به گزارش خبرنگار اجتماعي باشگاه خبرنگاران   معصومه ابتکار می‌گوید آلودگی زیست محیطی هزینه‌های سرسام‌آوری به مردم تحمیل می‌کند.
مردم اراک نیمه نخست امسال را در حالی سپری کردند که شاخص کیفیت هوا در شرایط هشدار قرار داشت. همجواری اراک با کویر میقان، محاصره شدن از سه سمت با کوه و استقرار صنایع متعدد آلاینده در شهر و همچنین معضلات ترافیک و افزایش خودروها، از عوامل آلایندگی این شهر هستند به گونه ای که نفس مردم در بیشتر روزهای نیمه نخست سال به شماره افتاد. اگر گفته می شود روزانه یکصد نفر در ایران بر اثر ابتلا به بیماری سرطان جان خود را از دست می دهند استان مرکزی، به ویژه شهر اراک سهم عمده ای از این آمار دارد. آلایندگی هوا به گونه ای بود که اعتراض مردم در اواخر مرداد ماه را در پی داشت.
بیشترین عامل آلودگی شهر اراک را خشکسالی، عدم حقابه تالاب میقان و افزایش بیابانزایی است. رئیس سازمان محیط زیست اراک با بیان این مطلب به خورشید می گوید: وجود کارخانجات و صنایعی مانند ایرالکو، پالایشگاه شازند وکوره های آجرپزی موجب تشدید آلودگی هوای این شهر شده است.
امیر انصاری روزهای آلاینده را کمتر از روزها سالم می داند و می گوید: در نیمه نخست امسال 103 روز سالم و پاک و 83 روز آلاینده و ناسالم در شهر اراک ثبت شده است این درحالیست که در مدت مشابه سال گذشته تعداد روزهای پاک 136 روز و تعداد روزهای آلاینده و ناسالم 50 روز بوده است.
وی با بیان اینکه تعداد روزهای آلاینده در سال جاری نسبت به سال قبل 66 درصد افزایش داشته است، می افزاید: در چند سال اخیر تالاب کویری میقان به دلیل مدیریت های چندگانه، تهدیدات و تخریب ها، نامناسب بودن سهم حقآبه به کانونی برای تولید ریزگرد تبدیل شده و این خشکسالی و 490 هزار هکتار از اراضی بیابان علت اصلی پدیده گردوخاک است.
وی عوامل دیگری را هم در بروز آلودگی موثر می داند و معتقد است: صنایع و کارخانجات، خودروهای فرسوده و حمل و نقل، گردوغبار محلی و صنایع خانگی عواملی هستند که بر تشدید این آلودگی می افزاید.
 
ریزگردهای خارجی
 
براساس تحقیقات، برآوردها و نتایج کارشناسی ۷۰‌درصد ریزگردها منشا خارجی دارند و از کشورهای عراق، عربستان و سوریه وارد کشور می‌شوند و ۳۰‌درصد ریزگردها و گردوغبار منشا داخلی دارند و از اراضی بیابانی استان است. ۴۵۰‌هزار هکتار اراضی بیابانی استان و ۵۰‌هزار هکتار اراضی تالاب میقان منشا فرسایش بادی و تولید گردوغبار داخلی است.  براساس آمارهای قبلی ۴۸‌درصد آلودگی شهر اراک ناشی از خودروهاست.
انصاری به وضعیت ریزگردها طی روزهای اخیر اشاره می کند و می گوید: طی روزهای اخیر آلاینده pm10 در حد مجاز بوده که استاندار آن 150 واحد و میانگین غلظت این آلاینده کمتر از 130 واحد بوده است.
وی در خصوص سفر رئیس سازمان محیط زیست به شهر اراک می گوید: در پی آلودگی های موجود و درخواستهای مردمی و گزارشات ارسالی از این دفتر به سازمان حفاظت از محیط زیست و همچنین برگزاری جلسه بررسی چالشهای زیست محیطی منطقه و استان با مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست، قرار است ایشان سفری به این استان داشته باشندتا دراین زمینه به نتایج خوب و مثبتی برسیم.
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی به اهم برنامه های این سفر اشاره می کند و می افزاید: تشکیل کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک و پیگیری مصوبات، تشکیل کمیته ویژه تالاب میقان با حضور اعضای جلسه و همچنین نشستی خبری با خبرنگاران و فعالان محیط زیست از برنامه های این سفر است.
 
راهکارهای مقابله با آلودگی
 
 
انصاری، راهکارهای مقابله با ریزگرد و گردوغبار را مورد اشاره قرار می دهد و تاکید میکند: انتقال پساب تصفیه خانه فاضلاب اراک روی تالاب میقان، از مهمترین راهکارهای اجرای کامل مصوبات کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک است. انتقال ایرالکو به خارج از شعاع 30 کیلومتری شهر اراک، زوج و فرد کردن تردد خودروها، گازرسانی به صنایع به ویژه به کوره های آجرپزی، گاز سوز کردن ناوگان حمل و نقل عمومی و تسهیل در عبورومرور خودروها از دیگر راهکارهای لازم در از بین بردن آلودگی و گردوخاک است.
وی، در پاسخ به این سوال که با شورای شهر اراک به چه توافقاتی رسیده اید می گوید: جلساتی با شورای شهر جدید اراک برگزار شده است و طبق توافقات صورت گرفته قرار است کمیسیون محیط زیست شورای شهر تشکیل شود تا مسائلی مانند هوای شهر اراک، پسماند و گسترش فضای سبز و شاخص های زیست محیطی را مدنظر قرار دهند و انتظار این است که شهرداری و شورای شهر این برنامه ها را اولویتشان قرار دهند.
 
تابستان نامساعد اراک
 
کارشناس هواشناسی استان مرکزی با بیان اینکه به دلیل خشکسالی و کویر و تالاب میقان تابستان نامساعدی را پشت سر گذاشتیم، می گوید: وزش بادهای شمال شرقی، بروز گردوخاک را موجب می شد.
محمود امیدی به آمار روزها آلوده اشاره می کند و می افزاید: اراک در فصل دوم سال جاری 77روز ناسالم را پشت سر گذاشته است که شاخص کیفیت هوا در بیشتر مواقع وضعیت بحران را نشانه رفته است. در تیرماه 22 روز، در مرداد 26 و شهریور 29 روز گردوغبار محلی همراه با آلودگی در شهر اراک وجود داشت.
وی ادامه می دهد: میزان بارندگی از ابتدای سال زراعی نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود 16 درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش بارندگی داشته است. به گونه ای که میزان بارندگی 7/237 میلی متر بوده است.
کارشناس هواشناسی استان مرکزی ادامه می دهد: نسبت میانگین بلندمدت، میانگین بارش استان مرکزی 6/282 میلیمتر بوده که این میزان بارش در سال زراعی 91 و 92، 16 درصد کاهش نشان می دهد. که شهر اراک با 29 درصد کاهش بارندگی، کمترین میزان بارندگی در استان مرکزی را شاهد بوده است.
 
هشدار رئیس سازمان محیط زیست
 
همچنین رئیس سازمان محیط زیست هشدار داد، بحران‌های زیست‌محیطی ایران را فرا گرفته و اگر علاجی برای آن نشود به نقطه حاد می‌رسد. معصومه ابتکار می‌گوید آلودگی زیست محیطی هزینه‌های سرسام‌آوری به مردم تحمیل می‌کند.
معاون رئیس جمهور با اشاره به وضعیت بحران زیست محیطی شهر اراک و با بیان اینکه کشور دچار بحران زیست محیطی شده است، ادامه می دهد: هر منطقه‌ای که طرح‌های حفاظت از محیط زیست در آن ناکام بماند خسارت‌های سنگینی به کشور وارد می‌کند و بازگشت به دوران تعادل نیز هزینه‌های بالایی در بر خواهد داشت. 

پدیده گردوخاک
 
گردوغبار از پدیده های طبیعی است که تقریبا درتمام دنیا رخ می دهد، اما هرچه میزان خشکی سرزمینی بیشتر باشد شدت و دفعات ریزگردها هم بیشتر می شود. کشور ما هم با وجود اینکه 7/89 درصد از مساحتش را سرزمینهای خشک تشکیل می دهد طبیعی است که شاهد حضور گردوغبار باشد.
به رغم تلاش های مجلس برای رسیدن به شاخص هوای پاک، شهرهای بزرگ ایران همچنان با آلودگی شدید در بیشتر روزهای سال روبه روست و همچنان این مشکل به معضلی تبدیل شده که سلامت و جان انسان هارا نشانه می رود، به گونه ای که طبق جدیدترین آمار ارائه شده کشورما رتبه سوم در آلوده ترین کشورهای جهان را از آن خود کرده است این درحالیست که در گذشته کشورمان هشتمین کشور آلوده جهان به شمار می رفت. افزایش آلودگی هوا در شهر اراک و دیگر کلانشهرهای کشور که روز به روز هم بر تعداد آن افزوده میشود خبری تکراری برای مسئولان و ساکنان شهرهاست؛ اما چیزی که در این میان مبادله می شود سلامت جسم و جان هموطنان است. طبق آمار ارائه شده در سایتها از مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، سالانه 3 میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که 90 درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند./