به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، طرح تبدیل میدان گازی سراجه قم به مخزن ذخیره سازی با هدف کنترل نوسان تولید و جبران کمبود گاز در ماه‌های سرد سال انجام شده است.

 با اجرای این طرح گاز تولیدی از میدان‌های جنوب کشور در ماه‌های گرم سال به مخزن سراجه قم تزریق و ذخیره و در روزهای سرد سال همزمان با افت فشار گاز برای تامین مصارف به ویژه در شهر تهران به خطوط سراسری تزریق می‌شود.

مخزن سراجه در 40 کیلومتری شهرستان قم واقع شده و از جمله مخازن هیدروکربوری به شمار می‌شود که به دلیل نزدیک بودن به مناطق پرمصرف از موقعیت راهبردی مناسبی برخوردار است.

طبق برنامه باید در روزهای گرم به میدان گازی سراجه روزانه هفت میلیون متر مکعب گاز تزریق و در فصول سرد روزانه 9 میلیون متر مکعب قابلیت برداشت دارد.

همچنین به گفته جواد اوجی – مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران - تزریق گاز به مخزن گازی میدان سراجه از بهمن‌ماه سال گذشته آغاز شد و تا کنون 750 میلیون متر مکعب گاز در این مخزن ذخیره شده است.

اگرچه این طرح پیش ازاین به بهره‌برداری رسیده است و مسعود سامی‌وند، مدیرعامل شرکت ذخیره‌سازی گاز ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، از آغاز برداشت گاز از مخزن ذخیره‌سازی سراجه قم از ابتدای دی‌ماه امسال خبر داده بود اما این‌بار رییس جمهور به طور رسمی شنبه (16 دی‌ماه) این طرح را که یکی از طرح‌های مهرماندگار است، افتتاح می‌کند.

مدیرعامل شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی افزود: 80 درصد از ساخت این پالایشگاه با استفاده از تجهیزات داخل کشور بوده به طوری که این پالایشگاه توان پالایش روزانه 10 میلیون متر مکعب گاز را دارد  و در دو فاز 5 میلیون متر مکعبی راه اندازی می شود.

سامی وند گفت: بکار گیری مخازن ذخیره سازی گاز طبیعی بعد از بحران سرما در سال 86 تصمیم گیری و از ابتدای سال 87 فعالیت اجرایی مخزن شروع شد.

وي با بيان اين مجتمع ظرفيت ذخيره سازي 700 ميليون متر مكعب گاز در كشور را دارد ، افزود: هم اکنون روزانه 1.5 میلیون متر مکعب گاز از این مخزن در شبکه تزریق می شود.

سامي وند تصریح کرد: با این شرایط تعداد پالایشگاه های گازی کشور به 14 پالایشگاه رسید.

مدیرعامل شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی حجم گاز قابل ذخيره را در فاز نخست را 1.5 ميليارد متر مكعب عنوان كرد و افزود: امسال در اين  مجتمع 700 ميليون ذخيره شده و حجم فاز دوم نيز 3.3 ميليارد متر مكعب است.

سامي وند در خصوص توليد و روزانه گاز در ماههاي سرد سال را در فاز اول 9.8 ميليون متر مكعب و در فاز دوم 22-23 ميليون متر مكعب در روز عنوان كرد.

مدیرعامل شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی تصريح كرد: ظرفيت تاسيسات پالايشگاهي در در فاز اول 10 ميليون متر مكعب در روز و فاز دوم 33 ميليون متر مكعب در روز ذكر كرد.

سامی وند با اشاره به اینکه تا کنون 12.5 میلیون بشکه میعانات گازی در این میدان ذخیره شده است، تصریح کرد: باتزریق گاز می توان این میعانات را نیز برداشت و به بازارهای جهانی عرضه کرد و درآمد پیش بینی شده نیز حدود 1.5 میلیارد دلار خواهد بود.

وی تصریح کرد: هم اکنون می توان روزانه 1.5 میلیون متر مکعب گاز از اولین میدان ذخیره سازی گاز طبیعی برداشت کرد، اما با سر تر شدن هوا ظرفیت برداشت تا حد روزانه 10 میلیون متر مکعب نیز می رسد.
مدیرعامل شرکت ذخیره سازی خاطرنشان کرد: هم اکنون 700 میلیون متر مکعب گاز در سراجه ذخیره شده که تا خرداد سال 92 این حجم به 1.5 میلیارد مترمکعب نیز خواهد رسید.

سامی وند گفت: هزینه راه اندازی سراجه تا کنون 220 میلیارد تومان بوده است که توانستیم با تغییر نوع کمپرسورها در هزینه احداث نیز صرفه جویی کنیم.

وی همچنین با اشاره به احداث مخزن ذخیره سازی شوریجه تصریح کرد: هم اکنون این مخزن پیشرفت 85 درصدی داشته است که تا خرداد ماه سال 95 نیز کار پالایشگاه این مخزن نیز به اتمام خواهد رسید.

سامي وند ، احداث دو سيستم آب شيرين كن هر يك به ظرفيت 350 ميليون متر مكعب، جمعا معادل 700 متر مكعب در روز، ساخت دو مخزن ذخيره سازي ميعانات گاز هريك به ظرفيت 110 هزار بشكه ( 34000 متر مكعب)، احداث خطوط انتقال برق به طوط تقريبي 40 كيلومتر با 143 دكل و ساخت  پست مربوطه( برق 63 به 20 كيلو ولت) ، احداث 17.5 كيلومتر خط لوله 30 اينچ جهت برداشت گاز از خط لوله پنجم سراسري، ساخت سيستم بارگيري ميعانات گاز با 4 بازو مجموعا به ظرفيت بارگيري 300 متر مكعب در ساعت و ايجاد فضاي سبز با وسعتي حدود 15 هكتار را از جمله تاسيسات جانبي برشمرد.

 لازم به ذكر با راه اندازي اين مجتمع براي 700 نفر اشتغال ايجاد شده است.

براساس این گزارش، با توجه به این که به طور معمول باید بین 12 تا 14 درصد از تولید گاز خود را ذخیره کند تا در روزهای سرد سال با مشکل کمبود گاز مواجه نباشد در برنامه پنجم توسعه کشور مقرر شده است که روزانه 110 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در کشور ذخیره شود.

از آنجایی که تا پایان سال 1393 تولید گاز ایران به روزانه بیش از یک میلیارد متر مکعب افزایش پیدا می‌کند این مقدار گاز باید در چهار مخزن ذخیره سازی سراجه قم، شوریجه، گنبد نمکی کاشان و یورتشای ورامین ذخیره شود. براساس برنامه از مجموع 110 میلیون متر مکعب گاز 30 میلیون متر مکعب در مخزن سراجه، 40 میلیون متر مکعب در مخزن شوریجه و در مجموع 40 میلیون متر مکعب در مخزن‌های گنبد نمکی و یورتشای ورامین ذخیره خواهد شد.

ذخیره سازی گاز در مخزن‌های هیدروکربوری در حالی است که پیش از این ایران گاز طبیعی خود را در خطوط لوله‌ انتقال گاز ذخیره می‌کرد.

پیش از این مدیرعامل شرکت ذخیره سازی گاز از لزوم راه اندازی 30 تا 40 مخزن ذخیره سازی در دو سال آینده در کشور خبر داده بود این در حالی است که در حال حاضر به طور جدی این شرکت فعلا 9 پروژه را در دستور کار قرار دارد.

سابقه ذخیره سازی گاز به سال 1915 میلادی برمی گردد اکنون قاره آمریکا با 441 مخزن دارنده بیشترین مخزن ذخیره سازی دنیاست. اروپای غربی هم در حال حاضر 75 مخزن فعال دارد و با احتساب 17 مخزن اروپای مرکزی در مجموع این قاره دارای 92 مخزن ذخیره سازی گاز است.

کشورهای عضو شوروی سابق در مجموع 46 مخزن ذخیره سازی گاز دارند که در این میان 21 مخزن آن متعلق به روسیه است. با وجود این که ایران که دارنده دومین گاز دنیاست تاکنون فاقد مخزن فعال ذخیره سازی بوده است./ر