به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شیراز، این بنا در 15 آذرماه 1314 به شماره 229 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و هم اکنون به عنوان بزرگترین اثر تاریخی دستکند کشور در آستانه ثبت جهانی است .

این مسجد تنها بنای مذهبی ایران است که در 3 دوره مهر پرستی ، زرتشتی و اسلامی کاربری مذهبی داشته است.

مسجد 2 هزار و 600 ساله سنگی داراب در 5 کیلومتری مرکز شهرستان و در دامنه جنوبی کوه پهنا در دل صخره کوه کنده شده است .

محققان بر این عقیده اند که بنای اولیه مسجد سنگی داراب مربوط به دوران قبل از ساسانیان بوده و قدمت آن حداقل 2600 سال است.

این مسجد ابتدا معبد مهرپرستان آریایی بوده ، در دوران ساسانی به آتشکده تبدیل و با نام آتشکده آذرخش مشهور می شود.

به گفته این مسئول میراث فرهنگی، این بنا در دوره اتابکان فارس در سال 652 هجری قمری با ساختن محرابی در ضلع جنوبی به مسجد تبدیل و با نام مسجد سنگی داراب معرفی شده است.

نقشه مسجد عبارت از محوطه صلیبی شکلی است که دو سالن عمود بر هم دارد و در اطراف آن رواقی با جرز ، ستون و دهانه های طاق دار قرار گرفته است.

در چهار طرف سالن های اصلی راه روهای سنگی است که هم شکل هستند و به نظر می رسد که در آن زمان برای انجام مراسم های مذهبی موبدان از این راهروها استفاده می کردند.

بنا به نظر باستان شناسان و مورخین نمونه این بنا در هیچ کجای جهان دیده نشده است .

قسمتی از سقف این بنا باز و در زیر آن حوض کم عمقی برای نگهداری آتش مقدس وجود دارد که راهروهایی با سقف مدور کوتاه پیرامون آن مشاهده می شود.

همچنین دور تا دور مسجد را رواقی به عرض 1 تا 1/10 متر همراه با جرزهایی به طور متوسط به قطر 85 سانتیمتراحاطه کرده است که در سمت محراب مسدود می شوند .

بیرون مسجد یک اتاق سنگی با سقف طاقی شکل است که به عنوان انباری یا اتاقی برای اقامت نگهبانان آتشکده بوده است .

در 150 متری شمال شرقی این بنا آسیاب سنگی با دو تنوره قرار دارد که جوی های آب سنگی ، چاه های سنگی و استخرهای سنگی پیرامون آن مشاهده می شود ./س