هفت هزار سال پیش، ایرانیان به گاهشمار خورشیدی دست یافته و با مراقبت و تامل دریافتند كه نخستین شب زمستان، بلندترین شب سال است.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شهرکرد :

گاهشمار ایرانیان، سرشار از این آیین‌های معنوی است كه بیشتر به واسطه پیوندهای آیینی، مملو از مفاهیم معرفتی و انسان شناختی است.

پاسداشت شب نخست زمستان یا « یلدا » در سرزمین مشرقی ایران رواج داشت و كهن‌ترین سنت معنوی در آیین مهر بود.

« یلدا » نام سریانی تولد بود، برگرفته از واژه پارسی « سوشینات » به مفهوم جشن و این كلمه برای نخستین بار از سوی ایرانیان به عنوان جشن «  انقلاب زمستانی » یا «  دی جشن » به كار گرفته شد.

دی ماه در ایران كهن، چهار جشن را در بر داشت كه شامل نخستین روز ماه دی، روز هشتم، پانزدهم و بیست و سوم بود و هم اكنون از این چهار جشن، فقط شب نخست روز دی ماه، یا چله شب، جشن گرفته می‌شود.

شب « چله »، اولین شب زمستان، آخر پاییز، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال است و واژه « یلدا » به معنای ولادت خورشید است و رومیان آن را « ناتالیس انویكتوس » یعنی روز تولد مهر ‌نامیدنند.

انگیزه‌های پایدار شدن شب « چله » را می‌توان از جمله شب زایش خورشید به عنوان یكی از باورهای كهن، بلندترین شب سال، طولانی‌ترین تاریكی كه به كوتاهی می‌گراید و پایان برداشت محصول صیفی و آغاز فصل استراحت كشاورزان دانست.

ابوریحان بیرونی جشن روز اول دی ماه را « خرم روز » می‌نامند و نامی از شب یلدا به‌میان نمی‌آورد، كه می‌توان علت آن را خانوادگی و غیر رسمی بودن آن دانست.

قدیمی‌ترین سند مكتوب جهان درباره مهر ایزد و جشن زایش مهر، سند لوح گلی مربوط به 1400 سال پیش است كه متعلق به آسیای میانه می باشد.

جشن اول دی ماه به عنوان جشن « خورما » به مفهوم جشن خورشید بوده كه از این پس، زمین برای زایش خورشید به سمت تازه شدن و بهار پیش می‌رود.
******
در سال های گذشته تر هم، در خانه‌های روستایی، خربزه و هندوانه و انار را در انبار گندم می‌گذاشتند و انگور را همانطور كه بر درخت آویزان بود در كیسه‌ها می‌كردند و یا در جایی خنك به بند می آویختند، و در شب یلدا تمامی آنها باید خورده می‌شد.

آجیل شب چره چله كه شامل دانه‌هایی نظیرگندم و نخود برشته، تخمه هندوانه و كدو، بادام، پسته، فندق، كشمش، انجیر و توت خشك است، در بسیاری از شب نشینی‌ها، مهمانی‌ها و گردش‌ها فراموش نمی‌شد.

شب چله میراثی معنوی است كه طی آن در بزرگداشت و شكرانه وجود یكایك اعضای خانواده، فامیل، دوست و قدرشناسی از دوستی‌ها، دل های تلطیف شده، برات می‌جویند و ضمن دعای رحمت و رضوان برای شهداء و درگذشتگان، سلامتی و طول عمر یكدیگر را از خدای بزرگ می‌خواهند. /س

برچسب ها: شب چله ، یلدا ، زمستان
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.