دکتر فریدون عزیزی رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران با اشاره به جزئیات نهمین کنگره پیشگیری و درمان چاقی ایران که در روز‌های ۲۸ لغایت ۳۰ آذر ماه در مرکز همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌شود، با تاکید براینکه افزایش و شیوع چاقی و دیابت همچنین پیشگیری و مراقبت این بیماری‌ها در راس امور سلامت کشور‌ها قرار گرفته است گفت: در ایران اسلامی به یمن برنامه‌ریزی مسئولان طی ۴ دهه نظام سلامت کنترل عوامل عفونی و واگیردار را به نحو مطلوبی انجام داده است و با وجود زیرساخت فراگیر سامانه سلامت بجز در موارد نوظهور این گروه از بیماری‌ها به نحو مطلوبی مهار شده‌اند.
وی با بیان اینکه شیوع چاقی به عنوان یکی از عوامل عمده این گروه که عامل خطر بروز انواع بیماری‌های مزمن است افزود: این بیماری با سرعت قابل ملاحظه‌ای رو به فزونی است به نحوی که این بیماری در راس هزینه‌های نظام سلامت، طی دهه‌های آینده قرار می‌گیرد. اهتمام به مقابله با این معضل در راستای آینده نگری سلامت جامعه ایرانی یکی از اصلی‌ترین اولویت‌ها در حوزه پیشگیری‌های اولیه و ثانویه به شمار می‌آید.
عزیزی ادامه داد: نهمین کنگره پیشگیری و درمان چاقی ایران به دنبال سیر دو سالانه گردهمایی‌های پیشین با همکاری معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هدف رویکرد جامع به پیشگیری چاقی در سطوح مختلف پیشگیری و ارائه تازه‌های علمی مرتبط از یک سو و نیز ارائه پیشنهادات عملی مبتنی بر شواهد جهت برون رفت از تنگنای همه‌گیری چاقی از سوی دیگر، تمامی دانشمندان و طالبان علم و نیز مسئولان ذیربط در حوزه‌های مختلف و مرتبط را به حضور و مشارکت دعوت می‌کند.
عزیزی با اشاره به مهمترین دلایل بروز چاقی در ایران گفت: افزایش وزن و چربی بدن، که در اثر عوامل محیطی و مساعد بودن ساختمان ژنتیک فرد ایجاد می‌شود چاقی می‌گویند. افزایش وزن و چاقی را می‌توان با استفاده از جدول‌های قد و وزن که برای گروه‌های با جثه‌های کوچک، متوسط و بزرگ تهیه شده‌اند مشخص کرد ولی معیاری که امروزه به طور وسیع برای تعریف چاقی به کار می‌رود نمایه توده بدنی است.
وی بیان کرد: عوامل ژنتیکی و اپی ژنتیک در ایجاد چاقی نقش عمده‌ای دارند. سبک زندگی در زمان بارداری و تغییرات وزن در این دوران و نیز عوامل موثر در بیماری‌های غیرواگیر در سه سال اول زندگی بر بروز چاقی تاثیر گذار هستند.
وی تصریح کرد: در افراد چاق غذای بسیار پرکالری و یا شیرین عوامل مهمی در کاهش کنترل و خود تنظیمی این سیستم است.
عزیزی در پاسخ به این سوال که آثار چاقی در ایران نسبت به کشور‌های منطقه و جهان چگونه است؟ گفت: در تهران حدود ۷۰ درصد افراد بالای ۲۰ سال دارای اضافه وزن یا چاقی هستند در تهران نمایه توده بدنی حدود ۴۵ درصد افراد در محدوده اضافه وزن، حدود ۲۵ درصد هم در محدوده چاقی است. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش وزن و چاقی در جوامع شهری و روستایی ایران از شیوع بالایی برخوردار است.
وی اضافه کرد: در افراد ۳۰ سال به بالا در نواحی شهرنشین، این عارضه تا ۸۲ درصد، در روستاییان تهران تا ۷۲ درصد و در روستا‌های دور افتاده که هنوز عوامل شهرنشینی نفوذ زیادی ندارند تا ۴۴ درصد افراد افزایش وزن دارند و یا مبتلا به چاقی هستند.
به گفته این پزشک، شیوع اضافه وزن و چاقی در ایران از متوسط جهانی بیشتر است ولی فاصله آن از کشور‌های پیشرفته و برخی کشور‌های عربی به سرعت کمتر شده است.
وی درباره عوامل موثر در جلوگیری از بروز چاقی گفت: یکی از مهمترین دورانی که برای پیشگیری از چاقی فرزندان در نظر گرفته شده است، زمان بارداری و دوران نوزادی و کودکی به ویژه سال اول پس از تولد است. مهمترین عواملی که در چاقی فرزندان موثرند عبارتند از: ۱- دوران بارداری؛ سیگار کشیدن مادر افزایش وزن زیاد هنگام بارداری و دیابت بارداری ۲- در سال اول زندگی؛ شیر دادن مادر کمتر از ۱۲ ماه و خواب کمتر از ۱۲ ساعت کودک، به علاوه کودکانی که با عمل سزارین متولد می‌شوند احتمال اضافه وزن و چاقی بیشتری در سال‌های زندگی دارند.
وی افزود: در دوران کودکی و نوجوانی و به ویژه تا ۸ سالگی تغذیه سالم و فعالیت بدنی مناسب مهمترین عامل پیشگیری از بروز اضافه وزن و چاقی در بزرگسالی است.
عزیزی مهمترین راه‌های پیشگیری از چاقی را اصلاح شیوه زندگی، برنامه‌های راهبردی در دوران بارداری و تعیین شاخص‌های توده بدنی عنوان کرد.
منبع: انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران