روز خبرنگار، امضای قرارداد 1919 م وثوق الدوله بین ایران و انگلیس، ارتحال آیت اللَّه العظمی «سیدابوالقاسم خویی»، گروگان‌گیری و شهادت دیپلمات‌های کشورمان در افغانستان توسط گروهک طالبان و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 17 مرداد 1392 خورشیدی برابر با 30 رمضان 1434 هجری و 8 آگوست 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:

روز خبرنگار

به مناسبت شهادت محمد صارمی، خبرنگار اعزامی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف افغانستان توسط گروه افراطی طالبان، روز هفدهم مرداد در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز خبرنگار نام‌گذاری شده است.

امضای قرارداد 1919 م وثوق الدوله بین ایران و انگلیس (1298 ش)
وثوق‌الدوله صدراعظم احمدشاه قاجار از نخستین روزهایی که زمام امور را در دست گرفت، به‌طور محرمانه مذاکراتی را برای انعقاد یک قرارداد با نمایندگان دولت انگلیس آغاز کرد که این مذاکرات، به‌صورت کاملاً سری، در حدود ۹ ماه به طول انجامید. سرانجام در روز هجدهم مردادماه سال ۱۲۹۸ش یک روز پس از امضای قرارداد ۱۹۱۹ درحالی‌که شاه قاجار عازم اروپا بود، ناگهان و بدون زمینه قبلی، اعلامیه وثوق‌الدوله به ضمیمه متن قرارداد در ایران منتشر شد و اعلام گردید که این قرارداد مورد تصویب هیئت وزیران قرار گرفته است.
این قرارداد شامل شش ماده و یک مقدمه و خلاصه آن عبارت بود از تعهدات انگلستان درباره احترام مطلق به استقلال و تمامیت ایران، تأمین مستشاران انگلیسی برای ادارات ایران و همکاری با ایران در زمینه احداث خطوط آهن و شبکه ارتباطی به‌همراه اعطای وام از طرف انگلستان. هم‌چنین به موجب این قرارداد، انگلیس، زمام امور مالی، اقتصادی و ارتش ایران را در دست می‌گرفت و ارتش متحدالشکل زیر نظر فرماندهان انگلیسی تشکیل می‌شد. تعرفه گمرکی نیز در ظاهر برای حفظ منافع ایران و درحقیقت به سود بریتانیا تغییر می‌یافت. سرانجام این معاهده، به‌علت فشار شدید افکار عمومی، عملی نشد و پس از برکناری وثوق الدوله، لغو گردید.


درگذشت استاد «شیخ مرتضی مدرس گیلانی» (1378 ش)
استاد شیخ مرتضی مدرس گیلانی در سال 1295 ش در نجف اشرف به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات، ادبیات و علوم مختلف را نزد استادان زمان فراگرفت و بر اثر ذکاوت و عشق به علوم و فنون دیگر به سرعت در آنها به استادی دست یافت. ایشان پس از مدتی در علم عروض و قافیه، ریاضیات، حساب عالی، هیئت و نجوم، اخلاق و عرفان، طب قدیم و علوم عقلی به مهارت رسید و به تحقیق و پژوهش در این زمینه پرداخت. وی با دانش و دانشمندان روابط نزدیک و تنگاتنگی داشت و پس از درک محضرِ بسیاری از فقها، اصولیین و زُهّاد عصر، به دریافت اجازات اجتهاد و روایت حدیث نائل گردید. استاد مدرس گیلانی از استادان نامی حوزه علمیه نجف اشرف بود که علوم ادبی، حکمت و نجوم تدریس می‌کرد.
وی در حدود سال 1335 ش در تهران اقامت گزید و به تالیف و پژوهش و نشر آثار قلمی خود و تدریس در مدرسه مروی پرداخت. از کارهای برجسته این پژوهشگر، استخراج و نشر تقویم نجومی بود که این تقویم سالیان متمادی در سایر شهرهای ایران منتشر می‌گشت. از استاد مدرس یزدی بیش از یکصد و چهل اثر قلمی بر جای مانده که العروض و القافیه و البدیع، لغتنامه هفت اورنگ، شرح جبرالخلاصه، اصول فقه و تصحیح اشارات ابن سینا از آن جمله‌اند. این محقق نام‌آور سرانجام در 17 مرداد 1378 ش برابر با 25 ربیع‌الثانی 1420 ق در 82 سالگی به دیار باقی شتافت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.


درگذشت مرجع تقلید آیت اللَّه العظمی «سیدمحمدهادی میلانی» در مشهد مقدس (1354 ش)
آیت‌اللَّه العظمی سید محمدهادی میلانی در سال 1274 ش (1313 ق) در نجف اشرف متولد گردید. ایشان پس از گذراندن مراحل مقدماتی علوم اسلامی، از محضر فقیهان نامداری چون میرزای نائینی، آقا ضیاء عراقی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ‌الشریعه اصفهانی بهره برد و پس از دریافت درجه اجتهاد، به تدریس روی آورد. جلسات درس ایشان در حوزه نجف، بسیار با شکوه بود و شاگردان فراوانی در آن تربیت شدند. حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، محمدتقی جعفری، سیدعباس صدر، مهدی نوقانی و کاظم مدیر شانه‌چی و ده‌ها عالم فاضل، از محضر درس آیت‌اللَّه میلانی، استفاده کردند.
وی پس از سال‌ها اقامت در عتبات، در سال 1334 ش وارد شهر مقدس مشهد گردید و به حوزه علمیه مشهد، رونقی دوباره داد. ایشان در کنار تدریس، تالیف و نیز ارشاد مردم، از همراهی نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) غافل نبود و حضوری مؤثر داشت. سرانجام این فقیه جلیل و مرجع عالی‌قدر در 17 مرداد سال 1354 ش مطابق با آخرین روز از ماه رجب سال 1395 ق در 82 سالگی در مشهد مقدس درگذشت و در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.


ارتحال آیت اللَّه العظمی «سیدابوالقاسم خویی» زعیم بزرگ حوزه علمیه نجف اشرف (1371 ش)
آیت‌اللَّه العظمی سیدابوالقاسم خویی در سال 1278 ش در شهرستان خوی به دنیا آمد. در حدود 30 سالگی آیت‌اللَّه خویی، بسیاری از علمای زمان به اجتهاد ایشان گواهی دادند و از این زمان بود که حلقه درس خارج وی تشکیل شد و بیش از شصت سال ادامه یافت. در طول این مدت طولانی هزاران شاگرد در محضر پرفیض این عالم ربانی پرورش یافتند که هر یک به عنوان مرجعی در سراسر سرزمین‌های اسلامی منتشر شده‌اند که حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، سید عباس خاتم یزدی، سید محمدحسین فضل‌اللَّه، سید عبدالاعلی سبزواری، سیدعلی حسینی سیستانی، سید محمد باقر صدر و محمد تقی جعفری از آن جمله‌اند.

همچنین از این عالم ربانی آثار فراوانی به یادگار مانده است که می‌توان به معجم رجال و الحدیث در علم رجال در 23 جلد، مصباح الفقاهه و تکمله منهاج الصادقین اشاره کرد. آیت‌اللَّه خویی در اواخر عمر به علت رهبری مردم در مبارزه با رژیم خونخوار بعث عراق به کوفه تبعید شد تا اینکه سرانجام در 17 مرداد 1371 ش برابر با 8 صفر 1413 ق در 94 سالگی درگذشت. پیکر پاک این عالم بزرگ در مراسمی خَفَقان بار و بدون حضور مردم، در مسجد الخضراء، محل تدریس ایشان در نجف اشرف، به خاک سپرده شد.

گروگان‌گیری و شهادت دیپلمات‌های کشورمان در افغانستان توسط گروهک طالبان (1377 ش)
پس از درگیرهای فراوانی که بین دولت افغانستان و گروه طالبان در مناطق گوناگون این کشور روی داد، سرانجام کابل پایتخت این کشور به اشغال طالبان درآمد. از این‌رو دفتر سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل به مزار شریف منتقل گردید و امور مربوط به سفارت در آن شهر ادامه یافت. با حمله نیروهای طالبان به سمت شمال افغانستان، شهر مزار شریف نیز به اشغال این گروه درآمد و آنان بدون توجه به مصونیت سیاسی و قوانین بین المللی، نُه دیپلمات ایرانی و خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی را به شهادت رساندند. تا یک ماه پس از این فاجعه، گروه طالبان از اعلام خبر شهادت ایرانیان خودداری می‌کرد تا این که در نوزدهم شهریور سال 77، این خبر را اعلام نمود. این عمل ضد انسانی با محکومیت شدید جمهوری اسلامی و دولت‌ها و مجامع مختلف روبرو گردید.

تولد فقیه کبیر آیت اللَّه «سیدمحمد مهدی بحرالعلوم» (1155 ق)
علامهٔ دهر و وحید عصر، سید محمدمهدی بحرالعلوم در آخرین ساعات ماه رمضان، قبل از طلوع عید فطر سال 1155 ق در عتبات عالیات به دنیا آمد. وی به علت فراست و کوشش فراوان، در نوجوانی به درس خارج پدر بزرگوار خود راه یافت و پس از آن در حلقهٔ درس استاد بزرگ حوزه، آیت اللَّه وحید بهبهانی، قرار گرفت و بعد از پنج سال به اجتهاد نایل آمد. سید بحرالعلوم پس از وفات استادش، وحید بهبهانی، رهبری کامل و زعامت و مرجعیت شیعه را به دست گرفت و آوازهٔ او آفاق را پر کرد. شیخ جعفر کاشف الغطاء، حجت الاسلام محمدباقر شَفقی، سید عبداللَّه شُبَّر، سید محمد مجاهد، سید محمدجواد عاملی و شیخ احمد نراقی و... از جمله شاگردان بارز وی بوده‌اند. از سید، تألیفات متعددی بر جای مانده که المصابیح فی الفقه، مِشکاةُ الهدایه و کتابُ الرِّجال از آن جمله‌اند. این عالم ربانی سرانجام در رجب یا ذیحجهٔ سال 1212 ق در 57 سالگی دار فانی را وداع و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.

لغو قرارداد استعماری انگلیس با افغانستان و اعلام استقلال افغانستان (1919 م)
کشور افغانستان واقع در جنوب غربی آسیا در 27 آوریل 1747 از انگلستان مستقل گردید، ولی دخالت‌های فراوان این استعمارگر پیر ادامه یافت و قراردادهای امتیازآورِ زیادی را با افغانستان منعقد ساخت. در اوایل قرن بیستم، شیرعلی‌خان، حاکم افغانستان بر اثر اختلافاتی که با انگلیسی‌ها پیدا کرد، با آنان به جنگ پرداخت. پس از پایان جنگ و برکناری وی، عبدالرحمن خان بر سر کار آمد. سرانجام امان اللَّه خان فرمان‌روایی یافت و در 8 اوت سال 1919 م افغانستان را کشور پادشاهی اعلام کرد و کلیه قراردادهایی را که با انگلستان منعقد شده بود فسخ نمود. این عمل که به معنای اعلام استقلال این کشور بود، موجب خشم انگلستان و منجر به برکناری امان‌اللَّه‌خان گردید.
افغانستان سرزمینی است در جنوب غربی آسیا با 652/255 کیلومتر مربع مساحت و حدود 23 میلیون نفر جمعیت که اکثراً مسلمان بوده و به دو زبان پشتو و فارسی دری صحبت می‌کنند. پایتخت افغانستان کابل و از شهرهای مهم آن، قندهار، مزارشریف، هرات و جلال آباد قابل ذکرند. بیش از 50 درصد مردم افغان نژاد پشتو داشته و بقیه گروه‌های نژادی از جمله تاجیک، ازبک و ترکمن در اقلیتند. واحد پول افغانستان افغانی است. پیش‌بینی می‌شود جمعیت این کشور تا سال 2025 در حدود 45 میلیون نفر خواهد شد. نظام سیاسی حاکم بر افغانستان حکومت (دولت) موقت انتقالی تحت نظارت سازمان ملل متحد است. 15 فوریه سال‌روز خروج قوای شوروی در سال 1988 م از افغانستان را روز ملی این کشور نام‌گذاری کرده‌اند.


آغاز بنای شهر «اسکندریه» توسط اسکندر مقدونی در مصر (333 سال قبل از میلاد)
اسکندریه، شهر بندری مهم و دومین شهر بزرگ مصر است. نام این شهر از نام اسکندر مقدونی گرفته شده است که پس از فتوحاتش، دستور ساخت این شهر را داده بود. اسکندریه، در دوره بطلمیوسیان پایتخت بود و بزرگ‌ترین شهر جهان یونانی شناخته می‌شد. امروزه جمعیت این شهر ۳،۵ تا ۵ میلیون نفر است و دومین شهر بزرگ مصر و هم‌چنین پنجمین بندر بزرگ آن به‌شمار می‌آید. کتابخانه اسکندریه نیز از کتابخانه‌های معروف جهان می‌باشد. علاوه بر این‌ها، اسکندریه به‌خاطر لوله‌های گاز و نفتی که از سوئز به آن ارتباط دارد منطقه صنعتی مهمی به‌شمار می‌رود.

اعلان جنگ شوروی به ژاپن در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم (1945 م)
هنگامی که پس از پایان جنگ جهانی دوم در اروپا، کنفرانس پوتسدام در اواخر ژوئیه در آلمان برپا بود، ترومن رئیس جمهور وقت امریکا به استالین، دیکتاتور سفاک شوروی اطلاع داد که با دسترسی امریکا به بمب هسته‌ای، احتمال به کار بردن آن توسط امریکا وجود دارد که در این صورت شکست ژاپن در این جنگ حتمی خواهد بود. از این رو ترومن، استالین را به اعلان جنگ علیه ژاپن ترغیب کرد و به او اطمینان داد که از حضور در جنگی که رو به پایان است، ضرری نخواهد کرد.

در این شرایط و در حالی که طی سال‌های گذشته شوروی با ژاپن، قرارداد عدم تجاوز امضا کرده بود، پس از آن که هیروشیما در 6 اوت 1945 م توسط امریکا، هدف حمله هسته‌ای قرار گرفت و ژاپن در آستانه تسلیم شدن بود، شوروی به فرمان استالین به ژاپن اعلان جنگ داد تا بخش‌هایی از ژاپن و متصرفاتش را به دست آوَرَد. جنگ شوروی و ژاپن که در 8 اوت 1945 آغاز شد. تنها یک هفته به طول انجامید و ارتش شوروی در پایان این حملات که با حمله به ناحیه منچوری در شمال شرق چین آغاز شد، موفق گردید شمالِ کره و جزایر کوریل را به تصرف خود درآوَرَد. جزایر کوریل هنوز هم در اختیار روسیه است و مذاکرات ژاپن و روسیه برای تعیین سرنوشت این جزایر تاکنون به نتیجه نرسیده است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار