به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران بجنورد ،باریجه، بالیجه یا بالنبو اولئوگم رزین گیاه فرولا گوموزا یا نام سینونیم فرولا گالبانیفلوآ از خانواده چتریان است. این رزین در نوع اشکی تا 5 در صد و در نوع عسلی تا 30 درصد اسانس دارد.
نام فارسی آن باریجه، اشق، بارزد، بیرزد یا قاسنی است و در زبان عربی به نام قنه شناخته می شود. باریجه را انگلیس ها و فرانسوی ها گالبانوم و آلمانی ها گالبانوم یا گالبان می گویند. باریجه گياهي مونوکارپيک است يعني تنها يک بار گل مي دهد. در چند سال اول رويش، برگهايي طوقه اي توليد مي کند و در سال آخر رويش به ساقه مي رود و گل و ميوه توليد مي کند. گل هاي آن زرد رنگ و به صورت چتر مرکب است. از تمام اندام هاي گياه بوي تند و مخصوصی به استشمام مي رسد. ریشه ی آن در زمین مانند چغندر قند و به رنگ قهوهای مایل به سیاه است
فصل برداشت آن از اواخر بهار تا پایان تابستان است. نام محلی آن در زبان مردم استان فارس قاسنی (بر وزن کاسنی ) است و به کسانی که شغل باریجه گیری دارند قاسنی زن گفته میشود. صمغ آن بویی خوش دارد و آتش زاست.
موارد استعمال آن بیشتر به عنوان طعمدهنده در محصولات غذائی مانند نوشابههای غیرالکلی و فرآوردههای گوشتی و یا معطرکننده و تثبیتکنندۀ عطرها در فرآوردههای آرایشی مورد مصرف قرار میگیرد. از باریجه در گذشته همراه با آنغوزه در ناراحتیهای عصبی استفاده میشده است . بنابر اعتقاد دامداران مصرف بوتۀ باریجه بوسیله حیوانات اهلی در تولید شیر آنها مؤثر است. لذا در مناطقی که دامداران از نظر تأمین علوفه رمستانه در مضیقه میباشند میتوان اجازۀ جمعآوری ساقههای خشک شده را پس از ریزش بذرهای تولیدی به آنها داد.
که در طب گذشته، باریجه در اختلالات مقتضی در درمان تنگی نفس و سرفۀ مزمن مصرف میشده است . باریجه اثر نیروبخش، ضد نزله و ضد تشنج دارد ولی امروزه، استفاده از آن در طب داخلی به فراموشی سپرده شده است.
آثار فارماکولوژیکی: باریجه بیشتر مصرف صنعتی دارد و روی آثار فارماکولوژیک آن کمتر مطالعه شده است. یک مورد تحقیق بر روی ملح اسید گالبانیک (گالبانات سدیم) نشان میدهد که باعث کاهش فشار سرخرگی و افزایش ادرار در موش گردیده است .
آثار ضد دردی، ضد باکتری و ضد قارچی عصارههای خشک هیدروالکلی حاصل از اندام هوائی، ریشه، باریجۀ اشکی و عسلی و همچنین اسانس آن بررسی شده است که در مقایسه با مورفین اثر ضد دردی ریشه و اندام هوائی آن بیشتر و نوع اشکی معادل و نوع عسلی کمتر از مورفین گزارش شده است .
همچنین اسانس باریجه بر میکروبهای مولد آکنه مؤثر بوده و رشد آنها را مهار میکند. عصارههای آب، هیدروالکلی، کلروفرمی در نگهداری امولسیونها به مدت 6 ماه بدون تغییر فیزیکی و اختصاصات ظاهری مؤثر بودند .
مصارف صنعتی این گیاه در این است که از باریجه نوعی چسب مخصوص جهت چسباندن سنگهای قیمتی مانند الماس تهیه میشود. خاصیت مهم این چسب بیرنگی آن است. با این وجود بعلت اکتشاف و تولید چسبهای سینتیک، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر مصارف فوق، اهمیت اصلی باریجه استفاده از آن در صنایع عطر و ادکلنسازی است، به طوری که یکی از خریداران اصلی عمدۀ باریجۀ ایران، کشور فرانسه و مؤسسه دیور آن کشور میباشد./س