به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، شمال کشور يعني استان‏هاي مازندران و گيلان، خاستگاه و محل زندگي حشره‏اي کوچک اما ترسناک با نام‌هاي مختلف محلي همچون شب‏سوز، تله‏گز، چي‏سوزان و بالاخره دراکولاست که در فصل تابستان و زمان برداشت محصول برنج گاهي آنچنان رعب و وحشتي ايجاد مي‏کنند که در بسياري از موارد خواب آسوده و شيرين را بر بدن‏هاي خسته بسياري از کشاورزان، ساکنان و مسافران شمال کشور تلخ و ناگوار و پس از آسيب پوستي، بسياري از فعاليت‏هاي روزانه آنان را با مشکل جدي مواجه مي‏کند. دراکولا، حشره مشهوري که در سال‏هاي اخير نام آن را بيشتر مي‌شنويم.

دراکولا در شب به سوي نور و روشنايي جلب مي‌شود و به‏ راحتي در سقف و ديوار اتاق قابل‌مشاهده است. در چنين شرايطي پيشنهاد مي‏شود با جاروبرقي، دستکش مخصوص يا حشره‏کش آن را شکار و از تماس مسقيم دست‏هايتان با آن خودداري کنيد زيرا ممکن است دست‌هايتان آلوده شده و باعث انتقال ترشحات پشه به نقاط بسيار حساس بدن مانند اطراف چشم‏ها و صورت خود فرد و ديگران شود.

متخصصان مركز تحقيقات پوست گيلان معتقدند اين حشره كوچك و خطرناك كه بيشتر در گيلان زندگي مي‏کند، با گرماي هوا و بالا رفتن ميزان رطوبت تكثير مي‌شود. قدرت پرواز اين حشره به قدري بالاست كه از فاصله 79 كيلومتري ساحل دريا به سوي نور كشتي جذب مي‏شود.

دراکولا چگونه وارد عمل مي‏شود؟

هرچند راهكارهاي ارائه‌شده از سوي پزشکان تاثير بسياري بر جلوگيري از گزش اين حشره داشته است اما هنوز هم گردشگراني كه به شمال مي‌روند، از گزند دراکولا در امان نيستند. افزايش گرماي هوا و رطوبت نسبي، بهترين مکان و زمان براي حمله شبانه دراکولاست. اين حشره اهداف خود را با پيگيري و رهيابي نور شبانه شناسايي مي‏کند،

با احساس و درک دما و بوي بدن انسان به آن نزديک مي‏شود و در قسمت‏هاي باز بدن يعني صورت، گردن، دست و پا فرود مي‏آيد. جالب است بدانيد اين پشه نيش نمي‌زند بلکه آرام روي پوست حركت مي‌کند و سم و زهر نه‏چندان قوي خود را ترشح مي‏کند. به همين دليل هرگز شما متوجه گزش يا سوزش ناگهاني آن نمي‏شويد فقط ممکن است حرکت حشره را روي پوستتان احساس کنيد.

اين عقيده وجود دارد که 4 عامل در شدت ضايعه و آثار پوستي ناشي از نيش دراکولا موثر هستند:

1. ميزان و غلظت سم تراوش شده از بدن حشره.

2. محل مورد حمله؛ مثلا پوست اطراف چشم حساس‌ترين محل و پوست کف دست و پا، مقاوم‏ترين قسمت‌هاي بدن به سم حشره هستند.

3. پوست‏هاي سفيد، بدون مو و صاف مانند پوست کودکان و پوست‏هاي چرب و مرطوب مناسب‏ترين پوست‏ها براي گزش هستند.

4. قدرت دفاعي و ترميم‏پذيري پوست که عامل تاثيرگذار در مقابله با سم اين حشره است.


راه‏هاي پيشگيري از تماس با دراکولا

براي كنترل حشره و جلوگيري از هجوم آن، اولين روش پيشگيري نصب توري و پشه‏بند در محل خواب است. كاهش تعداد لامپ‏هاي روشن و كم كردن شدت نور، پاكسازي علف‏هاي هرز و ديگر گياهان به‏خصوص گياهان پوسيده از محل نصب چادر و استفاده از حشره‏كش براي سمپاشي روي چادر از ديگر روش‏هاي مبارزه با اين حشره است. گردشگراني كه در چادرهاي خود اقامت و لباس‏هاي شسته‏شده خود را در فضاي باز آويزان مي‏كنند، بايد هنگام جمع كردن لباس‏ها آنها را بتکانند و قبل از پوشيدن دقيقا بازرسي كنند تا حشره از طريق لباس با پوست تماس پيدا نکند.


هرگز دراکولا را روي پوستتان نکشيد

عده‏اي به محض احساس حرکت حشره روي بدنشان، آن را به شدت بر سطح پوست خود مي‏فشارند و له مي‏کنند اما اين کار باعث تخليه تمام ترشحات بدن حشره بر پوست و متعاقب آن آغاز صدمه‌هاي پوستي بيشتر و شديدتر مي‏شود؛ بهترين روش آن است که ابتدا با اطمينان از محل حشره، به کمک ديگران يا با کمک آينه، با دقت و بدون کشتن حشره، آرام آن را از بدن دور و هنگام انجام اين کار آرامش خود را حفظ کنيد. سپس محل احتمالي حرکت حشره را با آب و صابون بشوييد.

عوارض پوستي تماس با دراکولا

با توجه به غلظت و ميزان سم ترشح شده و ميزان حساسيت فرد، عارضه گزش دراکولا از قرمزي‌ مختصر، سوزش و خارش تا تاول و عفونت پوست متغير است. دوره بيماري نيز به شدت ضايعه و قدرت ترميم‏پذيري پوست بستگي دارد. عوارض شديد گزش دراکولا معمولا 24 ساعت پس از تماس آغاز مي‏شود که قرمزي و احساس خارش است.

 پس از خارش، پوست موضع كنده مي‌شود و علايمي ‌از سوختگي و عفونت موضعي با پوسته‏هاي چسبنده به نام دلمه در پوست آسيب‌ديده آشکار خواهد شد. بيشترين نگراني وقتي است که پوست اطراف چشم و حتي مخاط چشم از ترشحات سمي‌ اين حشره آسيب ‌ديده باشند. در اين صورت مصدوم بايد به چشم پزشک مراجعه کند.

سمي كه از گزش دراکولا به بدن وارد مي‏شود، باعث ابتلا به بيماري درماتيت (التهاب پوست) مي‏شود. براي جلوگيري از اين عارضه بايد تا حد ممكن حشره را از روي عضو بدن بپرانيد و اگر دست يا عضو ديگري آلوده شد، حتما آن را با آب و صابون بشوييد.

درمان چيست؟

تاول‌ و التهاب ناشي از سم اين حشره درمان خاصي ندارد و دوره حداکثر 10 روزه آن نيازمند درمان حمايتي در تخفيف خارش، سوزش و جلوگيري از عفونت احتمالي است. متخصصان پوست معتقدند چنانچه ترشح سم دراکولا در نواحي حساس بدن مانند دور چشم كه داراي چين و چروك و پوست نازك است اتفاق بيفتد، شدت و درد تاول‏ها بيشتر مي‌شود بنابراين چين‏هاي پوستي بايد به دقت شسته شود. درمان ضايعه پوستي با توجه به شدت ضايعه متفاوت است اما در صورت گزيده شدن به وسيله اين پشه بهتر است اقدام‌هاي درماني زير را انجام دهيد:

** به‏طور مکرر يعني حداقل بين 3 تا 5 بار محل را با آب و صابون خنثي بشوييد.

** الکل و هيچ ماده تحريک‌کننده‌اي روي محل تماس نزنيد.

** از زدن موادي مانند ماست، سيب‏زميني و مواد مشابه به محل گزش خودداري کنيد.

** اگر محل گزش قرمزي و خارش داشت، مي‏توانيد از يک پماد استروييد موضعي ضعيف مانند هيدروکورتيزون و تريامسينولون استفاده کنيد.

** اگر تاول يا عفونتي در محل ضايعه ايجاد شد، استفاده از محلول آنتي‏سپتيک موضعي مانند محلول زينک‏سولفات 1 درصد و پماد موپيروسين يا سيلور پيشنهاد مي‏شود.

** پس از درمان ممکن است رنگ پوست محل ترميم تا مدتي تيره يا قهوه‏اي باشد اما نگران نباشيد زيرا بعد از مدتي حتما برطرف مي‏شود. با اين حال مي‏توان با نظر متخصص پوست از کرم‏هاي ضدلک موضعي مانند هيدروکينون به مقدار اندک استفاده کرد.