به گزارش گروه استانها باگاه خبرنگاران مسجد ملااسماعيل در سال 1222 هجري قمري توسط يكی از علمای يزد به نام آخوند ملااسماعيل عقدايی در عهد سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شد كه مشتمل بر مسجد و مدرسه است.
اين مسجد پس از پيروزی انقلاب اسلامی به عنوان ميعادگاه نمازجمعه در نظر گرفته شد و فضای آن نيز گسترش يافت و نقش این مسجد در فعالیت‌های دینی و مذهبی مردم این دیار بیشتر شد.
با وجود اين مسجد بزرگ و تاريخي، نياز به وجود يك مصلا در يزد كمتر احساس شد اما با به راه افتادن نهضت احداث مصلي در كشور، يزد نيز وارد گود شد.
چندي پيش مسئول شوراي سياستگذاري ائمه جمعه استان يزد در نشست خبري خود در مورد احداث مصلا اعلام كرد: فعلا به جاي احداث مصلي، حدود پنج هزار متر به فضاي مسجد ملااسماعيل اضافه مي‌شود و در واقع طرح توسعه اين مسجد به مرحله اجرا در مي آيد.
خبري از توسعه مسجد ملااسماعيل نيست
میراث فرهنگی یزد اما طرحی را برای احیای دوباره مسجد ارائه داده و آن را طرح ساماندهی و مرمت مسجد ملااسماعیل معرفی کرده است. مسجدی که قدمتی تاریخی دارد و بنا بر ادعای مسئولان میراث فرهنگی باید مرمت و ساماندهی شود و با اين اوصاف خبري توسعه فضاي مسجد نيست.
نمايي از مسجد تاريخي ملااسماعيل يزد كه محل شهادت آيت الله شهيد صدوقي، چهارمين شهيد محراب نيز است
البته میراثی‌ها اقداماتی هم در این زمینه داشته‌اند، سقف حیاط مسجد را جمع کرده و به دنبال احداث سقف متحرک هستند. تغییراتی هم در شکل حیاط بنا ایجاد کرده و شکل هندسی حوض را تغییر داده‌اند.
دفاع مدیران میراث فرهنگی از اجرای طرح جدیدشان هم پررنگ شدن نقش این مسجد و احیای بافت تاریخی اطراف مسجد است.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد چندي پيش در نشست خبري خود در این باره اظهار داشت: مسجد ملااسماعیل نقشی اساسی در بین مردم یزد دارد و اگر این طرح اجرا نشود، این مسجد نقش خود را از دست خواهد داد.
بهرام رضایی ادامه داد: مسجد ملااسماعیل یزد علاوه بر مسجد، مصلای یزد نیز هست که لازم است با اجرای این طرح، ضمن اضافه شدن به مجموعه فرهنگی، سکونتگاه نماینده ولی‌فقیه تبدیل نيز در آن در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: میراث فرهنگی با این رویکرد پیش‌قدم شده و در مراحل کارشناسی با نشست‌های متعدد با حضور کارشناسان، اجرای فاز نخست این طرح تصویب و فاز دوم آن در دست بررسی است.
به جاي توسعه مسجد، ساختماني جديد به وسعت 6هزار مترمربع احداث مي شود
میراث فرهنگی یزد در حالی قصد اجرای طرح را دارد که به گفته مدیرکل این اداره در اجرای طرح هیچ تغییر و ساماندهی در خود مسجد و مصلا دیده نمی‌شود بلکه این تغییرات به احداث ساختمانی جدید در مساحت تقریبی شش هزار مترمربع منجر خواهد شد.
بر این اساس، در ضلع جنوبی مسجد و بین مصلا و امامزاده جعفر (ع) یزد، زمینی به مساحت 2500 متر، بر اساس تخریب در طی سالیان گذشته رها شده است و قرار است با خرید پلاک‌های مجاور این زمین، ساختمانی جدید با امکانات روز و متناسب با معماری یزد احداث شود.
در این طرح میراث فرهنگی، قرار است ساختمان اداری، مهدکودک و کلاس‌های آموزشی، سالن اجتماعات، کتابخانه و ... احداث شود.
این در حالی است که بر اساس طرح مذکور که نام ساماندهی و مرمت مسجد را بر پیشانی دارد، هیچ گونه مرمتی دیده نمی‌شود حتی ساماندهی مصلا و مسجد هم در این طرح نیست بلکه قرار است ساختمانی متفاوت از مسجد و کارکردهای آن، در این محدوده احداث شود.
وجود كوچه 8 متري بين مسجد ملااسماعيل و طرحي كه به نام توسعه و مرمت آن اجرا مي‌شود
ضمن اینکه اجرای این طرح و احداث ساختمان جدید در کنار مسجد ملااسماعیل یزد ارتباطی با توسعه مسجد مصلا ندارد چرا که بر اساس نقشه موجود، بین مسجد و ساختمان جدید، کوچه ای به اندازه تقریبی هشت متر وجود دارد.
نکته دیگر اینکه مساجد در کشور زیر نظر سازمان اوقاف و امور خیریه اداره می‌شوند و هرگونه تغییر و تحولی در آن به عهده متولیان امر در اداره کل اوقاف و امور خیریه در هر استان است.
این در حالی است که مدیرکل اوقاف و امور خیریه یزد از اجرای چنین طرحی اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.
اداره اوقاف يزد بي خبر از جريان مرمت و ساماندهي مسجد
غلامرضا عادل در این زمینه اظهار داشت: هیچ سازمانی و یا شخصیتی در مورد اجرای این طرح با اداره اوقاف یزد مذاکره نداشته و صحبتی به میان نیامده است.
وی ادامه داد: اداره کل اوقاف یزد تنها در طرح توسعه امامزاده جعفر یزد ورود داشت و حمایت کرد که این طرح نیز از سوی میراث فرهنگی پس گرفته شد و اجرای آن متوقف شده است.
در همین حال چندی پیش رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان یزد از توسعه مصلای یزد به اندازه پنج هزار متر مربع خبر داده بود.
حجت الاسلام رضا شريفي با تایید این خبر اظهار داشت: بجای احداث مصلی در یزد، پنج هزار متر مربع به مساحت مسجد ملااسماعیل یزد افزوده می‌شود.
وی ادامه داد: هم اکنون زمینی به وسعت پنج هزار مترمربع در مسجد ملا اسماعیل برای توسعه این مکان مقدس در نظر گرفته شده که هزار متر آن در زمان مرحوم حجت الاسلام صدوقی اختصاص یافته و مابقی در حال پیگیری است.
این در حالی است که مدیرکل میراث فرهنگی یزد بر مصلا بودن مسجد ملاسماعیل و مصلای فعلی یزد تاکید دارد.
رضایی همچنین ورود به این عرصه برای احداث ساختمان جدید در مساحت قریب به هفت هزار مترمربع را به دلیل تاریخی بودن بافت دانست در حالی که بر اساس ادعای کارشناسان حوزه میراث فرهنگی، احداث بنای جدید در این محدوده نیازی به حضور میراث فرهنگی ندارد چرا که تخریبی صورت نمی‌گیرد و تنها قرار است ساختمانی جدید براساس رعایت معماری یزد و سبک بناهای این استان در بافت صورت گیرد.
ميراث فرهنگي يزد از وظايف اصلي خود دور مانده است
جدای از این نکته، میراث فرهنگی وظیفه دیگری دارد و میراث‌دار چیزهای دیگری است که از اصل وظیفه خود در این سال‌ها در استان دور شده و به مسائل حاشیه‌ای می‌پردازد.
اميد مي رود با اندكي تامل در اين طرح، براي توسعه واقعي مسجد چاره انديشي شود كه به نظر مي رسد براي اين اقدام، اضافه شدن نيمي از مساحت اعلام شده يعني حدود سه هزار مترمربع نيز كافي باشد.
به نظر مي رسد با طرحي كه ميراث فرهنگي دارد، بافت قديمي از مسجد ملااسماعيل تا امامزاده جعفر (ع) تخريب مي شود تا فضاهايي نظير كتابخانه و كلاسهاي آموزشي و منزل مسكوني و ... ساخته شود و اين موضوع بحثي كاملا جدا از طرح توسعه و مرمت مسجد ملااسماعيل است./ش
