روزی بی منت خداوند
اين نكته را بايد توجه داشت كه از يك نظر، همه رزق‌ها رزق خدا است، اما آنچه تشريفاً منسوب به او است از ارزشى والا برخوردار است.
باشگاه
خبرنگاران؛ چنين اضافه‌اى را اضافه تشريفى مى‌گويند؛ يعنى، به دليل شرافتى
كه برخى چيزها دارند، خداوند آنها را به خودش منتسب مى‌كند. نمونه ديگر اين
مطلب در عبارت نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي است. هر جنبنده‌اى كه روحى دارد
روحش از آنِ خدا است، اما خداوند فقط روح انسان را روح خودش ناميده است.
بنابراين اولا، نعمت‌هاى دنيوى، همه وسيله آزمايش انسان است. ثانياً، هيچ‌كدام از آنها را نمى‌توان رزق الهى دانست؛ رزق خدايى، كه مورد نظر خداى متعال است، آن است كه در
آخرت نصيب بندگان خاصش مى‌كند: تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيا وَ اللّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ؛شما متاع دنيا را مى‌خواهيد و خدا آخرت را مى‌خواهد.
با همين مضمون (تحت تأثير قرار نگرفتن از برخوردارى دنيايى ديگران) دو آيه ديگر هم در قرآن داريم: خداوند مى‌فرمايد: وَ لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ) مبادا از (كثرت) اموال و اولاد آنها به شگفت‌آيى؛ خدا مى‌خواهد آنها را در زندگى دنيا بدان‌ها عذاب كند و در حالى‌كه كافرند جان آنان را بستاند. آيه ديگر هم آيه 85 سوره توبه است كه با يكى دو كلمه اختلاف، دقيقاً شبيه همين آيه است. اين آيات درباره منافقان نازل شده است.
خداوند در اين آيات كلمه "اعجاب" را به كار برده است. "اعجاب" مفهومى عميق‌تر از اين دارد كه انسان فقط از چيزى خوشش بيايد. هرگاه چيزى انسان را تحت تأثير قرار دهد و او را منفعل كند، مى‌گوييم او را به اعجاب واداشته است. خداوند به پيامبرش(صلى الله عليه وآله) مى‌فرمايد: كثرت اموال و اولاد آنها تو را دچار دل‌مشغولى نكند. آنها طعم زندگى و شيرينى آن را نخواهند چشيد. اولين دردسر و زحمت افراد مال‌دوست در جمع كردن مال است، سپس در نگه‌دارى آن. به همين دليل، شيرينى زندگى را درك نمى‌كنند. هنگام مردن هم وقتى مى‌بينند تمام آنچه را جمع كرده و با زحمت از آن محافظت نموده بودند از دست مى‌دهند، هرچه بيش‌تر نگران و افسرده مى‌شوند! اموالى را كه با يك عمر زحمت، ظلم و ستم، حق‌كشى و تجاوز به حقوق ديگران فراهم كرده بودند، همه را يك‌جا از دست مى‌دهند. آن‌گاه در حالى از دنيا مى‌روند كه كافرند. در مقام تعبير از مردن چنين كسانى، خداوند نمى‌فرمايد: يموتون، بلكه مى‌فرمايد: تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ يعنى جانشان درمى‌آيد و بدترين ناراحتى‌ها را متحمل‌مى‌شوند.اين‌همان نتيجه سوء آزمايش است كه در هنگام مرگ ظاهر مى‌شود. خداوند اين تعابير را به كار مى‌برد تا انسان را از دل بستن و خيره شدن به زر و زيور دنيا بر حذر دارد.
اين‌كه چرا خداوند كشش و تمايل به سمت اين‌گونه ظواهر دنيا را دردل انسان قرار داده بحث ديگرى است، اما در هر حال روشن است كه اين‌گونه آيات و روايات درصدد تحذير مردم از چشم‌دوختن به مظاهر مادى زندگى است./ز
بنابراين اولا، نعمت‌هاى دنيوى، همه وسيله آزمايش انسان است. ثانياً، هيچ‌كدام از آنها را نمى‌توان رزق الهى دانست؛ رزق خدايى، كه مورد نظر خداى متعال است، آن است كه در
آخرت نصيب بندگان خاصش مى‌كند: تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيا وَ اللّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ؛شما متاع دنيا را مى‌خواهيد و خدا آخرت را مى‌خواهد.
با همين مضمون (تحت تأثير قرار نگرفتن از برخوردارى دنيايى ديگران) دو آيه ديگر هم در قرآن داريم: خداوند مى‌فرمايد: وَ لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ) مبادا از (كثرت) اموال و اولاد آنها به شگفت‌آيى؛ خدا مى‌خواهد آنها را در زندگى دنيا بدان‌ها عذاب كند و در حالى‌كه كافرند جان آنان را بستاند. آيه ديگر هم آيه 85 سوره توبه است كه با يكى دو كلمه اختلاف، دقيقاً شبيه همين آيه است. اين آيات درباره منافقان نازل شده است.
خداوند در اين آيات كلمه "اعجاب" را به كار برده است. "اعجاب" مفهومى عميق‌تر از اين دارد كه انسان فقط از چيزى خوشش بيايد. هرگاه چيزى انسان را تحت تأثير قرار دهد و او را منفعل كند، مى‌گوييم او را به اعجاب واداشته است. خداوند به پيامبرش(صلى الله عليه وآله) مى‌فرمايد: كثرت اموال و اولاد آنها تو را دچار دل‌مشغولى نكند. آنها طعم زندگى و شيرينى آن را نخواهند چشيد. اولين دردسر و زحمت افراد مال‌دوست در جمع كردن مال است، سپس در نگه‌دارى آن. به همين دليل، شيرينى زندگى را درك نمى‌كنند. هنگام مردن هم وقتى مى‌بينند تمام آنچه را جمع كرده و با زحمت از آن محافظت نموده بودند از دست مى‌دهند، هرچه بيش‌تر نگران و افسرده مى‌شوند! اموالى را كه با يك عمر زحمت، ظلم و ستم، حق‌كشى و تجاوز به حقوق ديگران فراهم كرده بودند، همه را يك‌جا از دست مى‌دهند. آن‌گاه در حالى از دنيا مى‌روند كه كافرند. در مقام تعبير از مردن چنين كسانى، خداوند نمى‌فرمايد: يموتون، بلكه مى‌فرمايد: تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ يعنى جانشان درمى‌آيد و بدترين ناراحتى‌ها را متحمل‌مى‌شوند.اين‌همان نتيجه سوء آزمايش است كه در هنگام مرگ ظاهر مى‌شود. خداوند اين تعابير را به كار مى‌برد تا انسان را از دل بستن و خيره شدن به زر و زيور دنيا بر حذر دارد.
اين‌كه چرا خداوند كشش و تمايل به سمت اين‌گونه ظواهر دنيا را دردل انسان قرار داده بحث ديگرى است، اما در هر حال روشن است كه اين‌گونه آيات و روايات درصدد تحذير مردم از چشم‌دوختن به مظاهر مادى زندگى است./ز
