هر شب با قرآن/ پیام خدا به آنان که برای دیگران «لطیفه» می‌سازند
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده به انعکاس آن در ادبیات پارسی، از کتاب «در محضر قرآن» اثر ارزشمند استاد الهی قمشه‌ای پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
آیه ۱۱ سوره حجرات
يَا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن
يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ
خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا
بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ
يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
ای کسانی که ایمان آورده‌اید نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کند شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان [دیگر] را [ریشخند کنند ] شاید آنها از اینها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرید و به همدیگر لقبهای زشت مدهید چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند
ای کسانی که ایمان آورده‌اید نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کند شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان [دیگر] را [ریشخند کنند ] شاید آنها از اینها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرید و به همدیگر لقبهای زشت مدهید چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند
توصیۀ نظامی این است که تا می توانید حُسن جویی کنید تا حُسن و هنر به دست آورید:
و باز فرمان دیگر این است که بر یکدیگر نامهای زشت نگذارید و یکدیگر را به لقبها و نامهای ناموزون و نامطلوب نخوانید زیرا چقدر زشت است که آدمی بعد از اینکه نام پاک ایمان و بندگی خدا بر او نهاده شد با نامهای ناپاک خوانده شود.
در پایان آیه خداوند از روی رحمت اشاره می فرماید که ای اهل ایمان، این کارها را نکنید و اگر از پیش چنین خطاهایی کرده اید اکنون که خداوند شما را بر زشتی آن آگاه کرده است توبه کنید و گرنه در شمار ظالمان خواهید بود و ظلم آن گناهی است که اگر در آن اصرار ورزند شخص را از زیور ایمان برهنه می کند و توان گفت که ظلم همان کفر است:
«والکافرونَ همُ الظالمون (بقره؛ 254)».
شوخی ها و لطیفه هایی که در این روزگار میان مردم رواج یافته، که بیشتر متضمن تمسخر و عیب جویی از اقوام و ملل گوناگون داخلی و خارجی است، نیز کم و بیش مشمول نهی الهی قرار دارد . قانون کلی در بیان این گونه لطیفه ها آن است که کسی رنحیده خاطر نشود و آزار نبیند.
بخصوص منسوب کردن اقوامی به اوصاف نامطلوب به طور کلی زیبنده نیست و اگر اندکی خنده و شادی ظاهری به همراه دارد بسیاری کدورت و آزردگی و گاه کینه و دشمنی نیز از آن برخواهد خواست.
اگر خداوند هستی، خود قومی یا فردی را به عیبی ملامت کند آن تعلیم و عبرت است، تا مردمان از آن عیب دور شوند و آن به حقیقت هدیه ای است از خداوند که خردمند آن را غنیمت می شمارد.
در همه چیزی هنر و عیب هست عیب مجو تا هنر آری به دست
مخزن الاسرار
مخزن الاسرار
و باز فرمان دیگر این است که بر یکدیگر نامهای زشت نگذارید و یکدیگر را به لقبها و نامهای ناموزون و نامطلوب نخوانید زیرا چقدر زشت است که آدمی بعد از اینکه نام پاک ایمان و بندگی خدا بر او نهاده شد با نامهای ناپاک خوانده شود.
در پایان آیه خداوند از روی رحمت اشاره می فرماید که ای اهل ایمان، این کارها را نکنید و اگر از پیش چنین خطاهایی کرده اید اکنون که خداوند شما را بر زشتی آن آگاه کرده است توبه کنید و گرنه در شمار ظالمان خواهید بود و ظلم آن گناهی است که اگر در آن اصرار ورزند شخص را از زیور ایمان برهنه می کند و توان گفت که ظلم همان کفر است:
«والکافرونَ همُ الظالمون (بقره؛ 254)».
شوخی ها و لطیفه هایی که در این روزگار میان مردم رواج یافته، که بیشتر متضمن تمسخر و عیب جویی از اقوام و ملل گوناگون داخلی و خارجی است، نیز کم و بیش مشمول نهی الهی قرار دارد . قانون کلی در بیان این گونه لطیفه ها آن است که کسی رنحیده خاطر نشود و آزار نبیند.
بخصوص منسوب کردن اقوامی به اوصاف نامطلوب به طور کلی زیبنده نیست و اگر اندکی خنده و شادی ظاهری به همراه دارد بسیاری کدورت و آزردگی و گاه کینه و دشمنی نیز از آن برخواهد خواست.
گر تو طعنه می زنی بر بندگان مر تو را آن می رسد، ای کامران
ور تو ماه و مهر را گویی جفا ور تو قدّ سرو را گویی دوتا
ور تو چرخ و عرش را گویی حقیر ور تو کان و بحر را گویی فقیر
آن به نسبت با کمال تو رواست ملک و اقبال و غناها مر تو راست
آنکه رویاند تواند سوختن وانکه بدریده است داند دوختن
مثنوی
ور تو ماه و مهر را گویی جفا ور تو قدّ سرو را گویی دوتا
ور تو چرخ و عرش را گویی حقیر ور تو کان و بحر را گویی فقیر
آن به نسبت با کمال تو رواست ملک و اقبال و غناها مر تو راست
آنکه رویاند تواند سوختن وانکه بدریده است داند دوختن
مثنوی
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
