به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛ حجت الاسلام و المسلمين سيدرضا تقوي در پيش خطبههاي نماز جمعه اين هفته تهران با تبريك فرارسيدن سال نو با اشاره به موضعگيري و نگاه اسلام به اين سنت ملي اظهارداشت: عيد نوروز يكي از سنتهاي ريشهدار تاريخي ايرانيان است كه مردم بر اساس يك رسم تاريخي با صله رحم، نظافت، خانهتكاني، ديد و بازديد، پوشيدن لباسهاي نو و ... به استقبال نوروز ميروند و در آغاز بيداري طبيعت به شادماني ميپردازند.
وي با طرح اين سوال كه «سنتها در دين اسلام و سيره علوي چه جايگاهي دارند و چه برخوردي با آداب و رسومي كه گذشتگان به يادگار مانده ميشود؟» گفت: از ديدگاه جامعهشناسي سنت آن رسمهاي ريشهدار عمومي است كه به اقتضاي كهنگي خود از حرمت اجتماعي برخوردار است؛ بنابراين ميتوان به اين نتيجه رسيد كه سنت اولا جنبه تقدس و ارزشي و معمولا ريشههاي تاريخي دارد و نمايانگر شخصيت جمعي جوامع است و ثانيا سنتها بخشي از فرهنگ عمومي را تشكيل ميدهند.
وي افزود: سنتها به دو دسته سنن حسنه و سنن سيئه تقسيم ميشود؛ سنتهاي حسنه آثار خوب بر جامعه ميگذارد و سنتهاي بد جامعه را به انحراف ميكشاند و مشكلات زيادي را فرآهم ميآورند.
رييس شوراي سياستگذاري ائمه جمعه با اشاره به اينكه «سنتها معمولا پايهگذاراني دارند كه آن تاسيس ميكنند» افزود: هركس سنتي را پايهگذاري كند كه در ميان جامعه رواج يابد اگر آن سنت، سنت خوب باشد اجر و پاداش اين كار نصيب پايهگذاران آن ميشود و اگر سنت بدي باشد حتي بعد از مرگ او نيز هر كس به آن سنت عمل كند گناهانش نصيب او خواهد شد. در روايت فراواني از پيامبر (ص) و ائمه معصومين (ع) نيز بر اين مساله تاكيد شده كه اگر شخصي سنت بدي پايهگذاري كند كه در جامعه رواج داشته باشد اين كار در پرونده عمل او به عنوان گناه نوشته خواهد شد و اگر سنت حسنهاي را پايهگذاري كند هر كس به آن عمل كند ثوابش نصيب موسسه آن نيز خواهد شد.
وي با تاكيد بر اينكه «اسلام مشوق تاسيس و گسترش سنتهاي سعادتآفرين است» تصريح كرد: در جوامع يك سلسله سنتها ريشه اسلامي دارد و افراد بر اساس دستوراتي كه داده شده به آنها عمل ميكنند، اما يكسري سنتها ريشه اسلامي ندارند؛ بلكه سنتهاي باستاني و ملي هستند كه قبل از اسلام وجود داشتند و اكنون به آنها عمل ميشود.
وي با اشاره به نحوه برخورد اسلام و مسلمانان با سنتهاي باستاني گفت: در قرنها اول هجري مسلمانان سرزمينهاي فراواني فتح كردند به طوري كه اسلام از مرز حجاز و جزيرهالعرب عبور كرد و وارد سرزمينهاي ديگر شد كه فرهنگهاي ديگري داشتند. مسلمانان و فاتحان مسلمان به هر سرزمين كه وارد ميشدند منطق استوار و سعه صدر خويش را در برخورد با سنتهاي آن اقوام به نمايش ميگذاشتند كه اسلام داراي چنين منطق و قدرتي است و در برخورد با فرهنگهاي ديگر خود را نميبازد و نگران اين نيست كه سنتهاي اقوام ديگر فرهنگ اسلامي را تحت تاثير قرار دهند.
تقوي يادآور شد: مسلمانان به لحاظ اعتقادي به خودباوري فرهنگي رسيده بودند و معتقد بودند فكر، فرهنگ و مكتبي برتر و جامعتر از اسلام وجود ندارد. از سوي ديگر معتقد بودند اسلام به تبادل فرهنگي اهميت ميدهد؛ بنابراين مجاهدان تربيت شده در مكتب قرآن بر اين باور بودند كه آداب و اخلاق انساني مبتني بر فطرت بشري قابل انتقال به فرهنگهاي ديگر است.
وي با تاكيد بر اينكه «اسلام سنتهاي حسنه در ميان ملتها را كه ريشه فطري و انساني دارند تقويت و تشويق ميكند» گفت: اسلام نميخواهد با سنتهايي كه ريشه در فطرت انساني و بر طريق تعالي انسان تاسيس شده مبارزه كند، بلكه بسياري از اين سنتها را امضاء ميكند.
وي در عين حال تصريح كرد: سنتهايي كه شرك را تقويت و در تضاد با توحيد و كرامت انساني باشد اسلام با آنها مبارزه ميكند؛ بنابراين اسلام سنتهاي نيك ملتها را ميپذيرد و معتقد است كه ميتواند موجب همدلي و همبستگي جوامع انساني شود.
تقوي با بيان اينكه «اين نگاه باعث شده مسلمانان در برخورد با سنتهاي جوامع ديگر متعصبانه و يك جانبه عمل كنند» افزود: بر اين اساس مسلمانان سنتهاي حسنه را ميپذيرفتند و آنها را تقويت ميكردند و با سنتهاي سيئهاي كه باعث سقوط انسان و جامعه بشري ميشود مبارزه ميكردند.
وي خاطرنشان كرد: يكي از جاذبههاي آيين مقدس اسلام همين بزرگمنشي در برخورد با سنتها و آداب نيك ساير اقوام بوده است، زيرا اسلام به مسلمانان آموخته كه حكمت را در هر جا يافتند بگيرند و با فرد گوينده كاري نداشته باشند اگر حرف حق و زيبايي گفته شد آن را بگيرند پس اين رهنمود اسلام است كه مسلمانان با چنين نگاه بازي با جريانات اجتماعي برخورد كنند.
وي در ادامه سخنان خود با اشاره به زندگي و سيره امام علي(ع) در برخورد با سنتهاي ملل مختلف گفت: از سياستهاي والا و برجسته ايشان در حوزه فرهنگ، تاييد و تاكيد بر حفظ سنتهاي پسنديده بود كه موجبات پيوستگي و شكوفايي محبت و الفت را در جامعه فراهم ميآورند و البته با سنتها و روشهاي باطل كه خلاف عقلانيت بود مبارزه ميكردند.
تقوي يادآور شد: در نامه حضرت امام علي(ع) به مالك اشتر ميبينيم كه آن حضرت ميفرمايند،اي مالك وقتي به سرزمين مصر رفتي مبادا سنتهاي نيك آن مردم را كه موجب وحدت و الفت آنها است نقض كني. اين سنتها موجب رشد رعيت و سبب همدلي و يكپارچگي آنها است و مراقب با كه گناه پاك كردن يك سنت نيك به پاي تو خواهد بود.
وي با اشاره به اينكه «يكي از سنتهاي رايج در زمان امام علي (ع) سنت بزرگداشت نوروز بود كه ايرانيان اين روز را گرامي ميداشتند» افزود: هر ملتي براي سال خود يك آغازي دارد كه آن را جشن ميگيرد در ميان ايرانيان اول سال طبيعي، نخستين روز فروردين ماه است كه آن را نوروز ناميدهاند اين روز بيانگر تحول و آغاز رويش طبيعت و فصل بهار است كه اين روز را عيد ميگيرند.
وي خاطرنشان كرد: پيشوايان معصوم(ع) از اين سنت استقبال كرده و حتي احكامي براي اين روز بيان كردهاند و سعي كردهاند از آن براي ايجاد همدلي، انس، و الفت استفاده كنند. امام علي(ع) از سنت تكريم نوروز استقبال كرده و در روايت متعددي اين موضوع در سيره آن حضرت نقل شده است.
رييس شوراي سياستگذاري ائمه جمعه تصريح كرد: عيد نوروز يك عيد ديني و آسماني نيست بلكه يك عيد ملي است كه مردم همراه با بيداري و شكوفاي طبيعت آن را عيد ميگيرند و اسلام اين سنت حسنه را امضاء كرده است البته برخي سنتها مانند چهارشنبه سوري و سيزدهبدر مورد امضاي اسلام نيست و ريشه عقلاني ندارد.
وي گفت: سنت هر ملتي كه تضاد در با روح توحيد، عبوديت و مخالف با ارزشهاي الهي نباشد مورد موافقت اسلام خواهد بود.