هر شب با قرآن/ چند صفت از اوصاف اهل ایمان
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
«پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مى شود (بپا مى خيزند و رو به درگاه خدا مى آورند) پروردگار خود را با بيم و اميد مى خوانند، و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند.»
سخن در بیان چند صفت از اوصاف اهل ایمان است و ایمان مفهومی عام تر و گسترده تر از اسلام دارد، چنانکه هر مسلمان حقیقی مؤمن است اما هر مومنی ضرورتاً مسلمانِ اصطلاحی نیست و ممکن است پیرو دیگر ادیان دیگر باشد.
اما نشان اهلِ ایمان این است که وقتی سخن خدا و آیات محکم الهی را به ایشان متذکر می شوند بی درنگ خود را تسلیم می کنند و در برابر حق به سجده می افتند.
البته این سجده ضرورتاً سر به خاک نهادن در وضع خاص نیست بلکه در لحظاتی هست که جسم در هر وضع و حال باشد جان در حال سجود است و مقصود از این سجود تسلیم شدن بی قید و شرط در برابر آن چیزی است که آشکارا نشانی از حق و حقیقت دارد.
و این نشان اهل ایمان مفهوم اسلام را در وسیع ترین معنای خود شامل می شود. مومنان در برابر حق سرکشی نمی کنند، تکبر نمی ورزند و هیچ گاه خود و منافع خود را برتر از حق نمی دانند به همین جهت با مشاهده حق سر فرود می آورند و به حمد و ستایش پروردگار نیز مشغول می شوند به شکرانۀ آنکه حق را در پیش چشم ایشان هویدا کرده است.
نشانه صدق و اخلاص این رفتار این است که خدای هر نعمتی بدیشان عطا کند آنها نیز از آن نعمت بر مردمان انفاق می کنند و دستهایشان به سخاوت گشاده است. چه بسیار پیامها و روایح عبیرآمیز که سحر پخش می شود.
صبا وقت سحر بویی ز زلفِ یار می آورد دلِ غمدیدۀ ما را به بو در کار می آورد
حافظ
و عبارت «تتجافی جنوبهم» اگر چه اشاره به شب برخاستن و با حق به نماز و راز و نیاز ایستادن است اما حرکات ظاهری مقدمۀ قدمهای بلندتری است که آدمیان باید در راه رسیدن به مقصود بردارند.
و پیام کلی این آیه این است که اهل ایمان در راه حق هر سخنی و محنتی را به جان می خرند و به عافیت و آسایش خود را از حق غافل نمی دارند:
آیه 16 سوره سجده
تَتَجَافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِع يَدْعُونَ رَبهُمْ خَوْفاً وَ طمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْنَهُمْ يُنفِقُونَ«پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مى شود (بپا مى خيزند و رو به درگاه خدا مى آورند) پروردگار خود را با بيم و اميد مى خوانند، و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند.»
سخن در بیان چند صفت از اوصاف اهل ایمان است و ایمان مفهومی عام تر و گسترده تر از اسلام دارد، چنانکه هر مسلمان حقیقی مؤمن است اما هر مومنی ضرورتاً مسلمانِ اصطلاحی نیست و ممکن است پیرو دیگر ادیان دیگر باشد.
اما نشان اهلِ ایمان این است که وقتی سخن خدا و آیات محکم الهی را به ایشان متذکر می شوند بی درنگ خود را تسلیم می کنند و در برابر حق به سجده می افتند.
البته این سجده ضرورتاً سر به خاک نهادن در وضع خاص نیست بلکه در لحظاتی هست که جسم در هر وضع و حال باشد جان در حال سجود است و مقصود از این سجود تسلیم شدن بی قید و شرط در برابر آن چیزی است که آشکارا نشانی از حق و حقیقت دارد.
و این نشان اهل ایمان مفهوم اسلام را در وسیع ترین معنای خود شامل می شود. مومنان در برابر حق سرکشی نمی کنند، تکبر نمی ورزند و هیچ گاه خود و منافع خود را برتر از حق نمی دانند به همین جهت با مشاهده حق سر فرود می آورند و به حمد و ستایش پروردگار نیز مشغول می شوند به شکرانۀ آنکه حق را در پیش چشم ایشان هویدا کرده است.
نشانه صدق و اخلاص این رفتار این است که خدای هر نعمتی بدیشان عطا کند آنها نیز از آن نعمت بر مردمان انفاق می کنند و دستهایشان به سخاوت گشاده است. چه بسیار پیامها و روایح عبیرآمیز که سحر پخش می شود.
صبا وقت سحر بویی ز زلفِ یار می آورد دلِ غمدیدۀ ما را به بو در کار می آورد
حافظ
و عبارت «تتجافی جنوبهم» اگر چه اشاره به شب برخاستن و با حق به نماز و راز و نیاز ایستادن است اما حرکات ظاهری مقدمۀ قدمهای بلندتری است که آدمیان باید در راه رسیدن به مقصود بردارند.
و پیام کلی این آیه این است که اهل ایمان در راه حق هر سخنی و محنتی را به جان می خرند و به عافیت و آسایش خود را از حق غافل نمی دارند:
گفتا کجاست ایمن؟ گفتم که زهد و تقوی گفتا که زهد چه بوَد؟ گفتم ره سلامت
گفتا کجاست آفت؟ گفتم که کوی عشقت گفتا که جونی آنجا؟ گفتم در استقامت
دیوان شمس
گفتا کجاست آفت؟ گفتم که کوی عشقت گفتا که جونی آنجا؟ گفتم در استقامت
دیوان شمس
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
