از دیگر سیاست های این مجله اسطوره سازی از عناصر فعال در رژیم پهلوی و ترویج اباحه گری است که در ادامه به صورت اجمالی به روند کلی آنها اشاره خواهد شد.

اسطوره­سازی از عناصر فرهنگی – سیاسی فعال در رژیم پهلوی

یکی از شگردهایی که در دستور کار دست­اندرکاران نشریه بخارا قرار دارد، اسطوره­سازی از عناصری است که سال­ها در دستگاه پهلوی، در جهت تثبیت و تداوم رژیم طاغوتی، در عرصه­های مختلف فعالیت داشتند.

بخارا، این تاکتیک را با استفاده از ارائه کثیری از مقالات نویسندگان هم­سو که عمدتاً از معاندین جمهوری اسلامی­اند، انجام می­دهد.

در این میان تحریف تاریخ و تطهیر شخصیت­ها در حد امکان، صورت می­پذیرد تا حدی که فردی همانند فریدون آدمیت، دیپلمات رژیم پهلوی تا سر حد یک آزادی­خواه وطن­پرست، معرفی می­شود، حال آنکه چگونه یک سیاستمدار وطن­دوست، می­تواند سال­ها در جهت تداوم یک حاکمیت وابسته­ای مثل حکومت پهلوی، تلاش کند خود جای سؤال دارد ؟!

شماره 65 مجله بخارا، به طور ویژه به مدح و تجلیل از فریدون آدمیت، اختصاص یافته است. در این میان، مروری بر تجلیل­کنندگان از فریدون آدمیت، می­تواند تا حدودی بازگوکننده ابعاد شخصیتی و خدمات وی باشد:

1. احسان نراقی    4. احسان یارشاطر

2. رضا براهانی      5. احمد کریمی حکاک

3. مسعود بهنود    6. باقر پرهام

ذکر این نکته حائز اهمیت است که فریدون آدمیت به استناد عملکرد و آثار وی، در زمره­ی تاریخ­نویسانی محسوب می­شود که تلاش می­کنند ضمن تاریخ­نگاری به ترویج و تبلیغ اندیشه­­های سیاسی و اجتماعی غرب جدید بپردازند.

 از علائق و گرایشات فریدون آدمیت نهضت مشروطه است. نهضتی که به باور کارشناسان با حمایت­ها و هدایت­های دولت­های غربی در ایران پا گرفت.

مشروطه در کشور ما، اشاره به نهضت عدالت­خواهانه­ای دارد که مردم ایران در حدود سال­های 1284-1285 هـ . ق به رهبری روحانیون به راه انداختند که در پروسه­ی آن علما دست به هجرت صغری و هجرت کبری زدند و با فشار مردم و حمایت علما، مظفرالدین­ شاه و وزیر خائن او عین­الدوله، وادار به عقب­نشینی شدند اما روشنفکران وابسته به محافل فراماسونری از عدم آگاهی برخی روحانیون درخصوص ایدئولوژی­های غربی استفاده کرده و با استفاده از تجمع مردم ناآگاه در سفارت انگلیس، درخواست مشروطه در دهان عدالتخواهان قالب کردند.

مشروطه، نظریه­ای است برخاسته از متن اندیشۀ دموکراسی و در واقع بیان دیگری از اندیشه لیبرال دموکراسی است که طرفداران آن در ایران، این نظریه را از منتسیکو فرانسوی، جان لاک انگلیسی و جان استوارت میل اقتباس کرده بودند و به این امر نیز اذعان داشتند.

یکی از دلایلی که فریدون آدمیت مورد توجه سیاست­گذاران نشریه بخارا قرار گرفته آن است که آدمیت، به اصول غربی مشروطه در آثار خود، به نحو برجسته­ای پرداخته است:

«اساساً فریدون آدمیت را باید تاریخ­نگار مشروطه دانست و از آنجا که مشروطه سنگ بنای اولین برخورد ما با تجدد و دنیای مدرن است. بنابراین می­توان آدمیت را راوی اصلی و با تحلیل­گر مهم دوره­ای بی­بدیل دانست. او خود از بازیگران این عصر طلایی نبود اما رابطه بی­واسطه­اش با برخی از این بازیگران از جمله مرحوم پدرش سبب شد که نگاه او به مشروطیت و افراد آن دوره براساس روایت­هایی بی­مانند و اسنادی بی­نظیر باشد که جز او از عهده هیچ مورخ دیگری برنمی­آمد. بدین سبب نمی­توان از کنار آدمیت به سهولت گذشت. او قابل نادیده­انگاری نیست ...»

اما تیر خلاص در جهت غایب اندیشه سران بخارا در حمایت و تجلیل از مرتد تاریخ شلیک می­شود:

«تردیدی نیست که در تاریخ­نگاری مشروطه نام فریدون آدمیت مانند احمد کسروی خواهد درخشید چون هرچه کسروی در شناخت سلسله رویدادهای مشروطه جد و جهد کرد و مدرک و سند به دست داد ، فریدون آدمیت به بررسی سیر اندیشه پرداخت. از همین رو ، تمام تجدد ایرانی با همه ابعادش در آثار او انعکاس یافته است»

در حقیقت تجلیل از مورخی همچون آدمیت، دستمایه­ای برای ترویج اندیشه­های غربی در قالب معرفی اندیشه­ها و آثار فریدون آدمیت است. به بهانه شرح آثار آدمیت از روشنفکران غرب­زده و ورود اندیشه مدرنیته به ایران به نیکی یاد شده است و در این میان ادعا می­شود که نهضت مشروطه، سرآغاز آزادی اندیشه و روشن­اندیشی در ایران بوده است. در حالی که ارمغان مشروطه برای ایران استبداد پهلوی و شبه مدرنیسم غربی بوده است.

«هوشنگ ماهرویان» در تجلیل از اندیشه فریدون آدمیت به صورت آشکار به اندیشه­های دین­ستیزانه وی اشاره می­کند و می­نویسد:

« آدمیت از میان همه رویدادهای خرد و کلان تاریخی، به تاریخ فکر اهمیت درجه اول می­دهد، فکری را درخور اعتنا می­داند که مبتنی بر خرد باشد و از این جهت با دکارت فیلسوف فرانسوی و همقطار ایرانی­اش احمد کسروی قابل مقایسه است و از رهگذر تحلیلی تاریخی و واقعیت­های موجود، به این نتیجه رسیده است که شرقیان از قافله تکامل بشری عقب افتاده و چاره­ای جز اقتباس اندیشه غربیان، که مبتنی بر خردگرایی است، ندارند.

آدمیت در برخورد با تفکر غربی، هیچ نوع تفکیکی را جایز ندانسته و آن را در تمام حوزه­های زندگی انسان، اعم از سیاست، هنر، علم اجتماع و ادبیات، برترین می­داند (تا به روزگار ما) : باید معترف باشیم که در مرحله تصادم مغرب و مشرق، همه جامعه­های آسیایی در جهات مادی و عقلی و مدنی در سطح خیلی پایین­تری از مدنیت قرار داشتند.

علمشان عین جهل بود. هنرشان کمال بی­هنری، صنعت­شان ابتدایی، حکومت­شان مظهر بیدادگری و پست­ترین انواع حکومت و ساختمان اجتماعی­شان، قرون وسطایی یا پیش از قرون وسطایی و از همه مهمتر و بدتر، انسان آسیایی صاحب اعتبار و ارزش حقوقی که قائم به خود باشد نبود. ولی در همه آن رشته­ها، غربیان پس از یک دورۀ طولانی پستی و بی­دانشی، به راه ترقی روزافزون افتاده بودند و هر پیشرفتی که در تعقل سیاسی صورت گرفت، ثمرۀ تمدن غرب بود ...»

آدمیت، در واقع یک تاریخ­نگار صددرصد وابسته به تمدن غربی است. او دوای مشکلات کشور را در تجدد و مدرنیته می­بیند و به شدت از این رای خود دفاع می­کند. آدمیت روی در روی جلال آل­احمد که از منتقدین غرب­زدگی جریان روشنفکری است می­ایستد و درباره آن چنین می­نویسد:

« آدمیت می­نویسد مولف کتاب روشنفکران (منظور جلال آل­احمد است) و هم قلم نااهل او، در سنگر واحد ارتجاع قرار می­گیرند و به اتفاق بر مشروطیت می­تازد.

او کتاب « غرب­ زدگی » و « در خدمت و خیانت روشنفکران » را چنین تعریف می­کند:

«غرب­زدگی نوشته پریشان و سست­مایه­ای است. آن کتاب روشنفکران نیز جُنگی را می­ماند که هر چه نویسنده در عمرش خوانده به درون آن فروریخته، چیزهای پراکنده و ناجور - بدون اینکه ذهن نویسنده چنین توانایی را داشته باشد که انسجامی به آن ببخشد، اگر از اصل انسجام­پذیر باشند. در آن از کیومرث می­خوانیم تا ترجمۀ متن مقاله­ای از « گرامشی » نویسنده توانای مارکسیست، همه مطالب به هم وصله پینه شده، اما وصله پینه­ای ناجور و گاه مضحک . « زنبیل » حاج فرهاد میرزا متعمدالدوله، یک دست­تر و مربوط­­­ ­تر است تا آن دفتر خیانت روشنفکران رو سیاه ما. »

آدمیت، معتقد است در واقعه مشروطه­خواهی، دولت انگلیس نقشی نداشته است و این اندیشۀ دخالت انگلیس ، ناشی از اوهام و خیالات است .

 برای آدمیت ، دین ، یک پدیدۀ اجتماعی و عارضی بود که وسیلۀ سرپوش نهادن بر تغییرات و تحولات اساسی در زندگی انسان ایرانی بود. برای مثال، از نظر آدمیت، رژی یا همان تحریم تنباکو ، حرکتی منتسب به تاجران اصفهان و شیراز و تبریز و تهران بود که پوششی دینی یافت.

از نظر آدمیت، تلاش­های امیرکبیر، در راستای زدودن نقش دین و روحانیت از جامعه بود. اساساً تفسیر آدمیت در تاریخ­نگاری، تفسیری بود که لامذهبی را بر همۀ اندیشه­ها و افکار سیطره می­داد. 

تاریخ­نویسی مشروطه پس از کسروی که تاریخ سیاسی مشروطه را نوشته بود ، مهمل مانده بود و آدمیت از زاویۀ دیگری به آن پرداخت. هر دو در این که فرزند مشروطه بودند ، مشترک بودند. اما کسروی بیشتر به تاریخ سیاسی مشروطه علاقمند بود و آدمیت به تاریخ فکری و فرهنگی آن.

ترویج اباحه­گری در قالب یک مقاله نقد اجتماعی

در شماره 62 مجلۀ بخارا ، در بخش نقد اجتماعی مجله ، مقاله­ای تحت عنوان « عشق­ها و پاساژها» نگاشته شده بود که سراسر ترویج اباحه­گری و عادی جلوه دادن عشق­های خیابانی است. همچنین در این مقاله ، فقراتی وجود دارد که در آن افرادی را که در جوامع به اصطلاح توسعه نیافته زندگی می­کنند را به دلیل حاکمیت فرهنگ­های اجتماعی و هنجارهای عمومی متفاوت با جوامع توسعه یافته، دارای یک دوگانگی می­داند و آن را مورد مذمت قرار می­دهد.

« حالا آدم­هایی که در جامعه توسعه نیافته و یا رو به توسعه زندگی می­کنند ، علاوه بر همه چندپاره­گی­هایی که بر سرشت و سرنوشت جمعی­شان تحمیل شده است دچار یک دوپاره­گی جدید هم می­شوند. دچار یک زیست دوگانه. آدم­های چنین جامعه­ای دوزیست هستند .

 یک زیست پاساژی دارند و یک زیست برون پاساژی. آنجا روشنایی است و سبک­بالی و شادخواری و این جا تاریکی و سنگینی و رنج نداشتن و نتوانستن و نشدن و نکردن.

این جا یک محرومیت تام و تمام واقعی است و آنجا یک برخورداری تام و تمام نیمه­واقعی و نیمه وهمی است. این زیستن دوگانه و ناسازگاری که بر افراد چنین جامعه­ای نازل می­شود، پریشانی­های طاقت­فرسای دیگری برای او در آستین دارد . »

« در واقع زیستن پاساژی و استقبال بیش از حد از آن، یک جور پناه بردن به درخشش­های پر سر و صدا و بی­آرام و قرار و فراموشی­آور و خلسه­آوری است که می­تواند نشانۀ واکنش آگاهانه و بیشتر ناآگاهانۀ فرد باشد در برابر واقعت سخت و خشن و بی­رحمی که او را احاطه کرده است.

 واقعیتی که ظاهراً فرد هیچ دخالتی و یا چندان دخالتی در وقوع آن نداشته است. این واقعیت بسیار فراتر از آستانۀ تحمل اوست.

 او نه می­تواند واقعیت را تحمیل کند و نه می­تواند آن را تغییر دهد. پس می­گریزد از آن و می­شتابد به سوی پاساژها به سوی آن شلوغی­هایی که جان می­دهد برای فراموشی و کاهش بار سنگین هستی واقعی ... »

در بخش دیگری از این مقاله توصیف عشق­های خیابانی به صورت تفصیلی و با کنار هم قرار دادن تعابیر مختلف و تصویرهای ذهنی متعدد ، نوعی ترویج اباحه­گری، محسوب می­شود.

« آدم­ها با چشم­هایشان جذب مغناتیس عشق می­شوند همان­طور که جذب مغناتیس سایر اجناس و اشیاء پاساژها می­شوند. همان­طور که چشم­شان می­چرخد در لابه­لای تاپ و شلوارک­ها و لباس­های مجلسی شبانه و عصرانه ، گاهی هم می­چرخد روی چیزی از جنس خودشان ... »

نویسنده در جایی از مقاله به طور غیر مستقیم اما کاملا معنی­دار و مفهوم ، خودداری از ارضای خارج از چارچوب و ضوابط امیال و غرایز جنسی را عامل ایجاد پریشانی­های روحی و بیماری­های روانی می­داند و چنین می­نویسد:

« در پاساژها نه « تن » تابوست و نه « روان » تابوست، « مصرف » تنها تابوی موجود و مقبول است. همه چیز مصرف شدنی است.

 همه چیز مصرف کردنی است. مصرف اصل پایدار پاساژهاست. آدم­ها در پاساژها و برای پاساژها زندگی می­کنند. پس ، از تن و روان­شان خرج می­کند. تن و روان تابع اصل مصرف است نه برعکس. 

در حاکمیت این اصل، نابرابری جنسی و نابرابری سنی وجود ندارد. زندگی همه از هنگام تولد حتی پیش از تولد و تا قبل از بازنشستگی (که مساوی مرگ و نیستی و ندیدن و نخواستن و به حساب نیامدن است) تابع همین اصل است.

اصل پایدار مصرف بر بنیاد لذت آنی است. لذت مصرف آنی و لذت داشتن آنی ، معنای زندگی است. آنکه از این لذت آنی محروم شود و محروم می­ماند، دچار تشویش روان و آشفتگی زندگی می­شود. بخش عمده­ای از آشفتگی­های زندگی­های امروزی به خاطر همین محرومیت از مصرف است. این محرومیت، زندگی را بی­معنا و بی حاصل می­کند.

روابط آدم­ها را قهرآمیز می­کند ... »

به صورت کلی نشریه بخارا و دیگر مجلات هم سو با این جریان مهملی امن برای انتشار دیدگاه افرادی است که به فرموده امام راحل با هیچ منطقی خلع سلاح نمی شوند و افرادی است که ذره ذره وجودشان با کشورهای سلطه گر و تفکر استکباری آنان خو گرفته و برای ضربه زدن به اسلام عزیز از هیچ تلاشی فروگزاری نخواهند کرد.

به هر صورت و جدای از عملکرد این نشریات باید از عدم حضور نیروهای ارزشی و انقلاب در این فضا نیز گله داشت چرا که با عدم حضور در فضاهایث فکری و درگیر شدن به امور اجرایی میدان به دست این افراد نشان دار تاریخ می افتد.