکز می‌توانید از حضور متخصصان درد، دارو‌ها، روش‌ها و تجهیزات مدرن و پیشرفته بهره‌مند شوید. تیم درمانگرانی که در این مراکز فعالیت می‌کنند به طور معمول شامل متخصصان بیهوشی، مغز و اعصاب، طب فیزیکی و توانبخشی، پزشکی ورزشی، روان‌درمانگران، روان‌پزشکان یا روان‌شناسان بالینی است که به شما کمک می‌کنند تا نه‌تنها درد‌هایتان کاهش پیدا یابد بلکه جلوی تبدیل درد حاد به ناراحتی مزمن را نیز می‌گیرند و آن را تحت کنترل در می‌آورند تا پس از آسیب یا عمل جراحی، به طور کامل بی‌درد شده یا درد قابل تحملی داشته باشید.
توجه داشته باشید افرادی که از دردهای حاد رنج می‌برند، تنها مشتریان این مراکز نیستند چراکه در این کلینیک‌ها امکان کنترل انواع دردهای مزمن از قبیل سردردهای مزمن، دردهای ناشی از ستون فقرات گردنی و کمری که درمان جراحی ندارند، دردهای لگنی، دردهای عضلانی - اسکلتی و دردهای بدخیمی ناشی از تهاجم تومور‌های سرطانی به بافت‌های مجاور نیز وجود دارد. این بیماران که یا به صورت مستقیم یا از طریق پزشک معالج خود به کیلینیک درد معرفی شده‌اند و پس از بررسی و تشخیص علت درد، با روشهای مختلف از جمله دارو درمانی، تزریق، روشهای ورزش درمانی، بلوک‌های عصبی و ... تحت درمان قرار می‌گیرند. به این ترتیب تلاش می‌شود تا از بار رنج و درد افرادی که به آنجا مراجعه می‌کنند کاسته و آرامش به آنان هدیه داده شود.
کلینیک درد به درد شما می‌خورد اگر...
به طورکلی هر دردی که متخصصان دیگر درمان مشخصی برای آن نداشته باشند و فرد را آزار بدهد، می‌تواند عاملی برای مراجعه به کلینیک درد باشد. جالب است بدانید که بر اساس اعلام درمانگران درد، شایع‌ترین علت حضور بیماران در این کلینیک‌ها، سردرد است. سردردهای حاد و مزمن از قبیل میگرن، سردرد خوشه‌ای یا کلاستر و سردردهای ناشی از اختلال کارکرد رشته‌های عصبی که به درمان‌های رایج پاسخ نداده‌اند، بیماران فراوانی را به کلینیک درد می‌کشاند.
البته اگر دچار کمردردهای مزمن هستید هم نباید در مراجعه به این مراکز تعلل کنید. روشهای درمانی نوین کمردردهای ناشی از دیسک مهره‌های کمری، گرفتگی(اسپاسم) عضلانی، شکستگی مهره‌ای و التهاب آرتروز مفاصل بین‌مهره‌ای و همین‌طور دردهای بعد از عمل جراحی دیسک که به درمان‌های معمول جواب نداده‌اند، از جمله خدماتی است که در این مراکز ارایه می‌شود.
گروه دیگر از مراجعان که دارای دردهای احشایی هستند هم می‌توانند از خدمات ارایه شده در کلینیک‌های درد بهره‌مند شوند. دردهایی با منشا داخل بدن مانند دردهای ناشی از بیماری‌های ریوی، قلبی، روده‌ای، کبدی، لوزالمعده، کلیه و بیماری‌های زنان، دردهای آزاردهنده‌ای بوده که پس از بررسی اولیه توسط متخصصان مربوطه و رفع علت آن در کلینیک، کنترل و درمان می‌شوند.
همچنین باید گفت بیماری‌های سرطانی، علاوه بر عوارض و آسیب عضوی، موجب بروز درد می‌شوند. شاید در گذشته مبتلایان به سرطان مجبور بودند دردهای شدیدی را تحمل کنند اما این روز‌ها با به وجود آمدن کلینیک‌های درد این بیماران هم می‌توانند روزهای آرام‌تری را سپری کنند. پس از ریشه‌کنی تومور‌ها که توسط متخصصان سرطان‌شناسی انجام می‌شود، بافت‌های مختلف بدن، نیاز به کنترل درد و کاهش رنج بیماری دارند که این امر می‌تواند در کلینیک درد، توسط پزشکان فوق‌تخصص درد انجام شود.
دیابتی‌هایی که دچار دردهای ناشی از اختلال کارکرد رشته عصبی شده‌اند و مبتلایان به دردهای پوستی و عفونی مانند زونا هم می‌توانند برای بهبود وضعشان از متخصصان درد کمک بگیرند.
سخن آخر اینکه به گفته متخصصان، درد یک تجربه حسی و یا روانی ناخوشایند است که نه یک پدیده به طور کامل جسمانی و نه به‌طور کلی ناشی از واکنش‌های روانی است.
جنبه جسمانی آن ویژگی آگاهی و هشدار دهنده دارد و ناشی از تحریک سیستم اعصاب محیطی و مرکزی به دنبال آسیب بافتی بوده و به دو صورت حاد و مزمن بروز می‌کند. گاه دردهایی یافت می‌شوند که هیچ علت جسمانی نداشته و یک پدیده روان‌شناختی محسوب می‌شوند. در این دسته درد‌ها آزمایشات مختلف هیچ مشکل جسمانی را تایید نمی‌کنند ولی درد واقعا احساس می‌شود. سردردهای میگرنی از این دسته درد‌ها هستند. به هر حال امروزه با ایجاد این کلینیک‌ها افراد تا حدی می‌توانند از میزان فشار و دردی که تحمل می‌کنند بکاهند تا کمی به آرامش برسند.
درد، تجربه‌ای به قدمت تاریخ است که همواره محرک اصلی انسان برای مراجعه به پزشکان بوده و جزو پنجمین علایم حیاتی بدن طبقه‌بندی می‌شود. این تجربه آنقدر مهم و اساسی است و چنان کیفیت زندگی فرد را زیر سوال می‌برد که این روز‌ها در گوشه و کنار ایران مراکز چند تخصصی‌ای به نام «کلینیک درد» راه افتاده‌اند تا مکانی برای آرامش‌بخشی به شهروندان باشند.
چرا کلینیک درد؟
براساس تعریف متخصصان و پزشکان، درد یک حس ناراحت کننده و آزاردهنده ناشی از تحریک سیستم اعصاب محیطی و مرکزی به شمار می‌رود که در اثر آسیب بافتی پدیدار شده و به دو صورت درد حاد و درد مزمن بروز می‌کند.
شاید هنوز درمان قطعی برای درد وجود نداشته باشد، اما برای کاهش و تسکین آن می‌توان به روش‌هایی غیر از جراحی نیز متوسل شد. موضوعی که موجب شد تا بشر همواره به دنبال راهکاری برای رفع آن باشد، به عبارتی می‌توان گفت این مهم‌ترین عامل ایجاد کلینیک‌های درد بود تا مردم بتوانند تا جایی که ممکن است، بدون این روش‌ها و پرداخت هزینه‌های سنگین آن، درد خود را درمان کنند و آرامششان را بازیابند.
از تشخیص تا درمان
هرچند نخستین کلینیک‌های درد در جهان، در دهه ۴۰ میلادی شروع به کار کردند با وجود این، سابقه فعالیت‌شان در ایران به کمتر از یک دهه می رسد. با این حال فرقی نمی‌کند، سردرد دارید یا کمردرد، زانویتان درد می‌کند یا ناراحتی‌هایتان ناشی از نوعی از بدخیمی است، شما می‌توانید آرامش خود را در کلینیک‌های چندتخصصی درد جست‌و‌جو کنید. هدف کلینیک درد، تشخیص و درمان درد است، بنابراین، در همه موارد مربوط به دردهای حاد و مزمن، می‌توان به کلینیک‌های درد مراجعه کرد.
اگر درد شما جزو ناراحتی‌های حاد است که یکباره به وجود آمده با مراجعه به این مراکز می‌توانید از حضور متخصصان درد، دارو‌ها، روش‌ها و تجهیزات مدرن و پیشرفته بهره‌مند شوید. تیم درمانگرانی که در این مراکز فعالیت می‌کنند به طور معمول شامل متخصصان بیهوشی، مغز و اعصاب، طب فیزیکی و توانبخشی، پزشکی ورزشی، روان‌درمانگران، روان‌پزشکان یا روان‌شناسان بالینی است که به شما کمک می‌کنند تا نه‌تنها درد‌هایتان کاهش پیدا یابد بلکه جلوی تبدیل درد حاد به ناراحتی مزمن را نیز می‌گیرند و آن را تحت کنترل در می‌آورند تا پس از آسیب یا عمل جراحی، به طور کامل بی‌درد شده یا درد قابل تحملی داشته باشید.
توجه داشته باشید افرادی که از دردهای حاد رنج می‌برند، تنها مشتریان این مراکز نیستند چراکه در این کلینیک‌ها امکان کنترل انواع دردهای مزمن از قبیل سردردهای مزمن، دردهای ناشی از ستون فقرات گردنی و کمری که درمان جراحی ندارند، دردهای لگنی، دردهای عضلانی - اسکلتی و دردهای بدخیمی ناشی از تهاجم تومور‌های سرطانی به بافت‌های مجاور نیز وجود دارد. این بیماران که یا به صورت مستقیم یا از طریق پزشک معالج خود به کیلینیک درد معرفی شده‌اند و پس از بررسی و تشخیص علت درد، با روشهای مختلف از جمله دارو درمانی، تزریق، روشهای ورزش درمانی، بلوک‌های عصبی و ... تحت درمان قرار می‌گیرند. به این ترتیب تلاش می‌شود تا از بار رنج و درد افرادی که به آنجا مراجعه می‌کنند کاسته و آرامش به آنان هدیه داده شود.
کلینیک درد به درد شما می‌خورد اگر...
به طورکلی هر دردی که متخصصان دیگر درمان مشخصی برای آن نداشته باشند و فرد را آزار بدهد، می‌تواند عاملی برای مراجعه به کلینیک درد باشد. جالب است بدانید که بر اساس اعلام درمانگران درد، شایع‌ترین علت حضور بیماران در این کلینیک‌ها، سردرد است. سردردهای حاد و مزمن از قبیل میگرن، سردرد خوشه‌ای یا کلاستر و سردردهای ناشی از اختلال کارکرد رشته‌های عصبی که به درمان‌های رایج پاسخ نداده‌اند، بیماران فراوانی را به کلینیک درد می‌کشاند.
البته اگر دچار کمردردهای مزمن هستید هم نباید در مراجعه به این مراکز تعلل کنید. روشهای درمانی نوین کمردردهای ناشی از دیسک مهره‌های کمری، گرفتگی(اسپاسم) عضلانی، شکستگی مهره‌ای و التهاب آرتروز مفاصل بین‌مهره‌ای و همین‌طور دردهای بعد از عمل جراحی دیسک که به درمان‌های معمول جواب نداده‌اند، از جمله خدماتی است که در این مراکز ارایه می‌شود.
گروه دیگر از مراجعان که دارای دردهای احشایی هستند هم می‌توانند از خدمات ارایه شده در کلینیک‌های درد بهره‌مند شوند. دردهایی با منشا داخل بدن مانند دردهای ناشی از بیماری‌های ریوی، قلبی، روده‌ای، کبدی، لوزالمعده، کلیه و بیماری‌های زنان، دردهای آزاردهنده‌ای بوده که پس از بررسی اولیه توسط متخصصان مربوطه و رفع علت آن در کلینیک، کنترل و درمان می‌شوند.
همچنین باید گفت بیماری‌های سرطانی، علاوه بر عوارض و آسیب عضوی، موجب بروز درد می‌شوند. شاید در گذشته مبتلایان به سرطان مجبور بودند دردهای شدیدی را تحمل کنند اما این روز‌ها با به وجود آمدن کلینیک‌های درد این بیماران هم می‌توانند روزهای آرام‌تری را سپری کنند. پس از ریشه‌کنی تومور‌ها که توسط متخصصان سرطان‌شناسی انجام می‌شود، بافت‌های مختلف بدن، نیاز به کنترل درد و کاهش رنج بیماری دارند که این امر می‌تواند در کلینیک درد، توسط پزشکان فوق‌تخصص درد انجام شود.
دیابتی‌هایی که دچار دردهای ناشی از اختلال کارکرد رشته عصبی شده‌اند و مبتلایان به دردهای پوستی و عفونی مانند زونا هم می‌توانند برای بهبود وضعشان از متخصصان درد کمک بگیرند.
سخن آخر اینکه به گفته متخصصان، درد یک تجربه حسی و یا روانی ناخوشایند است که نه یک پدیده به طور کامل جسمانی و نه به‌طور کلی ناشی از واکنش‌های روانی است.
جنبه جسمانی آن ویژگی آگاهی و هشدار دهنده دارد و ناشی از تحریک سیستم اعصاب محیطی و مرکزی به دنبال آسیب بافتی بوده و به دو صورت حاد و مزمن بروز می‌کند. گاه دردهایی یافت می‌شوند که هیچ علت جسمانی نداشته و یک پدیده روان‌شناختی محسوب می‌شوند. در این دسته درد‌ها آزمایشات مختلف هیچ مشکل جسمانی را تایید نمی‌کنند ولی درد واقعا احساس می‌شود. سردردهای میگرنی از این دسته درد‌ها هستند. به هر حال امروزه با ایجاد این کلینیک‌ها افراد تا حدی می‌توانند از میزان فشار و دردی که تحمل می‌کنند بکاهند تا کمی به آرامش برسند.
