دکتر مهدی زارع، دانشیار و رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله  پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفتگو با خبرنگار فناوری‌های نوین باشگاه خبرنگاران با اشاره به مرور تاریخ زمین لرزه های ایران گفت: با مرور این تاریخ متوجه می شویم که در سال ۸۵۵ میلادی زمین لرزه قومس،در محدوده ای که امروز شهر دامغان در استان سمنان قرار دارد، زمین لرزه ای مهیب و بسیار مخربی رخ داده که عملا تمام منطقه را تخریب کرده است که توسط پروفسور نیکلاس آمبرسیز و چارلز ملویل در کتاب تاریخ زمین لرزه های ایران با توجه به گستردگی خرابی ها، بزرگای ۸.۰ را برای این زمین لرزه بزرگ پیشنهاد شده است.

وی با اشاره به گسل آستانه در منطقه جنوب البرز افزود: در این منطقه که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال دامغان است، رخ دادن زمین لرزه ای با بزرگاي 8 در این ناحیه یا هر ناحیه دیگری از ایران  نیازمند رخداد گسلشی به طول حدول ۱۷۰ کیلومتر در یک رخداد زمین لرزه به صورت ناگهانی و نه در چند زلزله پی در پی و یا چند زمین لرزه و پس لرزه های آن ضروری است.

رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به رخداد زمین لرزه ها با گسلش در یک رخداد به طول ۱۵۰ کیلومتر به صورت یک قطعه ادامه داد: می توان به زلزله ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ اردکول قائن،  با بزرکای۷.۳ ریشتر و با گسلشی سطحی به طول حدود ۱۲۰ کیلومتر ،زمین لرزه طبس ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ با بزرگای گشتاوری  ۷.۴ ریشتر  با
طول گسلش سطحی حدود ۱۰۰ کیلومتر و زمین لرزه ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ منجیل با بزرگای ۷.۳ گسلشی سطحی اشاره کرد، که دو رویداد آخر ،گسلش سطحی را به صوزت قطعه قطعه نشان داده است.

دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله اضافه کرد: اگر زمین لرزه ای با بزرگای ۸/۰ بخواهد در فلات ایران رخ دهد لازم است گسلشی ناگهانی در یک اتفاق به طول حدود ۱۷۰ کیلومتر رخ دهد و برای زمین لرزه ای با بزرگای ۹/۰ لازم است طول این گسلش در یک رخداد تنها، حدود ۴۰۰ کیلومتر یا بیشتر باشد.

زارع درخصوص رخداد گسلشی در یک رخداد با طول بیش از حدود ۱۲۰ کیلومتری تاکید کرد: اما در مواردی که تاکنون در فلات ایران مطالعه شده است، رخداد گسلشی در یک رخداد با طول بیش از حدود ۱۲۰ کیلومتر، بررسی یا گزارش نشده است، البته  رخداد زمین لرزه ها در منطقه مکران نشان می دهد که با وجود رخداد زمین لرزه ای با بزرگای بیش از ۷.۵ در ناحیه ساحلی با داخل رشته کوه مکران در پهنه فرورانش مکران گسلشی با ابعادی که طول مستقیم یک قطعه آن بین  ۱۲۰ تا ۱۵۰ کیلومتر ، ممکن است رخ داده باشد البته برآورد های جدید تر اندازه آن را در حدود ۷.۸ یا ۷.۹ ریشتر گزارش می کند، همچنین زمین لرزه های اخیر در سراوان با بزرکای ۷.۸ و زلزله آروان پاکستان در منتهای الیه شرق رشته کوه های مکران نیز در تاریخ ۳ مهر ۹۲با بزرگای ۷.۸
رخ داده است.

بزرگترین زلزله دنیا ۹.۵ ریشتر است

رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله  پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با بیان مطلب فوق گفت: بزرگای زمین لرزه ها را می توان از مساحت و ابعاد زمین لغزشهای بزرگ روی گسلها نیز تخمین زد، که در محدود شمال و جنوب البرز، با زمین لغزش های بزرگ موجود بر روی گسلهای فعال، نظیر گسل های شمال البرز، گسل مازندران، و گسل مشا و گسل شمال تهران، برآورد زلزله با بزرگای حداکثر ۷.۵ تا ۷.۷ را می توان در این محدوده ها برآورد کرد.

وی تصریح کرد: بزرگترین زمین لرزه های رخ داده در فلات ایران بر پایه طول گسلش ممکن در یک رخداد،  اندازه هایی در حدود ۸.۰ یا کمتر داشته اند که باید باید یادآورد شد که متاسفانه بیشتر  زمین لرزه های با بزرکای ۷ یا بیشتر در فلات ایران با تلفات همراه بوده است.

زارع اظهار داشت: بزرگترین زمین لرزه دنیا که ثبت دستگاهی هم دارد زمین لرزه اول خرداد ۱۳۳۹، در منطقه ساحلی شیلی در پهنه فرورانش با بزرگای ۹.۵ است، زمین لرزه های بزرگ دیگر دنیا که بزرگایی بین ۸.۵ تا ۹.۵ داشته اند بیشتر در نوار پیرامون اقیانوس آرام رخ داده اند که زمین شناسان و زلزله شناسان به آن "حلقه آتش " می گویند که می توان به زمین لرزه های ۶ دی ۸۳ باندا آچه اندونزی و زمین لرزه ۲۰ اسفند ۸۹، هونشو ژاپن که هر دو بزرگای 9 داشتند و هر دو با سونامی بزرگ و مخرب هم همراه شدند اشاره کرد.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله درباره بزرگای زلزله های مهم در فلات ایران ادامه داد:  زمین لرزه های مهم در این منطقه و منطقه پیرامونی بزرگایی حداکثر در حدود ۸.۰ خواهند داشت، و در درون دریای عمان در جنوب رشته کوههای مکران، چنانچه ابرراندگی در لبه فرورانش مکران به صورت یکجا در طولی حدود ۸۰۰ کیلومتر از جنوب جاسک تا جنوب غرب کراچی گسیخته شود، انتظار زمین لرزه ای با بزرگای ۹.۰ هم می توان داشت، که احتمال رخداد چنین سناریویی بسیار بسیار نادر خواهد بود، بنابراین ذکر احتمال رویداد زلزله با بزرگای ۱۰ در این ناحیه بی پایه و غیر علمی است.

اصلاح بروکراسی در گردش کار مرتبط بین دانشگاه‌ها،پژوهشگاه ها و وزارت علوم، مهمترین خواسته از دکتر فرجی دانا:

زارع در پاسخ به پرسش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مهمترین خواسته شما ازوزیر علوم چیست؟خاطر نشان کرد: توجه به اهمیت موضوع علم و فناوری و بهادادن به موضوع پژوهش در شرایط کنونی کشور از اهمیت فوق العاده برخوردار است، میزان بودجه پژوهشی در ایران  در ابتدای دهه ۱۳۸۰، حدود ۰.۴ دهم درصد از تولید ناخالص داخلی کشور بوده و در سال  ۱۳۸۸ بر اساس گزارش دولت این میزان به ۰.۸۷ صدم درصد رسیده که این عدد در سال ۱۳۹۴، به ۲.۵درصد هدف گذاری شده است.

وی با اشاره به مشکلاتی مانند کمبود بودجه در جریان کارهای پژوهشی یادآور شد: معمولا در جریان کارهای پژوهشی، مشکلاتی نظیر کمبود بودجه، کمبود تجهیزات، پیچیدگی های اداری ، چنان فراوان و گسترده می شود که اعضای هیئت علمی چنان درگیر فرآیند روزمره امور می شوند که عملا از حاکم شدن فضایی با نگاه راهبردی جلو گیری می کند.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله ،ارتباط بین المللی در دوران جدید بر توسعه همکاری به صورت پروژه های مشترک با بهترین دانشگاه ها و پژوهشگاه ها را مهم برشمرد و ابراز داشت: در هر موضوع در سطح جهان کشور های رده اول علمی در علم و فناوری مانند آمریکا، کانادا، سوئیس،روسیه، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلیس متمرکز شود که از دل چنین همکاریهایی پروژه ها و برنامه های مشترک علمی بیرون می آید، همچنین جنبه های فرعی تر فعالیت بین المللی، برگزاری همایش های مشترک، شرکت در همایش ها و فرصت های مطالعاتی است.

رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله  پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله بازگشت حرمت  استقلال دانشگاهها و پژوهشگاه‌ها را مهم دانست و بیان داشت: اصلاح وضع بروکراسی در گردش کار مرتبط بین دانشگاهها و پژوهشگاه ها و وزارت علوم از اولویت های مهم است.

زارع با اشاره به به نیاز به  روز رسانی  تجهیزات موجود در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در شرایط کنونی تاکید کرد: آزمایشگاه های دانشگاهی و پژوهشگاهی نیاز به توجه، رسیدگی جدی و فوری و تامین بودجه های ارزی و ریالی و حمایت از سازندگان و توسعه دهندگان دستگاهها و تجهیزات
آزمایشگاهی در ایران دارد، همچنین یک ضرورت فوری برای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه های کشور، زیر ساخت توسعه یافته از نظر فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها ،استفاده سریع و راحت و دسترسی عملا نامحدود به منابع علمی و دانشگاهی از طریق این درگاه جهانی است.

انتهای پیام/