به گزارش گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران ؛ سمانه برادران پژوهشگر طرح و فارغ‌التحصیل مقطع دکتری مهندسی هسته‌ای در گرایش پرتو پزشکی با اشاره به اثر سرطان‌زایی گاز بی‌رنگ و بی‌بوی رادون که با غلظت‌های مختلف از زمین متصاعد می‌شود، گفت: با بالارفتن استانداردهای بهداشتی در کشورها و مشخص شدن هر چه بیشتر نقش برخی عوامل از جمله سیگار، آزبست و غذاهای آماده (فست‌فود) در افزایش میزان سرطان، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که گاز رادون نیز از عوامل مهم و اصلی ابتلا به سرطان ریه به شمار می‌رود به گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی (WHO) گاز رادون را بعد از سیگار به عنوان دومین عامل ابتلا به سرطان ریه در جهان معرفی کرده است.

وی افزود: پیش از این سرطان‌زایی رادون اثبات شده است و نسبت غلظت این گاز با میزان سرطان‌زایی براساس یافته‌های تجربی به دست آمده بود اما در این پژوهش موفق شدیم با استفاده از روش محاسباتی اتوماتای سلولی و شبیه‌سازی در فضای مجازی، الگوریتمی را طراحی کنیم که با دریافت میزان عددی غلظت رادون در محیط، مدل سرطان‌زایی آن برآورد و میزان خطر ابتلا محاسبه می‌شود.

برادران تصریح کرد: این موضوع به متخصصان کمک می‌کند تا بتوانند آئین‌نامه‌ها و قوانین مربوط به حفاظت مردم در برابر گاز رادون را با دقت بیشتر و متناسب با شرایط محیطی هر محل تعیین و تجویز کنند.

پژوهشگر این طرح، از جمله مشکلات ارزیابی اثرات بیولوژیکی ناشی از استنشاق گاز رادون را بسته بودن محیط ریه و پیچیدگی‌های فرآیند سرطانی شدن سلول و همچنین زمان طولانی بالغ بر 17سال از زمان جهش ژنتیکی اولیه سلول ریوی تا ابتلا به سرطان برشمرد و گفت: سلول‌ها در اثر برخورد ذرات آلفای ناشی از رادون آسیب می‌بینند و تقسیم طبیعی آنها مختل می‌شوند به گونه‌ای که دچار تکثیر بی‌رویه و افزایش سوخت و ساز می‌شوند.

وی افزود: نرخ سوخت و ساز با افزایش نرخ تکثیر در گذر زمان افزایش یافت و وقتی به بیشترین مقدار خود رسید، در این شرایط از تجمع این سلول‌های غیر طبیعی با نرخ متابولیسم و تکثیر بالاتر از حد طبیعی توده سرطانی شکل می‌گیرد.

برادران تصریح کرد: ما توانستیم تخمین و برآوردی از آسیب سلولی ناشی از برخورد ذرات آلفای ناشی از استنشاق گاز رادون را با دنبال کردن نرخ متابولیسم سلول‌ها به دست بیاوریم و در نهایت خطر ابتلا به سرطان ریه را در هر غلظت مشخص از گاز رادون ارزیابی کنیم.

بر اساس این گزارش رادون متصاعد شده در فضای آزاد به اندازه‌ای رقیق می‌شود که در حالت عادی خطری برای سلامتی انسان به شمار نمی‌رود ولی در فضاهای بسته شامل منازل، مکان‌های استراحت، تفریح و گردشگری ممکن است گاز رادون تجمع پیدا کرده و به تدریج و در دراز مدت در سلامتی انسان اثرگذار شود.

با توجه به اثر گاز رادون در سرطان‌زایی، پژوهشگران این طرح به مسئولان ذیربط در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان محیط زیست، امور حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی توصیه می‌کنند تا با تدوین و اجرایی کردن آئین‌نامه‌های لازم در مورد مصالح ساختمانی، چگونگی ساخت و ساز و اندازه گیری گاز رادون در مناطق مختلف، خطر تاثیر این عامل سرطان‌زا را نیز تا حد امکان کاهش دهند.

براساس این گزارش، در آمریکا سالانه حدود160هزار نفر بر اثر سرطان ریه می‌میرند که از این تعداد حدود21هزار مرگ به علت سرطان ریه ناشی از گاز رادون است.

شایان ذکر است، این طرح در قالب پایان‌نامه دکتری مهندسی هسته‌ای، گرایش پرتو پزشکی و با راهنمایی سعید ستایشی، دانشیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهیه و تدوین شده است.