به گزارش گروه علمی باشگاه خبرنگاران به نقل از ستاد ویژه فناوری نانو محققان دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران موفق به تهیه و ارزیابی دارویی در سایز نانوذره شدند که میتواند بر کنترل و بهبود بیماری ‏التهابی روده موثر باشد. این ذرات می‌توانند به شکل قرص یا کپسول (با روکش روده‌ای) درآمده و پس از انجام مطالعات بالینی در چارت ‏درمانی بیماری التهابی روده یا همان ‏IBD‏ مورد استفاده قرار گیرد. همچنین انتظار می‌رود که نانوذرات تهیه شده بتوانند در درمان سایر ‏بیماری‌های التهابی، پیشگیری از التهاب و نیز درمان عفونت‌های سیستمیک مؤثر باشند.‏

مهمترین خصوصیات نانوذرات که آن‌ها را به سیستم‌های مطلوبی جهت حمل فرآورده‌های زیستی، پپتیدها و پروتئین‌ها تبدیل نموده ‏است،‌ کاهش دوز مورد نیاز دارو،‌ کاهش تغییرات غلظت خونی، ‌ارتقای میزان فراهمی زیستی از راه خوراکی،‌ و افزایش آثارفارماکولوژیک دارو ‏در بافت هدف است.‏

از آنجا که راه خوراکی،‌ شایع‌ترین و مرسوم‌ترین روش تجویز داروهاست، با به کاربردن سیستم‌های مخاط چسب،‌ می‌توان جذب خوراکی ‏برخی داروها را از لوله گوارش افزایش داد. از طرفی استفاده از پلیمر ‏PLGA‏ به دلیل زیست سازگاری و زیست تخریب پذیری،‌ از بروز تداخل ‏نانوذرات با بافت التهابی و نیز هرگونه بقایای پلیمری در بدن جلوگیری می‌کند.‏

خانم افروز سعادت‌زاده در رابطه با این پژوهش ابراز داشت: «براساس مطالعات بسیاری ثابت شده است که اثرات مطلوب پروبیوتیک‌ها، ‏بواسطه تولید ترکیبات زیستی فعالی است که متابولیت‌های آن‌ها قلمداد می‌شوند. در این پژوهش سعی شد با بهره‌گیری از سیستم‌های ‏دارورسانی ذره‌ای، فرآورده‌ای تولید شود که بتواند متابولیت‌های استخراج شده پروبیوتیکی را که در حامل پلیمری زیست سازگار انباشت شده ‏بودند، بطور هدفمند به سلول‌های التهابی روده رسانده و روشی نوین در درمان بیماری‌های التهابی روده به کار گرفته شود.»‏

این پژوهشگران در ابتدا عصارهای از پروبیوتیک‌ها بصورت تغلیظ شده استخراج نموده و در تولید نانوذرات پلیمری ‏PLGA‏ مورد استفاده ‏قرار دادند. در ادامه با استفاده از روکش مخاط چسب زیست تخریب پذیر روی نانوذرات ساخته شده و تجویز آن از راه خوراکی، به بررسی اثر ‏بخشی فرآورده تهیه شده در درمان مدل حیوانی مبتلا به کولیت پرداختند.‏

سعادت زاده در ادامه افزود: «نتایج، اثرات مفید عصاره پروبیوتیکی لیوفیلزه استخراج شده از باکتری ‏L. casei‏ را در درمان ‏IBD‏ نشان ‏می‌دهد. از طرفی،‌ سیستم دارورسانی به کار رفته در این پروژه،‌ علاوه بر دارا بودن خصوصیت نانوذره‌ای، به دلیل خاصیت مخاط چسبی قادر ‏است زمان اقامت عصاره‌ی هیدروفیل را در غشاهای مخاطی و بافت هدف افزایش داده و به عنوان یک حامل اختصاصی برای استفاده‌ی ‏خوراکی فرآورده به کار رود.»‏

فرآورده نانویی تهیه شده بدلیل زیستی بودن عصاره و نیز زیست سازگاربودن پلیمرهای بکاررفته دارای خاصیت عدم سمیت بود.‏
نتایج این کار تحقیقاتی در مجله ‏Fundamental & Clinical Pharmacology‏ (جلد26، شماره 5،ماه اکتبر، سال 2012) به ‏چاپ رسیده است. علاقمندان میتوانند متن کامل مقاله را در صفحات 589الی 598 همین شماره مشاهده نمایند