به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،دکتر همایون مژدهی‌آذر، متخصص پوست و مو، دلایل پیدایش موخوره را توضیح داده و روش‌هایی را نیز برای پیشگیری از آن توصیه کرده‌است.

چند شاخه شدن نوک موها، یکی از معضلاتی است که خیلی از افراد با آن روبه‌رو می‌شوند و معمولا به معنی آن است که باید موها را کوتاه‌تر کرد. بخصوص کسانی که موهای بلندی دارند، این مورد را بیشتر از دیگران تجربه می‌کنند و اکثرا از این‌که مجبورند به خاطر موخوره موهای‌شان را کوتاه کنند، کلافه و ناراضی هستند.

موها از دو قسمت تشکیل می‌شود، ریشه و ساقه. قسمت ریشه مو، آن بخشی است که تمام ساختمان‌های مو از آن ایجاد می‌شود و حدود یک میلی‌متر زیر پوست قرار دارد و ساقه مو قسمتی است که ما می‌بینیم و به چشم می‌آید.

قسمت زنده مو، ریشه است که زیر پوست قرار دارد و اگر آسیبی به آن وارد آید، دیگر مویی تولید نمی‌شود یا اگر هم تولید شود، یک موی مشکل‌دار و بیمار است؛ اما ساقه، در واقع قسمت مرده موهاست و در آن سلول زنده‌ای وجود ندارد. بنابراین اگر این قسمت آسیب ببیند، در صورتی که مشکل به ریشه نرسد، معمولا ریشه دوباره موی سالم را ایجاد می‌کند و مشکل خاصی پیش نمی‌آید.

موخوره، یکی از آسیب‌هایی است که به قسمت ساقه، یعنی قسمت مرده مو وارد می‌شود. یک تخته چوب را در نظر بگیرید که اگر حرارت ببیند، ممکن است بسوزد؛ اگر در آب بیفتد، ممکن است ورم کند و تکه تکه بشود و اگر ضربه بخورد، ممکن است بشکند. همین مسأله در مورد ساقه مو هم صادق است.

آسیب‌های فیزیکی می‌تواند در ساقه مو تغییر ایجاد کند. این تغییرات فیزیکی می‌توانند خود را به شکل‌های مختلفی نشان دهند؛ از جمله شکننده شدن مو به صورت تغییر شکل موها از حالت صاف و کشیده و براق به مویی پیچ خورده و ناصاف و دندانه دندانه.

بعضی وقت‌ها آسیب، خود را به صورت شکستگی عرضی در مو نشان می‌دهد که مو کاملا از وسط شکستگی طولی پیدا می‌کند ولی گاهی شکستگی در امتداد ساقه است که اگر به نوک مو برسد، می‌تواند منجر به دو یا چند شاخه شدن مو بشود که از آن با عنوان موخوره نام برده می‌شود.

آسیب‌های فیزیکی که باعث ایجاد موخوره می‌شوند، عبارتند از: حرارت ناشی از سشوار، اتوی مو و حتی آفتاب به صورت مستقیم و شدید، بستن بیگودی، آسیب‌های شیمیایی ناشی از مواد دکلره و موادی که برای رنگبری از آنها استفاده می‌شود، استفاده مکرر از انواع و اقسام رنگ‌های شیمیایی یا فرآورده‌هایی مثل ژل‌ها و مواد دیگری که به هر عنوانی برای موها استفاده می‌شود و شانه کردن‌های غیرصحیح به طوری که دندانه‌های شانه آسیب کششی روی مو وارد کند.

بدن هم موخوره دارد

موخوره عمدتا در موهای سر دیده می‌شود ولی در ابروها و نواحی دیگر بدن هم ممکن است آن را مشاهده کنیم. رنگ کردن ابروها از عواملی است که می‌تواند در این ناحیه ایجاد موخوره کند. سایش دو قسمت پوست روی یکدیگر، مثل بازو به پوست تنه یا سایش پوست با پارچه و لباس و همچنین خشک کردن خشن بدن با حوله بعد از استحمام نیز ممکن است باعث بروز این عارضه شود. حرارت و نور آفتاب هم می‌تواند شکنندگی و دو شاخه شدن موها را ایجاد کند.

در جایی مثل شمال کشور، اگر یک مرد مدت زیادی زیر آفتاب باشد، ممکن است موهای بدنش دچار چنین وضعی بشود. در بعضی موارد سوء‌تغذیه هم این حالت را ایجاد می‌کند که این مورد اخیر چندان شایع نیست.

موخوره در هر سنی ممکن است در موها ایجاد شود و بنا بر آسیبی که به ساقه مو وارد می‌آید، حتی در سنین کودکی هم امکان پیدایش موخوره وجود دارد.

وقت نداری، کوتاهش کن

امکان بروز موخوره در موهای بلند بیشتر است و از آنجا که رسیدگی به این نوع موها، مشکل‌تر و وقتگیر است، توصیه می‌شود کسانی که زمان کافی برای رسیدگی به آن را ندارند، موهای‌شان را کوتاه نگه دارند.

شانه کردن موی بلند، سخت‌تر از موی کوتاه است و خیلی از افراد آن‌طور که باید، برای شانه کردن وقت نمی‌گذارند. در نتیجه عجله می‌کنند، به مو فشار می‌آورند و برای صاف کردن موهای‌شان نیز از روش‌هایی بهره می‌گیرند که چندان توصیه نمی‌شود، مثل اتو کردن مو و استفاده از مواد صاف‌کننده.

علاوه بر آن، خشک کردن موهای بلند بعد از استحمام نیز سخت‌تر است یا باید بگذارند خودش خشک بشود که معمولا زمان زیادی طول می‌کشد یا باید با بستن یک حوله به روی سر و باقی گذاشتن‌اش به مدت نیم تا یک ساعت آب موها را بکشند یا از سشوار استفاده کنند که در این روش بهتر است سشوار با فاصله 30 تا 40 سانتی‌متری از سر نگه داشته شده و به صورت یکنواخت و آرام بالای مو حرکت داده شود.

سشوار کشیدن‌های نزدیک، داغ و باعجله می‌تواند باعث ایجاد آسیب و موخوره شود. طرز بستن موها هم خیلی اهمیت دارد. موهایی که خیلی سفت بسته می‌شود و کشش زیادی به ساقه مو وارد می‌آید، در معرض دو یا چند شاخه شدن ساقه قرار می‌گیرد.

بعلاوه بیماری‌هایی هم هستند که در آنها موها شکننده می‌شود و ممکن است با ضربات خیلی ملایم‌تر و آسیب‌های کمتری به صورت موخوره خود را نشان بدهد، مثل سوءتغذیه‌های مختلف که بخصوص در افراد شدیدا بیمار یا در کودکانی که دچار مشکلات تغذیه هستند، مشاهده می‌شود که البته خیلی شایع نیست.

تا نرم‌کننده هست، سرکه چرا؟

سرکه یک اسید و پاک‌کننده نسبتا خوب برای موهای چرب، موهایی که شوره دارد و حتی برای پاک کردن کف سر از پوسته‌هاست،‌ ولی با وجود نرم‌کننده‌های مختلف و خوبی که در بازار وجود دارد، امروزه کمتر از روش‌های سنتی استفاده می‌شود بخصوص که هیچکدام کارآیی این نرم‌کننده‌های استاندارد را ندارد و روش‌های استانداردی هم نیستند، چراکه مثلا افراد نمی‌دانند سرکه را با چه غلظتی باید استفاده کنند چون سرکه‌های مختلفی وجود دارد و هر سرکه هم غلظتش با دیگری متفاوت است، بنابراین احتمال خطا کردن و بروز عوارض در این روش‌ها بیشتر است.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که مویی که دو شاخه می‌شود، دیگر به حالت اول خود برنمی‌گردد. در واقع کار نرم‌کننده‌ها این است که دو طرف این دوشاخه شدگی را به هم می‌چسبانند و سطح مو را که ناهموار و تکه‌تکه کنده شده، صاف و هموار می‌سازند و به شکل موقت کمک می‌کنند به این که فرد موهای براق، قابل شست‌وشو و قابل شانه شدن قبلی‌اش را پیدا کند؛ وگرنه واقعیت این است که باید صبر کرد تا موی سالم از ریشه رشد کند و جایگزین شود.

 مکانیزم نرم‌کننده‌ها این است که فرورفتگی‌های روی موها را پر می‌کرده و کمک می‌کنند تا موها راحت‌تر روی هم بلغزند و برق و قابلیت انعکاس نوری که قبلا داشتند و اکنون بر اثر بدشکل شدن این حالت را از دست داده‌اند، دوباره بازیابند. در نهایت این‌که با استفاده از نرم‌کننده نسبتا خوب به چنین نتیجه‌ای می‌رسیم اما روش‌های سنتی مثل استفاده از سرکه حداقل در این مورد به این خوبی جواب نمی‌دهد.

برای درمان موخوره از داروی خوراکی و قرص و کپسول استفاده نمی‌شود و اساس کار روی استفاده از نرم‌کننده‌هاست. چرا که به هر حال این حالت، یک تغییر فیزیکی است و با ریشه مو کاری ندارد اما اگر ریشه مو آسیب دیده باشد، اکثرا به صورت ریزش مو ظاهر می‌شود و باید برای درمان آن اقدام کرد.

یکدفعه تغییر رنگ ندهید

با وجود تمام مضراتی که برای مواد شیمیایی و وسایلی که برای صاف کردن مو از آنها استفاده می‌شود، گفته شد، باز هم افراد به سراغ این موارد می‌روند. به همین دلیل بهتر است حداقل از راهکارهایی استفاده شود که کمتر به مو آسیب برسد. مثلا بهتر است بین دفعات رنگ کردن مو، فاصله‌های چند ماهه بگذارید یا از تغییر رنگ‌های خیلی شدید پرهیز کنید.

از رنگ‌ها و تکنیک‌های استاندارد و صحیح استفاده کنید و برای این کار از افراد خبره که در زمینه رنگ کردن متبحر هستند، کمک بگیرید. از اتوی مو تا جایی که ممکن است استفاده نکنید و برای شانه کردن موها از شانه‌های دندانه درشت بهره بگیرید. برای نوک موهای درهم رفته خود از نرم‌کننده‌هایی استفاده کنید که مخصوص داخل حمام، بعد از استحمام یا بین دفعات حمام رفتن هستند.

سعی کنید این نرم‌کننده‌ها مناسب باشند و خیلی چرب و سنگین نباشند تا زمانی که لازم است و می‌خواهید، بتوانید براحتی آنها را بشویید. سشوار را روی درجه ملایم بگذارید و آن را خیلی نزدیک به موهای سر نگیرید. اگر به مو آسیب شدید وارد شده، تا موی سالم جایگزین آن نشده ‌است، از وارد کردن آسیب بیشتر پرهیز کنید و از روش‌هایی که تحریک‌کننده هستند، بهره نگیرید./سیب