امروز در تاریخ؛
از روز قانون تا تولد مخترع «گیوتین»
روز قانون و آغاز هفته مجلس، افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی، امضای قرارداد نفتی «دار سی» بین ایران و انگلیس، اولین آزمایش هسته ای پاکستان و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 7 خرداد 1392 خورشیدی برابر با 17 رجب 1434 هجری و 28 می 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
روز قانون و آغاز هفته مجلس
مجلس شورای اسلامی در نگاه مردم ایران، محلی است جهت تهیه و تصویب قوانین اسلامی برای کلیه نیازهای جامعه در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تبلیغی، نظامی، اخلاقی، قضایی و هر چیزی که به زندگی فردی و عمومی مربوط می‌شود و به قانون نیاز دارد. قوانین غنی و قوی و پر مایه‌ای که بتواند پاسخگوی همه نیازها باشد و روزنه‌های بی‌قانونی را ببندد. از این رو افتتاح مجلس شورای اسلامی با این هدف در هفتم خرداد 1359 صورت گرفت.
گشایش مجلس یکی از مهمترین دلایل احترام به قانون و اهمیت دادن به رأی و نظر مردم در نظام جمهوری اسلامی است و وجود مجالس قانون‌گذاری در هر کشور، حکایت از وجود آزادی در نظام حکومتی آن می‌کند. به همین منظور، هفتم خرداد ماه، سالروز افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی، به عنوان روز قانون نامیده شده است.
برگزاری کنگره هفتصدمین سال وفات «خواجه نصیرالدین طوسی» (1335 ش)
در هفتم خرداد 1335، به مناسبت هفت صدمین سالگرد وفات اندیشمند و دانشور بزرگ جهان اسلام، خواجه نصیرالدین طوسی، کنگره بزرگداشتی در تهران برگزار شد و ابعاد گوناگون این شخصیت عظیم علمی مورد بررسی قرار گرفت. ما نیز در این مقال، به این بهانه به گوشه‌هایی از زندگی ایشان می‌پردازیم. ابوجعفر محمد بن محمد حسن طوسی معروف به نصیرالدین، استاد البَشَر، محقق طوسی و خواجه در روز یازدهم جمادی‌الاول 597 قدر طوس به دنیا آمد. خواجه نصیرالدین از آن پس به دعوت یکی از حاکمان فرقه اسماعیلیه به قهستان و سپس قلعه الموت در نزدیک قزوین رفت و نزدیک به 26 سال در این قلعه‌ها به سر برد، اما در این دوران، لحظه‌ای از تلاش علمی باز نایستاد و کتاب‌های متعددی به رشته تحریر درآورد.
خواجه نصیرالدین طوسی در علومی همچون ریاضیات، فلسفه، کلام، اخلاق، ادبیات، هیئت و نجوم و... مهارتی بسزا داشت و آثار متعددی به وجود آورد که قواعدالعقاید، اخلاق ناصری، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و زیج ایلخانی از آن جمله‌اند. وی سرانجام در 18 ذیعقده 673 قدر 76 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در حرم حضرت امام موسی کاظم (ع) به خاک سپرده شد.
درگذشت علامهٔ فاضل شیخ «سلیمان بحرانی» از علمای بزرگ شیعه (1121 ق)
شیخ ابوالحسن سلیمان بن عبداللَّه‌بن علی بن حسن بحرانی ماحوزی، معروف به محقق بَحرانی از بزرگان علمای امامیهٔ اوائل قرن 12 هجری در نیمهٔ رمضان 1076 قبه دنیا آمد. او در علم حدیث، رجال، تاریخ و سیره تبحُّر داشت. شیخ عبداللَّه سماهَیجی و سیده‌اشم بحرانی صاحب تفسیر برهان و شیخ احمد بحرانی از تلامذهٔ او بودند. از آثار قلمی او: الاشارات فی الکل ام، الشفاء فی الحکمة النظریه و المعراج قابل ذکرند. این فقیه و عالم بزرگ سرانجام در 17 رجب 1121 در 46 سالگی دار فانی را وداع گفت و به دیدار دوست شتافت.
افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی (1359 ش)
هفتم خرداد، روز قانون و آغاز هفته مجلس، یادآور هفتم خرداد ماه 1359 ش می‌باشد. در چنین روزی، اولین دوره مجلس شورای اسلامی افتتاح شد و از آن پس نیز در سال‌های 79 75 71 67 63 و 83 دوره‌های دوم تا هفتم مجلس شورای اسلامی آغاز شده است. افتتاح اولین دوره مجلس قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران، یک نقطه عطف به شمار می‌رود. وظیفه این مجلس، قانون‌گذاری و نظارت مستقیم بر عملکرد رییس جمهوری و هیئت دولت است. تعداد نمایندگان مجلس، 290 نفر است و با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شوند. هر شهر به تناسب جمعیت، تعدادی از کرسی‌های مجلس را به خود اختصاص می‌دهد.
اقلیت‌های دینی
شناخته شده در ایران با وجود آنکه، اکثر آنان، از لحاظ جمعیت، حد نصاب لازم
یعنی 150 هزار نفر برای به دست آوردن یک کرسی را ندارند، اما در پارلمان
دارای نماینده می‌باشند. انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی، در فاصله
حدود یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در 24 اسفند 1358 برگزار شد. در
این انتخابات، ملت ایران با شرکت حدود یازده میلیون نفر در انتخابات به
نمایندگان خود رأی دادند؛ و با برگزاری مرحله دوم، مجلس شورای اسلامی،
ترکیب خود را یافت و با احتساب انتخابات میان‌دوره‌ای، مجموعاً 263 نماینده
به مجلس راه یافتند که در این میان، تعداد 4 زن، 130 روحانی و 133
غیرروحانی مشاهده می‌شد.
ولادت آیت‌اللّه «سیدابوتراب خوانساری» فقیه برجستهٔ شیعه (1271 ق)
سید ابو تراب بن سید ابوالقاسم خوانساری از عالمان بزرگ شیعه، فقیه، محدث، رجالی و جامع معقول و منقول و زاهد و عابد است. وی از شاگردان سید حسین کوه کمری و میرزا محمد هاشم خوانساری و از اساتید حضرات آیات سید محسن حکیم، سید محمد حجت، آقابزرگ تهرانی، میرزا ابوالحسن شعرانی و... بود. این فقیه بزرگ و مرجع عالی مقام شیعیان، همچنین آثار علمی فراوان در علوم مختلف از خود به جای گذارده است. لُبُّ الالباب فی تفسیر احکام الک تاب، الفوائد الرجالیه و مصباح الصالحین از تالیفات ایشان می‌باشند. آیت‌اللّه حاج سیدابوتراب خوانساری سرانجام در سال 1346 قدر هفتاد و پنج سالگی وفات یافت.
امضای قرارداد نفتی «دار سی» بین ایران و انگلیس (1901 م)
قرارداد دار سی در 21 مه 1901 م به امضاء دو طرف رسید. بر اساس این قرارداد، امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت در سراسر ایران به استثنای ایالات شمالی شامل گیلان، مازندران، گرگان، خراسان و آذربایجان برای مدت 60 سال به دار سی واگذار گردید. حذف مناطق شمالی ایران از چارچوب قرارداد، برای پیشگیری از عکس‌العمل و یا مخالفت روس‌ها انجام شده بود. همچنین بر اساس این قرارداد، دار سی متعهد گردید ظرف دو سال، شرکت و یا شرکت‌هایی برای بهره‌برداری از این امتیازات تأسیس نماید و سالیانه مبلغ 20 هزار لیره وجه نقد و معادل همین مبلغ از سهام شرکت و نیز 16 درصد از منافع خالص خود را به دولت ایران بپردازد. شرکت نفت دار سی، پس از هفت سال، سرانجام در 26 مه 1908 مدر منطقه مسجد سلیمان به نفت رسید.
با این حال از آن جا که پس از مشروطه و تدوین قانون اساسی، دادن هر نوع امتیاز، به تصویب مجلس نیاز داشت، مجلس اول مشروطه به بحث درباره قرارداد دار سی پرداخت اما نه امتیاز نفت دار سی را تأیید کرد و نه آن را رد نمود. این امتیازنامه به نوعی دیگر در زمان رضاخان به تصویب مجالس رسید که البته مفاد آن بیشتر از گذشته، به ضرر ایران بود. موافقت‌نامه دار سی در سال 1933 م (1312 ش) جای خود را به قرارداد 26 ماده‌ای جدیدی داد که به قرارداد 1933 موسوم گردید. در نهایتْ ملی شدن صنعت نفت در سال 1951 م (اسفند 1329 ش) که نتیجه قیام مردمی و رهبری روحانیت آگاه بود به حضور مستقیم استعمارگر انگلستان در اقتصاد و شریان نفتی ایران خاتمه داد.
عقب‌نشینی نیروهای متفقین از بندر دون کرک فرانسه (1940 م)
هم‌زمان با پیشروی نیروهای آلمان نازی و تصرف کشورهای همسایه، خطوط دفاعی فرانسه در برابر آلمان در هم شکسته شد و 335 هزار نفر از قوای فرانسه و انگلیس در بندر دون کرک به محاصره مهاجمان درآمدند. با ادامه هجوم آلمان به طرف شمال، بندر دون کرک، آخرین گریزگاه نیروهای محاصره شده نیز در خطر سقوط قرار گرفت و از روز 27 مه 1940 م، عملیات تخلیه نیروهای انگلیس و فرانسه آغاز شد. در این عملیات، 774 کشتی جنگی متفقین برای نجات حدود 350 هزار سرباز انگلیسی، فرانسوی و بلژیکی شرکت کردند؛ اما در اثر حملات هوایی و محاصره بندر دون کرک توسط ارتش آلمان نازی، نزدیک به 50 هزار نفر از نیروهای متفقین کشته و 400 کشتی جنگی آن‌ها نیز نابود شد. در نهایت، پس از شکست نیروهای متفق در فرانسه، این کشور نیز به طور کامل به اشغال آلمان در آمد.
درگذشت «اوژن بورنوف» کاشف رمز خطّ میخی (1852 م)
اوژن بورنوف خاورشناس فرانسوی و بزرگ‌ترین دانشمند سانسکریت‌شناس، در دوازدهم اوت 1801 مدر پاریس به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه، در علم حقوق فارغ‌التحصیل گردید و ضمن اشتغال به عنوان وکیل دعاوی، به زبان و ادبیات مشرق زمین و شگفتی‌های سرزمین هند، علاقه‌مند شد. از این رو به فراگیری زبان‌های سانسکریت و پالی همت گماشت و به کار مطالعه و تحقیق روی آورد. این دانشمند جوان در ضمن مطالعه در کتابخانه ملی پاریس، به نسخه‌هایی از کتب مذهبی زرتشتیان برخورد کرد که پس از مطالعه آن، توانست عقایدی را که بر اثر مرور زمان حتی در بین زرتشتیان، منحرف شده بود دوباره برقرار نماید.
بورنوف در سال 1835 م تفسیر یِسْنا را که یک متن مهم زرتشتی است انتشار داد و به کمک زبان سانسکریت آن را نوشت. وی با این کار علمی بزرگ، کلید و کشف رمز خواندن کتیبه‌های خطی میخی در زبان‌های ایران باستان را به دست دیگر دانشمندان داد. بورنوف همچنین پس از مطالعات فراوان، کتاب بودا و مذهب او را به تنهایی و بدون کمک دیگران نگاشت و اثری بی‌مانند پدید آورد. بورنوف، از دانشمندان بزرگ سانسکریت‌شناسی بود و بر زبان‌های ایران باستان نیز تسلط داشت. بورنوف در دوران زندگی علمی خود، به عضویت مؤسسات علمی و انجمن‌های متعدد خاورشناسی درآمد و در دانش‌سرای عالی پاریس به تدریس پرداخت. اوژن بورنوف سرانجام پانزده روز پس از انتخاب به عنوان سردبیر فرهنگستان کتیبه‌ها و ادبیات فرانسه، در 28 مه 1852 مدر 51 سالگی درگذشت.
خط تلگراف برلین تهران
کمپانی آلمانی زیمنس 28 می 1868 اعلام کرد که کار کشیدن خط تلگرافی را که از برلین آغاز می‌شود تا تهران ادامه خواهد داد. این خط قرار بود از خاک امپراتوری روسیه (روسیه و قفقاز) بگذرد و از طریق تبریز به تهران برسد. در آن زمان لهستان نیز در قلمرو روسیه قرار داشت.
تصرف کشور بلژیک توسط ارتش آلمان نازی در جریان جنگ جهانی دوم (1940 م)
چند ماه پس از آغاز جنگ جهانی دوم، هیتلر تصمیم گرفت تا فرانسه را به تصرف خود درآورد. از این‌رو به جای حمله مستقیم به خطوط دفاعی فرانسه در طول مرزهای آلمان، حمله به خاک فرانسه از طریق مرزهای بلژیک را در پیش گرفت. به همین جهت، نیروهای آلمان در سحرگاه دهم مه 1940 م، هر سه کشور کوچک بلژیک، هلند و لوکزامبورگ را مورد حمله قرار دادند. این امر باعث واکنش سریع نیروهای انگلستان شد و به مقابله در برابر آلمان پرداختند؛ اما این مقاومت چندان دیری نپایید و در نهایت، مردم بلژیک پس از 18 روز مقاومت در برابر هجوم ارتش آلمان، به فرمان پادشاه بلژیک، جنگ را متوقف کردند و بلژیک در 27 مه 1940 م به دست آلمان افتاد. این تصمیم باعث نارضایتی مردم بلژیک و در نهایت برکناری رسمی پادشاه این کشور از سلطنت در سال 1951 مشد.
روز ملی و استقلال «آذربایجان» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991 م)
سرزمین آذربایجان در زمان‌های گذشته در تصرف ایران بود تا این که پس از شکست ایران در نبردهای توسعه‌طلبانهٔ روسیه در زمان فتحعلی شاه قاجار، به موجب عهدنامهٔ گلستان، به روسیه ضمیمه شد. در پی وقوع انقلاب روسیه، این کشور پس از مدتی که از اعلام استقلالِ آن گذشته بود، به یکی از جمهوری‌های شوروی تبدیل گشت. در اواخر دههٔ 1980، فعالیت‌های استقلال‌طلبانه در این جمهوری و نیز منطقهٔ ارمنی نشینِ قره‌باغ شدت یافت. جمهوری آذربایجان در 30 اوت 1991 در حالی استقلال خود را رسماً اعلام کرد که با همسایهٔ خود، ارمنستان، بر سر منطقهٔ قره‌باغ به شدت اختلاف و درگیری داشت که هنوز نیز ادامه دارد.
جمهوری آذربایجان در غرب آسیا و در کنارهٔ دریای خزر، 86/600 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهای ایران، ارمنستان، گرجستان و روسیه همسایه است. جمعیت آذربایجان نزدیک به 8 میلیون نفر می‌باشد که اکثریت مسلمان بوده و به زبان ترکی صحبت می‌کنند، پیش‌بینی جمعیت آذربایجان تا سال 2025 بیش از 9 میلیون نفر می‌باشد. پایتخت آذربایجان باکو و واحد پول آن منات می‌باشد. مردم آذربایجان ملیت آذری داشته و سفیدپوست هستند. گنجه، سومقاییت و مین گه چویر از شهرهای مهم آن هستند. نظام سیاسی حاکم بر آذربایجان جمهوری فدرال می‌باشد. آذربایجان دارای دو روز ملی می‌باشد یکی 28 مه روز اعلام جمهوری در آذربایجان و دیگری 30 اوت روز استقلال آن که روزهای ملی آذربایجان نام گرفته‌اند.
اولین آزمایش هسته ای پاکستان (1998 م)
در 28 مه 1998 م اولین آزمایش‌های هسته‌ای پاکستان، دو هفته پس از آزمایش‌های هسته‌ای هند، همسایه و رقیب پاکستان انجام شد. به این ترتیب مسابقه تسلیحاتی این دو دشمن دیرینه به سطح سلاح‌های هسته‌ای گسترش یافت. آزمایش‌های هسته‌ای پاکستان، خشم کشورهای غربی را برانگیخت و امریکا و اروپا، پاکستان را تحریم اقتصادی کردند.
با این حال پاکستان تا کنون
درخواست این کشورها را برای پیوستن به کنوانسیون منع تولید و تکثیر
سلاح‌های هسته‌ای نپذیرفته است.
برخی از رخدادهای امروز
1588: اسپانیا با سیصد کشتی جنگی و 30 هزار تفنگدار عازم تصرف انگلستان شد. خروج این نیرو از بندر لیسبون (در پرتغال) که در آن زمان در تصرف اسپانیا بود سه روز طول کشید.
1731: به دستور پاپ وقت، کتب مذهبی یهودیان را در قلمرو پاپ‌ها آتش زدند.
1738: دکتر ژوزف گیوتین پزشک فرانسوی که دستگاه اعدام بدون درد «گیوتین» را اختراع کرد به دنیا آمد.
1964: سازمان آزادی فلسطین (پی. ال. او) تا سیس شد.
1964: جسد جواهر لعل نهرو نحست وزیر متوفای هند را به رسم هند وان سوزاندند.
1979: یونان به عضویت بازار مشترک اروپا (که بعدا اتحادیه اروپا شد) درآمد.
مجلس شورای اسلامی در نگاه مردم ایران، محلی است جهت تهیه و تصویب قوانین اسلامی برای کلیه نیازهای جامعه در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تبلیغی، نظامی، اخلاقی، قضایی و هر چیزی که به زندگی فردی و عمومی مربوط می‌شود و به قانون نیاز دارد. قوانین غنی و قوی و پر مایه‌ای که بتواند پاسخگوی همه نیازها باشد و روزنه‌های بی‌قانونی را ببندد. از این رو افتتاح مجلس شورای اسلامی با این هدف در هفتم خرداد 1359 صورت گرفت.
برگزاری کنگره هفتصدمین سال وفات «خواجه نصیرالدین طوسی» (1335 ش)
در هفتم خرداد 1335، به مناسبت هفت صدمین سالگرد وفات اندیشمند و دانشور بزرگ جهان اسلام، خواجه نصیرالدین طوسی، کنگره بزرگداشتی در تهران برگزار شد و ابعاد گوناگون این شخصیت عظیم علمی مورد بررسی قرار گرفت. ما نیز در این مقال، به این بهانه به گوشه‌هایی از زندگی ایشان می‌پردازیم. ابوجعفر محمد بن محمد حسن طوسی معروف به نصیرالدین، استاد البَشَر، محقق طوسی و خواجه در روز یازدهم جمادی‌الاول 597 قدر طوس به دنیا آمد. خواجه نصیرالدین از آن پس به دعوت یکی از حاکمان فرقه اسماعیلیه به قهستان و سپس قلعه الموت در نزدیک قزوین رفت و نزدیک به 26 سال در این قلعه‌ها به سر برد، اما در این دوران، لحظه‌ای از تلاش علمی باز نایستاد و کتاب‌های متعددی به رشته تحریر درآورد.
خواجه نصیرالدین طوسی در علومی همچون ریاضیات، فلسفه، کلام، اخلاق، ادبیات، هیئت و نجوم و... مهارتی بسزا داشت و آثار متعددی به وجود آورد که قواعدالعقاید، اخلاق ناصری، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و زیج ایلخانی از آن جمله‌اند. وی سرانجام در 18 ذیعقده 673 قدر 76 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در حرم حضرت امام موسی کاظم (ع) به خاک سپرده شد.
درگذشت علامهٔ فاضل شیخ «سلیمان بحرانی» از علمای بزرگ شیعه (1121 ق)
شیخ ابوالحسن سلیمان بن عبداللَّه‌بن علی بن حسن بحرانی ماحوزی، معروف به محقق بَحرانی از بزرگان علمای امامیهٔ اوائل قرن 12 هجری در نیمهٔ رمضان 1076 قبه دنیا آمد. او در علم حدیث، رجال، تاریخ و سیره تبحُّر داشت. شیخ عبداللَّه سماهَیجی و سیده‌اشم بحرانی صاحب تفسیر برهان و شیخ احمد بحرانی از تلامذهٔ او بودند. از آثار قلمی او: الاشارات فی الکل ام، الشفاء فی الحکمة النظریه و المعراج قابل ذکرند. این فقیه و عالم بزرگ سرانجام در 17 رجب 1121 در 46 سالگی دار فانی را وداع گفت و به دیدار دوست شتافت.
افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی (1359 ش)
هفتم خرداد، روز قانون و آغاز هفته مجلس، یادآور هفتم خرداد ماه 1359 ش می‌باشد. در چنین روزی، اولین دوره مجلس شورای اسلامی افتتاح شد و از آن پس نیز در سال‌های 79 75 71 67 63 و 83 دوره‌های دوم تا هفتم مجلس شورای اسلامی آغاز شده است. افتتاح اولین دوره مجلس قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران، یک نقطه عطف به شمار می‌رود. وظیفه این مجلس، قانون‌گذاری و نظارت مستقیم بر عملکرد رییس جمهوری و هیئت دولت است. تعداد نمایندگان مجلس، 290 نفر است و با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شوند. هر شهر به تناسب جمعیت، تعدادی از کرسی‌های مجلس را به خود اختصاص می‌دهد.
ولادت آیت‌اللّه «سیدابوتراب خوانساری» فقیه برجستهٔ شیعه (1271 ق)
سید ابو تراب بن سید ابوالقاسم خوانساری از عالمان بزرگ شیعه، فقیه، محدث، رجالی و جامع معقول و منقول و زاهد و عابد است. وی از شاگردان سید حسین کوه کمری و میرزا محمد هاشم خوانساری و از اساتید حضرات آیات سید محسن حکیم، سید محمد حجت، آقابزرگ تهرانی، میرزا ابوالحسن شعرانی و... بود. این فقیه بزرگ و مرجع عالی مقام شیعیان، همچنین آثار علمی فراوان در علوم مختلف از خود به جای گذارده است. لُبُّ الالباب فی تفسیر احکام الک تاب، الفوائد الرجالیه و مصباح الصالحین از تالیفات ایشان می‌باشند. آیت‌اللّه حاج سیدابوتراب خوانساری سرانجام در سال 1346 قدر هفتاد و پنج سالگی وفات یافت.
امضای قرارداد نفتی «دار سی» بین ایران و انگلیس (1901 م)
قرارداد دار سی در 21 مه 1901 م به امضاء دو طرف رسید. بر اساس این قرارداد، امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت در سراسر ایران به استثنای ایالات شمالی شامل گیلان، مازندران، گرگان، خراسان و آذربایجان برای مدت 60 سال به دار سی واگذار گردید. حذف مناطق شمالی ایران از چارچوب قرارداد، برای پیشگیری از عکس‌العمل و یا مخالفت روس‌ها انجام شده بود. همچنین بر اساس این قرارداد، دار سی متعهد گردید ظرف دو سال، شرکت و یا شرکت‌هایی برای بهره‌برداری از این امتیازات تأسیس نماید و سالیانه مبلغ 20 هزار لیره وجه نقد و معادل همین مبلغ از سهام شرکت و نیز 16 درصد از منافع خالص خود را به دولت ایران بپردازد. شرکت نفت دار سی، پس از هفت سال، سرانجام در 26 مه 1908 مدر منطقه مسجد سلیمان به نفت رسید.
با این حال از آن جا که پس از مشروطه و تدوین قانون اساسی، دادن هر نوع امتیاز، به تصویب مجلس نیاز داشت، مجلس اول مشروطه به بحث درباره قرارداد دار سی پرداخت اما نه امتیاز نفت دار سی را تأیید کرد و نه آن را رد نمود. این امتیازنامه به نوعی دیگر در زمان رضاخان به تصویب مجالس رسید که البته مفاد آن بیشتر از گذشته، به ضرر ایران بود. موافقت‌نامه دار سی در سال 1933 م (1312 ش) جای خود را به قرارداد 26 ماده‌ای جدیدی داد که به قرارداد 1933 موسوم گردید. در نهایتْ ملی شدن صنعت نفت در سال 1951 م (اسفند 1329 ش) که نتیجه قیام مردمی و رهبری روحانیت آگاه بود به حضور مستقیم استعمارگر انگلستان در اقتصاد و شریان نفتی ایران خاتمه داد.
عقب‌نشینی نیروهای متفقین از بندر دون کرک فرانسه (1940 م)
هم‌زمان با پیشروی نیروهای آلمان نازی و تصرف کشورهای همسایه، خطوط دفاعی فرانسه در برابر آلمان در هم شکسته شد و 335 هزار نفر از قوای فرانسه و انگلیس در بندر دون کرک به محاصره مهاجمان درآمدند. با ادامه هجوم آلمان به طرف شمال، بندر دون کرک، آخرین گریزگاه نیروهای محاصره شده نیز در خطر سقوط قرار گرفت و از روز 27 مه 1940 م، عملیات تخلیه نیروهای انگلیس و فرانسه آغاز شد. در این عملیات، 774 کشتی جنگی متفقین برای نجات حدود 350 هزار سرباز انگلیسی، فرانسوی و بلژیکی شرکت کردند؛ اما در اثر حملات هوایی و محاصره بندر دون کرک توسط ارتش آلمان نازی، نزدیک به 50 هزار نفر از نیروهای متفقین کشته و 400 کشتی جنگی آن‌ها نیز نابود شد. در نهایت، پس از شکست نیروهای متفق در فرانسه، این کشور نیز به طور کامل به اشغال آلمان در آمد.
درگذشت «اوژن بورنوف» کاشف رمز خطّ میخی (1852 م)
اوژن بورنوف خاورشناس فرانسوی و بزرگ‌ترین دانشمند سانسکریت‌شناس، در دوازدهم اوت 1801 مدر پاریس به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه، در علم حقوق فارغ‌التحصیل گردید و ضمن اشتغال به عنوان وکیل دعاوی، به زبان و ادبیات مشرق زمین و شگفتی‌های سرزمین هند، علاقه‌مند شد. از این رو به فراگیری زبان‌های سانسکریت و پالی همت گماشت و به کار مطالعه و تحقیق روی آورد. این دانشمند جوان در ضمن مطالعه در کتابخانه ملی پاریس، به نسخه‌هایی از کتب مذهبی زرتشتیان برخورد کرد که پس از مطالعه آن، توانست عقایدی را که بر اثر مرور زمان حتی در بین زرتشتیان، منحرف شده بود دوباره برقرار نماید.
خط تلگراف برلین تهران
کمپانی آلمانی زیمنس 28 می 1868 اعلام کرد که کار کشیدن خط تلگرافی را که از برلین آغاز می‌شود تا تهران ادامه خواهد داد. این خط قرار بود از خاک امپراتوری روسیه (روسیه و قفقاز) بگذرد و از طریق تبریز به تهران برسد. در آن زمان لهستان نیز در قلمرو روسیه قرار داشت.
تصرف کشور بلژیک توسط ارتش آلمان نازی در جریان جنگ جهانی دوم (1940 م)
چند ماه پس از آغاز جنگ جهانی دوم، هیتلر تصمیم گرفت تا فرانسه را به تصرف خود درآورد. از این‌رو به جای حمله مستقیم به خطوط دفاعی فرانسه در طول مرزهای آلمان، حمله به خاک فرانسه از طریق مرزهای بلژیک را در پیش گرفت. به همین جهت، نیروهای آلمان در سحرگاه دهم مه 1940 م، هر سه کشور کوچک بلژیک، هلند و لوکزامبورگ را مورد حمله قرار دادند. این امر باعث واکنش سریع نیروهای انگلستان شد و به مقابله در برابر آلمان پرداختند؛ اما این مقاومت چندان دیری نپایید و در نهایت، مردم بلژیک پس از 18 روز مقاومت در برابر هجوم ارتش آلمان، به فرمان پادشاه بلژیک، جنگ را متوقف کردند و بلژیک در 27 مه 1940 م به دست آلمان افتاد. این تصمیم باعث نارضایتی مردم بلژیک و در نهایت برکناری رسمی پادشاه این کشور از سلطنت در سال 1951 مشد.
روز ملی و استقلال «آذربایجان» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991 م)
سرزمین آذربایجان در زمان‌های گذشته در تصرف ایران بود تا این که پس از شکست ایران در نبردهای توسعه‌طلبانهٔ روسیه در زمان فتحعلی شاه قاجار، به موجب عهدنامهٔ گلستان، به روسیه ضمیمه شد. در پی وقوع انقلاب روسیه، این کشور پس از مدتی که از اعلام استقلالِ آن گذشته بود، به یکی از جمهوری‌های شوروی تبدیل گشت. در اواخر دههٔ 1980، فعالیت‌های استقلال‌طلبانه در این جمهوری و نیز منطقهٔ ارمنی نشینِ قره‌باغ شدت یافت. جمهوری آذربایجان در 30 اوت 1991 در حالی استقلال خود را رسماً اعلام کرد که با همسایهٔ خود، ارمنستان، بر سر منطقهٔ قره‌باغ به شدت اختلاف و درگیری داشت که هنوز نیز ادامه دارد.
جمهوری آذربایجان در غرب آسیا و در کنارهٔ دریای خزر، 86/600 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهای ایران، ارمنستان، گرجستان و روسیه همسایه است. جمعیت آذربایجان نزدیک به 8 میلیون نفر می‌باشد که اکثریت مسلمان بوده و به زبان ترکی صحبت می‌کنند، پیش‌بینی جمعیت آذربایجان تا سال 2025 بیش از 9 میلیون نفر می‌باشد. پایتخت آذربایجان باکو و واحد پول آن منات می‌باشد. مردم آذربایجان ملیت آذری داشته و سفیدپوست هستند. گنجه، سومقاییت و مین گه چویر از شهرهای مهم آن هستند. نظام سیاسی حاکم بر آذربایجان جمهوری فدرال می‌باشد. آذربایجان دارای دو روز ملی می‌باشد یکی 28 مه روز اعلام جمهوری در آذربایجان و دیگری 30 اوت روز استقلال آن که روزهای ملی آذربایجان نام گرفته‌اند.
اولین آزمایش هسته ای پاکستان (1998 م)
در 28 مه 1998 م اولین آزمایش‌های هسته‌ای پاکستان، دو هفته پس از آزمایش‌های هسته‌ای هند، همسایه و رقیب پاکستان انجام شد. به این ترتیب مسابقه تسلیحاتی این دو دشمن دیرینه به سطح سلاح‌های هسته‌ای گسترش یافت. آزمایش‌های هسته‌ای پاکستان، خشم کشورهای غربی را برانگیخت و امریکا و اروپا، پاکستان را تحریم اقتصادی کردند.
برخی از رخدادهای امروز
1588: اسپانیا با سیصد کشتی جنگی و 30 هزار تفنگدار عازم تصرف انگلستان شد. خروج این نیرو از بندر لیسبون (در پرتغال) که در آن زمان در تصرف اسپانیا بود سه روز طول کشید.
1731: به دستور پاپ وقت، کتب مذهبی یهودیان را در قلمرو پاپ‌ها آتش زدند.
1738: دکتر ژوزف گیوتین پزشک فرانسوی که دستگاه اعدام بدون درد «گیوتین» را اختراع کرد به دنیا آمد.
1964: سازمان آزادی فلسطین (پی. ال. او) تا سیس شد.
1964: جسد جواهر لعل نهرو نحست وزیر متوفای هند را به رسم هند وان سوزاندند.
1979: یونان به عضویت بازار مشترک اروپا (که بعدا اتحادیه اروپا شد) درآمد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
