امروز در تاریخ؛
از شهادت امام سجاد (ع) تا صعود تاریخی ایران به جام جهانی فرانسه
شهادت «حضرت امام زین العابدین» (ع)، راه یابی ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه، انتشار نخستین روزنامه در ایران، خلع «امیر کبیر» از وزارت نظام، روز جهانی فلسطین، آزاد سازی بُستان از اشغال قوای بعثی و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۸ آذر ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۲۵ محرم ۱۴۳۵ هجری و ۲۹ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
شهادت «حضرت امام زین العابدین» (ع) بنا به روایتی (۹۴ یا ۹۵ ق)
تاریخ دقیق شهادت امام سجاد (ع) مشخص نیست ولی روایت ۲۵ محرمِ سال ۹۴ هجری سندّیت بیشتری دارد. مدت عمر آن حضرت پنجاه و هفت سال و طول امامت آن بزرگوار سی و چهار سال و اندی می‌باشد. آن حضرت به دست هِشام‌بن عبدُالمَلِک در زمان خلافت ولیدبن عبدالملک مسموم گردیدند و در کنار مرقد مطهر عموی بزرگوارش، حضرت امام حسن‌مجتبی (ع) در قبرستان بقیع به خاک سپرده شدند.
اولتیماتوم چهل و هشت ساعته دولت روس به ایران (۱۲۹۰ش)
در حالی که اوضاع مالی ایران پس از روی کار آمدن احمد شاه به شدت مختل بود، مجلس شورای ملی تصمیم گرفت تا از آمریکا، کار‌شناس امور اقتصادی و مالی استخدام نماید. در نتیجه، علی‌رغم مخالفت روس‌ها، مورگان شوس‌تر به عنوان خزانه‌دار کل کشور استخدام شد. این امر به مذاق روس‌ها که گمرک را در اختیار داشتند خوش نیامد از این‌رو، برای اخراج شوس‌تر و توجه به نظر روس‌ها، به مجلس شورای ملی اولتیماتوم دادند. پس از این اولتیماتوم، قوای روسیه به سمت تهران به راه افتادند. در اولتیماتوم دولت روس خواسته شده بود که دولت ایران موارد سه گانه زیر را بپذیرد: ۱ - اخراج مورگان شوس‌تر آمریکایی، کار‌شناس مالی ایران ۲ - عدم استخدام هیچ فرد خارجی بدون اجازه دولت روس و انگلیس در ایران ۳ - پرداخت خسارت لشکرکشی روس به ایران از سوی دولت ایران. دولت ایران که خود را در برابر لشکریان روس ناتوان دید، به ناچار در برابر خشونت آنان تسلیم شد و به خدمت مستشاران آمریکایی پایان داد.
شهادت «سید عبدالحسین واحدی» نفر دوم فداییان اسلام توسط رژیم پهلوی (۱۳۳۵ش)
سید عبدالحسین واحدی از پیشگامان تاسیس جمعیت فدائیان اسلام بود و از آغاز مبارزه این جمعیت با دستگاه جور تا زمان شهادت به عنوان مرد شماره ۲ این تشکُّل شناخته می‌شد. او به همراه دیگر یاران فدائیان اسلام، مسیر تاریخ را در جهت منافع ملت مسلمان ایران تغییر داد. آنان پس از اعدام انقلابی سپهبد رزم آرا نخست‌وزیر رژیم پهلوی که قصد داشت جلوی تصویب ملی شدن صنعت نفت ایران را بگیرد، درصدد اعدام حسین علا که می‌خواست ایران را به عضویت پیمان استعماری سنتو در آورد، بودند. اما چون این عملیات ناکام ماند، سید عبدالحسین واحدی به همراه یکی دیگر از اعضای جمعیت، قصد داشتند تا در اولین فرصت، حسین علا را به مکافات عمل خود برسانند؛ ولی شناسایی شده و پس از درگیری لفظی با تیمور بختیار رییس کل شهربانی کشور، توسط بختیار به شهادت رسید.
لغو تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در هیئت وزیران (۱۳۴۱ ش)
در این روز هیئت وزیران در یک نشست طولانی، تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی مورخ ۱۶ مهر ۱۳۴۱ را لغو کرد. این اقدام دولت در اثر فشاری بود که از طرف جامعه روحانیت و پی‌گیری حضرت امام خمینی (ره) وارد شد و دولت در مقابل حمله و فشار علما، ناچار سرتسلیم فرود آورد. هرچند دولت این نتیجه را اعلام کرد ولی حضرت امام خواهان اعلان رسمی در روزنامه‌ها شدند و این امر در دهم آذر آن سال عملی گردید.
ارتحال حضرت آیت اللَّه العظمی «محمدعلی اراکی» (۱۳۷۳ ش)
شیخ الفقهاء و المجتهدین حضرت آیت‌اللَّه العظمی محمدعلی مصلحی اراکی در سال ۱۲۷۳ش در اراک به دنیا آمد. این عالم برجسته از محضر علمای بزرگی همچون آیات عظام؛ سیدعبدالکریم حائری یزدی و محمدتقی خوانساری کسب فیض کرد و سپس خود به تدریس پرداخت. حضرات آیات محمدتقی ستوده، علی‌پناه اشتهاردی، جلال طاهرشمس گلپایگانی، محسن حرم پناهی، محمدعلی علوی گرگانی، سید محسن خرازی، علی کریمی جهرمی، رضا استادی، مرتضی مقتدایی، محمدتقی مصباح یزدی و ده‌ها عالم فرزانه دیگر از جمله تربیت یافتگان محفل درس آیت‌اللَّه اراکی بودند. از این عالم و فقیه برجسته، آثار بسیاری برجای مانده است که رساله فی الاجتهاد و التقلید و حاشیه بر عروةالوثقی از آن جمله‌اند. سرانجام این فقیه سترگ در هشتم آذر ۱۳۷۳ش برابر با ۲۵ جمادی الثانی ۱۴۱۵ ق در یکصد سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی بسیار با شکوه، پیکر ایشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (س) در جوار اساتیدش به خاک سپرده شد.
پیروزی تیم فوتبال ایران در برابر استرالیا و راه یابی ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه پس از ۲۰ سال (۱۳۷۶ش)
تیم ملی فوتبال ایران در چنین روزی با خلق حماسه در ورزشگاه «آدلاید» شهر ملبورن استرالیا مجوز حضور در فرانسه را دریافت کرد. نزول ایران، در نهایت باعث شد تا ایران برای صعود به جام جهانی در بازی پلی‌اف قاره آسیا در ورزشگاه «جوهربارو» مالزی در برابر تیم ملی ژاپن قرار گیرد. تیم ملی ایران با وجود گلزنی عزیزی و دایی ۳ گل در برابر ژاپن دریافت کرد تا تنها یک بخت و آن هم دیدار در برابر نماینده قاره اقیانوسیه را پیش‌رو داشته باشد. تساوی در برابر این تیم در آزادی باعث شد تا کمتر کسی به صعود تیم ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه امیدوار باشد، ولی گل دقایق پایانی خدادادعزیزی باعث شد تا ایرانی‌ها دومین حضور خود در جام جهانی را جشن بگیرند و پس از این حضور بود که دروازه‌های فوتبال اروپا به روی بازیکنان ایرانی گشوده شد.
انتشار نخستین روزنامه در ایران (۱۲۵۳ ق)
نخستین روزنامهٔ ایران توسط میرزا صالح شیرازی در ۲۵ محرم سال ۱۲۵۳ ق به نام کاغذ اخبار یا اخبار وقایعِ دارُالخِلافه انتشار یافت و بر خلاف اسمش، ماهنامه بود. ادارهٔ این روزنامه را خودِ میرزا صالح شیرازی بر عهده داشت. این روزنامه در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر می‌شد و در آن مطالبی دربارهٔ شهر تهران ودیگر شهرهای ایران، سرزمین‌های عربی و کشور ترکیه به چاپ می‌رسید. تنها نسخهٔ موجود از روزنامهٔ کاغذ اخبار، در موزهٔ بریتانیا نگهداری می‌شود.
قتل «محمد امین» به دستور برادرش «مأمون» در جنگ بین سپاهیان دو طرف (۱۹۸ق)
هارون در زمان حیات خود، پسر خویش محمد، ملقب به امین را که مادرش زبیده بود، جانشین خود قرار داد و پسر دیگرش عبداللَّه مامون را که بزرگ‌تر از امین و از مادری کنیز و ایرانی بود ولیعهد امین قرار داد. پس از مرگ هارون، امین به خلافت رسید و پنج سال خلافت کرد و برادرش را از ولایتعهدی خلع نمود. مأمون که درخراسان امارت داشت به کمک ایرانیان علیه برادرش قیام کرد و سرانجام طاهربن حسین ذوالیمینین را به بغداد فرستاد و طاهر، امین را کشت و سرش را به مرو منتقل کرد. از آن زمان خلافت عباسی به مامون منتقل شد.
خلع «امیر کبیر» از وزارت نظام پس از عزل وی از صدارت عُظمی (۱۲۶۸ ق)
لیاقت و تدبیر و طهارت اخلاقی امیر کبیر، موجب وحشتِ درباریان ناپاک و حسودانِ جاه‌طلب گشت. سرانجام شاه جوان ۱۸ ساله و بی‌تجربه بر اثر دسیسه‌ها و تحریکات درباریان و مادر خود، مهد عُلیا، در بیستم محرم ۱۲۶۸ ق، امیرکبیر را از صدرات برکنار کرد ولی مقام امیرنظامی را همچنان در عهدهٔ او گذاشت. اما این مقام نیز پنج روز بعد از او گرفته شد. پس از عزل امیرنظام، مَهد عُلیا، همچنان از ماندن او در تهران نگران بود و برای اینکه شاه، دیگرباره با وی بر سَرِ مِهر نیاید، در کار او مکر و حیله می‌کرد. سرانجام شاه را بیش از پیش به امیرکبیر بدبین ساختند تا اینکه ناصرالدین شاه، دستور تبعید او به فینِ کاشان و قتل این امیرِ لایق را صادر کرد.
آغاز قیام مسلمانان الجزایر علیه سلطه استعماری فرانسه به رهبری «عبدالقادر» (۱۸۳۲م)
با آغاز استعمار فرانسه در الجزایر، عبدالقادر معروف به هادی، امیرِ مشهور مسلمانانِ الجزایر در ۲۹ نوامبر ۱۸۳۲م در برابر تجاوز بیگانگان قیام کرد و به کمک سلطانِ مراکش و یاری قبایلِ وطن پرست، مردانه از سال ۱۸۳۲ تا ۱۸۴۷م با سپاهیان فرانسه جنگید. اما چون مبارزات او نزدیک به ۱۵ سال به طول انجامید، نیروهای او تحلیل رفتند و سلطان مراکش و امیر تونس هم بر اثر فشار دولت فرانسه و ضعف و خودخواهی، از یاری عبدالقادر الجزایری خودداری کردند. در نتیجه، این سردار مبارز از فرانسه شکست خورد و پس از مدتی زندان با این شرط آزاد شد که دیگر به کشور خود، الجزایر باز نگردد. عبدالقادر سرانجام در سال ۱۸۸۳م در دمشق درگذشت
تشکیل جبهه آزادی بخش یوگسلاوی بر ضد نیروهای آلمان نازی (۱۹۴۳م)
در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۳م و در هنگامه جنگ جهانی دوم، جبهه آزادی بخش و ضد فاشیستی یوگسلاوی به ریاست مارشال تیتو تشکیل شد. چریک‌های عضو این سازمان، در زمان اشغال یوگسلاوی توسط ارتش آلمان، ضربات مؤثری به نیروهای آلمانی وارد آوردند و در سال ۱۹۴۴م با کمک ارتش سرخ شوروی، نیروهای اشغال‌گر آلمانی را از کشورشان بیرون کردند. پس از اخراج آلمان، تیتو در یوگسلاوی به قدرت رسید و اولین دولت پس از جنگ را تشکیل داد. حکومت تیتو در یوگسلاوی تا سال ۱۹۸۰ ادامه یافت.
روز آزادی آلبانی از یوغ ایتالیا (۱۹۴۵م)
ایتالیای فاشیست، در سال ۱۹۳۹م برای استحکام موقعیت خود در دریای مدیترانه و تسلط بر دریای آدِریاتیک و فراهم کردن مقدماتِ حمله به یونان و سایرِ هدف‌های آتی، به آلبانی حمله کرد و با وجود مقاومت دلیرانه مردم، این کشور را تصرف نمود. با پایان جنگ جهانی دوم و شکست ایتالیا، آلبانی به اشغال ارتش شوروی درآمد و قدرت به دست کمونیست‌ها به رهبری انور خوجه، منتقل گشت. با شکست ایتالیا، آلبانی پس از ۶ سال، در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۵م به آزادی کامل دست یافت.
روز همبستگی با ملّت فلسطین در روز جهانی فلسطین (۱۹۴۷م)
جهان همه ساله در ۲۹ نوامبر در گرامیداشت منزلت مردم فلسطین و به مناسبت روز جهانی همبستگی با ملت فلسطین، مراسمی را برپا می‌دارد. ۶۰ در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۴۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ناعادلانه تقسیم فلسطین را تصویب وبه آن رسمیت داد. بر اساس قطعنامه ۱۸۱تقسیم، فلسطین به دوپاره تقسیم شد و مجمع عمومی بخشی از آن را برای تشکیل کشور و دولت یهود و بخش دیگر را برای کشور و دولت فلسطین در نظر گرفت. هرچند قطعنامه ناعادلانه تقسیم بانادیده گرفتن فلسطینی بودن فلسطین و پیشینه این سرزمین با قدمت، نیمی از فلسطین را به مردم فلسطین ونیمی دیگر را برای صهیونیست‌ها درنظر گرفت، اما در ماه می سال ۱۹۴۸ صهیونیست‌ها حتی اختصاص نیمی از سرزمین فلسطین را نیز به ساکنان اصلی آن تحمل نکردند و با اشغال فلسطین، مانع از تشکیل کشور مستقل فلسطینی تا امروز شده‌اند. دراین راستا نیز هرچند مجمع عمومی در سال ۱۹۷۷ طی قطعنامه‌ای، روز ۲۹ نوامبر را روز همبستگی با مردم فلسطین اعلام کرد، اما تاریخ همچنان به قضاوت درخصوص ظلم و ستمی نشسته است که سنگ بنای آن درمجمع عمومی ودر قطعنامه تقسیم فلسطین گذاشته شد. اکنون پس از ۶۰ سال، مردم فلسطین از ابتدایی‌ترین حقوقشان نیز محرومند. ده‌ها هزار فلسطینی هنوز در کمپ‌های غزه وکرانه باختری زندگی می‌کنند.
آغاز عملیات بزرگ «طریق القدس» و آزاد سازی بُستان (۱۳۶۰ ش)
عملیات بزرگ طریق القدس از تاریخ هشتم آذر ۱۳۶۰ با رمز یا حسین در منطقه بستان به وسعت ۳۵۰ کیلومتر مربع، با هدف آزادسازی شهر بُستان، قطع ارتباط دشمن از شمال به جنوب، انهدام نیروهای دشمن و رسیدن به مرزهای بین المللی آغاز شد و تا ۱۵ آذر به طول انجامید.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
۱۲۶۲: شین ران Shinran موسس بودائیسم حقیقی در ژاپن درگذشت.
۱۸۶۴: می‌لشیای ایالت کلرادو آمریکا ۱۵۰ سرخپوست از طایفه شاینی را بدون اینکه سرجنگ داشته باشند کشت.
۱۹۴۵: نظام سلطنتی در یوگوسلاوی ملغی شد.
۱۹۵۱: در سال ۱۳۳۰ دستگیری «هنری ناوارا» در تهران به اتهام جاسوسی برای انگلستان هیاهوی فراوان در مطبوعات جهان به راه انداخته بود.
۱۹۹۰: شورای امنیت سازمان ملل تا ۱۵ ژانویه ۱۹۹۱ (۴۷ روز) به دولت عراق مهلت داد که کویت را تخلیه کند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
