به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران فارس، پدیده بالا رفتن سن جمعیت جهانی و افزایش امید به زندگی، سبب شده که بیماری‌های مزمن و سرطان شیوع بیشتری پیدا کنند. بسیاری از مردم نمی‌دانند که برای بیمار یابی سرطان از چه موقع و هر چند وقت یک بار باید به پزشک مراجعه کنند. نکته مهم این است که باید پس از ۴۰ سالگی، طبق یک برنامه منظم برای معاینه و آزمایش در مورد سرطان به پزشک مراجعه کرد.
به نشانه‌های هشدار دهنده توجه کنید!
باید بدانیم که حدود ۵۰ درصد سرطان‌ها با تشخیص زودرس قابل درمان هستند و این امر اهمیت توجه به برخی نشانه‌ها و علائم بسیار مهم را مورد توجه قرار می‌دهد. البته این علائم و نشانه‌ها جنبه هشداری داشته و لزوماً نشانگر سرطان نیستند و تنها با مراجعه به پزشک و انجام بررسی‌های لازم می‌توان به تشخیص قطعی رسید.
از جمله این علائم و نشانه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کاهش وزن بدون علت مشخص ۲. زخمی که تمایل به بهبود یا التیام ندارد. ۳. توده غیرطبیعی در پستان یا هر قسمت دیگر بدن. ۴. خال جدید یا هر گونه تغییر در زگیل یا خال‌های موجود در بدن. ۵. سرفه های مداوم و طولانی یا گرفتگی مزمن صدا. ۶ . تغییر در اجابت مزاج یا دفع ادرار ۷. اشکال در بلع و هضم غذا ۸. خون ریزی و ترشحات غیرطبیعی از مجاری طبیعی بدن.
عوامل خطرساز کدام‌ها هستند؟
۱. عادت‌های فردی: سیگار کشیدن، کم تحرکی، چاقی، مصرف مشروبات الکلی (به ویژه همراه با سیگار کشیدن).
۲. عوامل زیست محیطی: پرتوهای ماوراء بنفش خورشید، مواد شیمیائی موجود در آب و هوای آلوده، بعضی از قارچ‌ها مثل آسپرژیلوس، آب و پرتوهای یونیزه کننده (تصویر برداری تشخیصی و انفجار اتمی).
۳. عوامل شیمیایی: موادی مثل آهن، نیکل، کروم، آرسنیک، قطران، الیاف پنبه نسوز، بعضی از رنگ‌ها، حشره کش‌ها، نگهدارنده های مواد غذایی مانند نیتریت، بعضی از داروها، سیگار و ذرات معلق موجود در هوای شهرهای صنعتی.
۴. سن فرد: در افراد مسن، به خصوص سن بالای ۶۵ سال، به علت این که هم سیستم ایمنی ضعیف می‌شود و هم به مرور زمان تغییراتی در هسته سلول‌ها حاصل می‌شود، شیوع سرطان‌ها افزایش می‌یابد. البته بعضی از سرطان‌ها فقط در سنین پایین بروز می‌کند و برخی دیگر نیز فقط مختص سنین جوانی هستند.
۵. منطقه جغرافیایی: دیده شده است که بعضی از انواع سرطان‌ها در یک منطقه جغرافیایی بیشتر دیده می‌شوند، به عنوان مثال سرطان مری در شمال ایران و سرطان معده در کشور ژاپن شایع‌تر می‌باشد که ممکن است به علل عادات غذایی آن مناطق باشد.
۶. عوامل ارثی: استعداد خانوادگی و آمادگی ژنتیکی به خصوص در ابتلا به سرطان‌های معده، پستان، روده بزرگ، ریه و رحم موثرند. در مبتلایان به سندرم داون (منگولیسم) شانس ابتلا به سرطان خون در بیشتر است.
۷. وضعیت فرهنگی و اقتصادی: ازدواج در سنین پایین یکی از عوامل مهم در ایجاد سرطان دهانه رحم است. بر عکس سرطان پستان در افرادی دیده می‌شود که ازدواج و حاملگی در سنین بالا داشته‌اند. قابل ذکر است که عمل شیر دهی جنبه محافظتی در برابر سرطان پستان دارد.
۸. نوع تغذیه: تغذیه نامطلوب و نامناسب در ایجاد سرطان‌های روده بزرگ، مقعد و پستان نقش بسزایی دارد. تغذیه بد و ورزش نکردن باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شوند. یک زندگی پر از جنجال و استرس نیز همین اثر را دارد. اکثر افراد با آگاه شدن از ابتلا به سرطان دچار ترس زیادی شده و در نتیجه ناتوان شدن سیستم ایمنی آن‌ها تشدید می‌یابد. امیدوار بودن به زندگی و داشتن روحیه ای بالا حتی می‌تواند یک بیماری بدون علاج را بهبود بخشد. در جمعیت‌هایی که میزان سبزی‌ها و فیبر (سلولز غیرقابل جذب) در رژیم غذایی کم است، میزان بروز سرطان روده بزرگ افزایش می‌یابد. مصرف غذاهای دود زده مانند ماهی دودی احتمالاً باعث افزایش احتمال به سرطان می‌شود. همچنین چاقی ممکن است خطر بروز سرطان رحم را افزایش داده و مصرف مشروبات الکلی با پیدایش سرطان‌های دهان، حلق، حنجره و مری در ارتباط است. البته از آنجا که افراد معتاد به مشروبات الکلی اغلب به مصرف دخانیات نیز عادت داشته و از کمبودهای تغذیه ای و ویتامین‌ها نیز رنج می‌برند، نقش الکل در ایجاد سرطان تقویت می‌شود.
این چند توصیه غذایی را فراموش نکنید!
رژیمی متنوع داشته باشید. در رژیم روزانه خود از تمام گروه های غذایی، میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات، گوشت و محصولات لبنی استفاده کنید. وزن خود را همواره در حد متعادل نگه دارید. چاقی عامل اصلی به وجود آورنده بسیاری از بیماری‌ها و زمینه ساز بعضی از سرطان‌هاست. مصرف چربی زیاد، غذاهای حاوی چربی اشباع شده و کلسترول را محدود کنید. رژیمی که چربی آن بالاست می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های پستان، پروستات، کولون و رکتوم را افزایش دهد. میزان غذاهای نشاسته ای و فیبری را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. به آسانی می‌توان مقدار نشاسته و فیبر رژیم را با خوردن میوه‌ها، سبزی‌ها، سیب زمینی، دانه‌ها، نان‌ها و غلات کامل افزایش داد. مصرف شیرینی را محدود کنید. نمک رژیم غذایی خود را تا حد ممکن کاهش دهید. مصرف نوشابه های الکلی را قطع کنید. در رژیم غذایی روزانه خود تا حد امکان از گوشت‌های کم چرب استفاده کنید. مصرف ماهی و گوشت سفید را افزایش دهید و قبل از پخت، پوست و چربی آن را جدا کنید. از مواد لبنی کم چرب استفاده کنید. مصرف غذاهای حاوی ویتامین‌های A، بتاکاروتن و ویتامین C احتمال ابتلا به سرطان‌ها را کاهش می‌دهند. سعی کنید در رژیم غذایی روزانه خود از سبزی‌های برگی شکل سبز تیره، زرد، نارنجی و میوه‌ها به ویژه مرکبات استفاده کنید. سبزی‌های خانواده کلم اغلب کاهش دهنده احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها هستد. به جای مواد غذایی که از آردهای تصفیه شده و غلات فرآیند شده درست شده‌اند مانند نان‌های سفید، از محصولات با آرد و غلات کامل استفاده کنید. از روش‌های تنوری کردن، بخار پز کردن و آب پز کردن برای پخت غذا استفاده کنید که نیازی به افزودن روغن نداشته باشد. در روش‌هایی مانند کباب کردن و بریان کردن از تماس غذا با دود جلوگیری کنید. سعی کنید غذا را قبل از کباب یا بریان کردن در فویل بپیچید و آن را از منبع حرارتی دور نگهدارید تا مدت زمان پخت طولانی‌تر شود../س
