به توپ بستن گنبد مطهر حَرم حضرت امام رضا (ع)، وفات حضرت معصومه (س)، تصویب لایحه انحلال ساواک، شکسته شدن حکومت نظامی به فرمان "امام خمینی"، درگذشت رئیس مدرسه‌ی دارالفنون، مرگ کاشف اشعه ایکس و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 21 بهمن 1392 خورشیدی برابر با 10 ربیع الثانی 1435 هجری و 10 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

به توپ بستن گنبد مطهر حَرم حضرت امام رضا (ع) توسط سربازان روسیه (1330 ق)
پس از تشکیل ژاندرمری مخصوص خزانه داری کل ایران توسط مورگان شوستر آمریکایی، دولت روسیه که این اقدام را مخالفت مطامع خود در ایران می‌دانست، طی اولتیماتومی به دولت ایران، خواستار اخراج شوستر از ایران و نیز استخدام اتباع خارجی با اجازه‌ی دُوَل روس و انگلیس شد. در پی ردّ این اولتیماتوم دخالت‌آمیز توسط مجلس شورای ملی، قوای روسی مستقر در تبریز وارد قزوین شدند. هم‌چنین یکی از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام یوسف هراتی به تحریک روس‌ها، شورشی مصنوعی در مشهد به پا کرد.

قوای روس نیز به بهانه‌ی این که جانِ اتباع آن‌ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس برای تهدید دولت ایران و نیز بی‌احترامی به عقاید و احساسات مذهبی مردم، حرم مطهر امام رضا (ع) را به توپ بستند و جنایتی دیگر آفریدند. در اثر شلیک توپخانه، به سَردَرها و گلدسته‌های حرم رضوی، خسارات فراوانی وارد آمد. هم‌چنین خزانه‌ی حضرتی را به بانک روس منتقل کرده و اشیای قیمتی حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداری از اموال را برگردانده ولی متولی حرم را با تهدید به مرگ وادار کردند که تصدیق کند که تمام خزانه را تحویل گرفته است. علاوه بر این، عده‌ی بسیاری از مردم مشهد در این تهاجم وحشیانه کشته و مجروح شدند.

شکسته شدن حکومت نظامی به فرمان "امام خمینی" توسط مردم انقلابی ایران (1357 ش)
در آخرین ساعات عمر رژیم پهلوی ژنرال‌های رژیم شاه برای به کنترل درآوردن اوضاع، تصمیم گرفتند تا مدت حکومت نظامی را در تهران افزایش دهند. آنها با این اقدام قصد داشتند ضمن جلوگیری از اجتماع مردم، در صورت امکان، حضرت امام خمینی و جمعی از افراد مؤثر در انقلاب را دستگیر نمایند و یا به قتل برسانند. اما رهبر کبیر انقلاب اسلامی، با تیزبینی و موقع‌شناسی از مردم خواستند که مقررات حکومت نظامی را نادیده بگیرند. مردم انقلابی نیز با آگاه شدن از فرمان حضرت امام به خیابان‌ها ریختند و دامنه درگیری‌ها گسترده‌تر شد و به سایر مراکز نظامی رژیم پوسیده شاه در تهران و دیگر شهرها تعمیم یافت. این در حالی بود که اغلب نظامیان نیز حاضر به رودررویی با مردم نبودند و بسیاری از آنها به انقلاب پیوستند.

تصویب لایحه انحلال ساواک و محاکمه وزیران توسط مجلس شورای ملی (1357 ش)
در واپسین روزهای عمر رژیم پهلوی، بختیار آخرین تلاش‌های خود را برای بقای رژیم و دولت غیرقانونی خود انجام داد و در 4 بهمن 57 با ارایه لایحه‌هایی به مجلس سنا برای انحلال سازمان امنیتی مخوف شاه به نام ساواک و محاکمه وزیران غارتگر بیت‌المال، تلویحاً به وجود حکومت ترس و وحشت و فساد گسترده در رژیم شاه، اعتراف کرد. هدف بختیار از طرح و ارایه این لایحه، کاستن از خشم مردم نسبت به رژیم در این زمان و عوام‌فریبی بود که ناکام ماند. این لایحه سرانجام در 21 بهمن به تصویب رسید و به عمر سیاه ساواک در ساعات پایانی حیات رژیم پهلوی پایان داد. این سازمان مخوف در طول حدود 22 سال فعالیت خود، هزاران زندانی سیاسی را تحت شکنجه‌های وحشتناک قرار داد و ده‌ها هزار نفر را روانه بازداشت‌گاه‌ها و تبعیدگاه‌ها نمود. ساواک به عنوان بازوی امنیتی رژیم پهلوی، نقش مهمی در گسترش جوّ اختناق حاکم بر جامعه داشت و کوچک‌ترین حرکت ضد رژیم را سرکوب می‌کرد.

خنثی شدن توطئه کودتای بزرگ نظامیان شاهنشاهی علیه انقلاب اسلامی (1357 ش)
در ساعات پایانی عمر حکومت پهلوی، سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران، طی دستورالعملی به یگان‌های تابعه خود، از آنها خواست تا کلیه رهبران نهضت اسلامی را دستگیر و با هواپیما به یکی از جزایر منتقل نمایند. به همراه این دستورالعمل، اسامی 300 الی 400 نفر که باید بازداشت یا ترور شوند آمده بود که نام حضرت امام خمینی، آیت‌اللَّه طالقانی و مهندس مهدی بازرگان در رأس آن به چشم می‌خورد. همچنین تصرف برخی پادگان‌های مستقر در تهران نیز در این دستورالعمل عنوان گردید. اما سنگربندی خیابان‌ها توسط مردم انقلابی، حرکت تانک‌ها را ناممکن ساخت و این کودتا با شکست مواجه گردید. بعدها فاش شد که در این توطئه، سران ارتش شاه با همکاری بختیار، قصد داشتند تهران را به توپ ببندند و چهار میلیون نفر را قتل عام نمایند.

عملیات تحریرالقدس، در منطقه دربندیخان توسط سپاه (1362 ش)
عملیات تحریرالقدس در 21 بهمن ماه 1362 با رمز لبیک یا خمینی در جنوب غربی مریوان و مناطق کوهستانی دربندیخان عراق و به منظور انهدام ماشین جنگی ارتش عراق، پاسخ قاطع به حملات موشکی دشمن به شهر مظلوم و بی‌دفاع دزفول، گمراه کردن عراقی‌ها از عملیات خیبر و آزادسازی ارتفاعات مهم منطقه شاخ شمیران به اجرا درآمد. نبرد تحریرُالقدس در حالی انجام شد که دشمن، جنگ شهرها را شدت بخشیده بود. این نبرد برای اولین بار به عنوان عملیات مقابله به مثل از سوی جمهوری اسلامی ایران، جواب کوبنده‌ای تلقی شد که با انجام آن، اوضاع جدیدی بر مناطق علمیاتی، حاکم گردید. در این عملیات علاوه برتسلط رزمندگان اسلام به ارتفاعات منطقه، حدود 110 کیلومترمربع از خاک عراق به تصرف ایران درآمد و مقادیر زیادی سلاح سبک و وسایل مخابراتی به غنیمت سپاه اسلام افتاد.

نیروهای مسلح عراقی مرکب از یگان های تانک و پیاده و زرهی با پشتیبانی شدید توپخانه پاسگاه های مرزی ایران را در مناطق باختری مهران و حوالی رضا آباد مورد تجاوز قرار دادند (1352 ش)
و با نیروی نظامی ایران برای جلوگیری از این تجاوز به زد و خورد پرداختند و در نتیجه از عراقی ها 14 کشته و از مأموران مرزی ایران 41 کشته و 81 مجروح باقی ماند.

مهندس بازرگان در اجتماع کارگران و کارکنان شرکت نفت و شرکت ملی گاز اعلام کرد: (1357 ش)
با استقرار دولت موقت، اعتصاب شرکت نفت پایان یافت که در موقع خود دستور لازم داده خواهد شد.

فرماندار نظامی تهران و حومه اعلامیه شماره 40 را انتشار داد و اعلام نمود، (1357 ش)
ساعات منع عبور و مرور در تهران را افزایش داد و رفت و آمد از ساعت 16/30 تا 5 بامداد ممنوع اعلام کرد.

به دنبال صدور اعلامیه شماره 40 فرمانداری نظامی اعلامیه شماره 41 را صادر نمود. (1357 ش)
در این اعلامیه آمده بود: فرمانداری نظامی تهران و حومه به حکم وظیفه و مسئولیت سنگینی که به عهده دارد نمی تواند در مقابل عملیات ضد انسانی و وحشیانه عناصر اخلالگر و فریب خورده بی تفاوت بماند. علیهذا بدین وسیله ساعات منع عبور و مرور شبانه را تا ساعت 12 روز یکشنبه 22 بهمن سال 1357 تمدید می نماید.

به دنبال اعلامیه های شماره 40 و 41 فرمانداری نظامی از طرف امام پیام مهمی انتشار یافت. (1357 ش)
بسم الله الرحمن الرحیم. ملت شجاع ایران، اهالی محترم تهران به طوری که می دانید اینجانب بنا دارم مسائل ایران را به طور مسالمت آمیز حل شود لکن دستگاه ظلم و ستم چون خود را بر حسب قانون محکوم می بیند دست به خیانت زده و شهرهای گرگان و گنبد کاوس به مردم شجاع ایران حمله کرده و کشتار نموده است و در تهران لشکر گارد به طور ناگهانی به نیروی هوائی که به ملت پیوسته است حمله نموده و نیروی هوائی به کمک مردم، شجاعانه آنان را شکست داده اند من این تعرض غیر انسانی عمل گارد را محکوم می کنم. اینان می خواهند با این برادرکشی دست اجانب را در ایران باز نگه دارند و چپاولگران را به موضع خود برگردانند.

من با آنکه دستور جهاد مقدس نداده ام و نیز مایلم مسالمت حفظ و قضایا موافق آرای ملت و موازین قانون عمل شود لیکن نمی توانم تحمل این وحشیگریها را بکنم و اخطار می کنم که اگر دست از این برادرکشی برندارند و لشکر گارد به محل خویش بازنگردد و از طرف مقامات ارتش از این تعدیات جلوگیری نشود تصمیم آخرم را به امید خدا می گیرم و مسئولیت آن با متجاسرین و متجاوزین است. من از مردم شجاع تهران می خواهم در صورتی که قوای متجاوز عقب نشینی کردند با حفظ آمادگی و هوشیاری از خدعه دشمن، آرامش و نظم را حفظ کنند ولی مجهّز و مهیّا برای دفاع از اسلام و قوانین مسلمین باشند. اعلامیه امروز حکومت نظامی خدعه و خلاف شرع است و مردم بهیچوجه به آن اعتنا نکنند. برادران و خواهران عزیزم! هراسی به خود راه ندهید که بخواست خداوند تعالی حق پیروز است از خداوند تعالی پیروزی ملت اسلام را خواهانم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته روح الله الموسوی الخمینی

دیشب جنگ شدید و موحش بین نیروی هوائی و لشکر گارد آغاز شد و امروز این نبرد به اوج رسید. (1357 ش)
در این درگیری مردم مسلح به یاری افراد نیروی هوائی رفتند و زد و خورد شدید هر لحظه افزایش می یافت. در این برخورد مسلحانه عده زیادی کشته و مجروح شدند. افراد نیروی هوائی با کمک گروه های مسلح توانستند حلقه محاصره گارد را بشکنند و آنها را عقب راندند.

از بامداد شهر تهران، تبدیل به میدان جنگ شد و حمله افراد مسلح به کلانتری ها و مراکز انتظامی آغاز گردید (1357 ش)
به طوری که کلانتریهای 9-10-11-14-16-26 و کلانتری نارمک سقوط کردند و چند کلانتری نیز تخلیه شد.

ستاد امام با بلندگو لغو اعلامیه های فرمانداری نظامی را در سطح تهران اعلام کردند (1357 ش)
و مردم به خیابان ها و کوچه ها و با برپائی آتش سوزی در سطح خیابانها مانع رفت و آمد قوای نظامی شدند
 
وفات کریمه‌ی اهل‌بیت، حضرت فاطمه‌ی معصومه (س) در قم (201 ق)
حضرت فاطمه‌ی معصومه (س)، خواهر گرامی امام رضا (ع) در سال 173 ق در مدینه به دنیا آمد. ایشان بانویی سخنور، معلمی توانا و در زهد و تقوا برجسته بود. حضرت معصومه (س) یک سال پس از ورود برادرش به خراسان به قصد دیدار وی از مدینه به سمت خراسان حرکت کرد، اما پس از حوادثی که در شهر ساوه برای آن حضرت پیش آمد، بیمار شد. چون حضرت معصومه در شرافت و فضیلت شهر قم احادیثی را از پدران خود شنیده بود، عزم این شهر کرد و پس از هفده روز توقف در قم، به ملکوت اعلی پیوست. آن حضرت در قم مدفون است و آرامگاه با شکوه دختر امام موسی کاظم (ع) در قم، محفل و زیارتگاه مردم ودانشمندان با فضیلت است. همچنین حوزه‌ی مهم علمی و دینی قم در کنار حرم ایشان شکل گرفته است.

تولد "نَرشَخی" دانشمند و نویسنده‌ی شهیر (286 ق)
ابوجعفر محمد بن جعفر معروف به نَرشَخی از مورخانِ قرن چهارم هجری قمری به شمار می‌رود. وی کتاب تاریخ بخارا را به زبان عربی به نام امیر نوح بن نصر سامانی تألیف کرد. نَرشخی در سال 347 ق در شصت و دو سالگی درگذشت.

درگذشت "رضا قلی خان هدایت" رئیس مدرسه‌ی دارالفنون (1288 ق)
رضاقلی خان پسر محمد هادی نور تهران از ادبا و مورخین و شعرای نامی اواخر قرن سیزدهم هجری می‌باشد. وی از ابتدای جوانی طبعی موزون داشت و بعدها به "هدایت" تخلُّص کرد. وی از طرف فتحعلی شاه قاجار به خان و امیرالشعراء ملقب شد و در زمان ناصرالدین شاه به سفارت خوارزم تعیین گردید. وی سپس به ریاست مدرسه‌ی دارالفنون رسید و به تحقیق و تالیف مشغول گشت. اَجمَل التواریخ، روضةُ الصَّفای ناصری، و رِیاضُ العارفین از جمله تالیفات اوست.

امضاء "قرار داد شوم پاریس" بین انگلیس و فرانسه (1763 م)
در دهم فوریه 1763 م قراردادی میان انگلیس و فرانسه در پاریس به امضا رسید که فرانسوی‌ها آن را قرارداد شوم پاریس خواندند. زیرا به موجب این قرارداد، فرانسه پس از سال‌ها جنگ و کشمکش با انگلیس، از تمامی ادعاها و منافع استعماری خود در هندوستان و کانادا چشم‌پوشی کرد. علت عقد این قرارداد آن بود که فرانسه دراین زمان به خاطر جنگ‌های متعدد در داخل اروپا، تضعیف شده بود و از نظر نظامی و اقتصادی، توان تداوم جنگ با انگلیس را نداشت. قرارداد پاریس، باعث شد تا جنگ‌های استعماری فرانسه و انگلیس پایان یابد و لندن با دست بازتری به غارت منابع مستعمرات خود، به ویژه در آسیا بپردازد.

مرگ خانم "سونیا کووالوسکی" ادیب و ریاضی‌دان روسی (1891 م)
خانم سونیا کووالوسکی نویسنده و ریاضی‌دان روسی، در 15 ژانویه 1805 م در مسکو به دنیا آمد. وی مطالعه ادبیات را از 15 سالگی آغاز کرد و از 18 سالگی مطالعات ریاضی خویش را نیز دنبال نمود. کووالوسکی از آن پس زیر نظر یکی از اساتید نامدار آلمانی به تحصیل پرداخت و به مدارج بالایی دست یافت. این زن جوان که صاحب استعداد فوق‌العاده بود نه تنها بزرگ‌ترین ریاضی‌دان زمان خود بود بلکه پیشوای نهضتی برای آزادی زنان شد و بر ضد این تفکر که زنان در حیطه تعلیمات عالی، صاحب هنر و ظرفیتی نمی‌باشند مبارزه کرد. کووالوسکی در عین حال نویسنده‌ای زبردست نیز بود. او یادگارها و خاطرات دوران کودکی خود را به صورت رُمانی درآورد که مورد استقبال واقع شد. منتقدان ادبی روس در این اظهارْ متفق القول بودند که سونیا با بهترین نویسندگان ادبیات روس، هم از نظر موضوع و هم از لحاظ ادبی برابری می‌کند. وی درسال 1888 م به خاطر نگارش کتابی درباره ریاضی به اخذ جایزه‌ای ازآکادمی علوم فرانسه نائل گردید. کووالوسکی هم‌چنین توانست درباره پراکندگی نور در کریستال‌ها نظرات تازه‌ای را ارائه دهد. وی سرانجام در 10 فوریه 1891 م در 86 سالگی درگذشت.

امضای قرارداد صلح بین دول متحد ومتفق (1947 م)
دو سال پس از پایان یافتن جنگ جهانی دوم، در روز دهم فوریه 1947 م قرارداد صلح بین دولت‌های متفق شامل امریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه با شکست خوردگان متحد شامل ایتالیا، فنلاند، لهستان، مجارستان، رومانی و بلغارستان امضا شد و به این ترتیب این شش کشور، بار دیگر استقلالِ خود را به دست آوردند. بر اساس این قراردادها، هم‌چنین سرنوشت قسمت‌هایی از مناطق تصرف شده مورد بررسی قرار گرفت و از جمله چهار منطقه مرزی از تسلط ایتالیا خارج و به فرانسه واگذار گردید. جزایر آدِریاتیک به یوگسلاوی، جزایر "دودکانس" به یونان، منطقه شمالی رومانی به روسیه و پتسامو در فنلاند به روسیه واگذار گردید. در همین راستا، ایتالیا به پرداخت 360 میلیون دلار غرامت و ایجاد یک منطقه آزاد محکوم شد. البته چهار کشور لهستان، مجارستان، رومانی و بلغارستان که در سال پایانی جنگ توسط ارتش شوروی اشغال شده بودند، اجباراً تحت نظام‌های کمونیستی قرار گرفتند. شرایط این قرارداد از سوی همه کشورهای مطرح شده، محکوم شد و مردم طی تظاهراتی به مخالفت با آن پرداختند. این عکس العمل در ایتالیا همراه با پایین کشیدن و پاره کردن پرچم امریکا همراه بود. متفقین در مورد دو کشور آلمان و ژاپن نیز جداگانه، تصمیم‌گیری کردند.

مرگ "ویلهلم رونتگن" فیزیک‌دان آلمانی و کاشف اشعه ایکس (1923 م)
ویلهلم کُنراد رونْتْگِن در 27 مارس 1845 م در یکی از روستاهای آلمان به دنیا آمد. وی در 20 ژانویه 1896 م موفق به کشف پرتوهای جدیدی شد که قادر بودند از خیلی از اجسام عبور کنند و چون این پرتوها ناشناخته بودند، رونتگن آنها را اشعه ایکس (X) نام‌گذاری کرد. این اشعه می‌توانست در پوست و درون ماده نیز نفوذ کند و با تابش بر بدن، سایه استخوان‌ها را بر روی صفحه بیاندازد. به پاس این کشف، مدال سلطنتی به رونتگن اهدا شد. هم‌چنین وی در سال 1901 م جایزه نوبل فیزیک را دریافت نمود و به این ترتیب شهرتش عالم‌گیر شد.

کشف عظیم رونتگن اولین کشف از سری کشفیات رادیواکتیویته بود که دانشمندان بعدی آن را دنبال کردند. جنس اشعه ایکس از جنس نور می‌افتد. که طول موج آن بسیار کوتاه‌تر از نور می‌باشد. هم‌چنین فیزیک‌دان‌ها برای تجزیه عناصر کریستالی، استفاده‌های شایانی از این اشعه برده‌اند و در پزشکی تحت عنوان رادیوگرافی و رادیوسکوپی به کار برده می‌شود. ویلهلْم رونتگن سرانجام در دهم فوریه 1923 م در 78 سالگی در نهایت افتخار زندگی را بدرود گفت.
 

برخی دیگر از رویدادهای امروز
1763: فرانسه که درجنگ بر سر کانادا از انگلستان شکست خورده بود کانادا را به این کشور داد.
1933: هیتلر اعلام کرد که مارکسیسم جایی در آلمان ندارد، زیرا آلمانی ها سوسیالیسم ملی را پذیرفته و به آن رای داده اند.
1951: (21 بهمن 1329) شاه با ثریا اسفندیاری بختیاری ازدواج کرد. ثریا همسر دوم شاه بود. ثریا چون دارای فرزند نشد، هفت سال بعد مطلقه گردید.
1954: آیزنهاور رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که به مصلحت این کشور نیست که خود را در مسئله ویتنام درگیر کند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار