به گزاش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ؛دیگر از آسمان آبی شهرمان که روزهایش زیبا بود و شب‌هایش ستاره باران، خبري نيست، اینجا همه منتظر غبارند، انگار ديگر به وجود آنها عادت کرده‌ایم و ماسک از وسایل ضروری‌مان شده است. اینجا نفس کشیدن سخت است. ریزگردها زیبایی‌های جهیزیه عروس زیبای زاگرس را گرفته است و زیبای خفته در خاکستر را چنان غمگین کرده است که آرزوی همه ما دیدن لبخند زیبای دوباره آن است، ای کاش عروس زاگرس دوباره بخندد.
ریزگردها در ایلام دیگر مهمان ناخوانده نیستند،هر روز مردم ایلام قبل از شروع کار روزانه نگاهی به آسمان آبی سال‌های پیش می‌اندازند و اگر نباشد حتما سراغش را می‌گیرند که آیا امروز هم خواهد آمد یا نه؟
ناصر ملکی، رییس اداره تحقیقات هواشناسی استان ایلام گفت: پدیده گرد و غبار رویدادی طبیعی است که در بخش‌هایی از جهان که دارای مناطق خشک و بیابانی وسیع هستند ایجاد می‌شود و بیابان‌های وسیع در کشور عربستان، عراق، سوریه و ایران نمونه‌هایی از این مناطق هستند و دوره‌های خشکسالی طولانی در سال‌های اخیر موجب دامن زدن به این پدیده مخرب جوی شده است.
وی با بیان اینکه بررسی تعداد روزهای همراه با پدیده گرد و غبار بیانگر افزایش این پدیده در سال‌های اخیر است، تصریح کرد: در ایستگاه ایلام در سال 1387 تا پایان سال 90 به ترتیب تعداد روزهای همراه با پدیده 65،50، ،102و106 روز گزارش شده که روند افزایشی این پدیده کاملا نمایان است.
رییس اداره تحقیقات هواشناسی کاربردی استان ایلام ادامه داد: به طور میانگین در بررسی آماری چهارسال اخیر حدود12 روز دید افقی کمتر از 1000 متر بوده است و 13 روز در سال در ایستگاه ایلام دید بین 1000 تا 2000 متر گزارش شده است و حدود 21 روز از سال دید بین 2000 تا 5000 متر و 35 روز از سال نیز دید بیشتر از 5000 متر و کمتر از 9000 متر بوده است.
ملکی در تشريح وضعیت گرد وغبار در ایستگاه دهلران، گفت: در دهلران تعداد روزهای همراه با پدیده گرد وغبار در سال 1387 تا 1390 به ترتیب 77، 99، 105و150روز بوده است که به دلیل خشکسالی‌های اخیر روند افزایشی در تعداد این روزها قابل مشاهده است.
وی در مورد وضعیت کاهش دید افقی در این ایستگاه تصریح کرد: در ایستگاه دهلران بطور میانگین 15 روز از سال دید افقی کمتر از 1000متر بوده است و پنج روز دید 1000 تا 2000 متر بوده است و 29 روز نیز دید افقی بین 2000 متر تا 5000 متر و در حدود 59 روز از سال دید افقی بین 5000 تا 9000 متر گزارش شده است.
رییس اداره تحقیقات هواشناسی کاربردی استان ایلام تعداد روزهای همراه با پدیده گرد وغبار را در ایستگاه‌های هشت‌گانه استان را از ابتدای فروردین ماه تا 17 تیرماه را اینگونه بیان کرد: تعداد این روزها در ایستگاه‌های ایلام، مهران، دهلران، دره‌شهر، ایوان، سرابله، آبدانان و لومار به ترتیب 43،43،42،39،51،51،56و30 روز اعلام شده است که به طور میانگین 44 روز گرد وغباری را در ایلام نشان می‌دهد.
ملکی میزان این گرد وغبار را در ابتدای فروردین ماه تا هفدهم تیرماه سال 90 را در ایستگاه‌های مذکور به ترتیب 53،53،46،44،72،45،59 و52 روز اعلام کرد و گفت: میانگین گرد و غبار این مدت در این سال 53 روز بوده است.
سهراب حکیمی، رییس ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری ایلام نيز با بیان اینکه سال گذشته سه روز تعطیلی نتیجه شدت گرد و غبار بوده است و در سال 91 فعلا يك روز تعطیلی به دلیل این پدیده داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: مقابله با این پدیده از دوجنبه مورد توجه قرار می‌گیرد، یکی از این جنبه‌ها ملی است که وظیفه دولت و نمایندگان ملت است تا آن را به صورت جدی پیگیری كنند و اگر نیاز به رایزنی‌های بین‌المللی دارد اقدامات لازم را انجام دهند.
وی تصریح کرد: در حوزه استانی نیز برای هر کدام از ادارات استان در این موضوع وظایفی تعیین شده است که با انجام این وظایف حداقل می‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد.
رییس ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری ایلام دستگاه‌های مسوول را در این زمینه هواشناسی، محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی، هلال احمر عنوان و خاطرنشان کرد: برای هر کدام از این دستگاه‌ها وظایفی تعیین شده است که همه آنها یک هدف مشترک دارند و آن کاهش اثرات این پدیده است.
وی تصریح کرد: مهمترین موضوع پیش‌بینی میزان گرد و غبار از روزهای قبل از وقوع آن است که با خرید دستگاه‌های پیشرفته توسط سازمان هواشناسی شرایط لازم برای تحقق آن فراهم شده است.
حکیمی ابراز امیدواری کرد با تلاش مسوولان ملی و استانی و نمایندگان استان‌هایی که با این پدیده روبرو هستند تمهیدات لازم برای مقابله با آن اندیشیده شود.
غلامرضا ابدالی، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه گرد و غبار شدید باعث خفگی جنگل‌ها می‌شود، اظهار کرد: خشکیدگی سطح جنگل‌ها و مراتع استان به دلیل کمبود نزولات جوی، گرد و غبار مداوم و خشک سالی پی در پی بوده است.
وی با بیان اینکه گرد وغبار مداوم حیات وحش استان را به خطر انداخته است، افزود: این ریزگردها بر روی علف‌ها و گیاهان می‌نشیند و در نتیجه تغذیه حیوانات از این مواد سلامتی آنها را به مخاطره می‌اندازد.
ابدالی با بیان اینکه ریزگردها باعث به وجود آمدن مشکلات تنفسی برای حیوانات می‌شود، خاطر نشان کرد: گرد وغبار حیات حشرات را که تاثیر بسزایی در زندگی انسان دارند را به خطر انداخته است.
وی اضافه کرد: گرد وغبار باعث جلوگیری از مهاجرت پرندگان به مناطق استان که قبلا یکی از مهاجرپذیرترین جایگاه پرندگان بود، شده است.
ابدالی به تأثیرات نامطلوب گرد وغبار بر روی طبیعت استان اشاره و افزود: این ریزگردها روزنه تنفس درختان را می‌بندد و در نتیجه دچار خشکیدگی می‌شوند که تاکنون بیش از 100 هزار هکتار از جنگل‌های استان در معرض خشکیدگی قرار گرفته است.
وی راهکار متداول برای مهار گرد وغبار، مالچ‌پاشی، شن‌ریزی و غلطک کوبی معرفی کرد و گفت: مالچ از مواد نفتی است، پس در نحوه و نوع استفاده از آن باید دقت شود که بافت زنده را از بین نبرد.
ابدالی ریگ پاشی، برگرداندن آب‌ها به مسیر رودخانه و تالاب‌های منطقه وکاشت گونه‌های گیاهی مقاوم را از راه‌های مطمئن‌تر و کاربردی‌تر مهار گرد وغبار معرفی کرد.
دکتر یوسف محسن‌زاده، پزشک فوق تخصص قلب و عروق در مورد عوارض کوتاه مدت و بلندمدت گرد وغبار بر سلامت افراد جامعه گفت: ذرات ریزگرد وغبار به دلیل نفوذ عمقی بر نواحی حساس مجرای تنفسی و ریه عارضه‌های متعددی را در بدن ایجاد می‌کنند.
وی حساسیت چشم‌ها، بینی و حلق، عفونت‌های دستگاه تنفسی، سردرد، تهوع و واکنش آلرژیک را از آثار کوتاه مدت آلودگی هوا خواند و افزود: بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی و آسیب به سایر ارگان‌های بدن از اثرات بلندمدت این پدیده هستند.
دکتر محسن زاده با تأکید برعوارض متعدد تنفس در هوای غبارآلود خاطرنشان کرد: سرفه، افزایش حساسیت در برابر عفونت‌های تنفسی، تأثیرات سوء بر قفسه صدری، افت کارایی سیستم ایمنی بدن، تشدید عوارض بیمارهای قلبی، تنگی نفس و وخامت بیماری‌های مزمن مثل برونشیت از عوارض تنفس هوای غبارآلود است.
وی با تأکید بر این نکته که در زمان پدیده گرد و غبار میزان غلظت برخی فلزات سه برابر می‌شود بر ضرورت دفع این سموم تأکید کرد و گفت: افزایش مصرف مایعات که به دفع سموم از طریق ادرار کمک می‌کند ضروری است و فیلتراسیون و استفاده از ماسک‌های فیلتردار از راه‌های موثرکنترل ورود ذرات معلق هوا به بدن محسوب می‌شوند.
این پزشک فوق تخصص قلب در بیان ضرورت مقابله جدی با این پدیده گفت: با توجه به گستره وسیع جمعیت در معرض این پدیده و افزایش بروز بیماری‌های حاد و مزمن ناشی از آن، در سالیان پیش رو، قطعاً هزینه‌های درمانی، بیشتر از هزینه‌های لازم جهت مبارزه و کنترل این پدیده در زمان کنونی است، پس ضرورت اقدام جدی و سریع مهار این پدیده در سطح ملی، لازم و حیاتی است./س
