به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مرکز یزد  

ظروف مسی که در دورانهای قدیم رواج و رونق خاصی داشت و بیشتر به عنوان جهیزیه برای نوعروس ها خریداری می شد، هم اکنون با روی کار آمدن ظروف، تفلون، چینی و ... کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و توجه جوانان نیز به این حرفه بسیار کمرنگ شده است.
ناصر بابايي ندوشن،  مسئول واحد ثبت آثار تاريخي و فرهنگي وطبيعي اداره كل ميراث فرهنگي يزد در گفتگو با خبرنگارما در مورد قدمت و تاريخچه مس و مسگري در استان يزد گفت: با توجه به برسي هاي به عمل آمده و اسناد موجود استخراج و استحصال فلز مس از محدوده هاي معدني منطقه مربوط به هزاره هاي قبل از ميلاد است.

وي گفت: تل مسگران ميبد مربوط به قرون مياني اسلامي و محدوده هاي معدني استحصال فلز مس در محدوده ندوشن، مربوط به هزاره اول پيش از ميلاد از جمله آثار شاخصي است كه تاكنون شناسايي و به ثبت رسيده است. 

بابايي عنوان كرد:  قديمي ترين بازار در زمينه صنعت مسگري در استان يزد كه تاكنون شناسايي  شده، بازار مسگری یزد است که قدمت آن به قرن نهم هجری قمری باز می گردد.

وي افزود: بازار قدیمی مسگری یزد که مصالح اصلی آن را خشت، گل و آجر تشکیل می دهد، به صورت طاق و  با قوس جناحی است و دارای ارزش فرهنگی و تاریخی خاصی است که قدمت آن به دوران تیموری باز می گردد و به شماره ثبتی 7786 و در سال 81 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

معاون صنايع دستي اداره كل ميراث فرهنگي استان يزد نيز در اين زمينه گفت: در گذشته بیش از 50 باب مغازه مسگری  در اين بازار فعال بود اما کم کم به علت فوت بعضی از مسگرها یا روی آوردن آنها به حرفه و شغل دیگري هم اکنون از این تعداد تنها هشت مورد حرفه مسگری را انجام می دهند.

محمد بهشتي نژاد افزود: بازاری که روزگاری بالغ بر 50 مسگر در آن به ساخت انواع ظروف و وسایل مسین می پرداختند، کم‌کم با صنعتی شدن شهرها و تغییر سلیقه‌های مصرف و ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت در حوزه صنایع دستی باعث شد استادکاران رشته مسگری در یزد دیگر میل و رغبتی به این حرفه و هنر نداشته باشند و كم كم طي سال‌های گذشته نظاره گر چکش های خاموش مسگران  باشيم.

وي يادآور شد: گرانی مواد اولیه مس و به‌ دنبال آن تغییر نگرش مردم از ظروف مسی به ظروف ساخته شده با مواد دیگر، علت خاموشي و موجب رکود و افت شدید در این هنر است.

بهشتي نژاد عنوان كرد: البته در سال‌های اخیر با اجرای سیاست‌های حمایتی براي هنرمندان صنایع دستی از قبیل معافیت مالیاتی صنعتگران، اجرای طرح بیمه مشاغل صنایع دستی، شرکت در نمایشگاه‌های سراسری، منطقه‌ای براي فروش و بازاریابی تا حدودی مشکلات این هنر و صنعت رفع شده است.

وي بيان داشت: براي اينكه هنر مسگري در يزد رونق گذشته خود را دوباره به دست بياورد، بايد دولت و مردم هر دو همكاري كنند و براي اين كار تاكنون اين چند نفر را كه مشغول به كار و حرفه مسگري هستند، بيمه حمايتي شاغلان صنايع دستي شدند.

بهشتي نژاد افزود: ولی با این وجود لازمه حمایت از این هنر و صنعت همکاری متقابل مردم (مصرف‌کنندگان) را مي طلبد که خوشبختانه با آشنایی مردم با مضرات استفاده از بعضی ظروف، مجدداً به سمت فرهنگ نیاکان خود که استفاده از ظروف مسی است، روی آورده‌اند. 

فتحي اظهار داشت: بسیاری از مردم به دلیل بیماری هایی که ناشی از کمبود برخی املاح و مواد در بدن آنها به سراغشان آمده، به توصیه پزشک از ظروف مسی استفاده می کنند و بسیاری دیگر نیز به خاطر علاقه به شکل و ترکیب این ظروف آن را خریداری می کنند.

 وي تاكيد كرد: استفاده از ظروف مسي در صورتي كه با روش مناسب و با قلع سفيدكاري شده باشد نه با سرب، بر ديگر ظروف ارجحيت دارد و براي طبخ غذا مناسب است ولي بايد هنگام شستشوي اين ظروف دقت لازم را به خرج داد.

فتحي ادامه داد: البته بايد توجه داشت كه غذاهاي ترش يا اسيدي را نبايد در اين ظروف طبخ كرد زيرا اسيد باعث از بين رفتن روكش قلع مي شود.

 در ادامه سري به بازار زدم و براي دانستن اين كه آيا ظروف مسي با قلع يا سرب سفيد مي شوند و با يكي از با تجربه ترين استادکاران و یکی از کارشناسان صنعت مسگری كه تا مدتي قبل روزنامه نگار بوده و به خاطر اينكه حرفه مسگري را رو به نابودي مي ديده و اينكه اين حرفه به دست فراموشي سپرده مي شده، روزنامه نگاري را ترك كرده و به هنر مسگري كه از پدرش فرا گرفته است، روي آورده، به گفتگو نشستيم.

محسن تجمليان گفت: بسیاری از استادان مسگری اکنون دیگر حیات ندارند تا شاگردانی برجسته همچون خود تربیت کنند و مغازه های بزرگ مسگری این روزها به ظروف تفلون، چدن، آلومينيوم و استیل آراسته شده است.
 وي با بیان اینکه مسگري حرفه سختي است و نیروی بدنی زیاد احتیاج دارد وعشق مي خواهد، بيان كرد: بيشتر مسگرها این شغل را از پدر خود به ارث برده اند.

 وی افزود: این بازار در قدیم از رونق و رواج خاصی برخوردار بود که هم اکنون بسیار کم رنگ شده است و مردم بیشتر برای فروش مس های خود به این مغازه ها مراجعه می کنند و چقدر سخت است، مس هایی که روزی با تلاش، عشق و عرق جبین ساخته شده، هم اکنون دوباره با اشکال اوراق به خودمان برگردانده می شو ند.

وي با بيان اينكه در بازار مسگري يزد همه ظروف مسي با قلع سفيدكاري مي شود، در رابطه با مزایای استفاده از ظروف مسی گفت: محققان در تحقیقات خود دریافته اند که میکروب غذایی در داخل آلیاژ مس رشد نمی کند، مس با فلز قلع اندود می شود که میل به ترکیب شدن ندارد و یکی از عناصر واسطه است.