در گفتگوی ویژه خبری:
اسداللهی: تحولات به وجود آمده سبب جنون سیاسی دولتمردان عربستان شد/فردوسی‌پور: نظام سلطه به دنبال منافع خود در سطح منطقه است + فیلم
"ریشه گسترش خشونت در عراق، سوریه، لبنان" شب گذشته در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "مسعود اسداللهی" و "مجتبی فردوسی‌پور" کار‌شناسان ارشد حوزه غرب آسیا مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ "چرایی گسترش خشونت در لبنان، سوریه و عراق" شب گذشته (۱۴ دی‌ماه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "مسعود اسداللهی" و "مجتبی فردوسی‌پور" کار‌شناسان ارشد مسائل حوزه غرب آسیا مورد بحث و بررسی قرار گرفت. اسداللهی در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی بر اینکه چرا در این مقطع زمانی شاهد شعله ور شدن انفجارات و خشونت در لبنان و عراق و سوریه هستیم؟ گفت: طی دو، سه ماه گذشته شاهد دور تازه تزریق خشونت در منطقه شامات عراق، لبنان و سوریه هستیم.
اسداللهی با اشاره به اینکه سال گذشته نظام سوریه به شدت مورد تضعیف قرار گرفت، به طوری که در آستانه سقوط قرار داشت، افزود: مسلحین سال گذشته بسیاری از مناطق سوریه را مورد تصرف خود قرار دادند به طوری که حتی مناطق حاشیه دمشق را تصرف کردند و مورد تنش هم نیز شدند.
وی با اشاره به اینکه در آن مقطع نبرد‌ها در داخل دمشق صورت می‌گرفت، خاطرنشان ساخت: تحولاتی که از اسفندماه سال گذشته شروع شد، به تدریج معادله را تغییر داد و در بهار سال ۹۲ شاهد بودیم که منطقه شرقیه آزاد شد و سپس جاده فرودگاه در امنیت قرار گرفت. پس باید گفت این مسئله اولین شکستی بود که مخالفین متحمل شدند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به جنگ بزرگ دمشق که از سوی مخالفان دم زده می‌شد، اظهار داشت: در تابستان شاهد نبرد القصیر بودیم، به گونه‌ای که در آنجا هم شکست بسیار سنگین را مخالفین متحمل شدند پس باید گفت آن منطقه هم بطور کامل از وجود مخالفین پاکسازی شد.
اسداللهی با بیان اینکه راه مواصلاتی که نیروهای تکفیری از شمال لبنان به قوطه شرقیه وارد می‌شدند قطع شد، گفت: در ابتدا در منطقه حلب پیش‌روی‌های خوبی شد به طوری که در منطقه حضرت زینب (س) شهرک‌ها یکی پس از دیگری آزاد شد و تمام معادله تغییر پیدا کرد، یعنی به تدریج در عرض چند ماه اوضاع برخلاف آن چیزی که عربستان، قطر، ترکیه و حامیان مسلحین تصور می‌کردند، شد.
وی با بیان اینکه مخالفین دچار مشکلات بسیاری شدند به گونه‌ای که نظام شروع به پیش‌روی کرد، افزود: گروههای تروریستی با بهانه قراردادن استفاده از سلاح‌های شیمیایی درصدد بودند تا جهان غرب به مداخله بپردازد.
* منتفی شدن حمله به سوریه شوک بزرگی را به عربستان وارد کرد
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه خوشبختانه با توافقی که میان روسیه و آمریکا به عمل آمد حمله به سوریه منتفی شد، گفت: منتفی شدن این حمله شوک بزرگی به مسلحین و کشورهای حامی آن‌ها به خصوص عربستان بود.
اسداللهی با اشاره به اینکه دولت عربستان به مخالفین قول حمله قطعی را داده بود، به طوری که بشار اسد سقوط خواهد کرد، ادامه داد: این پیام دولت عربستان به داخل لبنان هم نیز منتقل شده بود، به گونه‌ای که دولت میقاتی استعفا داد.
وی با اشاره به پیام عربستان مبنی بر اینکه نظام باید در سوریه سقوط کند، افزود: بعد از اینکه نظام سوریه سقوط کرد باید دولتی تشکیل شود که در آن حزب الله و نیروهای مقاومت حضور نداشته باشند. پس بنابراین باید گفت تمام این خیالبافی‌ها منتفی و عربستان دچار شوک عظیمی در این رابطه شد.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به تحولاتی که در قطر و ترکیه همچنین در مصر صورت گرفت، خاطرنشان ساخت: اگر همه این تحولات را جمع کنیم معادله به شکل کاملا ریشه‌ای تغییر پیدا خواهد کرد.
* دولتمردان عربستان با تحولات دچار جنون سیاسی شدند
اسداللهی با بیان اینکه تحولات به وجود آمده سبب شد تا دولتمردان عربستان دچار جولان سیاسی شوند، افزود: عربستان همانطور که نیروهای انتحاری را به سایر کشور‌ها صادر می‌کرد، روش انتحاری را هم نیز در سیاست خارجی‌اش در پیش گرفت. یعنی بدون توجه به واقعیتی که در صحنه اتفاق افتاده بود، تلاش کرد تا با پول و سلاح و با وارد کردن افرادی که دارای تفکر تکفیری هستند معادله را تغییر دهد.
وی با اشاره به انفجارهای اخیر لبنان گفت: همه این انفجارهایی که صورت گرفته برای سرنگونی نظام سوریه رخ داده بود، به گونه‌ای که طراحی‌های مخالفین برای سرنگونی نظام سوریه با شکست مواجه شد.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا افزود: مخالفین فکر می‌کردند با به آتش کشیدن منطقه و با انجام حرکت‌های انتحاری می‌توانند به هدفشان برسند، در حالیکه این تصورات آن‌ها اشتباه بود.
اسداللهی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چه اتفاقاتی سبب شد تا گروههای تروریستی به جان هم بیفتند، گفت: پدیده جدیدی ظهور پیدا کرده و آن هم درگیری میان گروههای تروریستی است، یعنی داعش با جبهه النصره و ارتش آزاد نیز با یکدیگر درگیر شده‌اند.
*طی دو هفته گذشته کمتر شاهد درگیری دولت با گروههای تروریستی هستیم
وی با اشاره به اینکه طی دو هفته گذشته خبر‌ها حکایت از درگیری‌ها میان این گروههای تروریستی می‌کند، افزود: دیگر کمتر شاهد درگیری دولت با گروههای تروریستی هستیم، به طوری که در این واقعه بازیگر جدیدی وارد صحنه شده که عملکردش در نهایت به نفع آمریکا و اسرائیل است ولی الزاما عامل آمریکا و اسرائیل نیست.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با بیان اینکه عربستان خاستگاه فکری گروههای تروریستی است، خاطرنشان ساخت: القاعده در مرحله‌ای برضد عربستان شد به طوری که درگیری‌های زیادی با یکدیگر پیدا کردند.
اسداللهی با اشاره به اینکه "القاعده" در جنگ افغانستان و در دهه ۸۰ میلادی شکل گرفت، اظهار داشت: زمانی که ارتش سرخ شوروی افغانستان را مورد اشغال قرار داد علاوه بر مردم افغانستان که مبارزه می‌کردند عنصر عرب هم وارد صحنه شد یعنی جوانان عرب به جای اینکه علیه اسرائیل در فلسطین بجنگند به افغانستان سرازیر شدند و در آنجا گروههای جدیدی را تشکیل دادند به گونه‌ای که آن‌ها با ساکنان اصلی افغانستان استهلاک پیدا کردند.
وی با اشاره به اینکه آن‌ها از نظر تشکیلاتی در یک پایگاه نظامی تفکیک پیدا کردند و به گروه القاعده معروف شدند، گفت: به دلیل اینکه این افراد در یک پادگان قرار داشتند اقدام به عملیات‌های متعددی می‌کردند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با بیان اینکه در این پادگان‌ها از همان ابتدا دو تفکر یعنی "اسامه‌بن‌لادن" و "ابومصعب زرقاوی" ایجاد شد، گفت: زرقاوی در عراق نقش‌های بسیار زیادی را ایفا می‌کرد به طوری که از همان ابتدا حسابش را از بن لادن جدا کرد.
اسداللهی با اشاره به اینکه زرقاوی افراد عربی را که از کشورهای حوزه شامات یعنی اردن، لبنان، سوریه و فلسطین به آن مناطق آمده بودند را مورد جمع آوری قرار داد، ادامه داد: عرب‌هایی که از شمال آفریقا و از خلیج فارس به این مناطق آمده بودند اکنون به دور اسامه بن لادن می‌چرخیدند.
وی با اشاره به اینکه اسامه بن لادن اصالتا عربستانی و زرقاوی مصری بود، گفت: این دو جریان در ابتدا هیچ تضادی نداشتند و برعلیه ارتش شوروی می‌جنگیدند، اما از همان ابتدا مشخص بود که با یکدیگر تفاوت‌هایی را دارند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه پس از سرنگونی صدام وضعیت جدیدی در عراق به وجود آمد، خاطرنشان ساخت: زرقاوی در عراق مستقر شد و به عنوان القاعده شروع به فعالیت کرد اما از همان ابتدا مشخص بود که تابع اسامه بن لادن نیست.
اسداللهی با اشاره به اینکه زرقاوی روش‌های بسیار خشن وحشی گرایانه‌ای را در قبال زنان و کودکان بیگناه اتخاذ می‌کرد، اضافه کرد: زرقاوی دولت اسلامی را در عراق تشکیل داد و در نهایت شروع به فعالیت کرد، این در حالی است که ارتباط ظاهری‌اش را با القاعده و اسامه بن لادن حفظ کرده بود.
وی با اشاره به اینکه بعد از بحران سوریه سلفی‌ها و تکفیری‌ها از سراسر دنیا به سوریه آمدند، افزود: جریان سلفی در این زمان شکل گرفت و جبهه النصره جناح سلفی به حساب می‌آمد.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با بیان اینکه دولت اسلامی در عراق به سوریه آمد به طوریکه دولت اسلامی را در عراق و شام تشکیل داد که مخفف آن داعش بود، گفت: در این میان تضاد‌ها به خوبی نمایان شد، یعنی "ابوبکر بغدادی" که اکنون رهبر داعش در عراق است، علنا اعلام کرد که کل جریان "القاعده" را در سوریه تحت پوشش خود قرار داده است آن هم تحت عنوان داعش.
اسداللهی با اشاره به اعتراض "جبهه النصره" افزود: جبهه النصره گروه سلفی است که رهبران آن بیشتر اهل سوریه هستند.
وی گفت: اکنون که در آستانه ژنو ۲ قرار داریم هر گروهی سعی می‌کند تا حیطه نفوذ خود را گسترش دهند تا بتوانند در ژنو ۲ تاثیرگذار باشند و یا اگر می‌خواهند در ژنو ۲ شرکت کنند به عنوان قدرتمند‌ترین گروه شرکت کننده قرار بگیرند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه داعش اکنون شروع به پاکسازی ارتش آزاد سوریه و لائیک‌ها کرده است، خاطرنشان ساخت: داعش حکم تکفیر جبهه النصره را صادر کرده است. داعش، شیعه، مسیحی، کرد‌ها را هم نیز کافر می‌داند و این گروه بخشی از اهل سنت را هم کافر می‌داند.
* داعش مخالف برگزاری ژنو ۲ است
وی با اشاره به اینکه داعش با اصل ژنو ۲ مخالف است، گفت: این گروه درصدد است تا خود را داعش در صحنه بداند، به طوری که آن‌ها ژنو ۲ را قبول ندارند. در روزهای آینده شاهد درگیری‌های بیشتری میان این گروه‌ها خواهیم بود و طی روزهای آینده این اختلافات میان گروههای تروریستی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
اسداللهی با اشاره به اینکه متاسفانه اکنون داعش با موفقیت‌هایی در عراق روبرو شده است، افزود: متاسفانه داعش در فلوجه اعلام دولت اسلامی کرده است و عملیات‌های انفجاری چند روز پیش را برعهده گرفته است. وی ادعا می‌کند که دولت اسلامی را از "فلوجه" تا "طرابلس" تشکیل داده است.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه رژیم سعودی از تزریق دلارهای نفتی برای ناامن کردن عراق، سوریه و لبنان چه منفعتی می‌برد، گفت: در سال ۲۰۰۳ صدام در عراق سقوط کرد، بطوری که باید گفت این سقوط فقط سقوط نظام سیاسی در عراق نبود، به گونه‌ای که از دید عربستان یک تحول استراتژیک اتفاق افتاده بود.
اسداللهی با اشاره به اینکه عربستان این تحول استراتژیک را در عراق توجیه می‌کند، اضافه کرد: صدام مدافع جهان عرب بود، به طوری که عراق دروازه شرقی جهان عرب می‌دانست.
وی با اشاره به اینکه صدام دم از شیعه و سنی نمی‌زد، گفت: بخش عمده‌ای از ارتش صدام را شیعیان عراق تشکیل می‌دادند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه پس از سقوط صدام نظام جدیدی در عراق شکل گرفت، خاطرنشان ساخت: این نظام جدید شاید از صدر اسلام تاکنون بی‌سابقه به نظر می‌رسد، چون در عراق قدرت در دست مذهب مشخصی بود.
* عربستان با انتخابات دشمن است
اسداللهی با اشاره به اینکه بغداد مرکز خلفای عباسی بود، اظهار داشت: اکنون که صدام سرنگون شده عربستان با نظام جدید مشکل دارد به طوری که عربستان با هر نظامی که با روش انتخابات برسر کار آید دشمن است، زیرا آن‌ها انتخابات را به عنوان یک اپیدمی و مرض می‌شناسند که ممکن است به عربستان سرایت کند.
وی با اشاره به اینکه در عراق انتقال قدرت به صورت کاملا دمکراتیک صورت گرفت، گفت: عربستانی‌ها که معتقد بودند عراق دروازه شرق جهان عرب است و توسط شیعه سقوط پیدا کرده باید به مرحله قبل برگردد.
* استراتژی عربستان در عراق دشمنی با ایران است
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه استراتژی عربستان بر این است که هر دولتی که در عراق بر روی کار می‌آید باید دشمن ایران باشد، گفت: عربستان به هیچ وجه خواهان روابط خوب ایران و عراق نیست و عراق را به رسمیت نمی‌شناسد.
وی با اشاره به اینکه عربستان در سوریه هم میلیارد‌ها دلار را نیز سرمایه گذاری کرده است تا نظام سقوط کند، گفت: تضادهایی که اکنون وجود دارد استراتژیک است، به طوری که با دیالوگ‌ها و توافقات حل نخواهد شد.
*عربستان به دنبال به آتش کشیدن منطقه است
این کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا افزود: عربستان به دنبال به آتش کشیدن منطقه است به امید اینکه وضعیت به حالت قبل برگردد، اما غافل از آن است که این‌آتش دامن آن‌ها را هم نیز خواهد گرفت.
اسداللهی با اشاره به اینکه عربستان با سیاست‌هایی که اتخاذ کرده متاسفانه هم به خودش و هم به سایر کشورهای منطقه لطمه می‌زند، ادامه داد: عربستان روابط پنهانی خود را با اسرائیل علنی کرده، به گونه‌ای که دم از رابطه با اسرائیل علیه ایران می‌زند.
وی با بیان اینکه عربستان دچار دیوانگی و جنون سیاسی شده است، خاطرنشان ساخت: باید توان منطقه‌ای را برای مقابله با عربستان بسیج کرد.
"مجتبی فردوسی‌پور" کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا در ادامه در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی بر اینکه چرا گروههای تروریستی در لبنان اقدام به انجام عملیات‌های انتحاری می‌کنند، افزود: در حوزه جنگ سرد سه مولفه اساسی تحت عنوان بازدارندگی، مهار و تعادل وجود دارد، به طوری که جنگ سرد براساس رویکردهای سخت افزارانه صورت گرفت.
فردوسی‌پور با اشاره به رویکردهای سخت افزارانه و نرم افزارانه‌ای که برای سلطه‌گری در منطقه ایجاد شده است، گفت: دیگر وضعیت جنگ سرد وجود ندارد و کشور‌ها نمی‌توانند در پناه قدرت‌های بر‌تر بین المللی قرار بگیرد، بنابراین به وضعیتی گسیل پیدا می‌کنند که وضعیت نظام بین الملل در حالت سیار قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه در حالت سیار دو وضعیت اساسی در جنگ وجود دارد، گفت: در این وضعیت کشور‌ها براساس سود و زیان خود منافعشان را طراحی می‌کنند، به طوری که سود و زیانشان را مورد محاسبه قرار می‌دهند، پس باید گفت این امر از طرف دخالت نظامی که مثلا در عراق و یا در لیبی انجام شد نمایان می‌شود.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه در جنگهای نیابتی فتنه‌ها کاهش پیدا می‌کند، اضافه کرد: در مقطع کنونی دیگر اقدام سخت افزاری و نرم افزاری کاربرد ندارد، به طوری که در این مقطع قدرت‌های بزرگ نمی‌توانند منافع خودشان را به عنوان کارکرد سخت افزارانه در منطقه اثبات کنند.
فردوسی‌پور با اشاره به اینکه در سوریه گروههای تروریستی به دنبال تضعیف ارتش بودند، گفت: عربستان برای اینکه این بازی به دامان او گرایش پیدا نکند درصدد است تا در سطح منطقه خود را از جریانات دور کند تا از گزند مسائل مصون بماند.
وی با اشاره به اینکه در شرایط نرم افزاری قدرت در دست مردم است، گفت: مردم عنصر اساسی و بازیگران اصلی به حساب می‌آیند.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه در عراق دولت و ملت در کنار یکدیگر در حال جمع کردن شرایط هستند، افزود: در وضعیت سوریه این رویکرد در حال منقلب شدن است.
فردوسی‌پور با اشاره به اینکه در لبنان مقاومت رویکرد اساسی به حساب می‌آید، افزود: امروزه جریان موافق و مخالف مدافع رویکرد دفاع از مردم هستند.
وی با اشاره به اینکه حمایت از مردم سبب تضمین ثبات و استمرار در لبنان شده است، خاطرنشان ساخت: این وضعیت تداوم نخواهد داشت، اگر هم تداوم پیدا کند به عنوان یک اقدام کور مطرح می‌شود، به طوری که از قالب جریان مردم خارج می‌شود، زیرا دیگر مدیریت عناصر بین المللی و منطقه‌ای به صورت خودکار اعمال نمی‌شود.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه در وضعیت سوریه بحث اقدام سیاسی و یا رویکرد مسالمت جویانه در قالب ژنو ۲ خود را نشان می‌دهد، گفت: به بازیگران قدرت‌های منطقه‌ای فشار وارد می‌شود تا ارتباط خود را با تکفیری‌ها در سوریه منقطع کنند.
فردوسی‌پور با اشاره به اینکه بحران سوریه از سه سال قبل شروع شده است، افزود: در این بحران شاهد همکاری بسیار نزدیک سرویس‌های امنیتی، غربی، رژیم صهیونیستی و گروههای تکفیری و القاعده هستیم، اما خوشبختانه آرام آرام میان این گروههای تروریستی فاصله ایجاد شده است.
وی با اشاره به اینکه دولت امریکا از ۱۱ سپتامبر داعیه مبارزه با تورریسم را سر می‌داد، ادامه داد: آمریکا به اسم مبارزه با تروریسم به افغانستان و عراق آمد و اینکه کشور‌ها را مورد تصرف و اشغال خود قرار داد، اما متاسفانه می‌بینیم که در طی این مدت آمریکایی‌ها گروههای تروریستی را مورد حمایت خود قرار داده است آن هم تروریست‌هایی که سر می‌برند و جگر سربازان را از بدن خارج می‌کنند.
* نظام سلطه به دنبال منافع خود در سطح منطقه است
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چه اتفاقاتی سبب به وجود آمدن قتل عام‌های فجیعانه از سوی گروههای تروریستی شده است، گفت: نظام سلطه با ایجاد گروههای تکفیری و تروریستی به دنبال بدست آوردن منافع و مصالح خود در سطح منطقه هستند.
وی با اشاره به اینکه براساس داده‌های سرویس‌های اطلاعاتی در سطح منطقه آمریکا اذعان کرده است که بحران سوریه را می‌تواند جمع و جور کند، گفت: آمریکا اذعان داشته که می‌تواند از ظرفیت‌های موجود استفاده کرده و پایتخت سوریه را مورد فتح قرار دهد، اما باید گفت که داستان به درازا کشیده شده به گونه‌ای که مدیریت گاز به دست روس‌ها افتاده است.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه روس‌ها معادله بسیج ژنو ۱ را طراحی کرده بودند، خاطرنشان ساخت: این طرح را روس‌ها در قالب کنفرانس بین المللی مطرح ساختند، اما چون نماینده وقت سازمان ملل متحد کوفی عنان بود، این طرح به ژنو تبدیل شد.
فردوسی‌پور با اشاره به طرح دیگر روس‌ها مبنی بر اقدام نظامی افزود: چون وضعیت غیر قابل کنترل و غیر قابل تصور در سطح نظام بین الملل بود، این موضوع از حیطه اختیارات از عهده آن‌ها خارج شد، زیرا آن‌ها نمی‌توانستند این موضوع را مورد کنترل خود قرار دهند.
وی با بیان اینکه ظرفیت‌های گروههای افراطی درون اروپا و غرب به سوریه گسیل داده شدند، ادامه داد: این گروه‌ها به دنبال این بودند تا بتوانند وضعیت موجود را در حوزه خودشان مدیریت و کنترل کنند.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه در سوریه مهار کنترل از تسلط غرب و نظام سلطه خارج شد، افزود: روند به گونه‌ای پیش رفت که میان معارضان انقطاع به وجود آمد.
فردوسی‌پور با اشاره به اینکه اختیار کار به دست عربستان سعودی افتاد و آمریکا احساس کرد که این ظرفیت‌ها دیگر کارساز نیستند، افزود: سیاست‌هایی که عربستان سعودی در وضعیت سوریه دنبال می‌کند مورد تائید نظام سلطه یعنی آمریکا نبود، به طوری که آمریکا به جایی رسید که خروجی بحران سوریه را از طریق مسالمت جویانه و یا اقدام سیاسی دنبال می‌کرد پس باید گفت این وضعیت اکنون افسار گسیخته است.
* امنیت مسائل غرب با تهدید اساسی روبرو است
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه غرب وضعیت ترکیه، لبنان و حوزه پیرامونی عراق را تحت تاثیر خود قرار داده است، گفت: این وضعیت می‌تواند در یک شعاع گسترده‌ای امنیت و منافع غرب را دچار صدمه و تهدید اساسی کند.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا با اشاره به اینکه غرب باید به فکر کنترل و مدیریت برآید، ادامه داد: سازمان القاعده به دو گروه خوب و بد تقسیم شد به طوریکه القاعده خوب می‌توانست تعامل ایجاد کند و القاعده بد می‌توانست در تعارض و تضاد قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه در حوزه نرم افزاری این گروه‌ها قابل هضم و جذب در اقتدار سیاسی نبودند، افزود: تجربه در سطح منطقه نشان می‌دهد که آن‌ها دیگر نمی‌توانند به نحو مطلوبی از منافع مردم در منطقه استفاده کنند.
کارشناس ارشد مسائل غرب حوزه آسیا خاطرنشان ساخت: تقاضای موجود سبب شد تا آمریکا و غرب به این فکر بیفتند که باید پرونده سوریه در قالب فرآیند ژنو ۲ بسته شود.
برای دیدن فیلم اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام/
