به گزارش خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران ،در دنیای امروز، بشر برای ایجاد شرایط بهتر برای زندگی چاره ای جز استفاده هرچه بهتر از امکانات موجود جهت دسترسی به تولید بیشتر و کیفیت بالاتر ندارد، قابلیت های عمده صنعت گردشگری هم مانند گسترش انواع خدمات، ایجاد فرصت های شغلی ، توسعه زیر ساخت ها که در نهایت توسعه انسانی را به همراه می آورد از عمده دلایلی است که در راستای آن می بایستی بدان اهتمام ویژه ای داشت.
 
صنعت گردشگری امروز در دنیا به عنوان پردرآمدترين صنعت در کنار نفت و خودرو مطرح شده به طورى كه بخش اعظمی از نظام اقتصاد برخى كشورها وابسته به فعل و انفعالات صنعت توريسم است.
 
منطقه ‌خاورمیانه در میان دریای مدیترانه و خلیج فارس گروه‌های نژادی گوناگونی از قبیل فرهنگ های عربی، تركی، بربرها، بلوچی،ايرانی، کردی و آشوری را در خود جای داده‌است این ناحیه از میانه قرن بیستم، به عنوان حساس ترین منطقه جهان از نظر استراتژیکی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در مرکز توجه جهانی قرار گرفت.
 
گزارشات  WTO حاكى از آن است كه درآمد خاورميانه از صنعت توريسم در سال ۲۰۱۴ حدود ۷۰۰ ميليارد دلار برآورد شده است.
 
با در نظر گرفتن اين ارقام و همچنين با تلاش كشورهاى عربى و به خصوص امارات كه به عنوان چهارمين قطب گردشگرى جهان شناخته شده ، سؤال اينجاست كه سهم ايران از بازار گردشگرى در سال هاى آتى چه ميزان خواهد بود؟
 
منطقه خاور میانه به دلیل مسائل سیاسی و نظامی در سال های اخیر دچار تغییرات فراوان در زمینه جلب و ورود گردشگر بوده و علیرغم تمام مشکلات سرعت رشد خود را حفظ کرده است. كشور مصر نيز عرضه كننده محصولات گردشگري فرهنگي ، عربستان صرفا مذهبي مي‌باشد که اين مواهب، با وجود مشكلات، سياسي و نظامي اين کشورها،  صنعت گردشگري آن ها را تضمين مي‌كند و كشورهاي امارات ، مصر و عربستان با 70 درصد از كل درآمد گردشگري در خاورميانه طلايه‌دار هستند.
 
کشورهایی مانند امارات و ... که در حال حاضر عنوان کشور توریستی را یدک می‌کشند، در شرايطي گوی سبقت را از ما ربوده‌اند که جاذبه‌های تاریخی، باستانی و طبیعی ایران فراوان‌تر است ولي به علت مشكلات اقتصادي و سياست هاي داخلي هنوز توفيقي در جذب توريسم نداشته و از صحنه رقابت بين‌المللي بازمانده است.
 
براساس آمارهاى سازمان جهانى گردشگرى و يونسكو، در شرایطی که ايران به دليل برخوردارى از جاذبه هاى پرتعداد در سایه تمدنى كهن مى تواند جزء ۱۰ كشور اول دنيا به لحاظ ورود گردشگر باشد اما طبق آمارهاى گردش مالى سالانه صنعت توريسم در جهان ، كشور ايران كمتر از يك دهم درصد این گردش مالی را به خود اختصاص داده است.
 
در حالی که همه ی آمار و ارقام گویای سیر رو به رشد و پرشتاب صنعت گردشگری در جهان است، صنعت گردشگری در ایران، طی سالیان گذشته نه تنها به سهم قابل قبولی در محاسبه درآمد ملی دست نیافته بلکه هر سال با افول بیشتری مواجه می شود اين در حاليست که با توجه به برنامه ريزي هاي كلان دولت براي جذب دو درصد از گردشگران بين المللي كه رقمي بالغ بر 20 ميليون تن را در بر مي گيرد، حال با سياست هاي عمده دولت، چه سرنوشتي در انتظار گسترش توريسم در ايران است ؟
 
با وجود جاذبه هاي تاريخي بي نظير در سطح جهان ، جلوه بی همتای موهبت هاي طبيعي این سرزمین چون طبیعت چهار فصل و اكوسیستم های طبیعی و... هنوز امکان بهره برداری از این ثروت عظیم فراهم نشده و هر روز شاهد نابودی بخشی از این ثروت ملی هستیم و همچنان صنعت توریسم ایران گرفتار تنگناها و چالش ها باقی مانده است!
 
رونق جهانگردی و گردشگری در مسیر جاده ابریشم ، کاروانسراها، چاپارخانه‌های قدیمی ايران در سايه افزایش امنیت، توسعه راه‌های ارتباطی مناسب و تاسیسات متعددی جامانده است.
 
در سال۱۳۱۴ شمسی برای اولین‌بار اداره‌ای به نام «اداره جلب سیاحان خارجی و تبلیغات» در وزارت کشور و به دنبال آن نخستین آژانس جهانگردی ایران در سال۱۳۱۹ شمسی و در نهايت سازمان ميراث فرهنگي، صنایع‌دستی و گردشگري تاسيس شد.
 
حضور متوليان و فعالان در سازمان ميراث فرهنگي، صنایع‌دستی و گردشگري مي توانست نويد بخش آينده روشنتري براي گردشگري اين مرز و بوم باشد که متاسفانه مجموع اخبار منتشر شده در سال هاي اخير نشانگر اين است که درآمد کشورهای خارجی از توریست ایرانی چهار برابر درآمد ایران از توریست خارجی است.  
 
 
امروزه بیش از هر زمان دیگری تعداد مقصدهایی که خود را آماده پذیرایی از  گردشگران می کنند در حال افزایش است و کشور های منطقه با توليد محصولات توريستي، ساخت جاذبه های گردشگری و سرمایه گذاری در پروژه هاي گردشگري جديدي در راستای توسعه این صنعت رقابت می کنند، در حالی که در ایران که یکی از چهار تمدن کهن بشری است، منازعه میراث فرهنگی وگردشگری بر سر نوع کاربری ابنیه تاریخی موجود با شهرداری ها و سازمان ها و وزارت خانه ها ادامه دارد و در این میان چکش عدالت بر سر آثار تاریخی و گردشگری فرود می آید.
 
صنعت گردشگری علاوه بر تاثیرگذاری در ابراز هویت ملی و ایجاد امنیت اجتماعی، موجب ارتقای ابعاد وسیع اقتصادی از جمله ایجاد فرصت های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می شود به طوری که توسعه صنعت گردشگری در زنجیره جهانی گردشگری مقدمه ای بر توسعه سرمایه گذاری دیگر بخش های اقتصادی خواهد بود.
 
 
مشکل اصلی این است که هنوز گردشگری به مثابه یک صنعت جایگاه خود را در اقتصاد کشور نیافته و مالک بزرگترین منابع نفت در جهان هنوز نتوانسته دلبستگی خود را به این منابع عظیم قطع کند و صحبت ها از قطع وابستگی اقتصادی به درآمدهای نفتی و ... را در حد سخنرانی ها و اخبار و تحليل ها باقي گذاشته است .
 
مقایسه صنعت گردشگری ایران با کشورهایی همچون خاورمیانه، نقل محافل گردشگران ایرانی است. به طوريكه سالهاست این سوال در ذهن ما برجسته شده که چه مسیری را طی کنیم تا ایران نیز از صنعت توریسم و گردشگری بهره بیشتری ببرد؟ با این وجود، به نظر می‌رسد که تمرکز فراوان بر مقوله جذب گردشگران خارجی، ما را از توجه به رونق بخشیدن به گردشگری داخلی غافل داشته است؛ مقوله‌ای که می‌تواند تمريني براي تقویت زیرساخت‌های گردشگری در کشور محسوب شده و در بلندمدت بستر مناسبی برای پذیرایی از گردشگران خارجی را ایجاد کند.
 
امروزه رقابت میان کشورها در حوزه گردشگری به وجود جاذبه ها خلاصه نمی شود بلکه در چگونگی بازارسازی و بازارداری در گردشگری و جذب گردشگران و پاسخگویی به انتظارات آن هاست، در حالي که مهم ترين عنصر در صنعت گردشگری توليد محصولات توريستي است، اگر به داشته ها و ظرفیت های موجود در کشور بسنده کنیم، گردشگران به محصول وفادار نمی مانند و در نهایت برای تکرار تجربه باز نخواهند گشت.
 
 
نکته اي كه بسياري از کارشناسان و صاحبنظران صنعت گردشگري بر آن تاکيد دارند، خلاقیت و نوآوری در خدمات و ارائه محصول جدید در جهت حفظ بازار گردشگري است كه تا به امروز مغفول مانده!
 
 
جاذبه‌های گردشگری تنها یکی از معیارهای ورود گردشگر به یک کشور است و  تبلیغات، تسهیلات و سیاست‌های کلی در یک کشور هر کدام می‌توانند سهم عمده‌ای در جذب گردشگر داشته باشند.
 
 
ساليان متمادي به دلایل سیاسی یا دیگر دلایل، تبلیغات منفی در رسانه‌های خارجی به منظور مخدوش کردن چهره ايران و منزوی نمودن کشورمان در سطح بین المللی ادامه دارد در حالي که هيچ تلاشي موثري از سوي مسئولان صنعت گردشگري در کشور در جهت معرفی درست چهره واقعی کشورمان صورت نگرفته است.
 
 
اين در حالي است که به رغم تلاش رسانه خارجي براي مخدوش کردن چهره کشورمان گردشگران خارجی با تجربه سفر به ايران، با زدودن تصوير ساختگي رسانه هاي خارجي ديدگاهشان نسبت به ايران تغییر مي يابد.
در این زمینه می توان از طرح همکاری سفرا و رایزنان فرهنگی که دير زماني است به فراموشي سپرده شده، در جهت روشن نمودن افکار جهانی و معرفی پتانسيل هاي گردشگري ايران بهره برد تا شاهد افزايش آمار گردشگران بين المللي در کشور باشيم.
 
 
صنعت جهانگردی به عنوان فعالیت خدماتی، به میزان زیادی به افرادي وابسته است که در آن صنعت کار می کنند، اين در حالي که در صنعت گردشگري کشور جاي خالي نیروی انسانی کارآزموده و متخصص در امور جهانگردی در مؤسسات جهانگردی (از قبیل هتل‌ها، کارکنان آژانس‌ها و راهنمایان گردشگری) کاملا محسوس است.
 
 
از آنجا که تربيت نيروي انساني کارآمد و ماهر مي‌تواند هر کشوري را به شاخصه هاي توسعه يافتگي نزديک‌تر کند، نيازمند برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاري دراز مدت در عرصه‌هاي مختلف مهارتي و ايجاد بسترهاي مناسب است.

بنابراين با برنامه ریزی و سیاستگذاري دولت در سال هاي آتي در خصوص تقويت فضای تخصصي گردشگری مي توان تحقق توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تربیت نیروی متخصص و کارآمد همگام با تحولات بين المللي درجهت افزایش کار آيی و اثر بخشی كاركنان را شاهد باشيم.
نکته آخر اينکه گردشگری ایران در سالهای آینده وضعیت نامطلوبي خواهد داشت، اگر که تنها نظاره گر باشيم.
 
انتهاي پيام/
 
گزارش از : پروين خدادادي