امروز در تاریخ؛
از تولد حکیم «فردوسی» تا بزرگداشت «حافظ»
حکیم "ابوالقاسم فردوسی" در طوس، شهادت زایرین خانه خدا در مکه، روز بزرگداشت حافظ، امضای قرارداد ننگین گلستان میان ایران و روسیه، کشف قاره امریکا و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 20 مهر 1392 خورشیدی برابر با 6 ذی الحجه 1434 هجری و 12 اكتبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
تولد شاعر نامدار ایرانی، حکیم "ابوالقاسم فردوسی" در طوس (313 ش)
حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال 313 شمسی مصادف با 329 هجری قمری برابر با 940 میلادی در روستای "باژ" از ناحیه طابران طوس متولد شد. وی در خانواده‌ای مرفه و ممتاز رشد و نمو کرد و در دوران جوانی به تحصیل علوم پرداخت. وی همچنین به ادبیات فارسی و تاریخ و سایر علوم رایج زمان خود آشنایی کافی داشت. آنچه که از متون مختلف مشخص می‌شود، او مسلمان و شیعه بوده است و به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) عشق و علاقه وافر داشت. اثر جاویدان فردوسی، شاهنامه نام دارد و در شمار بهترین آثار حماسی عالم است.
انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا پس از پیروزی انقلاب اسلامی (1358 ش)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با پشتوانه عظیم مردم، در نهم اردیبهشت ماه 1358 ش رهبر کبیر انقلاب اسلامی، طی فرمانی به شورای انقلاب توصیه کردند که آیین نامه تدوینِ شوراهای اسلامی را تنظیم کرده تا اصل حضور و مشارکت مردم در عرصه‌های تصمیم‌گیری تأمین گردد. از این رو مردم مسلمان ایران در 20 مهر 1358ش، با حضور در حوزه‌های رأی‌گیری، نمایندگان خود را برای عضویت در شورای شهر انتخاب کردند تا اداره شهرها را به مردم بسپارند. این انتخابات در حالی برگزار شد که تنها هشت ماه از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران گذشته بود. اما به علت نقص در قوانین، این شوراها، فعالانه به کار خود ادامه ندادند. ولی سرانجام پس از نوزده سال، در هفتم اسفند 1377، بار دیگر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا به صورت قانونمند و فراگیر برگزار شد.
روز ملی کاهش آثار بلایای طبیعی (تصویب 1373 ش)
در ایران ، 20 تا 25 مهر ، هفته کاهش بلایای طبیعی نامگذاری شده است و روز 20 مهر را روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی نام نهاده اند. شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران نظیر قرارگیری آن روی کمربند زلزله ، واقع شدن در عرضهای پایین و... از یک طرف و ساخت وسازهای نامطلوب و بدون رعایت نکات ایمنی از طرف دیگر، باعث آسیب پذیری ایران در برابر بلایای طبیعی شده است.
درگذشت "محمود ریاضی" محقق و مترجم معاصر (1373 ش)
محمود ریاضی در سال 1312 ش در شهرستان دره گز به دنیا آمد. وی همزمان با وقایع ملی شدن صنعت نفت برای ادامه تحصیل راهی مشهد گردید و از این زمان وارد مبارزات سیاسی شد. محمود ریاضی پس از کودتای 28 مرداد 1332ش مدتی به دانشکده افسری رفت و سپس وارد دانشکده فنی شد. در 1341ش فارغ‌التحصیل گردید و مطالعات خود را در صنعت برق ادامه داد. محمود ریاضی در اواخر عمر، ترجمه داستان تمدن جهان از آغاز تا سال 1990 م را شروع کرده بود که اجل مهلتش نداد. ترجمه آثاری همچون ظهور و سقوط قدرت‌های بزرگ، روسیه، غرب و چین، بحران انرژی و نیز تألیف تحلیلی کوتاه از امپریالیسم از اوست. استاد ریاضی در مهرماه 1372ش بر اثر سانحه هوایی در شصت سالگی درگذشت.
روز بزرگداشت حافظ
خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی در حدود سال 726 ق در شیراز به دنیا آمد. او تفسیر قرآن، حکمت و ادبیات عرب را به خوبی می‌دانست و چون قرآن را با چند روایت و قرائت حفظ کرده بود، به حافظ شهرت یافت. حافظ با الهام گرفتن از آموزه‌های اسلامی و مفاهیم قرآنی و بکارگیری استعارات و کنایات منحصر به فرد، توانست ناب‌ترین غزل‌های تاریخ ادبیات ایران را بسراید. اهمیت حافظ در آن است که توانست مضامین عرفانی و عشقی را به نحوی در هم آمیزد که از دو شیوه غزل عارفانه و عاشقانه، سبک واحد و جدیدی به وجود آید.
روز اسکان معلولین و سالمندان
بیستم مهر، به نام "روز اسکان معلولان و سالمندان" نامگذاری شده است. سالمندان و معلولان حق دارند از زندگی سالم، در رفاه و بانشاطی برخوردار باشند و صرفا وجود یک سری ضعف‌های جسمانی نباید باعث شود که آن‌ها لذت زندگی را تجربه نکنند.
امضای قرارداد خرید دو نیروگاه اتمی از فرانسه هر یک به قدرت 900 مگاوات به علت مسائل و مشکلاتی که پیش آمد به تأخیر افتاد(1356ش)
تولد "محمد بن همام" محدث شهیر ایرانی(258 ق)
ابوعلی محمد بن همام از علما ومحدثین مشهور ایرانی در بغداد زندگی می‌کرد. او در محضر بسیاری از علمای عصر خود، تعلیم دید و با علم حدیث به خوبی آشنایی داشت. همچنین این دانشمند مسلمان، شاگردان بسیاری تربیت کرد که بعدها هر یک از آنان عالمی برجسته در علم حدیث و دیگر علوم اسلامی شدند. از ابن‌همام آثاری دربارهٔ تاریخ پیشوایان دین اسلام به جای مانده است.
شهادت زایرین خانه خدا در حرم امن الهی توسط وهابیون سعودی(1407 ق)
در ششم ذیحجهٔ سال 1407 ق برابر با یازدهم مرداد ماه سال 1366 ش، صدها زائر ایرانی و تعدادی از زائران دیگر کشورها در شهر مکهٔ منوّره، در حال انجام فریضهٔ الهی برائت از مشرکین به دست ماموران دولت عربستان به شهادت رسیدند. زائران خانهٔ خدا، این مراسم را همه ساله با الهام ازتعالیم اسلام و قرآن برگزار می‌کنند ودر آن، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد، بیزاری خود را از دشمنان اسلام به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام می‌کنند. برگزاری مراسم برائت از مشرکین در جریان اجتماع بزرگ و پرشکوه حج، تاثیر آن را دو چندان می‌کند. با توجه به این موضوع رهبر کبیر انقلاب اسلامی و حضرت آیت اللَّه خامنه‌ای بر انجام هر چه باشکوه‌تر مراسم برائت، تاکید داشته و دارند. بر اثر این یورش بی‌رحمانه، چهارصد زائر به شهادت رسیده و بیش از هزار نفر زخمی شدند.
کشف قاره امریکا توسط "کریستف کُلُمْبْ" مکتشف و دریانورد ایتالیایی (1492م)
در سوم اوت 1492م کریستوفر کُلُمبوس معروف به کریستف کُلُمْبْ که دریانوردی ایتالیایی و در خدمت اسپانیا بود، سفر دریایی خود را به وسیله یک کشتی به اندازه قایق‌های امروزی، از بندر پالوس اسپانیا آغاز کرد و به سمت اقیانوس اطلس حرکت نمود. کلمب برخلاف بسیاری از مردم زمان خود معتقد بود که زمین گرد است و اطمینان داشت که با سفر دریایی به سوی غرب می‌تواند راهی تازه را برای تجارت سودآور اروپاییان به خاور دور پیدا کند. این نقشه خوبی بود ولی دو نقطه ضعف داشت. اول اینکه او تصور نمی‌کردکه دنیا به آن بزرگی باشد که ما امروزه آن را می‌شناسیم؛ دوم آنکه نمی‌دانست و نمی‌توانست هم بداند که دو قاره بزرگ امریکای شمالی و جنوبی در سر راه او قرار گرفته‌اند.
تولد "جان کیتْسْ" شاعر و ادیب برجسته انگلیسی (1795م)
جان کیتس (به انگلیسی: John Keats) (زاده ۳۱ اکتبر ۱۷۹۵ - درگذشته ۲۳ فوریه ۱۸۲۱) یکی از شاعران بزرگ و برجسته مکتب رمانتیسم است. کیتس در کنار بایرون و شلی، یکی از چهره‌های شاخص در نسل دوم این مکتب است، علیرغم اینکه آثارش را تنها در مدت چهار سال به چاپ رساند. در طول زندگی کوتاهش، واکنش خوبی توسط منتقدین نسبت به کارهایش صورت نگرفت، اما تاثیر او بعد از مرگ بر شاعرانی نظیر آلفرد تنیسون و ویلفرد اُون چشمگیر بود. شعر کیتس مبتنی بر تصویرسازی‌های شهوانی بود، بصورت بارز در مجموعه اُودها (معادل تلفیقی از قصیده و غزل در شعر فارسی)، که در میان محبوب ترین اشعار ادبیات انگلیسی قرار دارند. کارهای کیتس از سوی شاعران انگلیسی بسیار تجلیل شده‌است.
مرگ "جورج استیفنسون" مخترع لوکوموتیو و پدید آورنده راه آهن (1848م)
جورج استیفنسون، مبتکر انگلیسی در 26 مارس 1781م در انگلستان به دنیا آمد. وی با تلاش خستگی‌ناپذیر طی پانزده سال، در نهایت موفق به اختراع اولین لوکوموتیو بخار در 25 ژوئیه 1814م گردید. اساس این لوکوموتیو، یک ماشین بخار و دیگ بخار بود. بخارِ تحت فشار، از دیگ وارد استوانه‌ها می‌شد و فشار آن، پیستون‌ها را به پیش می‌رانْد. این حرکت با میله‌هایی به چرخ‌های لوکوموتیو منتقل می‌گردید و آن‌ها را به گردش درمی‌آورْد. استیفنسون همچنین برای مسیر حرکت این دستگاه، ریل راه آهن را طرح‌ریزی کرد و برای اولین بار، خط آهنی بین دو شهر انگلستان دایر نمود. استیفنسون سرانجام در دوازدهم اکتبر 1848م در شصت و هفت سالگی درگذشت.
مرگ "آناتولْ فِرانْسْ" داستان سرا، ادیب و فیلسوف فرانسوی (1924م)
آناتول فرانس (۱۶ آوریل، ۱۸۴۴ - ۱۲ اکتبر، ۱۹۲۴) تخلص ژاک آناتول فرانسوا تیبو از نویسندگان برجسته فرانسوی است. او در پاریس بدنیا آمد. پدرش کتاب‌فروش بود و زندگی آناتول نیز بیشتر با کتاب گذشت. در ۱۸۹۶ به عضویت فرهنگستان فرانسه درآمد و در ۱۹۲۱ جایزه نوبل ادبیات را گرفت. در دهه ۱۹۲۰ برخی از آثارش در فهرست کتاب‌های ممنوع فرانسه بودند.
کودتای "پرویز مشرّف" علیه "نواز شریف" نخست وزیر پاکستان (1999م)
ارتشبد پرویز مشرف رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان در 12 اکتبر 1999م در کودتایی بدون خون‌ریزی، محمد نواز شریف، نخست‌وزیر قانونی این کشور را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. این کودتا زمانی صورت گرفت که یک روز پیش از آن، نوازشریف، ارتشبد مشرَّف را که برای دیداری رسمی به بنگلادش سفر کرده بود، از کار برکنار کرد. نواز شریف پس از بازداشت شدن توسط کودتاچیان، به فساد مالی، ناتوانی در برقراری امنیت و توطئه برای ربودن هواپیمای حامل مشرف متهم شد. نخست وزیر برکنار شده پاکستان چند ماه بعد در دادگاه، محاکمه و به اتهام هواپیما ربایی، به حبس ابد محکوم گردید. اما چندی بعد به درخواست مقامات عربستان سعودی، آزاد و به آن کشور تبعید شد. مشرف در اقدامی دیگر، رئیس جمهور قانونی پاکستان را از کار برکنار نمود و خود را رئیس جمهور نامید. وی همچنین در نبودِ مجالس ملی و ایالتی، تمام اختیارات حکومت پاکستان را در امور لشکری و کشوری به دست گرفت. مشرف در آخرین اقدام خود در انتخابات سراسری در ماه مه 2002م به عنوان رئیس جمهور این کشور برگزیده شد.
روز ملی "اسپانیا"
کشور اسپانیا با 504/782 کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی اروپا، در کنار اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه و در همسایگی کشورهای پرتغال، آندورا و فرانسه واقع شده است. اسپانیا از مناطقی است که از قدیم‌الایام، محل سکونت اقوام مختلفی بوده و در قرون قبل از میلاد، فینیقی‌ها و کارتاژها نیز در آن سکنی گزیدند. زمانی جزئی از امپراتوری روم بودو در قرن هفتم میلادی پذیرای لشکریان اسلام شد و از این زمان، دوره اسلامی تاریخ اسپانیا آغاز شد. دوره جدید اسپانیا با کشف قاره امریکا توسط کریستف کلمب در سال 1492 آغاز می‌شود. اسپانیا در طی قرون بعدی به امپراتوری وسیع و قدرت‌مندی تبدیل شد که در بسیاری از نقاط جهان مستعمره داشت. در قرن نوزدهم، این امپراتوری رو به انحطاط نهاد. تا بعد از جنگ جهانی اول حکومت سلطنتی در این کشور ادامه داشت تا اینکه در سال 1931 جمهوری‌خواهان به پیروزی رسیدند. در سه دهه میانی قرن بیستم، حکومت دیکتاتوری ژنرال فرانکو در اسپانیا برقرار بود. حکومت اسپانیا، مشروطه سلطنتی با دو مجلس قانون‌گزاری است. دوازدهم اکتبر 1492 سال‌روز کشف امریکا توسط کریستف کلمب روز ملی اسپانیا نام گرفته است.
امضای قرارداد ننگین گلستان میان ایران و روسیه در پی شکست ایران از روسیه (1192ش)
با امضای قراردادی بین حاکم گرجستان و امپراتور روسیه، گرجستان تحت نفوذ روسیه قرار گرفت. با تحریک برادر حاکم گرجستان فتحعلی شاه وارد جنگ با روسها شد و بدین ترتیب بود که دوره اول جنگ‌های ایران و روس آغاز شد و پس از گذشت ده سال از شعله‌ور شدن آتش جنگ، قوای هر دو دولت چنان ضعیف شد که طرفین آمادگی خود را برای پایان جنگ اعلام کردند. بر همین اساس و با دخالت دولت انگلستان، عهدنامه گلستان میان دو کشور ایران و روسیه به امضاء رسید.
خط قرمز سرزمینهای جدا شده از ایران در این قرارداد را نشان می دهد
به
موجب این قرارداد، تمامی شهرهایی که تا آن تاریخ به تصرف روسیه در آمده
بود، جزو خاک روسیه باقی ماند و مالکیت روسیه بر شهرهای قره باغ، باکو،
دربند، لنکران و بخشی از تالش نیز پذیرفته شد. ایران نیز پذیرفت از همه
دعاوی خود در مورد مناطق داغستان، گرجستان و ارمنستان چشم بپوشد. همچنین حق
کشتیرانی در دریای خزر از ایران سلب گردید و در عوض، دولت روسیه تعهد سپرد
که تنها نیابت سلطنت عباس میرزا ولیعهد را پذیرفته و به قدرت رسیدن او را
تضمین کند. در این قرارداد، مرزهای دو کشور دقیقاً معین نشد و همین نامعلوم
بودن مرزهای دو کشور و مقررات عهدنامه گلستان موجب شد که دولت ایران از
این عهدنامه سربتابد و روسیه را به نیرنگ متهم سازد. این عوامل باعث شد که
جنگ دوم ایران و روسیه در سال‌های بعد شکل گیرد و عهدنامه سیاه دیگری با
نام ترکمان‌چای به ایران تحمیل شود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
