از سال ۱۴۰۱ که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری شد و الزاماتی که قانون جهش تولید دانش بنیان برای دستگاه‌ها ایجاد کرد هر یک از وزارتخانه‌ها موظف شدند تا اقدامات و برنامه‌هایی برای فراهم کردن بستر‌های دانش بنیان در مجموعه تحت مدیریت خود ایجاد کنند. در این فضا، وزارت نفت به واسطه برخورداری از طرح‌های فناورانه متعدد و نوظهور از جمله دستگاه‌هایی است که ورود جدی به مسیر دانش بنیان شدن و توسعه شرکت‌های دانش بنیان حوزه صنعت نفت داشته است.
بر اساس آماری که از سوی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت منتشر شده، توسعه ابزار‌های حمایت در چرخه نقدینگی شرکت‌های دانش بنیان از اقدامات جدی این وزارت خانه در توسعه نقش شرکت‌های دانش بنیان حوزه نفت بوده است. در این فضا افزایش سرمایه صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت به میزان ۷۵۰ میلیارد تومان، ارائه ۱۰ هزار و ۳۵۲ میلیارد تومان ضمانتنامه قراردادی به ۱۴۰ شرکت، ارائه ۸۳۰ میلیارد تومان ضمانت تسهیلات دریافتی به ۳۶ شرکت، عقد دو قرارداد خرید تضمینی) تولید سرمت‌های PDC و پمپ‌های ESP به ارزش بالغ بر ۳/۳ میلیون یورو)، عقد ۲ قرارداد بیمه مسئولیت کالا، ترهین مطالبات قراردادی ۲۴ شرکت به ارزش ۲۷۰ میلیارد تومان و عقد قرارداد اعتبار اسنادی ریالی برای شرکت‌های دانش بنیان به مبلغ پنج هزار میلیارد تومان (گشایش اولین اعتبار اسنادی به ارزش ۲۴ میلیارد تومان) از جمله این اقدامات است.
همچنین از میزان تسهیلات ارائه شده جهت تولید اقلام راهبردی و محصولات دانش بنیان و توسعه زنجیره ارزش صنعت نفت می‌توان به ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان و فناور به میزان ۴۲۰۰ میلیارد تومان از محل بند (الف) تبصره ۱۸ و ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان به میزان ۸۰۰ میلیارد تومان از محل وجوه اداره شده شرکت‌های اصلی وزارت نفت (بند ه تبصره ۱۸) اشاره کرد.
ارائه ۲۵۲ طرح و پروژه دانش‌بنیان به مبلغ ۳۰۳ میلیون دلار و ۴ همت در حوزه نفت، ۲۲۳ طرح و پروژه دانش بنیان با مبلغ ۳۲ میلیون دلار و ۴ همت در حوزه گاز، ۴۱۰ طرح‌ها و پروژه دانش بنیان به مبلغ ۱۷۶ میلیون دلار و ۲.۴ همت در حوزه پالایش و پخش، ۶۰۷ طرح و پروژه دانش بنیان به مبلغ ۹ میلیون دلار و ۲۵ همت در حوزه پتروشیمی و ۵۶۱ طرح و پروژه دانش بنیان به مبلغ ۳۷۱ میلیون دلار و ۲.۵ همت در صندوق بازنشستگی نفت از اقدامات امیدآفرین در حوزه ماموریتی وزارت نفت در راستای توسعه اقتصاد دانش بنیان بوده است.
منبع: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری