به گزارش
خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران ، دکتر پورموسوی در جلسه هم اندیشی «دلایل عدم تحقق طرحهای توسعه شهری در ایران» با بیان این مطلب گفت: خوب است حال که شهرداری تهران زیرساخت ها را فراهم کرده، مظروف را نیز مهیا کند که همان اراده بر حضور مردم است. باید در مشارکت، اصل را بر نفع و ذینفع قرار دهیم تا مشارکت نیز محقق میشود ، اکنون شهرداری تهران در امر مشارکت حرکت روبه جلو دارد و در این زمینه پیشگام بوده است.
دکتر اکبر کاظم زاده مشاور شهردار تهران در این جلسه هم اندیشی گفت: برای اینکه با خطر عدم تطابق طرح های شهری با خواسته ها و نیازهای واقعی شهروندان مواجه نشویم باید منافع شهروندان را تضمین نماییم و مشارکت آنها را در نظر بگیریم. لازمه آن این است که حیات شهری را به خوبی ادارک نماییم که دارای سه رکن شهروندان، شهر و مدیریت شهری میباشد و شهروندان باید در تمام مراحل لحاظ شوند.
وی ادامه داد: مدیریت مشارکتی در دنیا قدمت دارد و در تهران نیز به دو الی سه دهه میرسد ، آقای دکتر قالیباف از ابتدای ورود به شهرداری ایده مدیریت مشارکتی و مشارکت شهروندان را داشتهاند و تاکنون ظرفیتهای خوبی در محلهها ایجاد شده است و در هر ۳۷۴ محله تهران، سرای محله داریم و تمامی آنها ۱۴ خانه و ۷۳ کانون دارند. این ظرف خوبی است اما جهتگیری به سمت طرحهای توسعه شهری نشده است.
کاظم زاده انواع مشارکت را بر شمرد و افزود: حضور پیدا کردن، مسئولیت پذیری، تشریک مساعی، توانا شدن، سهیم شدن، شراکت داشتن، عدم تمرکز، واگذاری امور، خود اتکایی و خودگردانی نیز از انواع مشارکت میباشد.
وی خاطر نشان کرد: انشاءاله بتوانیم با توجه به دیدگاهی که شهردار تهران دارند و طرحهای راهبردی ایشان که با محوریت توسعه اجتماعی است، مشارکت شهروندی را تشکل یافته نماییم.
همچنین مهندس انوشیروان ناصر مستوفی مدیر دبیرخانه شورایعالی نظارت بر توسعه شهری تهران نیز مشارکت را یکی از مهمترین مباحث در جهت کاهش هزینهها دانست و گفت: منظور از کاهش هزینه ها لزوما کاهش هزینههای مادی نیست، بلکه منظور کاهش هزینههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی و فنی است که به تبع آن هزینههای مادی اجرای طرح نیز کاهش خواهد یافت. در زمان تهیه طرح باید نخست کاری کنیم تا مردم با ما همراه شوند تا مرحله اجرا تسهیل شود.
دکتر نوید سعیدی رضوانی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قزوین در این جلسه هم اندیشی همراستا سازی منافع فردی، اجتماعی و آموزش آن را مورد بحث و بررسی قرار داد و اظهار کرد: در خصوص مشارکت یک احساس دوگانه وجود دارد، زیرا از یک طرف مردم را مبنای مشارکت قرار میدهیم و احساس میکنیم که حضور آنها لازم است و از منظر دیگر مشارکت در جهت منافع است. حال باید دید که چگونه میتوان منافع عمومی و منافع شخصی را همراستا کرد. بهتر است نقشه راه مشخص شود تا در کف جامعه بحث مشارکت مرتفع گردد.
وی ادامه داد: اکنون جای بودجه مشارکت و جایزه مشارکت خالی است. همچنین مشکل ما پایهای و آموزشی است که نه بخش عمومی را مشارکت دادهایم و نه مشارکت را در دانشگاه داشتهایم. یکی از سوالات مشخص این است که بحث مشارکت دانشگاه در طراحی توسعه و دیدهبانی چیست.
دکتر حسین ایمانی جاجرمی، رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران یکی دیگر از مهمانان حاضر در این جلسه هم اندیشی بود که شناسایی و استفاده از ظرفیتهای مختلف در حوزه مشارکت مانند ظرفیت نهادی، انسانی، دانش مبنا و حقوی و نظایر آنرا مورد بررسی قرار داد.
وی با بیان اینکه مشارکت در طرحهای توسعه شهری یعنی مشارکت در واقعیت شهر، افزود: طی تحقیقات انجام شده می توان گفت که مردم از مفهوم و ضرورت مشارکت برای بهبود امور آگاهند، مشکل در این است که نمیدانند چگونه باید مشارکت نمایند. بنابراین نیازمند الگوهای تجویزی- توصیهای مشارکت هستیم.
وی ادامه داد: ظرفیت دانشی- مفهومی را نیز باید ایجاد کرد. در حال حاضر تعداد انگشت شماری کتاب، مقاله و پژوهش به زبان فارسی در مورد مشارکت وجود دارد. البته در کشور کارهای خوبی در زمینه مشارکت صورت گرفته است که باید مستند سازی شود. موضوع دیگر این است که در کشور برای کار داوطلبانه ظرفیت حقوقی وجود ندارد و قوانین و مقررات نیازمند بازنگری است تا مشارکت و کار داواطلبانه در آن دیده شود.
دکتر کمال اطهاری متخصص حوزه اقتصاد شهری نیز گفت: برای نزدیک شدن به مشارکت باید به هم افزایی دو مفهوم تمرکززدایی (deconcentration) و تراکم زدایی (decentralization) توجه داشته باشیم. در حالی که هیچ یک از این دو مفهوم هنوز در کشور ما جایگاهی نیافتهاند و به عنوان مثال شورایعالی استانها و شوراهای اسلامی نیز هنوز فعال نشدهاند.
وی ادامه داد: باید مواردی از جمله حقوق جمعی مورد توجه قرارگیرد. بهتر است حقوق شهروندی را به عنوان یک سرفصل نگاه کنیم. اکنون تبصرهای در قانون جزا داریم که اجازه دعوی به انجمنها و سمنها میدهد. بر این اساس باید پیگیری کرد تا آییننامه آن پیگیری شود. نباید انتظار داشت که فعالیت فقط به یک نکته نیک ختم شود بلکه میتواند عوارض هم داشته باشد.
وی بیان کرد: اگر الگوی بودجهریزی مشارکتی سامان یافته و دارای سلسله مراتب نباشد، نمیتوان به مشارکت شهروندی دست پیدا کرد. در بودجهریزی مشارکتی نخست آموزش داده میشود که پرسشنامه را جهت نوشتن پرپوزال آماده کنند و بعد از سطح محله جمع شده به سطح ناحیه میرود. این یک شکل از مشارکت جغرافیایی و توسعهای است.
مهندس قاسم ملکی عضو هیئت مدیره شرکت مهندسین مشاور سراوند در این جلسه هم اندیشی بر درک عملیاتی از مفهوم مشارکت، اصلاح قوانین و مقررات، تسهیلگری و بودجهبندی مشارکتی پرداخت و افزود: مشارکت قبل و بعد از تهیه طرح وجود دارد و یک جریان و پروسه کلان و تحول در قدرت است. باید به مشارکت با دید واقعی نگاه کنیم و نباید فقط به عنوان جنبه تشریفاتی و در جهت منافع قدرت توجه شود.
وی بیان کرد: اکنون طرح جامع و تفصیلی تهیه شده است و باید دید که مشارکت در طرحهای موضعی چگونه میتواند باشد. باید به مردم طرحهای جامع و تفصیلی را نشان داده و آنها را مشارکت دهیم.
ملکی خاطر نشان کرد: مشارکت باید جاری شود و یک پروسه اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی است و شهرداری به تنهایی نمیتواند این کار را انجام دهد و نیاز به بخش خصوصی دارد. اگر مشارکت ساختارمند باشد نظر مردم نیز جلب میشود.