به
گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران تبریز، در 1218ه.ق که عباس میرزا نایب
السلطنه فتحلیشاه گردید ، این شهر رسما ولیعهد نشین شد . در دوره جنگهای
ایران و روس، تبریز مرکز ثقل و مقر فرماندهی بود. از دوره قاجار بناهای
زیبایی در این شهر به یادگار مانده است. که خانه امیر نظام یکی از این
بناهاست. این خانه در محله ششگلان که یکی از محلات قدیمی تبریز است قرار
دارد. که هنوز هم با صلابت و عظمت خاصی خود نمایی می کند.
این عمارت که اکنون به عنوان موزه قاجار استفاده می شود در
دوره ناصر الدین شاه و در زمان پیشکاری امیر نظام گروسی و توسط وی بنا
گردیده است. منابع حاکی از آن است که در دوره های بعد نیز والیان آذربایجان
در این عمارت سکونت داشته اند. این عمارت در دوره پهلوی به عنوان اداره
دارائی و اداره فرهنگ مورد استفاده قرار می گرفت .در سال 1370 شمسی این بنا
توسط میراث فرهنگی خریداری شده و با
حفظ ویژگی های معماری و شاخص های سنتی مورد باز سازی قرار گرفت .در سال
1385 شمسی این بنا به عنوان موزه قاجار مورد بهره برداری قرار گرفت.
این قسمت از خانه که اکنون باقی مانده است تنها بخشی از این عمارت زیباست ومتاسفانه بخش های دیگر آن تخریب شده است.
امیر خانی کارشناس موزه در مورد ویژگی های موزه قاجار گفت:عمارت
امیر نظام با زیر بنای 1500متر مربع ساخته شده است . ساختمان مشتمل بر دو
حیاط اندرونی و بیرونی است که باغچه ها و حوض های زیبائی آنرا دو چندان می
کند . 16 ستون با سر ستون های زیبا سراسری ایوان رانگه داشته اند . در طبقه
بالا پنجره های مشبک روسی با شیشه های رنگی، گچبری نمای شمالی و جنوبی ،
شومینه سنتی ، همچنین آینه کاری ها و گچبری ها تالارهای داخلی و طنبی ها به
زیبایی مجموعه می افزایند.در زیر زمین حوضخانه ای وسیع وجود دارد که
با د‌الان ه‍‍ا‌ي طرف‍ي‍ن به ح‍ي‍‍اط و ات‍‍اق ه‍‍ا‌ي م‍ج‍‍اور
ارت‍ب‍‍اط د‌اردکه یکی از زیباترین قسمت های بناست
ت‍‍الار‌ه‍‍ا‌ي
ج‍‍ال‍ب و دي‍دن‍‍ي اي‍ن بنا به ن‍م‍‍اي‍ش آث‍‍ار مختلف
ه‍ن‍ر‌ي و ص‍ن‍‍اي‍‍ع دس‍ت‍‍ي م‍ت‍‍ع‍ل‍ق به دور‌ان قاجار
اختصاص ي‍‍اف‍ت‍ه است . بخش ت‍ن‍دي‍س و ت‍‍اب‍ل‍و‌ه‍‍ا‌ي
ت‍ص‍وي‍ر‌ي ،عکس که ب‍‍ادورب‍ي‍ن ه‍‍ا‌ي اب‍ت‍د‌اي‍‍ي که در
دوره ناصر الدین شاه وارد ایران شده عکسبرداری شده است. ن‍ف‍‍اي‍س
دي‍گ‍ر‌ي چ‍ون خ‍‍ات‍م ک‍‍ار‌ي ها ، خ‍وش‍ن‍وي‍س‍‍ي، دس‍ت‍ن‍وي‍س
ها، ل‍ب‍‍اس ها و ب‍رخ‍‍ي وس‍‍اي‍ل و اب‍ز‌ارن.
وی
در ادامه افزود: از جمله تالار هایی که در نگاه اول نظر هر بیننده را به
سوی خود جلب می کند تالار سکه است در ایران هر پادشاهی که به تخت می نشسته
سکه ی به نام خود ضرب می کرده رووپشت سکه القاب پادشاه، تصویر وی ، محل ضرب
، میزان ارزش پولی سکه و گاه عبارت مذهبی بود.در تهران، مشهد، شیراز
،اصفهان ،تبریز ضرب سکه دایر بود
امیر خانی گفت:از آنجا مردم آذربایجان علاقه وافری به هنر و موسیقی
داشتند بخشی از این تالار به موسیقی اختصاص یافته است تا اواخر قرن 9
موسیقی جنبه علمی داشت از اوایل دوره قاجار مذهبی بود موسیقی نظری – علمی
بعد از تاسیس دارالفنون و به همت امیر کبیر و استخدام معلمین رواج یافت.
وی
در ادامه افزود:درتالار سنگ سنگ ها و درب های قدیمی قابل مشاهده است در
مورد تاریخچه این سنگ ها می توان گفت که در آخرین ساعات سال 1193ه.ق زلزله
مهیبی در تبریز رخ داد که اکثر بناهای موجود در شهر را ویران کرد حاکم
تبریز در این دوره اقدام به عمران و آبادانی مجدد شهر گرفت و عمارت های
زیبایی را در آن بنا کرد. وی برج و باروی محکمی به دور شهر کشید این برج ها
هشت دروازه داشت که عبارتند از:1- دروازه یا درب خیابان 2- درب باغمیشه
(اعلی) 3- درب مهاد مهین(میار میار)4- درب نوبر 5- درب سرخاب 6- درب دوه چی
(شتربان)7- درب استانبول 8- درب گجیل(سردرود)
امیر
خانی درپایان خاطر نشان ساخت :در تالار رجال و فرامین این بنا شخصیت های
برجسته را می توان یافت که از جمله انهاامیر نظام گروسی یکی از رجال برجسته ایران
در دوره قاجار بود که همواره مناصب مهم حکومتی داشته است . در زمانی که
سفیر ایران در فرانسه بود دستگاه ضرب سکه را به ایران آورد، در زمان ناصر
الدین شاه پیشکار آذربایجان شد، در جریان نهضت تنباکو نقش مثبتی را ایفا
نمود در سالهای پایانی عمر به ماهان کرمان تبعید شد ودر همان جادرگذشت./س
