امروز در تاریخ؛
از ساخت اولین تلسکوپ جهان تا وقوع حماسه خونین پاوه
ساخت اولین تلسکوپ جهان، درگذشت "کمال الملک"، وقوع حماسه خونین پاوه، هشدار آیت اللَّه "کاشانی" به "مصدق" درباره احتمال وقوع کودتا در ایران و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 27 مرداد 1393 خورشیدی برابر با 21 شوال 1435 هجری و 18 آگوست 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
درگذشت "کمال الملک" نقاش معروف ایرانی در نیشابور (1319 ش)
استاد محمد غفاری، مشهور به کمال‌الملک، بزرگترین نقاش دوران یکصد سال اخیر، در حدود سال 1226 ش (1264 ق) در کاشان به دنیا آمد. کمال‌الملک پس از طی دوران ابتدایی، از 13 سالگی به تهران آمد و در دارالفنون به تحصیل پرداخت. پس از دیداری که ناصرالدین شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلویی از کمال‌الملک توجه شاه قاجار را به خود جلب کرد و از آن پس او را به عنوان نقاش‌باشی مخصوصِ خود به دربار برد. ناصرالدین شاه در سال 1271 ش، محمد غفاری، نقاش بزرگ دربار خود را به کمال‌الملک ملقب و او را از دیگر نقاشانِ معاصرش متمایز ساخت. کمال‌الملک سپس برای تکمیل تحصیلات خود راهی اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدین شاه در جریان سفر دومش به اروپا، از کمال الملک خواست به ایران باز گردد. سفر کمال‌الملک به اروپا و تفحص و مطالعه او در نقاشی آن دیار، اثری ژرف و غنی در او برجای نهاد و تکنیک او را از نقاشان دوران او فراتر برد.
ارتحال فقیه و اصولی کبیر "آخوند ملاعبدالکریم گزی" (1300 ش)
آخوند ملا عبدالکریم بن مهدی گزی در حدود سال 1223 ش در اصفهان به دنیا آمد. وی در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل استفاده علمی نمود و پس از طی مدارج عالی علمی و اخلاقی به اصفهان بازگشت. آخوند گزی از آن پس در مدرسه نیم‌آورد اصفهان سکنی گزید و در طی سالیان طولانی، دانش آموختگان فراوانی از محفل درس او فیض بردند. وی مدت طولانی، مرجع قضاوت و حکومت شرعیه اصفهان بود و بدون هیچ سستی، همانند یک دادگستری سیار، به حل و فصل مرافعات و منازعات مردم می‌پرداخت. از ایشان آثار متعددی بر جای مانده که تذکرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دین و رساله در صیغِ‌العقود از آن جمله‌اند. آخوند گزی علاوه بر مراتب علمی، گاهی شعر هم می‌سرود و "مهدوی" تخلّص می‌نمود. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1300 ش برابر با سیزدهم ذی‌حجه 1339 ق در هفتاد و هفت سالگی درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
وقوع حماسه خونین پاوه (1358 ش)
در مرداد 1358 ش به شهر پاوه در منطقه کردنشین استان کرمانشاه هجوم آوردند، این شهر را تصرف کرده و دست به جنایت‌های شنیعی زدند. بیمارستان پاوه از جمله مراکزی بود که به اشغال مزدوران درآمده بود. آنان در این بیمارستان 25 نفر از برادران سپاهی مجروح را روی تخت‌ها و پشت بام به طرز فجیعی به شهادت رساندند. این فاجعه خونین با عکس‌العمل شدید امام خمینی (ره) مواجه شد و با فرمان معظمٌ‌له در بیست و هفتم مرداد 1358 ش، نیروهای سپاهی، ارتشی و بسیجی به فرماندهی شهید دکتر چمران به منطقه اعزام شدند. فرمان تاریخی امام برای آزادسازی پاوه چنان روحیه‌ای به پاسداران و سربازان ژاندارمری داد که بدون توجه به زخم‌های خود تمامی سنگرهای ضدانقلاب را از اشغال آنان خارج ساختند. در این میان شهیدچمران پس از یک نبرد سخت و درگیری خونین، همه شهرها، راه‌ها و مواضع استراتژیک منطقه را آزاد کرد و کردستان از این مرحله به سلامتی گذر نمود.
رحلت عالم دینی و فقیه اصولی، آیت اللَّه "بهاءالدین محلاتی" (1360 ش)
آیت‌اللَّه شیخ بهاءالدین محلاتی در سال 1275 ش در نجف اشرف به دنیا آمد. آیت‌اللَّه محلاتی در حوزه علمیه نجف، به مدت ده سال از محضر عالمان نام‌آوری همچون آقا ضیاءالدین عراقی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی و میرزای نایینی استفاده کرد تا به درجه رفیع اجتهاد نائل آمد. ایشان در سال 1309 به شیراز بازگشت و از آن پس به مدت بیش از نیم قرن، عهده‌دار تدریس و مرجعیت امور مردم گردید. آیت‌اللَّه محلاتی تا پایان عمر خویش در ایجاد مؤسسات خیریه کوشا بود و در این مدت، اماکن عام المنفعه متعددی را ایجاد کرد. در کنار فعالیت‌های علمی و اجتماعی ایشان، از آیت‌اللَّه بهاءالدین محلاتی آثار تالیفی نیز بر جای مانده که رهنمای حق، اصول العقاید، خطبات جانسوز و تالیفاتی در فقه و اصول از آن جمله‌اند. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1360 ش برابر با هفدهم شوال 1401 ق در 85 سالگی بدرود حیات گفت و در شیراز مدفون گردید.
یادآوری کتبی آیت اللَّه "کاشانی" به "مصدق" درباره احتمال وقوع کودتا در ایران (1332 ش)
دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی، از ماه‌ها قبل از کودتای 28 مرداد 1332، درصدد اجرای نقشه‌ای بود تا صحنه را با یک کودتای ساختگی و با وجهه ملی خالی کند. تا به این ترتیب به صورت یک قهرمان ملی، عنوان گردد. این در حالی بود که عوامل استکبار با کمک ایادی داخلی، قصد کودتا علیه مصدق را نیز در سر می‌پروراندند. آیت‌اللَّه کاشانی که خطر کودتایی با حمایت بیگانه را احساس کرده بود، تلاش زیادی به عمل آورد تا جلوی کودتا را بگیرد تا مصالح مملکت فدای منافع بیگانگان نشود. وی در این راه متحمل سختی‌های فراوانی شد و روحانیان و نزدیکان آیت‌اللَّه، از طرف دولت دستگیر و بازداشت شدند. عوامل داخلی و خارجی نیز که آیت‌اللَّه را مانعی برای تحقق اهداف شوم خود می‌دیدند، آن چنان شخصیت این مرد بزرگ و شریفِ روحانی را لکه‌دار کردند که شاید بتوان آن را در تاریخ ایران بی‌سابقه دانست و این همان چیزی بود که استعمارگران آمریکا و انگلیس مایل بودند از طریق مصدق و دوستانش عملی شود.
درگذشت ادیب گرانمایه استاد "سیدمحمدمحیط طباطبایی" (1371 ش)
استاد سیدمحمد طباطبایی در سال 1281 ش در زواره اصفهان به دنیا آمد. دروس ابتدایی را در زادگاه خود و اصفهان سپری کرد و در 1302 ش دوره ادبی را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان رساند. وی سپس علم حقوق را فرا گرفت و سال‌ها در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های کشور به تدریس پرداخت. محیط طباطبایی، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گردید و مدیریت برخی از مجلات را به عهده گرفت. استاد، با زبان‌های عربی، فرانسوی، انگلیسی، پهلوی، خوارزمی، اَوِستایی و سریانی آشنایی داشت و تحقیقاتی در این زمینه‌ها انجام داده است. از استاد محیط طباطبایی بیش از چهل کتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنرانی به جای مانده است که دوران نادر، جغرافیای نو، شرح حال فردوسی و زندگی محمد بن زکریای رازی از جمله کتب اوست. ایشان بارها از طرف محافل علمی مورد تقدیر قرار گرفت و از دانشگاه شهید بهشتی دکترای افتخاری اخذ نمود. سرانجام استاد محیط طباطبایی در 27 مرداد 1371 ش به علت بیماری قلبی در نود سالگی در تهران بدرود حیات گفت و در شهر ری به خاک سپرده شد.
درگذشت استاد نامدار حوزه علمیه قم آیت اللَّه "قدرت اللَّه وجدانی فخر" (1375 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ قدرت‌اللَّه وجدانی‌فخر در سال 1311 ش در یکی از روستاهای شهر سراب به دنیا آمد. وی در سال 1327 ش به حوزه علیمه قم مهاجرت کرد و در دروس خارج حضرات آیات شیخ عبدالنبی عراقی، سیدمحمد حجت کوه کمره‌ای، سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، محمدعلی اراکی و امام خمینی (ره) شرکت جست. او در ایام تعطیل حوزه به تبلیغ دین در داخل و خارج کشور می‌پرداخت و از این رهگذر، موفق به ارایه خدمات فکری، فرهنگی و اجتماعی بسیار گردید. آیت‌اللَّه وجدانی فخر، از آغاز مبارازت مردم مسلمان و روحانیت علیه رژیم پهلوی، به رهبری حضرت امام، نقشی فعال برعهده گرفت و نامش هماره در ذیل اعلامیه‌های جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دیده می‌شد. این فقیه فرزانه که از اکثر مراجع تقلید، اجازات متعدد اجتهادی، روایی و امور حسبیه داشت دارای آثار متعددی بود که: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخریه در فقه در 16 جلد و انوار منطقیه از آن جمله‌اند: سرانجام قلب حق باور آیت‌اللَّه وجدانی فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربیع‌الثانی 1417 ق در 64 سالگی از تپش باز ایستاد و پس از تشییعی با شکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
وفات "ابن حبّان" فقیه، مورخ و محدث (354 ق)
ابن حَبّان مورخ و محدث مشهور قرن چهارم هجری، مقدمات علوم را از اساتید معروف عصرخود آموخت و سپس به نیشابور که در آن زمان، یکی از مراکز مهم کسب علم ودانش بود، رفت و به ادامهٔ تحصیل پرداخت. ابن حبّان از صاحب نظران در علم حدیث به شمار می‌رفت و در این زمینه، آراء و نظرات ویژه‌ای داشت. وی چندین بار به مقام قضاوت در شهرهای مختلف منصوب شد. ابن حبان کتابخانهٔ شخصی خود رابرای استفاده و نسخه برداری دیگر دانشمندان وقف کرد، اما بیشتر کتب او از بین رفته است. از آثار باقی ماندهٔ ابن حبان می‌توان به الثقات و روضة العقلاء اشاره کرد.
فتح آندلس به دست مسلمانان (92 ق)
اندلس سرزمینی است در جنوب غربی اروپا که شامل کشورهای اسپانیا، پرتغال و منطقهٔ اشغالی (انگلیس) جبل الطارق می‌باشد. اندلس از سوی سپاهیان اسلام به فرماندهی طارق بن زیاد در سال 92 قمری فتح گردید و قسمت اعظم مردم این منطقه تا سال 95 قمری با طیب خاطر، دین اسلام را پذیرفتند. حکومت اسلامی تا سال 422 قمری در این منطقه ادامه یافت ولیکن دراین تاریخ به خاطر بی‌کفایتی حاکمان مسلمان و دسیسه‌های مسیحیان و حکومت‌های استعماری اروپا، این کشور بزرگ به دست مسیحیان افتاد و میان 23 پادشاه اروپایی تقسیم و تجزیه گردید. مسلمانان این کشور از امیرالمسلمین مغرب (یوسف بن تاشفین مرابطی) یاری خواستند و در سال 749 قمری در نبردی معروف به "زلاقه"، مسیحیان متحمل شکست شده و این کشور به مغرب، ضمیمه گشت. اما پس از مدتی حکومت مرابطین نیز به ضعف و سستی گرایید و مجدداً اندلس در تصرف مسیحیان درآمد و تجزیه گردید.
آغاز قیام تاریخی "مارتین لوتر" علیه مسیحیت کاتولیک (1517 م)
مارتین لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483 م در آلمان به دنیا آمد. وی در سال‌های جوانی به دلیل اختلافات بین مقامات کلیسا آشفته خاطر شد و پس از چندی بر برخی از اعمال ارباب کلیسا ایراد گرفت. با این حال، آغاز قیام لوتر بر ضد کلیسای کاتولیک و استبداد مذهبی بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشیشان و پاپ بود. در آن زمان، رؤسای کلیسا به دل‌خواه، اشخاص را از کلیسا اخراج یا تکفیر می‌کردند و سپس برای آمرزش گناهان و ورود مجدد به کلیسا، گناهان آنان را با پول می‌خریدند. اما آن‌چه لوتر را بر ضد این اوضاع برانگیخت، اقدام مسئولین کلیسا به فروش رسمی آمرزش‌نامه بود. با قیام لوتر، طلسم تعصب مذهبی و استیلاطلبی صاحبان کلیسا و استبداد کاتولیکی قرون وسطی درهم شکست و مذهبی نو با نام پروتستان شکل گرفت. پروتستان که معنی معترض داشت در ابتدا با انگیزه اصلاح کلیسای کاتولیک آغاز شد و با مقاومت کلیسای کاتولیک در برابر هرگونه اصلاح، این جنبش به طور مستقل دارای اصول و مبانی خاص خود گردید. لوتر معتقد بود که یگانه چیزی که در مسیحیت معتبر است کتاب مقدس می‌باشد، از این رو، هیچ‌گونه حجیتی برای مقام پاپ، شوراهای کلیسایی یا آرای ارباب کلیسا و قدّیسان قائل نبود. از دیدگاه پروتستان، هر مسیحی می‌تواند پیام کتاب مقدس را به وجدان شخصی خود دریابد و نجات و رستگاری شخصْ تنها از طریق فیض الهی و در ضمنِ ایمان پدید می‌آید. از جمله ویژگی‌های اخلاق و تفکر پروتستانی، خردگرایی، تاکید بر آزادی فردی، تساهل و مدارا، تکیه بر تولید و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهی دانستن ثروت و پسندیده دانستن آن را می‌توان برشمرد.
ساخت اولین تلسکوپ جهان توسط "گالیله" در ونیز (1609 م)
گالیلو گالیله، منجم و دانشمند معروف ایتالیایی در طول حیات علمی خود، علاوه بر ریاضیات به نجوم و اخترشناسی علاقه‌مند بود. هنگامی که گالیله در دانشگاه ونیز مشغول تدریس بود، خبر اختراع تلسکوپ را شنید و پس از چندی یک هلندی، نمونه‌ای از این تلسکوپ را به ونیز آورد. با اطلاع گالیله از این موضوع، علاقه به اخترشناسی او باعث شد تا شروع به ساختن تلسکوپ کند. وی بیشتر قطعات تلسکوپ را به تنهایی ساخت، حتی عدسی‌های آن را با سنگ، صیقل داد و برای بهره برداری آماده نمود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
