مهار قاچاق دارو با راه‌اندازی سامانه الکترونیکی
قاچاق دارو یکی از مواردی است که در گذشته تلاش های فراوانی برای جلوگیری از رشد بی‌رویه آن صورت گرفته که به نظر می‌رسد اکنون با راه‌اندازی سامانه الکترونیکی دارو می‌توان امیدوار بود که این پدیده شوم پزشکی تا حدودی مهار شود.
به
گزارش گروه علمي باشگاه خبرنگاران به نقل از وبدا بی‌شک از مهمترین
راهکارهای مبارزه با مافیای قاچاق دارو و جلوگیری از ورود و خروج داروهای
تقلبي و غيرتقلبی به كشور و به ویژه استان خوزستان، كنترل صحيح مراكز عرضه،
توزيع و تامين دارو از طريق شبكه‌هاي رسمي توليد و پخش دارو است که به
همین منظور معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سال 90 اقدام
به طراحی و راه اندازی سامانه الکترونیکی توزیع دارو برای نخستین‌بار در
کشور در استان خوزستان کرد.
در این سامانه اطلاعات ورود و خروج دارو ثبت میشود و مستقیما موجودی دارو در استان تحت نظارت قرار دارد و میزان داروی توزیع شده در داروخانه‌های خوزستان نیز به طور کامل رصد میشود.
دکتر بهزاد شریف مخمل‌زاده معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این خصوص با اشاره به اینکه با ورود اطلاعات مربوط به ورود و خروج دارو در سامانه الکترونیکی نظارت بر دارو، امکان ردیابی داروهای کم یاب و رفع کمبودهای دارویی نیز فراهم شده است، تصریح کرد: امکان ارائه درخواست‌های دارویی به صورت الکترونیکی از سوی داروخانه‌ها از دیگر مزایای ایجاد این سامانه است که داروخانه‌ها از این پس می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری اقلام دارویی موردنیاز خود را درخواست کنند.
اطلاعات توزيع و مصرف دارو در كشور تاكنون به درستي طبقه‌بندي نشده است
وی با اشاره به اینکه وجود آمار، اطلاعات دارويي دقيق و صحيح نخستين گام برای ارائه خدمات مناسب است و نبود اين اطلاعات حتي می‌تواند باعث نقص در انجام وظايف شود، عنوان کرد: تاكنون اطلاعات مربوط به توزيع و مصرف دارو در كشور به درستي ايجاد و طبقه‌بندي نشده است و ايجاد بانك الكترونيكي اطلاعات دارويی مي تواند از ایجاد خطا و اشتباه جلوگیری كرده و كمبودها را برطرف كند.
شريف مخمل‌زاده در ادامه با بیان اینکه تقريبا يك سال زمان لازم است تا بتوان همه اطلاعات مورد نياز در حوزه تهيه، عرضه و توزيع داروها در سامانه ثبت شود، اظهار کرد: با راه اندازی اين سامانه می‌توان از قاچاق دارو جلوگيري و توزيع داروها را نیز مديريت كرد.
عضو هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در بخش دیگری اظهار کرد: با توجه به كمبودهاي مقطعي كه در حوزه دارو مشاهده میشود، اولین اولويت در اين بخش تهيه و تدارك دارو به ويژه داروهاي بيماران خاص همچون تالاسمي، هموفيلي، ام اس و سرطان است كه بايد بتوان اين داروها را در همه ايام تامين كرد.
شريف مخمل‌زاده اظهار كرد: تامين شير خشك، داروهاي اتاق عمل و داروهاي اورژانس نيز از ديگر اقدامات مهم این معاونت در سال جاری است.
ضرورت استقرار "شرکت فوریت دارویی"
وي با اشاره به ضرورت استقرار "شركت فوريت دارويي" در خوزستان تصریح کرد: وجود چنين شركتي باعث مي‌شود كه در صورت نياز استان، به صورت مستقيم از خارج از كشور دارو وارد شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با بيان اينكه عمده شركت‌هاي فوريت دارويي در استان‌های تهران، اصفهان و فارس مستقر هستند، عنوان کرد: درحال حاضر با يك شركت فوريت دارويي براي استقرار نمايندگي در استان به نتيجه رسيده‌ايم.
شریف مخمل‌زاده افزود: ساخت و راه اندازي آزمايشگاه كنترل كيفي دارو در خوزستان از جمله اقداماتي است كه در سال 92 بايد انجام شود.
هيچ دارويي از مرزهاي خوزستان به كشور وارد نمي‌شود
وی گفت: هم اکنون هيچ دارويي از مرزهاي خوزستان به كشور وارد نمي‌شود و ترخيص دارو مستقيما توسط آزمايشگاه وزارت بهداشت انجام مي‌شود كه در صورت راه‌اندازي اين آزمايشگاه در استان مي‌توان از مرزهاي خوزستان نيز مستقيما دارو وارد كرد.
شریف مخمل‌زاده تصریح کرد: مكان آزمايشگاه كنترل كيفي دارو در خوزستان تامين شده و بايد هزينه تجهيز اين آزمايشگاه نيز تامين شود كه پیش‌بینی ما برای راه اندازی آن حداقل يك ميليارد تومان است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، همچنین در ادامه افزود: همزمان با سراسر کشور مرکز سامانه پاسخگویی ۱۴۹۰ غذا و داروی این معاونت هم به منظور اطلاع رسانی، ارتقای روحیه پاسخگویی، خدمت رسانی بیشتر به شهروندان خوزستانی، افزایش آگاهی مردم از حقوق خود در حوزه غذا و دارو و نحوه دریافت و دسترسی آسانتر به این خدمات راه اندازی شد.
وی، خدمات قابل ارائه این سامانه را ثبت گزارش‌های مردمی در خصوص مسائل و مشکلات در حوزه غذا و دارو به منظور هدایت و هماهنگی کارشناسان مربوطه برای ارائه خدمات بهتر و مناسب‌تر با توجه به شرایط بیمار و نیز ثبت و رسیدگی به مطالبات مردمی و مشاوره در این زمینه عنوان کرد.
شریف مخمل‌زاده تصریح کرد: اطلاع رسانی در خصوص تهیه داروهای کمیاب از نزدیکترین داروخانه محل سکونت بیمار که داروی وی موجود است نیز از دیگر خدمات ارائه شده توسط این سامانه است.
وی در پایان گفت: پیش از این سامانه تلفنی 09646 در اختیار شهروندان خوزستانی بوده که فقط پاسخگوی سئوالات دارویی آنان بود و از این پس سامانه 1490 جایگزین آن در دو حوزه غذا و دارو شد.
4 درصد بازار دارویی در اختیار داروهای خارجی است
مهمترین دلیل قاچاق دارو به خارج، وجود اختلاف بین قیمت دارو در بازار داخلی و بازارهای خارجی به ویژه کشورهای همسایه است. قاچاق کالا عبارت است از نقل و انتقال مخفیانه کالاها از خارج به داخل یا از داخل به خارج کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی و بدون توجه به مقررات مربوط.
پوشاک و البسه نو و دست دوم، لوازم صوتی و تصویری، قطعات و لوازم خودرو، قطعات و تجهیزات رایانه‌ای، سیگار، دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری، پارچه، لوازم آرایشی و بهداشتی، دارو و لوازم پزشکی، قطعات الکترونیکی، نوار کاست و دیسک موسیقی، طلا، مواد مخدر و ... کالاهایی هستند که به صورت قاچاق به کشور وارد می شوند. از سوی دیگر کالاهایی همچون دلار، بنزین، گازوییل، آرد، قند و شکر، دارو، گوسفند زنده، چای، زعفران، فرشهای نفیس و ... از جمله کالاهایی هستند که به خارج از کشور قاچاق میشود.
اما قاچاق دارو از دو حیث قابل اهمیت است. نکته متفاوت در قاچاق دارو نسبت به بقیه کالاها، قاچاق دوطرفه دارو است به طوریکه هم قاچاق داروی خارجی به داخل وجود دارد و هم قاچاق داروی تولید داخل به خارج از کشور. حجم کل داروی مصرفی کشور ما با یارانه‌ای که دولت به آن تزریق می‌کند، در حدود یک هزار و 600 میلیارد تومان است.
در حال حاضر حدود ۹۶ درصد داروی مصرفی بازار داروی ایران، توسط ۶۲ کارخانه داروسازی داخلی تولید میشود. برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل، حدودا ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات مواد اولیه و بسته‌بندی آن، ارز هزینه میشود. اما چهاردرصد باقی مانده بازار دارویی کشور در اختیار داروهایی است که از خارج وارد میشود.
هزینه ارزی این چهار درصد هم حدود ۴۵۰ میلیون دلار است. بنابراین داروهای وارداتی ما، داروهای بسیار گران قیمتی هستند که عمدتا برای بیماران خاص و داروهای ضد سرطان و... صرف می‌شوند. بدین ترتیب ارزبری تهیه مواد اولیه برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل و همچنین واردات چهاردرصد باقیمانده روی هم رفته رقمی بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار میشود که این رقم ۴۵ درصد هزینه و ارزش بازار داروی کشور را به خود اختصاص داده است.
در این سامانه اطلاعات ورود و خروج دارو ثبت میشود و مستقیما موجودی دارو در استان تحت نظارت قرار دارد و میزان داروی توزیع شده در داروخانه‌های خوزستان نیز به طور کامل رصد میشود.
دکتر بهزاد شریف مخمل‌زاده معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این خصوص با اشاره به اینکه با ورود اطلاعات مربوط به ورود و خروج دارو در سامانه الکترونیکی نظارت بر دارو، امکان ردیابی داروهای کم یاب و رفع کمبودهای دارویی نیز فراهم شده است، تصریح کرد: امکان ارائه درخواست‌های دارویی به صورت الکترونیکی از سوی داروخانه‌ها از دیگر مزایای ایجاد این سامانه است که داروخانه‌ها از این پس می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری اقلام دارویی موردنیاز خود را درخواست کنند.
اطلاعات توزيع و مصرف دارو در كشور تاكنون به درستي طبقه‌بندي نشده است
وی با اشاره به اینکه وجود آمار، اطلاعات دارويي دقيق و صحيح نخستين گام برای ارائه خدمات مناسب است و نبود اين اطلاعات حتي می‌تواند باعث نقص در انجام وظايف شود، عنوان کرد: تاكنون اطلاعات مربوط به توزيع و مصرف دارو در كشور به درستي ايجاد و طبقه‌بندي نشده است و ايجاد بانك الكترونيكي اطلاعات دارويی مي تواند از ایجاد خطا و اشتباه جلوگیری كرده و كمبودها را برطرف كند.
شريف مخمل‌زاده در ادامه با بیان اینکه تقريبا يك سال زمان لازم است تا بتوان همه اطلاعات مورد نياز در حوزه تهيه، عرضه و توزيع داروها در سامانه ثبت شود، اظهار کرد: با راه اندازی اين سامانه می‌توان از قاچاق دارو جلوگيري و توزيع داروها را نیز مديريت كرد.
عضو هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در بخش دیگری اظهار کرد: با توجه به كمبودهاي مقطعي كه در حوزه دارو مشاهده میشود، اولین اولويت در اين بخش تهيه و تدارك دارو به ويژه داروهاي بيماران خاص همچون تالاسمي، هموفيلي، ام اس و سرطان است كه بايد بتوان اين داروها را در همه ايام تامين كرد.
شريف مخمل‌زاده اظهار كرد: تامين شير خشك، داروهاي اتاق عمل و داروهاي اورژانس نيز از ديگر اقدامات مهم این معاونت در سال جاری است.
ضرورت استقرار "شرکت فوریت دارویی"
وي با اشاره به ضرورت استقرار "شركت فوريت دارويي" در خوزستان تصریح کرد: وجود چنين شركتي باعث مي‌شود كه در صورت نياز استان، به صورت مستقيم از خارج از كشور دارو وارد شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با بيان اينكه عمده شركت‌هاي فوريت دارويي در استان‌های تهران، اصفهان و فارس مستقر هستند، عنوان کرد: درحال حاضر با يك شركت فوريت دارويي براي استقرار نمايندگي در استان به نتيجه رسيده‌ايم.
شریف مخمل‌زاده افزود: ساخت و راه اندازي آزمايشگاه كنترل كيفي دارو در خوزستان از جمله اقداماتي است كه در سال 92 بايد انجام شود.
هيچ دارويي از مرزهاي خوزستان به كشور وارد نمي‌شود
وی گفت: هم اکنون هيچ دارويي از مرزهاي خوزستان به كشور وارد نمي‌شود و ترخيص دارو مستقيما توسط آزمايشگاه وزارت بهداشت انجام مي‌شود كه در صورت راه‌اندازي اين آزمايشگاه در استان مي‌توان از مرزهاي خوزستان نيز مستقيما دارو وارد كرد.
شریف مخمل‌زاده تصریح کرد: مكان آزمايشگاه كنترل كيفي دارو در خوزستان تامين شده و بايد هزينه تجهيز اين آزمايشگاه نيز تامين شود كه پیش‌بینی ما برای راه اندازی آن حداقل يك ميليارد تومان است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، همچنین در ادامه افزود: همزمان با سراسر کشور مرکز سامانه پاسخگویی ۱۴۹۰ غذا و داروی این معاونت هم به منظور اطلاع رسانی، ارتقای روحیه پاسخگویی، خدمت رسانی بیشتر به شهروندان خوزستانی، افزایش آگاهی مردم از حقوق خود در حوزه غذا و دارو و نحوه دریافت و دسترسی آسانتر به این خدمات راه اندازی شد.
وی، خدمات قابل ارائه این سامانه را ثبت گزارش‌های مردمی در خصوص مسائل و مشکلات در حوزه غذا و دارو به منظور هدایت و هماهنگی کارشناسان مربوطه برای ارائه خدمات بهتر و مناسب‌تر با توجه به شرایط بیمار و نیز ثبت و رسیدگی به مطالبات مردمی و مشاوره در این زمینه عنوان کرد.
شریف مخمل‌زاده تصریح کرد: اطلاع رسانی در خصوص تهیه داروهای کمیاب از نزدیکترین داروخانه محل سکونت بیمار که داروی وی موجود است نیز از دیگر خدمات ارائه شده توسط این سامانه است.
وی در پایان گفت: پیش از این سامانه تلفنی 09646 در اختیار شهروندان خوزستانی بوده که فقط پاسخگوی سئوالات دارویی آنان بود و از این پس سامانه 1490 جایگزین آن در دو حوزه غذا و دارو شد.
4 درصد بازار دارویی در اختیار داروهای خارجی است
مهمترین دلیل قاچاق دارو به خارج، وجود اختلاف بین قیمت دارو در بازار داخلی و بازارهای خارجی به ویژه کشورهای همسایه است. قاچاق کالا عبارت است از نقل و انتقال مخفیانه کالاها از خارج به داخل یا از داخل به خارج کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی و بدون توجه به مقررات مربوط.
پوشاک و البسه نو و دست دوم، لوازم صوتی و تصویری، قطعات و لوازم خودرو، قطعات و تجهیزات رایانه‌ای، سیگار، دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری، پارچه، لوازم آرایشی و بهداشتی، دارو و لوازم پزشکی، قطعات الکترونیکی، نوار کاست و دیسک موسیقی، طلا، مواد مخدر و ... کالاهایی هستند که به صورت قاچاق به کشور وارد می شوند. از سوی دیگر کالاهایی همچون دلار، بنزین، گازوییل، آرد، قند و شکر، دارو، گوسفند زنده، چای، زعفران، فرشهای نفیس و ... از جمله کالاهایی هستند که به خارج از کشور قاچاق میشود.
اما قاچاق دارو از دو حیث قابل اهمیت است. نکته متفاوت در قاچاق دارو نسبت به بقیه کالاها، قاچاق دوطرفه دارو است به طوریکه هم قاچاق داروی خارجی به داخل وجود دارد و هم قاچاق داروی تولید داخل به خارج از کشور. حجم کل داروی مصرفی کشور ما با یارانه‌ای که دولت به آن تزریق می‌کند، در حدود یک هزار و 600 میلیارد تومان است.
در حال حاضر حدود ۹۶ درصد داروی مصرفی بازار داروی ایران، توسط ۶۲ کارخانه داروسازی داخلی تولید میشود. برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل، حدودا ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات مواد اولیه و بسته‌بندی آن، ارز هزینه میشود. اما چهاردرصد باقی مانده بازار دارویی کشور در اختیار داروهایی است که از خارج وارد میشود.
هزینه ارزی این چهار درصد هم حدود ۴۵۰ میلیون دلار است. بنابراین داروهای وارداتی ما، داروهای بسیار گران قیمتی هستند که عمدتا برای بیماران خاص و داروهای ضد سرطان و... صرف می‌شوند. بدین ترتیب ارزبری تهیه مواد اولیه برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل و همچنین واردات چهاردرصد باقیمانده روی هم رفته رقمی بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار میشود که این رقم ۴۵ درصد هزینه و ارزش بازار داروی کشور را به خود اختصاص داده است.
