احسان دارستانی، کارشناس ارشد بیو الکتریک دانشگاه امیرکبیر در گفتگو با خبرنگار علمي باشگاه خبرنگاران با اشاره به اینکه دروغ سنج ترکیبی دارای ویژگی های دروغ سنجی و دیجیتالی است گفت: با بررسی روی پژوهش های قلبی به این نتیجه رسیده ایم که با استفاده از امواج مغزی و روش تخصصی ای جی و به کارگیری آزمون روانشناسی سی آی تی در قالب یک نرم افزار ویژه می توان دروغ سنج ترکیبی را دقیق تر کرد.

وی در ادامه به تاریخچه این علم اشاره کرد و گفت: اولین دروغ سنج ثبت شده رسمی که با ثبت فشار خون و ضربان قلب در سال 1895 شروع به کار کرد باعث ایجاد انگیزه در افرادی شد که علاقمند به کشف حقیقت بودند.

دارستانی با اشاره به اینکه این سیستم با همت و پشتکار دانشمندان حقیقی خود کامل شد و با ثبت فشار خون، تنفس، فعالیت های الکتریکی پوست (عرق کردن در پوست) و نرخ ضربان قلب توانست اعتبار نسبی خود را کسب کند ادامه داد: در این راه با تربیت روانشناسان دروغ سنجی هنر طرح سوال را برعهده داشتند، سوال های آزمون تخصصی تر شد که این امر سطح کیفی را بسیار بالا برد به طوری که نوع سوال ها در رأس اهمیت قرار گرفت اما به دليل وابستگی نتایج آنها به میزان استرس آزمون شونده در نهایت مورد تأیید قرار نگرفت و به تدریج دروغ سنج دیجیتالی جایگزین آن شد.

وی با اشاره به اینکه دانشمندان در روش دیجیتالی با بکارگیری الگوریتم های ویژه و سیستم های کامپیوتری سعی در بالا بردن میزان اعتبار این سیستم داشتند افزود: این سیستم دیجیتالی به تدریج با سنجش علائم فیزیولوژی بدن به دروغ سنج ترکیبی تبدیل شد.

این استاد راهنما با اشاره به اینکه در روش ای جی طرح سوال کم رنگ تر می شود و سناریو جرم مجازی روی کار می آید بروز اضطراب در دروغ سنج ترکیبی با کمک امواج مغزی بی تأثیر است از این رو تحقیقات جاری در مهندسی پزشکی به تدوین و تکمیل روش های تخصصی ای جی منجر شد که این سیستم در بازپرسی های جنایی و استخدام کارکنان به عنوان روش اعتبار سنجی بسیار مفید است.

وی گفت: در این طرح از مؤلفه های شناختی مغز و موجی پی 300 با هدف بازخوانی در مغز استفاده شده و پی 300 زمانی تشکیل شده که محرک شنوایی یا بینایی موجب یادآوری در مغز شود از این رو اطلاع از یک موضوع می تواند موجب ظهور این موج در نوار مغزی شود.

وی با توجه به اینکه هنگام ثبت سیگنال سوژه نباید حرکت کند خاطرنشان کرد: در این روش علاوه بر سنجش هم زمان علائم فیزیولوژی دسته ای از تصاویر را با استفاده از سناریو جرم مجازی بر روی فرد نمایش می دهیم و هم زمان سوال هایی را به صورت جواب کوتاه و تستی سی آی تی مطرح می کنیم که با جواب به آنها مشخص می شود چه مقدار بازخوانی در حافظه فرد صورت گرفته است.

*پارامترهای زمان و سرعت بالا یکی از بزرگترین مزیت های دروغ سنج ترکیبی است

دکتر وحید ابوطالبی دکتری مهندسی پزشکی امیر کبیر و عضو هیئت علمی دانشگاه یزد در این باره روش آزمودن در دروغ سنج کلاسیک به گونه ای است که آزمون زمان زیادی را بعد از مطرح کردن هر سوال به سنجش آثار فیزیولوژی اختصاص می دهد که این امر به خودی خود باعث خطای سیستم می شود در صورتی که در دروغ سنج ترکیبی با استفاده از امواج مغزی آزمون شونده قادر است به تمام سوال ها در مدت زمان کوتاهی پاسخ دهد و نتیجه نهایی را نیز به سرعت دریافت کند.

*نیروی انتظامی از دروغ سنج ترکیبی استقبال می کند

دکتر محمدحسین مرادی، استاد دانشگاه امیر کبیر با اشاره به اینکه پژوهش های بسیاری از سال 85 پیرامون طرح دروغ سنج ترکیبی با استفاده از امواج مغزی صورت گرفته که با همت دانشجویان کوشا به رتبه برتر تبدیل شده ادامه داد: جلسه ای به زودی بین گروه ها و مسئولین نیروی انتظامی برگزار خواهد شد و کارکردهای مفید این سیستم مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت./ح