به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران بیرجند ؛ دوری از پایتخت و قرار گرفتن در مرز شرق کشور دلیلی بر محرومیت خراسان جنوبی است اما آنچه مسلم و مبرهن است توانمندی های اقتصادی متنوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد. خراسان جنوبی استانی با وسعت 953 هزار و 88 کیلومتر مربع است که 5 و 86 صدم درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است.
گمرک رسمی و پایانه های مرزی در مرز ایران و افغانستان یکی از پتانسیل های اقتصادی خراسان جنوبی است که نقش مهمی در تبادل کالا و صادرات به افغانستان و از آنجا به شرق خاورمیانه دارد. فاصله مرکز خراسان جنوبی تا گمرک مرزی 200 کیلومتر و تا شهر فراه افغانستان 300 کیلومتر است. به دلیل واقع شدن خراسان جنوبی در محور ترانزیتی شرق کشور، از آن به عنوان بندر تجاری خشک یاد می شود. همسایگی با افغانستان از فرصت های طلایی خراسان جنوبی است و افغانستان کشوری در حال بازسازی و رو به رشد که سرمایه گذاران می توانند از فراهم بودن بازار مصرف تولیدات یا فروش خدمات و دانش فنی خود در این بازار بزرگ و کشورهای همجوار اطمینان صد درصدی کسب کنند. فعالیت چهار بازارچه مرزی فعال به نام های میل 73، میل78، یزدان و دوکوهانه که در فواصل مناسبی از یکدیگر در کنار مرز ایران و افغانستان قرار گرفته اند از دیگر توانمندی های اقتصادی خراسان جنوبی است.
 در سال 85 بیش از 117 میلیون دلار صادرات به کشور افغانستان از این بازارچه ها صورت گرفته است. ساختار زمین شناسی منحصر به فرد و وجود پتانسیل های معدنی از جمله کانی های مهمی چون طلا، قلع، تنگستن، مس، سرب، روی، آهن و ذخایر غنی سنگ های تزئینی(نظیر گرانیت) ، موفقیت ممتازی را در تولید، عرضه و صادرات مواد معدنی برای خراسان جنوبی به ارمغان آورده است. تضمین اصل و سود حاصل از سرمایه گذاری های خارجی تحت پوشش قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری، برخورداری از 25 درصد تخیف در نرخ بهره و وام های دریافتی از صندوق ذخیره ارزی خراسان جنوبی نسبت به سایر استان های کشور، بخشودگی از مالیات بردرآمد به میزان 100 درصد تا 10 سال برای واحدهای صنعتی و تولیدی خارج از شعاع 30 کیلومتری مرکز خراسان جنوبی و امکان معرفی به حساب ذخیره ارزی مورد نیاز طرح ها به صورت خارج از نوبت از جمله مزایای مالی سرمایه گذاری در خراسان جنوبی است. از طرفی همسایگی با افغانستان از فرصت های طلایی خراسان جنوبی بوده و مجاورت این استان با افغانستان و نزدیکی به کشور پاکستان به عنوان یک قابلیت عمده در برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا گمرک و مرز رسمی مستقل میل 78 شهرستان سربیشه تاسیس شده که موجب رونق صادرات و ایجاد دروازه جدید و سهل الوصولی برای دستیابی کشورهای افغانستان به بازارهای آسیای میانی و آبها و بنادر خلیج فارس خواهد شد. شاید مهمترین مزیت ترانزیتی و تجاری خراسان جنوبی، ویژگی خاص همجواری با افغانستان و حدود 430 کیلومتر مرز خاکی با این کشور، وجود تعاونی های مرزنشین و بازارچه های مرزی فعال و همچنین قرارگرفتن این استان در کریدور شمالی- جنوبی و شرقی- غربی کشور باشد.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی گفت: رشد و توسعه بخش صنعت و معدن نه صرفا به عنوان توسعه یک زیرمجموعه از بخش های اقتصادی بلکه مرحله بسیار مهمی از توسعه در ابعاد گوناگون آن است.
احتشام افزود: امروز اساس و پایه اقتصاد بر گسترش تولیدات صنعتی و قابلیت نفوذ این محصولات در بازارهای خارجی استوار شده است. از طرف دیگر توجه به ذخایر معدنی هر منطقه به عنوان یکی از مهمترین منابع طبیعی، برای هرگونه برنامه ریزی اقتصادی - اجتماعی امری اجتناب ناپذیر است.
خراسان جنوبی از نظر توان معدنی نسبت به متوسط کشور از توان بالقوه معدنی بالاتری برخوردار است و بر اساس آخرین اطلاعات، 180 معدن در حال بهره برداری با اشتغال دو هزار و 217 نفر در خراسان جنوبی فعال است. میزان ذخایر قطعی این معادن حدود 432 هزار و 152 تن برآورد شده است. بررسی توزیع جغرافیای معادن خراسان جنوبی حاکی از آن است که شهرستان نهبندان با 59 معدن که عمدتا گرانیت، کرومیت و منیزیت است و همچنین شهرستان سربیشه با 37 معدن بیشترین تعداد معادن خراسان جنوبی را دارند. سنگ های تزئینی با 72 معدن و ذخیره 65 هزار و 337 تن و عمده پراکندگی در نهبندان، سربیشه و درمیان، منیزیت با 22 معدن و ذخیره سه هزار و 263 تن و پراکندگی در محدوده شهرستانهای نهبندان، سربیشه و بیرجند، بنتونیت با 34 معدن و ذخیره 16 هزار و 95 تن در گستره جغرافیای شهرستانهای سرایان، قاین، بیرجند، فردوس، کرومیت با هفت معدن و ذخیره 433 هزار تن در شهرستانهای سربیشه و نهبندان، سرب نهبندان با ذخیره 10 هزار تن و معدن مس قلعه زری بیرجند با ذخیره یک هزار و 315 تن و معادن کائولین فردوس با ذخیره قطعی یک هزار و 496 تن عمده معادن و ذخایر معدنی خراسان جنوبی را تشکیل می دهند. هم اکنون 12 شهرک و ناحیه صنعتی نیز در خراسان جنوبی فعال است. جمیع رئیس سازمان صنعت ، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت : علاوه بر شهرک ها و نواحی صنعتی، ایجاد چهار شهرک صنعتی در قاین، فردوس، سربیشه و نهبندان به تصویب هیأت وزیران و ایجاد 13 ناحیه صنعتی به تصویب شورای برنامه ریزی خراسان جنوبی رسیده است. اماد در این بین مشکلات موجود در صنعت و معدن خراسان جنوبی سبب شده که این پتانسیل بالقوه نتواند آن چنان که باید نقش بسزایی در اقتصاد این استان و درآمد مردمانش داشته باشد.
 مدیرعامل شرکت آریا سولار گفت: حل مشکلات بروکراسی صنعت خراسان جنوبی باید در کمیسیون صنعت و معدن مطرح و پیگیری شود صباغ‌زاده افزود : ایجاد یک کمیته کارشناسی در کمیسیون‌های اتاق بازرگانی خراسان جنوبی امری ضروری است. مدیرعامل مجتمع معدنی آمکا هم گفت: معادن خراسان جنوبی با بحران زیادی روبه‌روست. پروین یادآور شد: مشکلات بخش خصوصی باید بدون تعارف و با صراحت کامل بیان شود.
وی تصریح کرد: بخشی از معادن خراسان جنوبی در حال خارج شدن از دسترس هستند و هیچ یک از مسئولان خراسان جنوبی در جریان نیستند و این موضوع ناشی از سکوت بخش خصوصی است. پروین در خصوص راه‌اندازی کمیسیون تخصصی معدن در خراسان جنوبی، گفت: معدن‌کاران از نظر میانگین سواد در سطح پایین و بیشتر غیر بومی و غیر علاقه‌مند هستند و تجربه منفی در این زمینه یک باور منفی را در بین آنها ایجاد کرده است.
 مدیرعامل معدن گزیک هم با اشاره به تصویب قانون اخیر منابع طبیعی مبنی بر حذف معادنی که زیر پوشش منابع طبیعی هستند، گفت: 50 درصد معادن خراسان جنوبی زیر پوشش منابع طبیعی قرار دارند.
محمدی تصریح کرد: در صورت اجرای این قانون 50 درصد از معادن خراسان جنوبی از سیستم خارج شده و به غیر بومیان واگذار می‌شود. وی افزود: برای اجرای این قانون بهتر است به جای واگذاری معادن، آنها را جریمه کنند و جلوی تعطیلی معادن و بیکاری کارگران را بگیرند. وجود گیاهان دارویی در بخش کشاورزی خراسان جنوبی هم از دیگر پتانسیل های این استان است که افزایش نقش درآمدزایی آن باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
 به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سطح زیر کشت گیاهان دارویی در این استان با احتساب زعفران به 20 هزار و 724 هکتار می رسد. مهمترین گیاهان دارویی خراسان جنوبی زیره سبزآبی، زیره سبز دیم، آویشن، و نعناع فلفلی و زعفران است. هادربادی ، تولید سالانه گیاهان دارویی با احتساب زعفران در این استان را 31 هزار و 133 تن اعلام کرد که این پتانسیل نیز بر غنای اقتصادی استان می افزاید. زعفران مهمترین محصول زراعی خراسان جنوبی است، که به دلیل شرایط جغرافیایی تولید از پتانسیل بسیار بالایی برخوردار است. سطح زیرکشت این محصول در خراسان جنوبی بیش از 10 هزار هکتار و میزان تولید سالانه آن حدود 50 تن است. زرشک نیز از جمله تولیدات باغی خراسان جنوبی بوده که این استان با در اختیار داشتن 97 درصد از اراضی زیرکشت این محصول در کشور ، تولید 95 درصد زرشک ایران را در اختیار دارد. عناب هم یکی از محصولات مهم و اقتصادی خراسان جنوبی و دارای جایگاه ویژه در تولید محصولات کشاورزی است بطوریکه تولید 98 درصد محصول عناب کشور در خراسان جنوبی انجام می شود.
 رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی دامهای استان را از دیگر پتانسیلهای این منطقه برشمرد و گفت: خراسان جنوبی با دارابودن سه میلیون و 300 هزار واحد دامی از پتانسیل خوبی در تولیدات دامی برخودار است. وجود این همه پتانسیل بالقوه و بالفعل در خراسان جنوبی ، باید تلنگری به مسئولان بزند تا با حمایتهای مختلفی از جمله اعطای تسهیلات مناسب به بومیان بویژه بخشهای خصوصی بومی ، زمینه توسعه و بهره وری هر چه بیشتر از این فرصتهای اقتصادی را فراهم کنند تا با حرکت و تلاش هر چه بیشتر بخش دولتی ، مردم و بخش خصوصی ، عمران و آبادانی بیش از پیش خراسان جنوبی و شرق کشور در سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی حاصل شود./ب