به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، حق چيزي است که هر کودک بايد داشته باشد يا قادر به انجام آن باشد. همه کودکان حقوقي برابر دارند. همه کودکان و نوجوانان زير 18 سال نيازمند مراقبت و حمايت ويژه هستند. در حاليکه بزرگسالان لزوما به آن نيازي ندارند بنابراين پيمان‌نامه‌اي لازم بود تا تمامي اين حقوق را در خود جاي دهد.

حقوقي که به يکديگر مربوط هستند و از اهميت يکساني برخوردارند. در نتيجه پيمان‌نامه حقوق کودک توافقي شد ميان کشورها تا از قانوني واحد براي حمايت از کودکان پيروي کنند در حال حاضر از 193 کشور جهان، 191 کشور به اين پيمان‌نامه ملحق شده و خود را ملزم به اجراي آن کرده‌اند.

کشور جمهوري اسلامي ايران، درسال 1372 پيمان‌نامه حقوق کودک را بصورت مشروط با اين شرط که با قوانين کشور ايران مغايرت نداشته باشند تصويب کرد.

اين بدين معني است کشور جمهوري اسلامي ايران اطمينان حاصل مي‌کند که همه کودکان از کليه حقوق نوشته شده در پيمان‌نامه برخوردار شوند و همچنين بر اجراي آن نظارت مي‌کند.

بعنوان مثال، در ايران تلفن123 بعنوان خط تلفن اورژانس اجتماعي، بطور 24 ساعته و رايگان، راه اندازي شده است. در اين تلفن هميشه يک نفر پشت خط نشسته تا همانطور که تلفن اورژانس 115 به کساني که بيمار هستند کمک مي‌کند به کودکاني و همچنين ساير افراد که مورد آزار و اذيت (جسمي يا روحي) يا خشونت خانوادگي قرار گرفته‌اند يا در شرايط بحراني روحي، رواني يا فشار عصبي قرار دارند کمک کند.

آنها مي‌توانند به صورت تلفني يا با آمدن به محل هر کودکي که تماس مي‌گيرد کمک کند و او را راهنمايي کنند تا مشکل پيش آمده حل شود همچنين براي اجراي بهتر پيمان‌نامه نهادي به نام مرجع ملي پيمان‌نامه حقوق کودک در وزارت دادگستري کشور تأسيس شده است.

که دو وظيفه اصلي دارد وظيفه اول کمک به آگاهي رساني به همه افراد، جامعه، نهادها و سازمان‌ها در مورد مسائل و حقوق کودکان و وظيفه دوم همکاري با سازمان‌هاي بين‌المللي مانند صندوق کودکان سازمان ملل (يونيسف) و تهيه گزارش‌هاي سالانه مربوط به مسائل و حقوق کودکان است.

پيمان‌نامه حقوق کودک در مجموع حاوي 54 ماده و دو پروتکل اختياري است اين کتابچه حاوي خلاصه‌اي از مواد 1تا42 پيمان‌نامه حقوق کودک، به زبان ساده براي کوکان 10 تا 14 سال است. مواد 54-43 و پروتکل هاي الحاقي به همکاري بزرگسالان و دولت ها براي اطمينان از اينکه همه کودکان از همه حقوق خود برخوردار شوند مي‌پردازند که در اين کتاب به آنها اشاره نشده است كه در ذيل مي‌آيد.

ماده 1

کودک کسي است که سن او کمتر از 18 سال باشد.

ماده 2

همه کودکان از همه حق‌هاي اين پيمان‌نامه برخوردارند بدون توجه به اينکه چه کسي هستند، کجا زندگي مي‌کنند، پدر و مادرشان چه کاري دارند، به چه زباني صحبت مي‌کنند، چه مذهبي دارند، دختر هستند يا پسر، چه فرهنگي دارند، معلول باشند يا نباشند، فقير باشند يا ثروتمند. نبايد بين کودکان فرق گذاشت يا با آنها ناعادلانه رفتار کرد.

ماده 3

همه بزرگترها بايد هرچه به نفع شما کودکان است انجام دهند و وقتي که تصميمي مي‌گيرند بايد به تأثير آنها بر روي زندگي شما فکر کنند.

ماده 4

دولت‌ها بايد براي حمايت از حقوق شما کودکان بيشترين تلاش را بکنند، آنها بايد به خانواده‌هاي شما کمک کنند تا اين حقوق را رعايت کنند و محيطي به وجود آورند تا شما بتوانند در آن رشد کنيد و استعدادهايتان شکوفا شود.

ماده 5

خانواده شما، پدر و مادر يا کسي که سرپرستي شما را برعهده دارد مسئول پرورش، راهنمايي و حمايت از حقوق شماست.

ماده 6

حق طبيعي کودک است که زنده بماند دولت بايد از شما حمايت کند تا زنده بمانيد.

ماده 7

شما حق داريد شناسنامه داشته باشيد و هنگام تولد اسم و مليت(کشور) داشته باشيد.

ماده 8

هويت(نام، مليت، و روابط خانوادگي) شما بايد محترم شمرده شود و هيچ کس حق ندارد هويتتان را از شما بگيرد.

ماده 9

شما حق داريد با پدر و مادر خود زندگي کنيد درصورتي که به حکم قانون زندگي با آنها براي شما ضرر داشته باشد شما حق داريد با خانواده‌اي زندگي کنيد که به خوبي از شما مراقبت مي‌کند.

ماده 10
درصورتيکه شما با پدر و مادر خود در يک کشور زندگي نمي‌کنيد شما حق داريد با هم تماس داشته باشيد، همديگر را ببينيد و به پيش همديگر برويد و در کنار هم باشيد.

ماده 11

هيچ کس حق ندارد کودکي را بدزدد و بطور غيرقانوني از کشور خارج کند، دولت بايد در اين موارد از کودک حمايت کند.

ماده 12

شما حق داريد خود را بگوييد و بزرگترها بايد به حرف‌هاي شما توجه کنند و آن را جدي بگيرند.

ماده 13

شما حق داريد چيزهاي مختلفي بدانيد و آنچه را که فکر مي‌کنيد با روش هاي مختلف مثل صحبت کردن، نقاشي کردن، نوشتن يا هر راه ديگر به ديگران بگوييد، مگر اين که باعث آسيب رساندن يا رنجاندن کسي شود.

ماده 14
شما حق داريد با راهنمايي پدر و مادر خود دين، عقيده و باورهاي خود را داشته باشيد، آنها بايد شما را راهنمايي کنند که چه چيزي خوب يا بد است و چه چيزي براي شما بهتر است.

ماده 15

شما حق داريد دوست انتخاب کنيد يا گروه‌هايي از دوستان تشکيل دهيد و با يکديگر ارتباط داشته باشيد ولي بايد مراقب باشيد که کسي را اذيت نکنيد و يا آسيب نرسانيد!

ماده 16

شما حق داريد حريم خصوصي داشته باشيد. هيچ کس نمي‌تواند بدون اجازه شما يا بطور غيرقانوني در مسائل خانوادگي شما دخالت کند يا راجع به آن به کسي بگويد يا نوشته هاي شما را بخواند يا عوض کند.

ماده 17

شما حق داريد به مطالب و اطلاعاتي که براي شما لازم و مناسب است از روش‌هاي مختلف مثل راديو، تلويزيون، روزنامه، کامپيوتر، کتاب يا هر راه ديگري دسترسي داشته باشيد. بزرگترها بايد مراقب باشند که اين اطلاعات براي شما ضرر نداشته باشند و به شما کمک کنند تا موضوعاتي را که لازم است، بدانيد و ياد بگيريد.

ماده 18

پدر و مادر، هردو، يا کسي که سرپرست قانوني شما است مسئول راحتي، مراقبت، پرورش و تربيت شما هستند و بايد هميشه آنچه که بيشترين نفع را براي شما دارد انجام دهند.

ماده 19

هيچ کس حق ندارد با شما بدرفتاري کند، با خشونت رفتار کند، به شما بي‌توجهي کند، شما را اذبيت کند يا به شما آسيب روحي يا بدني وارد کند درصورت اتفاق اين موارد دولت بايد از شما حمايت کند.

ماده 20

درصورتي که کودکي خانواده نداشته باشد يا نتواند با آنها زندگي کند او حق دارد از مراقبت و کمک ويژه برخوردار باشد دولت بايد از او مراقبت کند به او کمک کند و براي مراقبت از او جايگزين مناسبي پيدا کند.

ماده 21

در صورتي که کودکي به فرزند خواندگي پذيرفته مي‌شود بايد بصورت قانوني و ثبت شده باشد و دولت بايد اطمينان داشته باشد که فرزند خوانندگي به نفع کودک است و به درستي از او حمايت و مراقبت مي‌شود.

ماده 22

درصورتي که شما يک کودک مهاجر يا پناهنده هستيد (به ناچار کشور خود را ترک کرده‌ايد و در کشور ديگري زندگي مي‌کنيد) شما حق برخورداري از کمک و مراقبت ويژه داريد همچنين مثل همه کودکان کشوري که به آن پناهنده شده‌ايد از همه حقوق اين پيمان‌نامه برخوردار هستيد در اين موارد دولت بايد از شما حمايت کند.

ماده 23

درصورتي که شما با نوعي از ناتواني/ معلوليت زندگي مي‌کنيد شما حق برخورداري از آموزش و مراقبت ويژه داريد. برخورداريد تا به بهترين شکل زندگي کنيد.

ماده 24

شما حق داريد به بهترين خدمات بهداشتي، آب سالم، غذاهاي مغذي و محيط زندگي پاک و سالم و و اطلاعات لازم در اين موارد دسترسي داشته باشيد.

ماده 25

درصورتي که کودکي در مراکز مرقابت از کودک زندگي مي‌کند يا سرپرستي او به خانواده يا کس ديگري غير از پدر و مادرش سپرده شده مسئولين دولتي بايد مرتب به او سربزنند و از وضعيت او اطلاع داشته باشند تا مطمئن شوند در وضعيت مناسبي است و اين حق کودک است.

ماده 26

در صورتي که کودکي در فقر زندگي مي‌کند يا نيازمند است، حق کودک است که دولت به او کمک کند و امکاناتي را برايش فراهم کند تا در شرايط مناسبي زندگي کند.

ماده 27

شما حق داريد غذا و لباس مناسب داشته باشيد، در مکاني امن زندگي کنيد و همچنين نيازهاي اوليه شما برآورده شود، هيچ کس حق ندارد شما را از اين امکانات محروم کند و نگذارد مانند کودکان ديگر زندگي کنيد.

ماده 28
شما حق داريد به آموزش با کيفيت دسترسي داشته باشيد و تحصيل کنيد همه بايد شما را تشويق کنند و امکانات لازم را فراهم کند تا به مدرسه برويد و تا جايي که مي‌توانيد به تحصيل خود ادامه بدهيد.

ماده 29

آموزش و تحصيلات شما بايد به شما کمک کند تا استعدادها و توانايي‌هاي شما پرورش پيدا کنند همچنين اين آموزش‌ها بايد به شما کمک کند ياد بگيريد تا با ديگران در صلح و سازش زندگي کنيد، از محيط زيست مراقبت کنيد و به ديگران احترام بگذاريد.

ماده 30

درصورتي که کودکي به قوم، طايفه، گروه بومي يا هر گروه اقليت ديگري تعلق دارد حق دارد. فرهنگ، زبان، مذهب، آداب، رسوم و سنت‌هاي خود را داشته باشد، بايد بطور ويژه از حقوق اين کودکان محافظت شود.

ماده 31

شما حق داريد بازي کنيد و استراحت نماييد.

ماده 32

هيچ کس حق ندارد شما را مجبور به کار کردن کند بخصوص کاري که برايتان خطرناک است يا سلامتي شما را تهديد مي‌کند ويا جلوي رشد، آموزش و تحصيل شما را مي‌گيرد در اين موارد دولت بايد از شما حمايت کند.

ماده 33

بايد از کودکان حمايت و مراقبت شود تا در معرض استفاده از مواد مخدر يا خريد و فروش آن قرار نگيرند در اين موارد دولت بايد از کودکان حمايت کند.

ماده 34

بايد از کودکان حمايت و مرقابت شود تا مورد آزار جنسي قرار نگيرند در اين موارد دولت بايد از کودکان حمايت کند.

ماده 35

هيچ کس حق ندارد کودکان را بدزدد يا آنها را بفروشد.

ماده 36

هيچ کس حق ندارد کودکان را وادار به کار کند و از دسترنج آنها استفاده کند. (کسي حق ندارد کودکان را استثمار کند)

ماده 37

هيچ کس حق ندارد کودکي را شکنجه کند يا با خشونت تنبيه کند. هيچ کودکي نبايد بصورت غيرقانوني بازداشت شود. هيچ کودکي نبايد به اعدام يا حبس ابد محکوم شود. آنها بايد در دوره بازداشت بتوانند با خانواده خود در ارتباط باشند.

ماده 38

اين حق شماست که در زمان جنگ از شما مراقبت و حمايت شود. هيچ کودک زير 15 سال نبايد در جنگ شرکت کند در اين موارد دولت بايد از کودکان حمايت کند.

ماده 39

در صورتي که کودکي در اثر جنگ، بدرفتاري، بي‌توجهي يا به نحوي آسيب ديده باشد براي بهبود وضعيتش بايد از کمک‌هاي ويژه بهره‌مند شود در اين موارد دولت بايد از کودکان حمايت کند.

ماده 40

همه کودکان حق دارند از کمک و حمايت قانوني (مثل داشتن وکيل) و يک دادگاه عادل برخوردار شوند در صورتي که کودکي به قانون‌شکني متهم شده تا وقتي که گناهکاري او طبق قانون ثابت نشده بايد بي‌گناه فرض شود و با او بصورت مناسب رفتار بشود بايد با توجه به سن وي با او طوري رفتار شود که حس ارزشمندي و شأن انساني او آسيب نبيند. بايد تا آنجا که ممکن است از فرستادن آنها به کانون اصلاح و تربيت جلوگيري شود.

ماده 41

درصورتي که قوانين کشور شما مفيدتر و بهتر از قوانين اين پيمان‌نامه هستند و حمايت بهتري به کودکان ارائه مي‌دهند آن قوانين همچنان برقرار هستند.

ماده 42

كودكان حق دارند که حقوق خود را بدانند، بزرگترها بايد حقوق آنها را بدانند و به آنها کمک کنند تا ياد بگيرند.

انتهاي پيام/