به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اردبیل / اين روستا دهکده اي سنگي با مجموعه اي از خانه هاي سنگي منفرد به صورت يک پديده معماري تاريخي و باستاني استثنايي وجود دارد که شکل کنده شدن اين منازل در زير تپه هاي سنگي و رسوبي و نوع کنده شدن آنها که نهايتاً منجر به آفرينش چنين آثاري شده است، در نوع خود کم نظير مي باشد، دهکده صخره اي باستاني ويند در حدود 5 کيلومتري جنوب و جنوب غربي سرعين و در نزديکي جاده اردبيل – نير قرار گرفته است. مناطقي که خانه هاي سنگي در آن قرار گرفته اند قوردي قيه، تپه چله خانه، قره قيه و مسجديري ناميده مي شود.

بررسي هاي محدود و سفالهاي پراکنده در سطح و داخل خانه هاي سنگي مربوط به ادوار مختلف مي باشد. سفالهائي مربوط به دوره اشکاني، سفالها و قوسهاي جناغي در کنده هاي صخره اي شبيه به اثار ساسانيان همچنين آثار و علائمي مربوط به دورانهاي اسلامي مانند سلجوقي، تيموري و صفوي که حکايت از استمرار استفاده از اين خانه هاي سنگي در طول تاريخ مي باشد.

تپه چله خانه که اغلب خانه هاي سنگي در زير آن قرار دارد هر چند تعدادي از آنها بر اثر عوامل مختلف سقف آنها فروريخته يا به سبب پرشدن فضاهاي داخلي آن فعلاً بازديد از فضاي داخلي آن ممکن نيست. ولي تعداد قابل توجه ديگري با ويژگيهاي منحصر به فرد آنها سالم باقي مانده که به دو مورد آنها اشاره مي شود، يکي از آنها در فاصله 100 متري از جاده شني منتهي به ويند کلخوران از سمت جاده اردبيل – نير بعد از شروع راه شني به روستا قرار دارد که در ورودي آن در سمت غرب جاده از دور ديده مي شود. اين واحد داراي در ورودي به ارتفاع 30/1 متر مي باشد. در داخل کنده روبروي در ورودي سکوئي از سنگ به ارتفاع 60 سانتي متر از کف مي باشد که ستونهائي به تعداد 2 عدد به شکل استوانه به قطر 50 الي 60 سانتي متر در دو طرف تخت سنگي يا سکو قرار گرفته است. همچنين جاچراغي ها و تاقچه هاي کوچک در داخل اين واحد وجود دارد، در دو قسمت شمالي و جنوبي در ارتفاع 60 سانتي متري حلقه هايي از سنگ کنده شده که نظير اين حلقه هاي سنگي در قسمت پائين ديوار نزديک کف که در حال حاضر به سبب پرشدن کف زياد که در حال حاضر به سبب پرشدن کف زياد مشخص نيست وجود دارد، هر چند اطلاعات دقيقي در خصوص کاربري آنها وجود ندارد ولي از شکل ظاهري و رديف کنده شدن آنها چنين به نظر مي رسد که اين حلقه هاي سنگي جهت بستن دست و پاي افراد احتمالاً اسراء و زندانيان بصورت پشت به ديوار بوده است. نورگير و روزنه اي استوانه اي شکل به ارتفاع 5/1 متر که از دل سنگ سوراخي به قطر 40 سانتي متر که روزنه اي جهت تهويه هوا يا دود ناشي از سوختني ها و همچنين تأمين روشنايي محوطه داخل کنده مزبور بوده است. اين مکان با توجه به شکل داخلي و ويژگيهاي فوق الذکر احتمالاً به عنوان محل نگهداري اسراء و زندانيان بوده است و سکوي سنگي آن جهت نگهباني و استراحت نگهبانان بوده است.

از جمله يکي ديگر از واحدهاي صخره اي کنده شده که داراي دهليز و آغل کنار خود مي باشد که بوسيله راهروئي پيچيده به هم مرتبط مي باشند. کنار آغل يک روزنه به اندازه قابل توجه در جدار جنوبي آن کنده شده که برخلاف روزنه هاي ساير واحدها در مرکز سقف کنده نشده بلکه در خارج از محوطه جدار جنوبي مي باشد تا اينکه دامها در مواقع بارش باران مستقيماً زير بارش باران قرار نگيرند و داراي طاقچه ها و نفوهاي متعدد مي باشد. ابتدا يک ورودي بزرگ کنده شده سپس دو شاخه گرديده که يکي به آغل و ديگري به واحد مسکوني منتهي مي شود.

بسياري از اين خانه و کنده هاي صخره اي داراي پلاني مربع، مستطيل، بيضي شکل و غيرهندسي هستند که همه نوع زيستگاه اعم از اتاقهاي منفرد و مجتمع در ابعاد مختلف با راهروهاي مرتبط به هم و سقف هاي هلالي شکل و قوسهاي جناغي، مسطح، با تاقچه ها، جاچراغي، جاي رختخواب و غيره وجود دارند که در دل کوهها و صخره هاي مذکور پراکنده اند و به لحاظ تعداد زياد و تنوع آنها و قابل توجه بودن از لحاظ تاريخي، باستاني و گردشگري مي تواند بصورت يکي از کانونهاي علمي، تفريحي و گردشگري ممتاز در آيد/س