احتمال می‌رود در آینده دیدگاه‌های اروپا و آمریکا نسبت به ایران، از هم فاصله گیرد. اما به هر حال، مسلم آنکه رقابت شرکت‌های موجود در آمریکا و اروپا برای تصدی مناصب مهم در بزرگترین بازار خاورمیانه، انکارشدنی نیست. در این گزارش
سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران بخوانید که ماراتن شرکت‌های تجاری جهان چه تأثیری بر گام نهایی "توافق ژنو" خواهد گذاشت؟
*** دو ستون مؤثر در موفقیت دیپلماسی
بعد از انتخابات باشکوه 24 خرداد 92 و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، رفته رفته دو ستون اصلی در سیاست خارجی کشورمان شکل گرفت که عبارت بودند از: تلاش برای حل مسئله هسته‌ای و برپایی نشست‌های بین‌المللی در حوزه اقتصادی-سیاسی.
مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه 5+1 که در سپتامبر و نوامبر 2013 به نقطه اوج خود رسید، به "توافق ژنو" منتهی شد. عقد توافقنامه ژنو توانست دیپلماسی ایران را بیش از گذشته در سطوح بین‌المللی فعال نماید.
نشست‌های دوجانبه و چندجانبه اقتصادی- سیاسی، دیگر ستون فعال دیپلماسی کشورمان است. عزیمت سفرای خارجی و دیپلمات‌های عالی‌رتبه از فرانسه، ایتالیا، آلمان، انگلیس، سوئد و دیگر کشورها به ایران نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها درصدد عبور از اختلافات خود با تهران هستند.
دکتر روحانی در "اجلاس مجمع جهانی اقتصاد" در داووس، در جمع رؤسای شرکت‌های بزرگ نفتی سخنرانی نمودند.
واکنش‌ها و پیام‌های حاضران در در این اجلاس، از رغبت کمپانی‌های نفتی و غیرنفتی برای فعالیت در ایران حکایت دارد.
*** مسابقه شرکت‌های اروپایی و آمریکایی برای سرمایه‌گذاری در ایران
تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی غرب علیه ایران، علاوه بر تنش‌های سیاسی، تبعات اقتصادی مهمی نیز بر پیکر اقتصاد کشورهای وضع‌کننده وارد آورد، چراکه بازار پرسود ایران را از دسترس شرکت‌های غربی دور نگه داشت.
بعد از توافق ژنو در آذر ماه 92، می‌توان گفت از آغاز سال 2014 میلادی، شرکت‌هایی از کشورهای متعدد اروپایی و آمریکایی، راه تازه‌ای را به سوی ایران را در پیش گرفتند. شرکت‌های اروپایی هیجان بسیاری برای دسترسی به بازار پرشتاب و پرشمار ایران دارند. به طور مثال در صورت لغو تحریم‌های فروش فناوری‌های پتروشیمی به ایران، شرکت‌های اروپایی بیشتر سود خواهند برد تا زمانی که ایران تحت تحریم‌ها باشد.
روز دوشنبه 14 بهمن 92 حدود 100 شرکت فرانسوی برای دیدار سه روزه به ایران سفر کرده‌اند. سفیر ایران در فرانسه اخیرا گفته بود: «فرانسه سالانه چهار و نیم میلیارد یورو با ایران در بخش‌های مختلف تبادل تجاری داشت اما این رقم در سال ۲۰۱۳ به ۴۰۰ هزار یورو کاهش یافت.»
وزیر دارایی فرانسه، هدف هیأت ذکرشده از سفر به ایران را کسب فرصت‌های تجاری قابل توجه در ایران دانست که در صورت لغو تحریم‌ها به دست خواهد آمد.
فرانسه که اکنون به یکی از پیشتازترین کشورهای اروپایی در مسیر تجارت با ایران تبدیل شده، در اصل همان دولتی است که در ژنو، خصمانه‌ترین مواضع نسبت به ایران را در بین کشورهای 5+1 به خود اختصاص داده و "لوران فابیوس" وزیر خارجه این کشور، دستیابی به توافق را مراحلی به تعویق انداخت.
گروهی از شرکت‌های تجاری آلمان و هلند قرار است اواخر فوریه به ایران عزیمت کنند. این علائم، نشانه آمادگی غرب برای از سرگیری سرمایه گذاری در ایران در یک دهه گذشته قلمداد می‌شود.
اما کلید خوردن تجارت غربی‌ها با ایران، کمی غبار‌آلود بود؛ به این معنی که بررسی جداگانۀ اظهارات مقامات اروپایی و آمریکایی نشان می‌داد هر یک از این طرف‌ها، نسبت به طرف دیگر رقابت مخفیانه‌ای را در پیش گرفته است. چه عاملی باعث می‌شود اروپایی‌ها از باز شدن پای شرکت‌های آمریکایی به ایران، نگران باشند؟
عجله شرکت‌های اروپایی برای متصل شدن به بازارهای ایرانی، نشان می‌دهد آنان اصرار دارند که پیش از آمریکایی‌ها به فرصت‌ها دست پیدا کنند.
*** وقتی ترمز سران آمریکایی به روی شرکت‌هایشان، از کار می‌افتد!
دولت آمریکا در سال‌های اخیر همواره به بهانه دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، سختگیرانه‌ترین تحریم‌ها را در مجامع بین‌المللی علیه ایران وضع و حتی شرکای اروپایی خود را نیز مجبور به تبعیت از این چهارچوب‌های غیرقانونی می‌کرده است، در حالی که حتی در دوران شدیدترین تحریم‌ها نیز صادرات نفت ایران به کشورهای منطقه و فرامنطقه ادامه داشت.
شش کشور آسیایی شامل هند، چین، ژاپن، ترکیه، تایوان و کره جنوبی رقبایی بودند که از تبعیت آمریکا در زمینه حمل نفت خام از شرکت ملی نفت ایران سر باز زدند.
اکنون که استقبال نمایندگان غربی برای احیای مبادلات با ایران، همانند سونامی عظیمی، اکثر کشورها را شامل شده، وزیر خزانه‌داری آمریکا نسبت به نزدیک شدن بیش از حد به ایران، به شرکت‌های اروپایی هشدار داد. اما دولت‌های اروپایی به جای پا پس کشیدن، بر روند تقویت مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با تهران سرعت بخشیدند. سفر هیأت‌های پارلمانی ایرلند، رومانی، ایتالیا و... به تهران شاهد همین امر است.
احتمال می‌رود در آینده دیدگاه‌های اروپا و آمریکا نسبت به ایران، از هم فاصله گیرد. اما به هر حال، مسلم آنکه رقابت شرکت‌های موجود در آمریکا و اروپا برای تصدی مناصب مهم در بزرگترین بازار خاورمیانه، انکارشدنی نیست. اخیراً حتی خبرهایی درباره امکان ورود شرکت‌های بزرگ آمریکایی به بازار صنایع خودروسازی ایران منتشر شده و در این راستا منافع تجاری بیش از هر چیز برای آنان حائز اهمیت است.
*** تأثیر اشتیاق تجّار و بازرگانان بر توافق نهایی هسته‌ای
اگرچه پرونده هسته‌ای ایران هنوز به طور کامل بسته نشده و ادامه مذاکرات برای پایان فوریه 2014 در پیش است؛ اما با توجه به موج گسترده‌ای که در میان تجّار و بازرگانان غربی برای سرمایه‌گذاری در ایران دیده می‌شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که این موج از طرف دولت‌ها قابل کنترل نباشد.
وجود مشاغل و بازارهای جدید برای سرمایه‌گذاری در ایران، سبب شده تا از 30 دی ماه 1392 که تعلیق تحریم‌ها رسماً اجرایی شده، احیای معاملات اقتصادی ایران و غرب، بتواند تأثیر سازنده‌ای بر سیاست خارجی طرفین گذاشته و گام نهایی را برای توافق هسته‌ای به جلو اندازد.
گزارش از طاهری
انتهای پیام/
